آیا میدانید کدام پرنده می تواند به عقب پرواز کند؟ دنیای پرندگان پر است از شگفتی هایی که انسان ها در جستجوی آن هستند. از پرندهای که در هر ثانیه 300 بار بال میزند تا پرنده نوک نارنجی (پرنده توکان) زیبا که خیلی ها فقط عکس آن را دیده اند. هامینگ برد پرنده یا مرغ مگس خوار یکی دیگر از انواع پرندگان کوچک هستند که کوچکترین پرنده جهان نیز جزو همین خانواده است. جوجه مرغ مگس خوار به قدری کوچک است که بین انگشتان یک انسان جای میگیرد.
انواع مرغ مگس میتواند به عقب پرواز کند و در هوا معلق بماند. مرغ مگس نوکشمشیری یکی از گونه های مرغ مگس است که این قابلیت را دارد. این پرنده بومی مناطق آند در آمریکای جنوبی است که به دلیل نوک بسیار بلندی که دارد، به سادگی قابل شناسایی است.
محدودهٔ پراکنش این پرنده در کشورهای بولیوی، کلمبیا، اکوادور، پرو و ونزوئلا است. در میان تمام پرندگان، مرغ مگس نوکشمشیری تنها پرندهای است که منقارش از بقیهٔ جثهاش بزرگتر است. این پرنده از منقار بلند خود برای نوشیدن شهد گلها، به ویژه، گلهای با تاج بلند استفادهٔ شایانی مینماید.
این گونه از پرندگان در قسمتهای میانی یا بالای سطح درختان گرمسیری قابلمشاهده هستند. طول آنها از نوک دم در حدود ۱۳–۱۴ سانتیمتر است. بهطور متوسط، جنس نر این پرنده از مادهها اندکی بزرگتر هستند. طول نوک آنها میتواند تا بیش از ۱۰ سانتیمتر هم افزایش داشته باشد. وزن مرغ مگس نوکشمشیری نیز میتواند بین ۱۰–۱۵ گرم در نوسان باشد که همین موضوع، این گونه از پرنده را در زمرهٔ یکی از بزرگترین گونههای مگسمرغان قرار میدهد.
زبان این پرنده نیز همچنین بهطور نامعمولی طولانی است تا بتواند طول این نوک را طی کند. نوک به رنگ سیاه است و تا حدودی به طرف بالا خم شدهاست. این سازگاری نوک (بلندی و خمیدگی) به همراه زبان دراز، به مرغ مگس نوکشمشیری کمک میکند تا از گلهایی با تاج گلهای بلند و طولانی تغذیه نماید که برای گونههای دیگر، غیرقابلدسترسی است.
صدای بالهای آنها با فرکانسهای بالا برای انسان قابل شنیدن میشود. آنها در هوای میانه به کمک سرعت سریع بالزدن شناور میشوند. سرعت بال زدن در بزرگترین گونهٔ این پرنده از حدود ۱۲ ضربه در ثانیه متغیر است و در برخی از کوچکترینها به بیش از ۸۰ ضربه در ثانیه رسیدهاست.
مرغهای مگس، که با نامهای مرغ مگسخوار یا مگسمرغها پرنده مگسی، مرغ زرینپر و مرغ زمزمهگر نیز شناخته میشوند، خانوادهای از پرندگان از راستهٔ بادخورکسانان است. حدود ۳۶۰ گونه از این پرندگان شناسایی شدهاست.
مرغ مگس خوار دارای بدنی فشرده و ماهیچهای قوی و بالهای نسبتاً بلند و تیغه مانندی است که بر خلاف بالهای پرندگان دیگر تنها از مفصل شانه به بدن متصل میشوند. چگونگی شکل بال به پرندگان مگس خوار اجازه میدهد تا نه تنها به جلو، بلکه مستقیماً به سمت بالا و پایین، پهلوها و عقب پرواز کنند و در مقابل گلها شناور شوند و از شهد و حشرات آنها تغذیه کنند. سرعت بال زدن مرغ مگس خوار در طول پرواز جهتدار و معلق یکسان است. البته این موضوع به اندازه پرنده بستگی دارد. به عبارت دیگر هر چه پرنده بزرگتر باشد، میزان یکسان بودن سرعت بال زدن آن کمتر است. در نتیجه کوچکترین مرغ مگس خوار بال بسیار سریعی دارد و به سرعت پرواز میکند.
جالب است بدانید در Calliphlox amethystina که یکی از کوچکترین گونههاست، ضربان بال پرنده نر حدود ۸۰ بار در ثانیه است. البته ماده که بزرگتر است، با سرعتی در حدود ۶۰ بار در ثانیه بال میزند از این رو پرنده مگس خوار یاقوتی دارای سرعت ضربان بال حدود ۷۰ بار در ثانیه در پرنده نر و حدود ۵۰ بار در ثانیه در پرنده ماده بوده و این میزان در پرندگان مگس خوار بزرگتر بسیار کمتر است. به عنوان مثال، مرغ مگس خوار غول پیکر، تنها حدود ۱۰ بار در ثانیه بالهای خود را بهم میکوبد. در واقع به نظر میرسد که مرغ مگس خوار بزرگتر نسبت به سایر پرندگان هم اندازه، بالهای خود را کندتر بهم میزند.
رنگهای درخشان و پرهای بسیار تخصصی بسیاری از گونهها (معمولاً فقط نرها) جان گولد، طبیعتشناس بریتانیایی قرن نوزدهمی را بر آن داشت تا به بسیاری از مرغهای مگس خوار نامهای رایج عجیب و غریبی بدهد. جالب است بدانید بسیاری از این نامها هنوز هم مورد استفاده قرار میگیرند، مانند: عشوهدان، پری، ستاره تپه، ستاره چوبی، یاقوت کبود، توپاز، سنگ خورشید و سیلف.
در حدود ۱۲ گونه از پرندگان مگس خوار به طور منظم در ایالات متحده و کانادا یافت میشوند. فقط مرغ مگس خوار یاقوتی (Archilochus colubris) در شرق آمریکای شمالی تولید مثل میکند و شمالیترین مرغ مگس خوار، روفوس (Selasphorus rufus) است که از جنوب شرقی آلاسکا تا شمال کالیفرنیا تولید مثل میکند. همچنین مرغ مگس دم پهن (S. platycercus) در غرب ایالات متحده و آمریکای مرکزی و مرغ مگس خوار آلن در مناطق ساحلی کالیفرنیا یافت میشود.
مرغ مگس خوار معمولا در حال نوشیدن شهد است. اما آنها همچنین شیره درختان و حشرات کوچک را نیز میخورند. شهد ماده غذایی با انرژی بالا است که به مرغ مگس خوار سوخت میدهد، اما آنها به پروتئین بدنساز نیز نیاز دارند. از این رو این پرندگان زمان قابل توجهی را صرف شکار و خوردن حشرات کوچک، عنکبوتها و سایر بندپایان به عنوان غذای پرنده میکنند. شیره خواران برای تهیه غذای خود، سوراخهایی را روی درختان ایجاد کرده و ردیفهایی از چاههای شیره را ایجاد میکنند. برخی از گونههای مرغ مگس خوار به راحتی از شیره این چاهها میل میکنند.
این لقب برای گونه ای از پرندگان مگس خوار است. مرغ مگس زنبوری کوچکترین پرنده جهان است که بومی کوبا میباشد. دلیل اینکه به آنها مرغ زنبوری یا صدا زنبوری گفته میشود این است که صدای بال آنها در حال پرزدن مانند وزوز زنبور میباشد. وزن ماده این پرنده در حدود ۲٫۶ گرم معادل یک سکه ده سنتی و طول ۶٫۱ سانتیمتر میباشد که اندکی بزرگتر از نرها هستند. در این میان جنس نر نیز ۱٫۹۵ گرم وزن و ۵٫۵ سانتیمتر طول دارد. مگسمرغ زنبوری دارای لانهای به اندازه یک چهارم لانه پرندگان دیگر و درازی ۵ تا ۵٫۷ سانتیمتر میباشد.
مرغ مگس زنبوری از انواع گیاهان و بهندرت از حشرات و عنکبوتها تغذیه میکند و اندازه تخمهای این پرنده درست به اندازه دانههای قهوه است. قسمتهای بالایی تنه این پرنده کوچک مایل به رنگ آبی است در حالی که در قسمتهای زیر عمدتاً سفید و متمایل به خاکستری است. نوک پرهای دم این پرنده دارای لکههای سفیدی است. در طول فصل جفتگیری، سر و گلوی نرها قرمز و تا حدودی متمایل به صورتی است.
همانند سایر گونههای مرغهای مگس، این پرنده عمدتاً از شهد گلها تغذیه میکند و در طول فرایند تغذیه، مقداری گرده را نیز روی نوک حمل میکند که وقتی از گلی به گل دیگر پرواز میکند، باعث انتقال گرده و به طبع آن، کمک به فرایند گردهافشانی میشود. در طول ۱ روز، مرغ مگس زنبوری ممکن است که به حدود ۱۵۰۰ گل سر بزند و آنها را به عنوان منبع غذایی بررسی کند. این پرنده روز پرواز است و میتواند با سرعت ۴۰–۴۸ کیلومتر بر ساعت پرواز نماید و بین ۸۰ تا ۲۰۰ مرتبه در ثانیه بال میزند که همین موضوع کمک میکند تا پرنده بتواند در هوا ثابت مانده و از شهد گلها تغذیه کند. مرغ مگس زنبوری تا ۷ سال در طبیعت و تا حدود ۱۰ سال در اسارت عمر میکند.
بیشتر بخوانید:
آنها به جایی که از تخم درآمدند بازمیگردند. اگر فکر میکنید هر سال همان مرغهای مگس را روی گلها یا ظرف غذای پرنده خود میبینید، احتمالا درست فکر میکنید. تحقیقات نشان میدهد که آنها به جایی که از تخم درآمدند بازمیگردند.
پاهای زیبای مرغ مگس فقط برای نشستن استفاده میشود، آنها نمیتوانند راه بروند یا جستوخیز کنند.
آنها از پرهای محکم دمشان مثل سکان برای چرخش تند و ناگهانی استفاده میکنند.
چشمان درشت آنها علاوه بر اینکه به اندازه چشم انسان رنگها را میبیند، نور فرابنفش را هم میبیند. قرمز رنگ مورد علاقه آنهاست، چون چشمشان آن را زندهتر میبیند. اما رنگهای زرد و نارنجی را هم به راحتی میبینند.
مرغهای مگس، به خصوص نرها، گاهی قبل از این که گلها شکوفا شوند به محل لانهسازی خود میرسند. پس از کجا غذای شیرین موردنیاز خود را برای تامین انرژی پیدا کنند؟ شیره درختان! مرغهای مگس دارکوبهای شیرهخوار را تعقیب میکنند و از طریق سوراخهایی که آنها روی درختانی مثل افرا، توس و گردو ایجاد کرده اند، شیره درختان را میخورند.
این پرندگان کوچک ۸۰ درصد از ساعات بیداری خود را در حال استراحت هستند و از تاب خوردن لذت میبرند.
مرغ مگس از زبانش که مثل یک پمپ کوچک عمل میکند برای مکیدن مایع شیرین گلها استفاده میکند.
مرغهای مگس دورتر از سایر گونههای آمریکای شمالی مهاجرت میکنند. آنها هر سال بهار ۶۵۰۰ کیلومتر از مکزیک به آلاسکا پرواز میکنند.
لانه آنها به طور متوسط به اندازه یک سکه نیم دلاری است. تخمها داخل این لانه کوچک مثل آبنباتهای سفید کوچک هستند.
یک مرغ مگس ۱۰ سانتیمتری در حال استراحت به طور میانگین ۱۵۰ بار در دقیقه نفس میکشد.
آنها میتوانند در هوا معلق بمانند و تنها پرندگانی هستند که به عقب پرواز میکنند. بالهای آنها به شکل عدد «۸» حرکت میکند که به آنها اجازه میدهد به راحتی مانور دهند.
این پرندگان چابک بیش از ۵۰ بار در ثانیه بال میزنند.
مرغهای مگس به تنهایی مهاجرت میکنند، بنابراین آنها را به صورت گروهی نمیبینید.
مرغهای مگس به جز شهد گل چیزهای دیگری هم میخورند مثل صمغ درختان و حشرات کوچک.
یک حوضچه کوچک با اسپری آب این پرنده را جذب میکند. آنها فوارههای روی چمنها را هم دوست دارند.
کمتر از یک هفته (حدود ۵ تا ۷ روز) طول میکشد تا مرغمگس لانه خود را بسازد. لانهها را فقط مادهها میسازند و از جنس گلسنگ، خزه تار عنکبوت هستند.
گردآوری: تابناک جوان
منابع: ویکی پدیا / دانه مارکت / برترینها