آیا با غسل جمعه میشود نماز خواند؟ + (نظر مراجع)
یکی از غسل های مستحبی که انجام آن سفارش شده است غسل روز جمعه است. افرادی که این عمل مستحبی را به جا می آورند، سوال میکنند که آیا با غسل جمعه میشود نماز خواند؟ در این مطلب شرح کامل پاسخ را آورده ایم.
با کدام غسل میشود نماز خواند؟
آیات عظام امام، بهجت، خامنه اى، صافى و فاضل: تنها با غسل جنابت مى توان نماز خواند؛ ولى با غسلهاى دیگر باید وضو هم گرفت.
آیات عظام تبریزى، سیستانى، مکارم، نورى و وحید: با همه غسلهاى واجب و مستحب – غیر از غسل استحاضه متوسطه – میتوان نماز خواند؛ اگر چه احتیاط مستحب آن است که [در غیر غسل جنابت] وضو هم بگیرد.
نکته: اگر مرجع تقلید شما اجازه نماز خواندن با غسل مستحبی را میدهد لازم به ذکر است که باید مستحب بودن غسل ثابت شده باشد مانند غسل جمعه.
آیا با غسل جمعه میشود نماز خواند؟
به گزارش تابناک جوان، پاسخ این سوال دو نوع است برخی مراجع می گویند خیر و باید وضو بگیرید، برخی دیگر مراجع پاسخ می دهند که با غسل های مستحبی می توان نماز واجب خواند به شرط اینکه مستحب بودن غسل اثبات شده باشد (غسل جمعه یکی از غسل های مستحب اثبات شده است). به همین دلایل شما برای پاسخ باید به مرجع تقلید خودتان مراجعه کنید که در ادامه آورده ایم.
مراجع تقلیدی که اجازه نمیدهند
بنابر این بر اساس فتوای آیات عظام امام خمینى، بهجت، خامنه اى و صافى و فاضل با غسل هاى مستحبّ نمیشود نماز خواند و باید وضو هم گرفت.
مراجعی که اجازه میدهند
بنابر فتوای آیات عظام خویی، تبریزى، سیستانى، مکارم، نورى، زنجانی و وحید با غسل مستحبی نیز مىتوان نماز خواند، اما احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد.
آیات عظام خویی، تبریزى، سیستانى، نورى، زنجانی و وحید: کسى که غسل جنابت کرده، نباید براى نماز وضو بگیرد، بلکه با غسل هاى دیگرِ واجب غیر از غسل استحاضه متوسطه و با غسل هاى مستحبّ، نیز مىیتواند بدون وضو نماز بخواند اگر چه احتیاط مستحبّ آن است که وضو هم بگیرد.
آیات عظام مکارم و روحانی: با هر غسلى میتوان نماز خواند و وضو واجب نیست، خواه جنابت باشد یا غیر آن، واجب باشد یا مستحبّ، ولى احتیاط مستحبّ آن است که در غیر غسل جنابت وضو بگیرد.
غسل‌های مستحب از نظر آیت الله سیستانی (جایگزین وضو)
مسأله ۶۳۳ ـ در شرع مقدس اسلام غسل‌های مستحب زیاد است، و از آن جمله است:
۱ ـ غسل جمعه: و وقت آن بعد از اذان صبح است تا غروب آفتاب، و بهتر آن است که نزدیک ظهر به‌جا آورده شود، و اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر آن است که بدون نیت اداء و قضاء تا غروب به‌جا آورد، و اگر در روز جمعه غسل نکند مستحب است بعد از آن در شب شنبه یا روز شنبه تا غروب آفتابِ روز شنبه قضای آن را به‌جا آورد، و کسی که میداند در روز جمعه آب پیدا نخواهد کرد می‌تواند روز پنجشنبه، یا شب جمعه غسل را رجاءً انجام دهد؛ و مستحب است انسان در موقع غسل جمعه بگوید: «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ إلاّ الله وَحْدَهُ لا شرِیک لَهُ و اَنّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُه، اللهمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَاجْعَلْنِی مِنَ التَّوّابِینَ وَاجْعَلْنِی مِنَ المُتَطَهّرِینَ».
۲ تا ۷ ـ غسل شب اوّل و هفدهم، و نوزدهم، و بیست و یکم، و بیست و سوّم، و بیست و چهارم ماه رمضان.
۸ و ۹ ـ غسل روز عید فطر و عید قربان، و وقت آن از اذان صبح است تا غروب، و بهتر آن است که آن را پیش از نماز عید به‌جا آورند.
۱۰ و ۱۱ ـ غسل روز هشتم و نهم ذی‌حجه، و در روز نهم بهتر آن است که آن را در وقت ظهر به‌جا آورد.
۱۲ ـ غسل کسی که جایی از بدنش را به بدن میتی که غسل داده‌اند رسانده باشد.
۱۳ ـ غسل احرام.
۱۴ ـ غسل دخول حرم مکه.
۱۵ ـ غسل دخول مکه.
۱۶ ـ غسل زیارت خانه کعبه.
۱۷ ـ غسل دخول کعبه.
۱۸ ـ غسل برای نحر و ذبح.
۱۹ ـ غسل برای حلق.
۲۰ ـ غسل داخل شدن حرم مدینه منوّره.
۲۱ ـ غسل داخل شدن مدینه منوّره.
۲۲ ـ غسل وداع قبر مطهّر پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله).
۲۳ ـ غسل برای مباهله با خصم.
۲۴ ـ غسل برای نماز استخاره.
۲۵ ـ غسل برای نماز استسقاء.
نکته: انسان می‌تواند با غسل‌هایی که استحباب شرعی آن‌ها ثابت شده مانند آنچه در مسأله (۶۳۳) ذکر شد، کاری که مانند نماز، وضو لازم دارد انجام دهد. و، اما سایر غسل‌هایی که رجاءً به‌جا آورده میشود از وضو کفایت نمی‌کند.
غسل‌های مستحبی از نظر آیت الله وحید خراسانی (جایگزین وضو)
مسأله ۶۵۰ ـ در شرع مقدّس اسلام غسل هایى مستحبّ است و از آن جمله است:
۱ ـ غسل جمعه، و وقت آن بعد از اذان صبح است، تا ظهر، و بهتر آن است که نزدیک ظهر به جا آورده شود، و اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر است که بدون نیّت ادا و قضا تا غروب به جا آورد، و اگر در روز جمعه غسل نکند مستحبّ است از صبح شنبه تا غروب قضاى آن را به جا آورد، و کسى که مى داند در روز جمعه آب پیدا نخواهد کرد مى تواند روز پنجشنبه غسل را رجاءً انجام دهد؛ و مستحبّ است انسان در موقع غسل جمعه بگوید: «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُه، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد وَ اجْعَلْنِی مِنَ التَّوابِیْنَ وَ اجْعَلْنِی مِنَ المُتَطَهِّرِینَ»
۲ ـ غسل شب اوّل و هفدهم و نوزدهم و بیست ویکم و بیست وسوم و بیست وچهارم ماه رمضان.
۳ ـ غسل روز عید فطر و عید قربان و وقت آن از اذان صبح است تا غروب، هر چند احوط آن است که از ظهر تا غروب به قصد رجاء بیاورد، و بهتر آن است که آن را پیش از نماز عید به جا آورد.
۴ ـ غسل شب عید فطر و وقت آن بعد از غروب است، و احتیاط واجب آن است که در بقیّه شب تا اذان صبح به قصد رجاء به جا آورد.
۵ ـ غسل روز هشتم و نهم ذى الحجّة، و در روز نهم احوط آن است که آن را وقت زوال به جا آورد.
۶ ـ غسل براى قضاى نماز آیات کسى که در موقع گرفتن خورشید نماز آیات را عمداً نخوانده در صورتى که تمام خورشید گرفته باشد.
۷ ـ غسل کسى که جایى از بدنش را به بدن میّتى که غسل داده اند رسانده باشد.
۸ ـ غسل احرام.
۹ ـ غسل دخول حرم خدا.
۱۰ ـ غسل دخول مکّه.
۱۱ ـ غسل زیارت خانه کعبه.
۱۲ ـ غسل دخول کعبه.
۱۳ ـ غسل براى نحر و ذبح و حلق.
۱۴ ـ غسل داخل شدن مدینه منوّره.
۱۵ ـ غسل داخل شدن حرم پیغمبر (صلى الله علیه وآله وسلم) (و حدّ آن ما بین دو کوه به نام عائر و وعیر است).
۱۶ ـ غسل وداع قبر مطهّر پیغمبر (صلى الله علیه وآله وسلم).
۱۷ ـ غسل براى مباهله با خصم.
۱۸ ـ غسل دادن بچّه اى که تازه به دنیا آمده.
۱۹ ـ غسل براى استخاره.
۲۰ ـ غسل براى استسقاء.
۲۱ ـ غسل در وقت احتراق قرص آفتاب در کسوف کلّى.
۲۲ ـ غسل زیارت حضرت سیّد الشهداء (علیه السلام) از نزدیک.
۲۳ ـ غسل توبه از فسق و کفر.
نکته: مسأله ۶۵۲ ـ انسان با غسلهاى مستحبّى که در مسأله «۶۵۰» ذکر شد، مى تواند کارى که مانند نماز وضو لازم دارد انجام دهد، و، امّا غسلهایى که رجاءً به جا آورده مى شود از وضو کفایت نمى کند.
آیا با غسل جنابت میشود نماز خواند؟
بله تمام مراجه معتقدند می توان با غسل جنابت نماز خواند و نیازی به وضو نیست.
بیشتر بخوانید:
ثواب غسل جمعه
غسل روز جمعه علاوه بر این که پاکیزگی و نشاط جسمی را به دنبال دارد از این جهت که عمل عبادی محسوب میشود موجب طهارت باطنی نیز میشود. بدین ترتیب هم جسم و هم روح انسان پاکیزه میشود.
غسل جمعه ازجمله اعمال مستحبی است که بر آن تأکید بسیار شده؛ و در روایت آمده: که حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمود: یا علی! در هر جمعه غسل کن، گرچه به خاطر آن غذای خود را برای به دست آوردن آب جهت غسل کردن بفروشی و گرسنه بمانی؛ زیرا هیچ عمل مستحبّی برتر از غسل روز جمعه نیست؛
و از امام صادق (علیه‌السلام) روایت شده: هرکه در روز جمعه غسل کند و این دعا را بخواند (در ادامه آمده) برای او تا جمعه آینده حالت پاکی و طهارت پیدا شود؛ یعنی: از گناهان پاک می‌گردد یا آنکه اعمال او با طهارت معنوی انجام می‌گیرد و مورد پذیرش خداوند واقع میشود؛
و به احتیاط نزدیک‌تر آن است که تا جایی که ممکن است، غسل جمعه را ترک نکنند.
دعا این است:
أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِیکَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی مِنَ التَّوَّابِینَ، وَاجْعَلْنِی مِنَ الْمُتَطَهِّرِینَ.
گواهی می‌دهم که شایسته‌ی پرستشی جز خداوند یکتا نیست، شریک و انبازی ندارد و گواهی می‌دهم که محمّد بنده و فرستاده‌ی اوست، خدایا، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا از آنان‌که بسیار توبه میکنند و از آنان‌که پاکی همه جانبه دارند قرار ده..
گردآوری: تابناک جوان
منابع: اسلام کوئست / هدانا / وبسایت آیت الله مکارم شیرازی / وبسایت دفتر آیت الله فاضل لنکرانی / وبسایت آیت الله سیستانی / وبسایت آیت الله وحید خراسانی / عرفان