بعد از پخش فیلم «روباه»، یک سوال پرتکرار از سوی تماشاگران پرسیده می شود، اینکه آیا واقعا برادر نتانیاهو در زندان ایران است؟ یوهان نتانیاهو کیست که در فیلم از او یاد می شود؟ علت این پرسش ها به محتوای فیلم روباه ساخته بهروز افخمی بازمی گردد که یک ژانر جاسوسی را در تهران به نمایش گذاشته است و در فیلم نقش برادر نتانیاهو در ایران دستگیر می شود. اما آیا محتوای این فیلم حقیقت دارد؟
روباه فیلمی به کارگردانی و نویسندگی بهروز افخمی و تهیهکنندگی محمد پیرهادی محصول سال ۱۳۹۳ است. گفته میشود این فیلم به سفارش وزارت اطلاعات ایران ساخته شد. محمود علوی، وزیر اطلاعات، مرداد ۱۳۹۶ در جلسه تأیید صلاحیتش در مجلس گفت وزارت اطلاعات این فیلم را برای مقابله با نفوذ دشمن ساختهاست.
این فیلم مرتبط با مسائل امنیتی و جاسوسی در حوزه انرژی هستهای است. برادرِ نتانیاهو برای انجام یک عملیات تروریستی جدید علیه دانشمندان هستهای به ایران میآید. این مأمور حرفهای در ایران برای رسیدن به اهداف خود از یک راننده ساده سوء استفاده میکند، اما ...
تبیان نوشت: تنها پاشنه آشیل فیلم به جاسوس اسرائیلی باز میگردد. اگر کارگردان کمی تخفیف میداد و جاسوسش برادر خیالی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی نمیبود، راحتتر میشد با داستان ارتباط برقرار کرد.
افخمی خودش در نشست مطبوعاتی فیلم گفته است: «موضوع برادران نتانیاهو و سازمان اطلاعات نظامی سری ارتش اسرائیل در اینترنت قابل جستجو است که آنها سه برادر بودند که من چهارمین برادر را به نام یوهان خلق کردم، اما اتفاقاتی که برای او میافتد واقعی است.»
این وبسایت در ادامه نوشت: البته که در داستان باید تخیل را رها کرد، اما خیال هم مرزی دارد. الان خیلی از مخاطبان با این باور که نتانیاهو چنین برادری نداشته و اصلا به ایران نیامده، کل فیلم را پس میزنند. این در حالی است که به اعتراف خود کارگردان اصل ماجرا واقعی است و فقط مامور آن قالب خیالی گرفته.
پایه داستان واقعی است، یعنی هیچ کس در ایران نیست که از ترور دانشمندان هستهای بی اطلاع باشد. با این حال کارگردان امری واقعی را با داستانی خیالی در هم میآمیزد و در پایان هم سرنوشت یوهان نتانیاهو در زندان ایران را به شکل نریشن (گفتار متن) بیان میکند! اگر چنین فردی وجود نداشته پس چرا سرنوشتش به شکل فیلمهای واقعی نریشن میشود؟!
«روباه»، اما همانطور که ابتدای نوشته اشاره کردیم فیلم استراتژیک، جذاب و بدون شعارهای آزار دهنده است. یعنی اگر کسی سینما برود براحتی سرگرم میشود. این مقدار تلاش برای موضوع مهمی، ستودنی است و باید ادامه داشته باشد. کشور آمریکا سالیانه مقدار زیادی از این دست فیلمها سفارش میدهد و از هالیوود به سراسر دنیا راه مییابد. تازه خیلی از آنها فقط و فقط توجیه سیاستهای غلط این کشور است، اما خیلیها آنها را میپذیرند و بر حقانیت آمریکا صحه میگذارند. جادوی سینما چنین قدرتی دارد و باید در کشورمان بشدت جدی گرفته شود.
به گزارش تابناک جوان، طبق آنچه در دانشنامه ویکی پدیا منتشر شده است، نتانیاهو دو برادر به نامهای یوناتان نتانیاهو و ایدو نتانیاهو دارد. یوناتان نتانیاهو افسر نیروهای دفاعی اسرائیل و فرمانده عملیاتی یگان ویژه سایرت متکل بود. یوناتان نتانیاهو در تاریخ ۴ ژوئیه ۱۹۷۶ میلادی و در جریان عملیات انتبه (آزادسازی مسافران هواپیمای فرانسوی که توسط چریکهای فلسطینی به گروگان گرفته شده و به اوگاندا منتقل شده بودند)، در فرودگاه انتبه کشته شد.
ایدو نتانیاهو کجاست؟ برادر دیگر نتانیاهو هم اکنون ۷۱ سال دارد و در قید حیات است.
بیشتر بخوانید:
به گزارش آی فیلم، محمد پیرهادی نیز درباره فیلمنامه این فیلم سینمایی گفت:
"برای ساخت این فیلم که طبق طرح آقای افخمی داستان جاسوسی را نشان میداد که برای ترور به ایران آمده است پیشنهاد کردم که با کارشناسان سازمان انرژی اتمی امنیتی و جاسوسی جلساتی برگزار شود و آنها موارد مختلفی را برای ما تعریف کردند که بخشی از آنها به شکل اتفاقات واقعی در فیلم نشان داده شده است. "
جلال فاطمی (نقش یوهان نتانیاهو)، پس از ۲۲ سال دوری از وطن، درباره بازیاش در فیلم «روباه» گفت:
"از زمانیکه به ایران آمدم تجربههای زیادی داشتم و دودِ ماندن در سینما هم به چشمم رفته است، چون همیشه به عنوان بیگانه به من نگاه شده است. در حالی که هرچه تلاش کردم بگویم قصد سویی ندارم اکثرا برخورد دیگری را دیدم. "
محسن دارسنج درباره چهره پردازی فیلم «روباه» گفت:
" «روباه» یک داستان رئال دارد به همین دلیل شخصیتهای فیلم نیز از یک گریم ساده و بدون پیچیدگی برخوردارند. البته چند شخصیت اصلی فیلم نیازمند تغییرات بیشتری در چهره بودند که از آن جمله میتوان به گریم متفاوت بابک حمیدیان اشاره کرد. "
ویرگول نوشت: فیلم روباه در بخش جاسوسی موفق بوده است. شخصیت یوهان نتانیاهو (با بازی جلال فهیمی) بعنوان جاسوس فیلم حضور پررنگی دارد. او وابسته به یک کشور و اهداف آن کشور است، به دنبال یک هدف مشخص است و در صورت شناخته شدن نه تنها جانش در خطر میافتد بلکه آبروی ملی کشور او امکان دارد دچار خدشه شود؛ بنابراین مخاطب به راحتی میتواند این شخصیت را درک کند و اعمال او را زیر ذرهبین قرار بدهد.
اما در بخش تعلیق، فیلم دچار مشکل میشود. فیلم سعی دارد که یک تریلر جاسوسی باشد، زیرا بشدت تلاش میکند که صحنههای پرتعلیق خلق کند؛ اما متاسفانه این یک تلاش نابفرجام است.
به دلیل روند اتفاقات فیلم و کارگردانی افخمی، فیلم همیشه در یک قدمی تعلیق باقی میماند. صحنههایی که قرار است قدرت یوهان (و همینطور بازی خوب جلال فهیمی در این نقش) را به درستی نمایش دهند و این احساس را بدهند که اعمال یوهان در حال نتیجه دادن هستند، قبل از آنکه به اوج برسند توسط صحنههای بیربطی که هدف آن نمایش وزارت اطلاعات بعنوان نجاتدهنده است قطع شده و به هیچ سرانجامی نمیرسند.
در نهایت فیلم به جای آنکه بتواند بعنوان یک تریلر موفق ظاهر شود و به مخاطب تعلیق را القاء کند از رسیدن به اهدافش بازمیماند و آنچه که به مخاطب نمایش میدهد صحنههایی است که پتانسیل بالایی دارند، اما توسط صحنههای سفارشی فیلم از بین میروند.
در روباه، شخصیت اصلی یکی از همین مردم عادی است. شخصیت حمید مفتون (که حمید گودرزی نقش آن را برعهده دارد) شخصیت اصلی فیلم است که توسط جاسوس فیلم استخدام شده و وارد یک توطئهی بزرگ میشود که یک طرف آن یوهان نتانیاهو است و طرف دیگر آن وزارت اطلاعات. با وجود آنکه خلق یک شخصیت به دور از تمامی جدالهای جاسوسی میتواند کمک کند که فیلم به یک دیدگاه تازه دست بیابد، اما در این مورد به دلیل عدم تغییر شخصیت در انتهای فیلم و عدم وجود یک تحول شخصیتی در طول فیلم، وجود شخصیت حمید مفتون هیچ کمکی به داستان، روایت و یا حتی دیدگاه فیلم نکرده.
حمید مفتون که قرار است نمایندهی مردم عادی باشد در نهایت تبدیل به یک ابزار فیلمنامهنویسی میشود که حضورش در فیلم آزاردهنده است و تنها تمرکز را از روی شخصیت درست طراحی شده فیلم (یوهان نتانیاهو) برمیدارد.
گردآوری: تابناک جوان