آیا بختک باعث مرگ میشود؟ بختک سراغ چه کسانی میرود؟ + فواید!

آیا میدانید بختک چیست و به سراغ چه کسانی میرود؟ بختک در بیداری و خواب چگونه است و چه عوارضی دارد؟ بختک حالتی است که افراد بسیاری آن را تجربه می کنند. حالتی که برخی تصور میکنند شبیه مرگ است؛ چرا که آگاهی دارید اما قادر به حرکت نیستید، به خاطر همین میپرسند آیا بختک باعث مرگ میشود؟ جالب است بدانید علاوه بر عوارض بختک، فواید بختک هم مطرح می شود! در این مطلب می خواهیم درباره بختک و جزییات آن صحبت کنیم.

بختک چیست؟

به گزارش تابناک جوان، بختک حالتی است که معمولا در هنگام بیداری از خواب رخ می دهد. بختک در بیداری یا در مراحل پایانی خواب رخ می دهد که معمولا موقتی است.

هنگام به خواب رفتن، یا زمانی که از خواب بیدار می‌شوید، ممکن است حالتی را به صورت موقت تجربه کنید که هوشیار هستید، اما در حرکت کردن ‏ناتوان باشید. به این حالت «فلج خواب» یا به اصطلاح عامیانه بختک می‌گویند که غالباً در هنگام گذار بین خواب و بیداری رخ می‌دهد و در طی این حالت‌ها قادر نیستید حرکت یا صحبت کنید. از مشخصات بارز این اختلال، از دست دادن کنترل روی ماهیچه‌ها و عدم توانایی در حرکت دادن آن‌ها است

حدود ۷۵ درصد از افراد همراه با چنین حالتی توهمات دیداری یا شنیداری هم تجربه می‌کنند که می‌تواند به شکل احساس حضور فرد دیگری در اتاق، احساس سنگینی یا فشار روی قفسه سینه یا پرواز و خروج از بدن تجربه شود.

فلج خواب که آن را با عنوان بختک هم می‌شناسیم، می‌تواند بین چند ثانیه تا ۲۰ دقیقه طول بکشد، اما به طور میانگین بعد از ۶ تا ۷ دقیقه به طور خود به خود از بین می‌رود.

بختک سراغ چه کسانی می‌رود؟

• از لحاظ تعداد این احتمال وجود دارد که تا چهار نفر از هر ۱۰ نفر فلج خواب را تجربه کرده باشند.
• این وضعیت شایع اغلب برای اولین بار در سال‌های نوجوانی مشاهده می‌شود، اما زنان و مردان در هر سنی ممکن است به آن مبتلا شوند.
• فلج خواب می‌تواند به صورت یک اختلال ارثی در خانواده‌ها وجود داشته باشد.
• عوامل دیگری که ممکن است با فلج خواب مرتبط باشند عبارتند از:
• کمبود خواب
• تغییر برنامه خواب
• شرایط روحی، مانند استرس یا اختلال دو قطبی
• خوابیدن به پشت یا طاق باز
• سایر مشکلات خواب مانند نارکولپسی یا انقباض شب هنگام ماهیچه‌های پا
• استفاده از برخی داروها، مانند دارو‌های اختلال کم توجهی- بیش فعالی.
• سوء مصرف مواد.

عوارض بختک

• معمولا علائم وعوارض بختک موقتی است و بعد از چند ثانیه یا دقیقه رفع می‌شود.
• عدم توانایی بر حرکت دادن بدن در هنگام به خواب رفتن و یا بیدار شدن
• هوشیارانه بیدار بودن در خواب
• ناتوانی در حرف زدن در حین حمله
• توهم و ترس
• احساس فشار بر فقسه سینه
• اختلال در تنفس
• تعریق
• سردرد، درد عضلانی و پارانویا

آیا بختک همون جنه؟

بختک یک پدیده طبیعی است که عده بسیاری آن را تجربه کرده اند. به این شکل که از خواب بیدار شده و هشیاری خود را به دست می‌آورند، اما قادر به تکان دادن هیچ کدام از اجزای بدن نیستند و بعد از لحظات کوتاهی این حالت برطرف می‌شود.

باور خرافی رایج در میان مردم این است که موجودی مثل اجنه بر روی سینه می‌نشیند و به همین دلیل احساس خفگی ایجاد می‌شود. حتی نقاشی معروفی توسط هنری فوسلی نیز در این باره کشیده شده است. بر همین باور برخی میپرسند جن بختک سراغ چه کسانی میرود؟ چگونه دماغ بختک را بگیریم؟! اما حقیقت این است که این یک حالت بدنی است و خبری از جن بختک نیست!

علت بختک

در طب قدیم، توضیح این پدیده، به این شکل بود که غلبه بلغم آن را به وجود می‌آورد؛ و توضیح مطلب بدین شکل است:

وقتى شخصى غذا می‌خورد آن غذا پس از طبخ در معده به کبد می‌رود و به چهار جزء تقسیم مى‌‏شود:

• جزء اول که مایعى زرد رنگ و از سه جزء دیگر سبک‏تر است و در روده مى‌‏ایستد موسوم بصفراء است.
• جزء دوم کمى سنگین‏‌تر است و بعد از صفرا واقع مى‌‏شود و آن خونست.
• جزء سوم مایه سفید لزجى است که آن را بلغم مى‌‏نامند.
• جزء چهارم که از همه این‌ها سنگین‏‌تر است و مانند گل و لاى می‌ماند سوداء نام دارد.

طبایع را بر چهار جزء بدن تقسیم کرد: بر سر، سینه، پهلو و شکم.

۱- خون را بر سر و صورت و چشم‌ها و گوش‌ها و بینى و دهان و دماغ مسلط کرد.

۲- بلغم را بر سینه با نیروى باد استیلا داد.

فواید بختک چیست؟

مسئول کمیته درمان انجمن هیپنوتیزم ایران با بیان اینکه «قرار گرفتن در حالت بختک موقعیت بسیار مفیدی است» اظهار کرد: اگر فواید این نعمت الهی را بدانیم، دیگر دچار ترس نخواهیم شد. وی گفت: توصیه من این است که افراد می‌توانند از این حالت حداکثر استفاده را برای رسیدن به آرزو‌های خویش داشته باشند.

باقری ادامه داد: در حالت بختک ذهن نقاد آرام می‌گیرد و فرصت بسیار خوبی برای فکر کردن به رویاهاست.

مسئول کمیته درمان انجمن هیپنوتیزم ایران با اشاره به اینکه افراد تازه‌کار نمی‌توانند خود را به فلج خواب برسانند، تصریح کرد: برای دست یابی به این مرحله فرد می‌تواند وقتی که از خواب بیدار شد، در همان حالت قرار گیرد و سعی کند دوباره به خواب رود تا به این حالت دست یابد.

مسئول کمیته درمان انجمن هیپنوتیزم ایران با اشاره به اینکه بهترین زمان برای هیپنوز شدن اول صبح است، تصریح کرد: با توجه به این که در این ساعت بدن هنوز خواب است میزان هیپنوز شدن به طور قابل توجه‌ای افزایش پیدا می‌کند. ذوی ادامه داد: حتی خود شخص هم می‌تواند خود هیپنوز شدن را انجام دهد ولی باید با تکنیک‌های آن آشنا باشد.

مسئول کمیته درمان انجمن هیپنوتیزم ایران با اشاره به اینکه می‌توان کسانی که دلتنگشان هستیم در حالت هیپنوتیزم ببینیم، گفت: وقتی به عمق هیپنوتیزم برسیم، تجربیات بسیار جالب، زیبا، لذت‌بخش و بسیار کاربردی کسب خواهیم کرد.

آسان‌ترین راه خروج از بختک

وی با بیان اینکه «راه‌حل بیرون آمدن از بختک بسیار آسان است» گفت: اگر افراد بخواهند از این حالت خارج شوند، فقط نوع تنفس خود را باید عوض کنند، اما این کار توصیه نمی‌شود.

آیا بختک باعث مرگ میشود؟

یکی از سوالات رایج درباره بختک همین است. بختک برای برخی به قدری احساس بدی میدهد که حس مرگ را تجربه میکنند. در پاسخ باید بگوییم اصلا نگران نباشید چون بختک باعث مرگ نمی شود و یک حالت موقتی است که بعد از رفع شدن به شرایط عادی بازمی گردید.

درمان بختک

دانستیم بختک چیست و سراغ چه کسانی می رود و هم چنین این حالت موقتی است و بختک باعث مرگ نمی شود. راه هایی وجود دارد که می توان از بختک پیشگیری کرد یا آن را درمان کرد.

روش اول: در لحظه‌ی وقوع فلج خواب چه کنیم؟

۱. سعی کنید آرام باشید. فلج خواب موجب ترس در شما می‌شود و شاید حس کنید باید با آن بجنگید به‌ویژه اگر احساس کنید کسی شما را به‌زور نگه‌داشته است. اما بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که سعی کنید آرام باشید. اگر احساس می‌کنید به‌زور نگه‌داشته شده‌اید تلاش نکنید با نیروی نگه‌دارنده مقابله کنید، به خود اجازه دهید که نگه‌داشته شوید. این کار کمک می‌کند بیدار شوید یا به درون رؤیایی بلغزید.

سعی کنید جمله‌ای شبیه به این را از بر داشته باشید: «من دچار فلج خواب شده‌ام، این یک حالت طبیعی است و هیچ خطری من را تهدید نمی‌کند». اگر بختک هنگام به خواب رفتن یا قبل بیدار شدن رخ می‌دهد این جمله را تکرار کنید.

۲. این را بدانید که حال شما خوب است. آشنایی با فلج خواب کمک می‌کند وقتی رخ می‌دهد بتوانید آرامش خود را حفظ کنید. اگر شما ماهیت آنچه اتفاق می‌افتد را بدانید و بفهمید که این یک حالت موقت است احتمالاً حفظ آرامش در لحظه‌ی وقوع آن برایتان آسان‌تر خواهد بود. فلج خواب شاید نشانه‌ای از یک بیماری نادر به نام «حمله‌ی خواب» باشد، اما معمولاً نشانگر هیچ اختلال جدی‌ای نیست.

۳. انگشتان پایتان را تکان دهید، چهر‌ه‌تان را در هم بکشید یا دستتان را مشت کنید. برخی از افراد می‌توانند با حرکت دادن دست‌هایشان بختک را پایان دهند. تمام تمرکز خود را بر انگشتان پا یا دستتان قرار دهید و سعی در حرکت دادن آن‌ها یا مشت کردنشان کنید. یک روش دیگر این است که صورتتان را درهم‌فشرده کنید مثل وقت‌هایی که بوی وحشتناکی به مشامتان می‌خورد. با تکرار چندباره‌ی این حرکات احتمالاً می‌توانید خودتان را از خواب بیدار کنید.

روش دوم: بهتر و بیشتر بخوابید

۱. زمان خواب خود را افزایش دهید. بیشتر خوابیدن می‌تواند به توقف لج خواب کمک کند بنابراین سعی کنید هر شب زمان بیشتری را به خوابیدن اختصاص دهید. بزرگ‌سالان باید بین ۶ تا ۸ ساعت هر شب بخوابند، اما احتمالاً شما خوابی بیشتر از این نیاز دارید.

مثلاً اگر در حال حاضر ۶ ساعت در شب می‌خوابید و دچار بختک می‌شوید سعی شب‌ها یک ساعت زودتر به خواب بروید تا ساعت خوابتان به ۷ ساعت برسد. ۷ ساعت خواب حداقل میزان خوابی است که بزرگ‌سالان باید هر شب بخوابند. شما باید بین ۷ تا ۹ ساعت اگر ممکن بود در شب بخوابید.

در تخت خواب تلویزیون نگاه نکنید، از لپ‌تاپ یا سایر وسایل الکترونیکی استفاده نکنید و حتی در آنجا مطالعه هم نکنید.

۲. مصرف کافئین در بعدازظهر و شب را محدود با قطع کنید. اگر کافئین را در ساعات نزدیک به خواب مصرف کنید مانع به خواب رفتن شما خواهد شد؛ بنابراین سعی کنید مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند چای، قهوه و نوشابه را در ساعات عصر و شب محدود و یا متوقف کنید.

روش سوم: استفاده از درمان‌های گیاهی

پیش از مصرف مکمل‌های گیاهی با پزشک خود مشورت کنید. خیلی از مردم «گیاهی» بودن را با «بی‌خطر» بودن یکی می‌گیرند، اما همیشه این‌طور نیست.

ریشه‌ی سنبل‌الطیب مصرف کنید. سنبل‌الطیب یک آرام‌بخش خفیف است که کمک می‌کند راحت‌تر بخواب بروید و مدت بیشتری در خواب عمیق بمانید. سنبل‌الطیب ممکن است با برخی دارو‌ها مانند فکسوفنادین، آلپرازولام و لورازپام تداخل داشته باشد. میزان معمول مصرف این دارو ۴۰۰ تا ۹۰۰ میلی‌گرم دو ساعت قبل خواب و به مدت ۲۸ روز است.

چای بابونه بنوشید. بابونه اضطراب را کاهش می‌دهد و می‌تواند موجب بهبود کیفیت و کمیت خواب شود بنابراین هر شب قبل از خواب یک یا دو فنجان چای بابونه بنوشید. برای تهیه چای بابونه می‌توانید کافی است بابونه در آب جوش ۵ دقیقه باقی بماند.

بابونه ممکن است با برخی از دارو‌ها تداخل داشته باشد بنابراین اگر دارو مصرف می‌کنید قبل نوشیدن بابونه با پزشک خود مشورت کنید. مثلاً بابونه ممکن است با دارو‌های آرام‌بخش، رقیق‌کننده‌ی خون، دیابت و فشارخون تداخل داشته باشد.

روغن اسانس اسطوخودوس را بر روی دست‌ها و مچ دستتان ماساژ دهید. حتی چمد لحظه ماساژ دست و مچ دست با روغن اسانس اسطوخودوس می‌تواند باعث آرامش و داشتن خواب بهتر در شما شود.

روش چهارم: در جستجوی درمان پزشکی

اگر فلج خواب یا بختک ادامه‌دار شد به ملاقات پزشکتان بروید. اگر بیشتر خوابیدن و انجام اقدامات فوق برای بهبود کیفیت خوابتان را انجام دادید و تأثیری در بهبود فلج خواب نداشت باید به پیش پزشکتان بروید. به یاد داشته باشید که فلج خواب می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری جدی‌تر مانند حمله‌ی خواب باشد.

توصیه‌های دیگر برای درمان بختک

درمان خیلی مشخصی برای فلج خواب نیست، اما کنترل اضطراب و برنامه خوابی منظم میتواند احتمال ابتلا به شرایط‌هایی مانند فلج خواب را کم کند. استراتژی‌های مناسب برای داشتن خواب سالم عبارتند از:

• زمان خواب و بیداری خود را مشخص کنید، حتی در روز‌های تعطیل
• فراهم کردن محیطی راحت و مناسب برای خوابیدن بوسیله‌ی پوشیدن لباس‌های تمیز و همچنین داشتن اتاقی خنک و تاریک
• برخورداری از نور مناسب در هنگام بیداری
• عدم خوابیدن پس از ساعت ۳ عصر و یا بیشتر از ۹۰ دقیقه در روز
• عدم خوردن یک وعده غذایی سنگین دو ساعت قبل از خواب
• نخوابیدن با نور و یا تلویزیون روشن
• ورزش منظم
• عدم استفاده از وسایل الکتریکی تا ۱ ساعت قبل از خواب
• کنترل افسردگی و اضطراب مزمن
• کاهش محرکه‌های دریافتی
• مدیتیشن و دعا برای رهایی از بختک و به طور کلی آرامش روح
• عدم خوابیدن بر روی پشت بدن

درمان بختک در طب‌ سنتی ایرانی

​​​​​​​تقویت مغز با فندق، پسته، بادام، مویز و تخم‌مرغ، ایجاد لینت مزاج، پرهیز از مصرف خوراکی‌هایی نظیر سیر و پیاز خام، تره، شاهی، تربچه، پیازچه، انواع کلم، گردو و خرما.

پرهیز از خوردن غذا‌های غلیظ مانند ماکارونی، لازانیا، فست‌فود، پیتزا، آش‌های غلیظ، حلیم، کله‌پاچه و حلوا، اصلاح حبوبات با خیساندن و طبخ آن‌ها با زیره و پرهیز از مصرف حبوبات هنگام شب، درمان سوءمزاج از سوی متخصص طب ایرانی و رعایت آداب خوردن و آشامیدن.

مهم‌ترین آداب خوردن و آشامیدن این است که تا گرسنه نشدید غذا نخورید، قبل از سیری کامل دست از غذا بکشید، غذا را خوب بجوید، از پرخوری، درهم‌خوری و بر‌هم‌خوری بپرهیزید، از یک ساعت قبل تا دو ساعت بعد از غذا آب ننوشید مگر سنگ‌کلیه یا سابقه آن را داشته باشید، صبح ناشتا، شب قبل از خواب، وسط خواب، بعد از حمام و میوه، پس از نزدیکی و حین و بلافاصله بعد از ورزش آب ننوشید.

گردآوری: تابناک جوان

منابع: فارس / هدانا / فردانیوز / وبسایت دکتر مجید کیهانی فر / ایسنا / جام جم.