ثبت اختراع در ایران چطور صورت میگیرد؟ سامانه ثبت اختراع در ایران راه اندازی شده است و کار مخترع را راحت می کند. اولین سوالی که در ذهن افراد فناور ایجاد می شود این است که برای ثبت اختراع چه کسانی در کجاها چه مدارکی میخواهند؟ ما در این مطلب سعی کرده ایم شما را با جزییات ثبت اختراع در ایران آشنا کنیم. لیست اختراعات ثبت شده در ایران را که نگاه کنید هر گونه موضوعی در آن پیدا می شود از تکنولوژی و فناوری گرفته تا نحوه تهیه نوعی شکلات! برخی کارشناسان معتقدند هزینه ثبت اختراع در ایران آنقدر ناچیز است که نوعی ثبت اختراع رایگان انجام می شود که این از جنبه هایی خوب و از جنبه هایی مانند ساخت رزومه، بد است. لازم به ذکر است در سامانه جستجو اختراع می توان به راحتی استعلام ثبت اختراع را انجام داد. برای اینکه بدانید ثبت اختراع در ایران چگونه است؟ ادامه مطلب را بخوانید.
پارسه نوشت: مراحل ثبت اختراع در ایران را میتوان به ترتیب به موارد زیر تقسیم کرد:
تمامی مدارکی که به آنها اشاره میکنیم باید ضمیمه اظهارنامه مخترع شوند:
مهندس نیکا خواجهپور در خصوص چگونگی شرایط ثبت اختراع در گفتگو با ایسنا، اظهار کرد: اختراع یک راهحل فنی برای حل یک مشکل فنی است و حتما مشکل فنی وجود داشته است که در ذهن فرد راهحلی به وجود آمده و به این معنی نیست که دیگران متوجه حل آن نشدهاند. اما عموما راهشان با فرد مخترع یکی نبوده است؛ بنابراین تمامی افراد میتوانند تقاضای ثبت اختراع کنند.
اما باید سه شاخص را رعایت کنند چراکه استثنائاتی در قانون وجود دارد که افراد قبل از اینکه اقدام به ثبت اختراع کنند، حتما چند نکته را باید در نظر بگیرند.
وی اضافه کرد: ابتدا به آییننامه اجرایی که در سامانه ثبت اسناد و املاک کشور یا سامانه ثبت مالکیت معنوی که بخشی از سازمان اسناد و املاک کشور است، مراجعه کنند و قوانین و آییننامههای ثبت اختراع، علائم تجاری و طرحهای صنعتی را مطالعه تا از ویژگیهای هر کدام از این سه بخش آگاهی پیدا کنند.
ثبت اختراع در ایران چطور صورت می گیرد؟ مسئول دفتر مالکیت فکری پارک علم و فناوری خراسان رضوی تصریح کرد: افراد برای ثبت اختراع، علائم تجاری و طرحهای صنعتی باید ویژگیهایی که در سامانه ثبت اسناد درج شده را مشاهده کنند و اگر محصول آنها جزو موارد غیر قابل ثبت است، اصلا به دنبال ثبت نروند. نکته دوم اینکه اگر قابل ثبت بود افراد باید چهار شاخص را در نظر داشته باشند که ابتدا در کل دنیا جدید باشد و شاخص جدید بودن را میتوان با جستوجو به دست آورد و این جستوجو صرفا برای اختراعات نیست.
وی عنوان کرد: اختراع باید جزء راهحلهای روتین و روزمره نباشد تا بتوان خلاقیت را از درون آن احساس کرد. اختراع باید اصول علمی را دارا باشد به گونهای که بتوان محصولی را ساخت و استفاده کرد. اختراع باید به اندازه کافی افشا شده باشد بدین معنا که وقتی ارزیاب اختراع، آن محصول را مشاهده میکند، متوجه مکانیزم اختراع شود. اگر افشا گنگ و مبهم باشد شاید مشکلی رقم نخورد، اما ممکن است در ادامه شکایتی شود و به دادگاه برسد، زیرا فرد به درستی افشا نکرده و حق وی ضایع میشود.
وی در خصوص فرآیند ثبت اختراع افزود: افراد برای نوشتن مستندات اختراع خود، باید به چهار فایلی که در تقاضانامه اختراع وجود دارد، مراجعه کرده و این چهار فایل که شامل توضیح، ادعا، نقشه و خلاصه است را در داخل پنل اداره ثبت آپلود کنند.
سامانه اداره ثبت مالکیتهای معنوی به آدرس iripo.ssaa.ir در میز خدمت در بخش ثبت اختراع راهنمایی را گذاشته و توضیح داده که هر فایل باید چه بندهایی داشته باشد و در مورد فایل ادعا تنها ویژگیها را نوشته چراکه برای ادعا نوشتن باید دارای مهارت بود و بسیار پیچیده است و برای این منظور مطرح نکرده که اختراع باید چگونه نوشته شود.
خواجهپور تصریح کرد: در نتیجه افراد باید مستندات اختراع را به گونهای یاداشت کنند که در ادامه مراحل کار، با مشکل مواجه نشوند و حتما با یک مشاور و فردی که آگاه است، مشورت کنند؛ بنابراین افراد اظهارنامه خود را بارگذاری میکنند و مبلغی را پرداخت و در ادامه مرجع خود را برای عرضه انتخاب میکنند. درخواست خود را به اداره ثبت ارسال و اداره ثبت به آن مرجعی که فرد درخواست داده، ارسال میکند و اظهارنامه در آن سه شاخصی که مطرح شد، بررسی میشود.
دانستیم ثبت اختراع در ایران چطور صورت می گیرد. خواجهپور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برای تجاری کردن اختراع باید چه فعالیتهایی را انجام داد؟ خاطرنشان کرد: درصد بالایی از اختراعات ممکن است هیچ وقت تجاری نشوند. اختراع از جنس تجاریسازی و بازار است و صرفا از جنس دانش نیست. اختراع در دنیا معمولا توسط شرکتها انجام میشود، زیرا مزیت رقابتی دارد و برای شرکت قدرت میآورد که در دنیا با هدف تجاریسازی انجام میشود، اما معمولا در کشور ما افراد، اختراعات را ثبت میکنند. همچنین در تجاریسازی، ارگانهای واسطی هستند که به مخترع کمک و تسهیلاتی را در اختیار آنها قرار میدهند تا اختراع تجاریسازی شود.
وی بیان کرد: منظور از تجاریسازی اختراع این است که با خلق محصولی، وارد بازار شود تا مشکلی از مشکلات کشور یا منطقه را مرتفع کند. علاوه بر اینکه شرکت، ارزشی را برای خود و مشتری خلق میکند، در نهایت راهحلی برای رفع مشکل مردم جامعه به وجود میآورد. برای تجاریسازی پیش نیازهای زیادی لازم است و قبل از اینکه فرد محصولی را وارد بازار کند، باید از بازار دیدگاهی داشته باشد که آیا این فناوری کشش بازار را دارد یا خیر، آیا مشتری محصول را با این کیفیت میپذیرد و سوالاتی در این رابطه که به فرد کمک میکند تا چه محصول با کیفیت و ارزشمندی را وارد بازار کند.
مسئول دفتر مالکیت فکری پارک علم و فناوری خراسان رضوی گفت: بنابراین فردی که میخواهد اختراع خود را تجاریسازی کند باید ابتدا مفهوم کسبوکار، مدل کسبوکار و طرح کسبو کار را برای خود ترسیم و سپس محصول خود را وارد بازار کند. زمانی که محصول وارد بازار شد نباید دست از کسبوکار کشید، زیرا باید به طور مداوم بازار را رصد کرد و محصول خود را گسترش داد.
فارس نوشت: اگر مخترعی بخواهد خودش فرایند ثبت اختراع را انجام دهد، باید هزینههای بررسی شکلی و ماهوی را پرداخت کند. در ضمیمه آییننامه اجرایی قانون ثبت اختراعات مصوب سال ۱۳۸۷، به هزینههای ثبت و تمدید اختراع اشاره شده است. به عنوان مثال هزینه حق ثبت اظهارنامه و اظهارنامه تقسیمی ده هزار تومان و هزینه تمدید سالانه هـر سـال معـادل صدهزار تومان برای اشخاص حقوقی است و این میزان برای افراد حقیقی، یک دهم مبالغ ذکر شده است.
هزینه بررسی ماهوی نیز توسط مراجع استعلام به صورت جداگانه اعلام شده و در حال حاضر مراجع استعلام مبالغی در حدود بازهی ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان از افراد حقیقی و حدود ۲ برابر این مبلغ را از افراد حقوقی اخذ میکنند که طبق بررسیهای انجامشده در حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از این مبلغ به داور یا ارزیاب اختراع پرداخت میشود. این مبالغ در مقایسه با میزان حقوق اعضای هیئتعلمیو یا دیگر پژوهشگران و کارشناسانی که به کار ارزیابی اختراع میپردازند بسیار ناچیز است.
این در حالی است که در بسیاری از کشورهای دنیا برحسب کمیت و کیفیت ادعاهای آن اختراع از چند صد دلار تا چندین هزار دلار هزینه دارد. به عنوان مثال در کشور آمریکا، هزینه ثبت اختراع برای اشخاص حقوقی حدود ۱۶۰۰۰ دلار (حدود ۴۰۰ میلیون تومان) و برای اشخاص حقیقی حدود ۴۰۰۰ دلار (حدود ۱۰۰ میلیون تومان) هزینه دارد. اگر مخترع بخواهد فرایند تنظیم اظهارنامه و ثبت اختراع را به کارگزاریها و شرکتهای حقوقی که به مخترعین در ثبت اختراع کمک میکنند واگذار کند، طبق بررسیهای به عمل آمده حدود ۴ تا ۵ میلیون تومان برای مخترع آب میخورد.
گفتیم ثبت اختراع در ایران چطور صورت می گیرد. مرجع رسمی استعلام اختراعات ثبت شده در ایران، سامانهای است که مرکز مالکیت معنوی کشور راهاندازی کرده است. برای جستوجو در پروندههای اختراع در ایران باید به نشانی اینترنتی https://ipm.ssaa.ir/Search-Invention مراجعه نمایید. این وبسایت در واقع موتور جستوجوی اختراعات در ایران است و میتوان عنوان اختراع، نام مخترع، شماره ثبت و شماره اظهارنامه را در آن جستوجو کرد.
بیشتر بخوانید:
سفیر صلح نوشت: نخبگان و دانشمندان پس از ثبت محصولی، دوست دارند آن را به نام خود ثبت کنند تا همه مردم در هنگام استفاده از اختراع، با نام مخترع نیز آشنا شوند. منظور از ثبت بین المللی اختراع دادن حق امتیاز اختصاصی در قبال محصول اختراع شده، به مخترع است. در صورتی که شما اختراع خود را در یک کشور ثبت کنید؛ تنها توسط آن کشور ثبت میشود. به عنوان مثال اگر محصول خود را در دفاتر ثبت اختراع ایران ثبت کرده باشید و فردی در کشور دیگری اختراع شما را نقض کند، امکان مراجعه به مراجع قضایی و اقامه دعوا بر علیه شخص معترض را ندارید.
ثبت اختراع بین المللی یا معاهده PCT در سال ۱۹۷۰ در واشنگتن آمریکا تصویب شد که از سال ۱۹۷۸ به اجرا رسید. این پیمان یا معاهده هم اکنون ۱۵۳ عضو دارد. کشور ایران نیز یکی از اعضای این پیمان است که از سال ۱۳۹۲ رسما عضوی از آن شد. با توجه با این پیمان تمامی اعضای این معاهده میتوانند از تسهیلاتی برای حفاظت از اختراعات در تمامی کشورهای عضو بدست آورند.
مخترعین برای ثبت بینالمللی اختراعات خود، میتوانند از طریق سامانه iripo.ssaa.ir، اقدام کنند. پس از ورود با ۲ گزینه: ePCT ایجاد حساب کاربری در سامانه و راهنمای ثبت اظهارنامه بین المللی روبه رو میشوید.
گردآوری: تابناک جوان