چگونه چای دو رنگ درست کنیم؟ + طرز تهیه و تاریخچه
چای دو رنگ چگونه درست میشود؟ آیا تاکنون درباره چای دو رنگ خواستگاری چیزی شنیده اید؟ ممکن است در بین خانواده یا اقوام خود این رسم را داشته باشید. جالب است بدانید چای دورنگ مجلسی بیشتر تشریفاتی و جلوه زیبایی دارد و طعم و عطر آن خیلی مهم نیست. چای دو رنگ به دلیل شیرین بودن یا سرد شدن، برای همه توصیه نمی شود. در این مطلب علاوه بر پاسخ سوال چگونه چای دو رنگ درست کنیم؟ به رسوم مختلف چای نوشیدن در ایران میپردازیم.
طرز تهیه چای دورنگ مجلسی
چای دو رنگ مجلسی به راحتی تهیه می شود تنها نکات تهیه چای دو رنگ مجلسی این است که صبور باشید و لاید بی رنگ آن را خوب غلیظ کنید که دو رنگ مخلوط نشوند. همه مراحل باید با حوصله و به آرامی انجام شود.
چگونه چای دو رنگ درست کنیم؟
چای دو رنگ چگونه درست میشود؟ مواد لازم برای تهیه چای دورنگ برای ۱ استکان به شرح زیر است.
- چای دم کرده خوشرنگ نصف استکان
- آب جوش نصف استکان
- قند ۴-۶ حبه
طرز تهیه چای دو رنگ
چای دورنگ بیشتر در استکان‌های کمر باریک صرف می‌شد. استکان‌های کمر باریکتان را آماده کنید و یک چای خوش رنگ دم کنید و آماده شوید برای درست کردن چای دو رنگ. ابتدا نصف استکان را آب جوش بریزید و چند حبه قند داخل استکان بیندازید و با قاشق چایخوری هم بزنید تا قند حل شود.
غلظت قند باید زیاد باشد تا حدی که به اشباع برسد. یعنی وقتی که قند می‌اندازید دیگر حل نشود و شیره مانند شود. سپس داخل یک کاسه چای خالص بریزید و با استفاده از یک قاشق کوچک به آرامی و کم کم روی این شیره چای بریزید. می‌بینید که آب در پایین و چای در بالا قرار می‌گیرد. چای دو رنگ آماده است.
اگر در اندازه زیاد می‌خواهید درست کنید، داخل یک قابلمه آب و شیره باید درست کنید. یعنی به تعداد و متناسب با استکان‌ها آب داخل قابلمه بریزید و قند یا شکر را به آن اضافه کنید و بعد داخل تمام استکان‌ها را تا نیمه با این شیره پر کنید و به آهستگی چای را به استکان‌ها اضافه کنید.
چای دورنگ بدون شکر
این چای برای دو رنگ شدن حتما باید شیرین شود اگر می‌خواهید چای دو رنگ بدون شکر تهیه کنید می‌توانید از قند یا نبات هم استفاده کنید.
طرز تهیه چای دو رنگ در لیوان
تفاوتی در ظرف مورد نظر وجود ندارد همین شیوه را به کار ببرید و بجای استکان کمر باریک در لیوان بریزید. باید دقت کنید که چون این چایی حالت مجلسی دارد و خیلی شیرین است بهتر است در حجم کم و در استکان کوچک تهیه شود. نوشیدن حجم زیاد چای دو رنگ توصیه نمی شود.
طرز تهیه چای دو رنگ با نبات
طرز تهیه چای دو رنگ با نبات شبیه روش‌های قبلی است با این تفاوت که از نبات برای آماده کردن این نوشیدنی استفاده میشود. با استفاده از نبات چای دو رنگ بسیار خوشمزه‌ای آماده می‌گردد. با کمک نبات می‌توان محلول اشباع بسیار غلیظی را تهیه نمود که چای داخل آن به راحتی نفوذ نمی‌کند. اصل مهم در چای دو رنگ جدا ماندن دو لایه چای و آب است که با استفاده از نبات این نوشیدنی بهتر و با ظاهری زیباتر تهیه میشود. احتمالا یک تکه متوسط نبات یا یک شاخه نبات برای نصف استکان کافی باشد.
چای دو رنگ با شکر
طرز تهیه چای دو رنگ با شکر به این نحو است که ابتدا شکر را در استکانی که تا نیمه آب جوش دارد، حل می‌کنید. محلول شکر باید غلیظ شود به اندازه‌ای که به راحتی چای در آن نفوذ نکند. مرحله مهم تهیه چای دو رنگ با شکر اضافه کردن چای است که باید با آرامش و دقت از کناره استکان باشد. اگر با سرعت چای را وارد استکان کنید امکان مخلوط شدن با بخش آب شکر وجود دارد.
رسم چای دورنگ خواستگاری
وبسایت کافی مافی نوشت: چای دو رنگ تقریباً دارای قدمتی معادل با خود چای در کشور ما است، یعنی از همان زمان که چای توسط کاشف السلطنه وارد ایران شد از همان زمان نوشیدن چای دو رنگ در بین مردم گیلان شروع شد.
این چای بیشتر از آنکه بخواهد وجه مصرفی و نوشیدنی داشته باشد در بین مردم ایران به عنوان نماد و سمبلی برای میزان هنر و ظرافت دختران و زنان اصیل ایرانی به حساب می‌آمد. چای دو رنگ یکی از نوشیدنی‌های اصلی مراسم ازدواج به حساب می‌آمد که بر خلاف آنچه بیشتر در مورد این چای مطرح میشود، توسط خانواده داماد آماده و تهیه میشود.
بیشتر بخوانید:
عروس و داماد اولین کسانی می‌باشند که در مراسم ازدواج از این چای می‌نوشند و در سینی چایی که برای آن‌ها آورده می‌شوند طبق رسوم پولی را به عنوان هدیه قرار می‌دهند. مردم گیلان بر این عقیده اند که با سرو چای دو رنگ در عروسی، زندگی عروس و داماد مثل چای، سبز و به شیرینی چای دو رنگ، شاد و شیرین میشود.
نکات مهم در تهیه چای دو رنگ
- برای آماده کردن این چای نیاز به افرادی خونسرد و با حوصله دارید.
- این چای بیشتر وجه تشریفاتی دارد و خیلی برای نوشیدن مناسب نمی‌باشند.
- چای دو رنگ را به هیچ وجه برای کسانی که دارای بیماری دیابت می‌باشند توصیه نمی‌کنیم.
- به جای قند شما از شکر و نبات نیز می‌توانید برای تهیه کردن این چای استفاده کنید.
- چای دو رنگ برای کسانی که دوست دار چای داغ و یا تلخ می‌باشند اصلاً مناسب نمی‌باشد.
- استفاده از این چای تنها برای مهمانی‌های خاص توصیه میشود و بهتر است در نوشیدن آن زیاده روی نکنید.
- علت و دلیل علمی تشکیل چای دو رنگ، چگالی بالاتر ترکیب آب و قند نسبت به چگالی چای می‌باشد که باعث میشود به چای اجازه نفوذ به قسمت‌های پایینی استکان داده نشود.
کاربردهای جالب چای در مراسم ایرانی
به گزارش روزنامه اعتماد، در بیشتر نقاط ایران رسم است که عروس در مجلس خواستگاری با چای از میهمانان پذیرایی می‌کند تا خواستگاران هنر او را در پذیرایی ببینند. در پاره‌یی روستاهای گیلان شرقی اگر خانواده دختر با خواستگار موافق نباشند، برای هر یک از کسانی که به خواستگاری آمده‌اند دو تا چای یک جا می‌گذارند، به این معنا که در فاصله دو تا چای که برای پذیرایی معمول است فرصتی برای گفتگو باقی نماند.
پذیرایی با چای در مراحل دیگر ازدواج هم در مواردی جایگاه خاص دارد. در برخی از مناطق رسم براین است که صبح روز سوم عروسی، عروس چای درست می‌کند و همه به دیدنش می‌روند و هرکدام بعد از خوردن چای به نسبت رابطه‌یی که با عروس دارند، مبلغی پول به عنوان هدیه برایش می‌گذارند. عروس هم بعد از این مجلس برای هرکس که به دیدنش آمده هدیه‌یی می‌فرستد.
در شهر و روستاهای گیلان شرقی «بعد از مراسم عقد» چای پز (مسئول چای دهی مجلس) برای داماد چای دورنگ می‌آورد و داماد مبلغی پول در نعلبکی می‌گذارد. در دیلمان، سلمانی (آرایشگر) برای عروس و داماد چای دو رنگ می‌برد و از آن‌ها هدیه می‌گیرد.
چای وسیله رایج پذیرایی ایرانی
رسم‌ها و مراسم و آیین‌ها ممکن است برپایه یک باور یا اعتقاد شکل گرفته باشند. در ایران چای از جهت اعتقادی جایگاهی ندارد و محور و موضوع اصلی هیچ رسم و آیینی نیست، اما به شکل‌های گوناگون در رسم‌ها و مراسم و آیین‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. چای، هم در مراسم سوگواری و هم در مراسم جشن و شادی عام‌ترین و رایج‌ترین وسیله پذیرایی است.
هدیه غنچه چای
در دیلمان غنچه سفید چای را پیش صاحب مزرعه و باغ چای می‌برند و از او هدیه می‌گیرند در منطقه کلاچای و قاسم‌آباد برای این مفهوم اصطلاح نثار کردن را به کار می‌برند و گل اول چای را نثار صاحب باغ می‌کنند.
چای مصلحت
در بعضی از مناطق روستایی، چند روز قبل از عروسی، خانواده داماد همه مردان خویشاوند و همسایه عروس و داماد را به خانه خود دعوت می‌کند به همین ترتیب خانواده عروس نیز همه زنان خویشاوند و همسایه دو خانواده را به خانه‌شان دعوت می‌کنند. مجلسی که به این ترتیب در خانه عروس و خانه داماد تشکیل میشود مجلس چای مصلحت نامیده میشود. اگر کسی این دعوت را قبول نکند معلوم میشود که در عروسی شرکت نخواهد کرد. پس از خوردن چای یک نفر، صورت اسامی کسانی را که در روز چای مصلحت حاضر شده‌اند، تهیه می‌کند، تا از روی آن دعوت عروسی انجام بگیرد.
برخی از رسوم چای نوشیدن در ایران
به گزارش عصرایران، ما ایرانی‌ها با آداب و رسوم مختلف چای می‌نوشیم. در برخی نقاط کشور ما از جمله در میان عرب‌های هموطنمان در خوزستان آداب و رسوم خاصی برای نوشیدن چای وجود دارد.
- مثلا در میان طایفه " سرخه " در غرب شهرستان شوش، در صورتی که چای آماده برای یک میهمان خاص وجود داشته باشد، در صورتی که میهمانی جدید به جمع اضافه شود، به نشانه احترام میهمان جدید حتی در صورت تازه دم بودن چای، صاحب خانه (میزبان) خود را موظف به تهیه یا " دم کردن " چای جدید می‌داند. اگر میزبان این کار را نکند و از چای دم کرده برای میهمان قبلی به میهمان جدید تعارف کند، این عمل نشانه بی احترامی به میهمان جدید محسوب میشود.
- یا مثلا در میان اغلب طوایف خوزستان مرسوم است که قاشق چایخوری نباید در داخل استکان باشد و باید قاشق در کنار استکان و روی " نعلبکی " گذاشته شود و اگر میزبانی قاشق را درون استکان قرار دهد این عمل نوعی بی احترامی محسوب میشود.
- همچنین در طایفه " چنانه " در جنوب ایران چای بسیار غلیظ نوشیده میشود و اگر میزبانی چای " کمرنگ " برای میهمان خود بیاورد، با شکایت میهمان مواجه خواهد شد.
- ترک‌ها برای چای کمرنگ ضرب المثلی هم دارند و هر گاه چای کمرنگ ببینند به طنز و شوخی می‌گویند:" انگار پاسبان دیده رنگش پریده"!
- همچنین طوایف جنوب کشورمان آداب و رسوم خاصی را نیز برای نوشیدن " قهوه " دارند. در میهمانی‌های این طوایف موضوع تهیه قهوه امری جدی محسوب میشود و فرد یا افراد خاصی مسئول و مامور تهیه قهوه، موظف به پوشیدن لباس سنتی " دشداشه " هستند و باید حتما با پوشیدن این لباس قهوه درست کنند.
- نحوه پذیرایی به این صورت است که فرد مسئول تهیه قهوه پس از تهیه در حالی که دشداشه بر تن دارد وارد مجلس شده و نخست نگاهی به حاضران در مجلس می‌کند و در صورتی که " سیدی " در مجلس باشد نخست از وی پذیرایی می‌کند و در صورت نبود سید به ترتیب بر مبنای ریش سفیدی شروع به توزیع می‌کند و در غیر این صورت از سمت راست شروع به پذیرایی از میهمان‌ها می‌می کند.
- در برخی نقاط هم مرسوم است که اگر میهمانی پس از صرف قهوه خود دیگر تمایلی به نوشیدن دوباره نداشته باشد، باید فنجان را در دست راست خود نگهداشته و سه بار آن را در دست خود تکان دهد و بدین ترتیب شخصی که مسئول توزیع قهوه است متوجه خواهد شد که فرد مزبور دیگر تمایلی به نوشیدن دوباره ندارد و فنجان را از دست او می‌گیرد.
- رسم مشابهی نیز درباره چایی در بسیاری از مناطق وجود دارد و آن این که کسی که یک یا چند چایی خورده و دیگر تمایلی به صرف چای ندارد، استکان چای خود را بر روی نعلبکی می‌خواباند. این رسم در قهوه خانه‌های قدیمی کاربرد بیشتری داشته و قهوه چی، مادام که مشتریان استکان‌های خود را نخوابانده اند، برای آن‌ها چای سرو می‌کرد. البته برخی قهوه خانه‌ها هم اکنون نیز به این رسم پایبندند.
- نکته جالب درباره نام "قهوه خانه" در ایران است که در آن‌ها، چای سرو میشود و نه قهوه، ولی اسم شان "قهوه خانه" است!
- همچنین در میان طوایف کشورمان مرسوم است که در صورتی که مجلس خاصی (از جمله عزا یا عروسی) باشد، گروهی برای تهیه چای ذغالی مامور می‌شوند.
- همچنین در میان برخی اقوام آذری که در جزیره اسلامی واقع در دریاچه ارومیه زندگی می‌کنند، مرسوم است (البته در قدیم بیشتر مرسوم بود) که در میهمانی‌ها برای هر میهمان یک قندان گذاشته شود.
- استکان‌های کمر باریک هم در فرهنگ چای خوری ایران جایگاه خاص خود را دارند. در طراحی این استکان‌ها نکات خاصی در نظر دور گرفته شده است که در نوع خود جالب می‌باشند: گودی کمر این استکان‌ها باعث میشود به راحتی در دست جای گیرند، این گودی کمر، همچنین باعث میشود تفاله‌های چای که ته استکان هستند، نتوانند از بخش باریک به راحتی عبور کنند و فرد چای را آسوده خاطر‌تر صرف کند. همچنین اگر استکان با ته مانده چایی کج شود و به پهلو بر زمین بیفتد، تفاله‌ها روی زمین و فرش نمی‌ریزند.
امروزه با وجود تنوع و تکثر نوشیدنی‌های مختلف در کشورمان، " چای " به عنوان یک نوشیدنی مفرح و " متمدد اعتصاب " همچنان جایگاهی بی بدیل دارد و از این نظر قابل مقایسه با دیگر نوشیدنی‌های سرد و گرم نیست.
گردآوری: تابناک جوان