مدت امامت امام صادق علیه السلام چند سال بود؟ + زندگینامه
به مناسبت میلاد با سعادت امام صادق علیه السلام نگاهی به زندگینامه و احادیث گوهربار ایشان انداخته ایم. حتی اگر به دنبال تحقیق دانش آموزی هستید، دانستن این اطلاعات خلاصه کمک‌تان خواهد کرد.
زندگینامه امام جعفر صادق (ع) (خلاصه)
امام صادق (علیه السلام) در روز ۱۷ ربیع الاول سال ۸۳ هجری قمری در مدینه متولد شد. نام شریفش جعفر و لقب معروفش صادق و کنیه اش ابوعبدالله است. شهادت آن حضرت در ۲۵ شوال سال ۱۴۸ هجری قمری، در ۶۵ سالگی، به دستور منصور دوانیقی، خلیفه ستمگر عباسی، به وسیله سمی که به آن بزرگوار خوراندند، در شهر مدینه اتفاق افتاد، و محل دفنش در قبرستان بقیع است.
امام جعفر صادق (علیه السلام) تلاش و کوشش خود را با مساعی علمی آغاز و حوزه فکری و ثمربخش خویش را که بزرگان فقها و متفکران از آن بیرون آمدند، در صفوف امت، افتتاح کرد و با تربیت شاگردانی دانشمند، ذخیره علمی بزرگی برای امت برجای گذاشت.
مدت امامت امام صادق علیه السلام چند سال بود؟
دورۀ امامت امام صادق علیه السلام سی و چهار سال از سال ١١۴ تا ١۴٨ هجری بود.
نام پدر و مادر امام جعفر صادق علیه السلام
پدر گرامی آن حضرت، امام محمد باقر (علیه السلام) و نام مادر امام جعفر صادق (علیه السلام) ام فروه، دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر است.
نام پدربزرگ امام جعفر صادق علیه السلام
پدربزرگ ایشان حضرت امام سجاد علیه السلام، امام چهارم شیعیان است.
امام جعفر صادق چگونه به شهادت رسید؟
امام صادق (علیه السلام) در سال ۱۴۸ قمری به دست عوامل منصور دوانقی مسموم شد و بر اثر آن، به شهادت رسید.
امام صادق علیه السلام توسط کدام خلیفه به شهادت رسید؟
منصور دوانیقی
زندگینامه امام صادق علیه السلام از ولادت تا شهادت
ایمنا نوشت: امام صادق علیه السلام (جعفر بن محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب) در ۱۷ ربیع الاول سال ۸۳ هجری قمری در شهر مدینه به دنیا آمد. برخی منبع تولد ایشان را در سال ۸۰ هجری قمری ذکر کرده اند. امام جعفر صادق علیه السلام (جعفر به معنای نهر جاری پرفایده) به مدت ۳۴ سال امامت شیعیان را برعهده داشت و با تلاش‌های فراوان توانست احیاگر مذهب شیعه در بین مسلمانان باشد. مدت زمان امامت ایشان با خلافت پنج خلیفه آخر اموی یعنی از هشام بن عبدالملک به بعد و دو خلیفه نخست عباسی سفاح و منصور دوانیقی هم‌زمان بود. از مشهور‌ترین کنیه‌های ایشان می‌توان به ابو عبدالله، ابو اسماعیل و ابو موسی اشاره کرد.
همسر و فرزندان امام صادق علیه السلام
در بیشتر منابع آمده است که ایشان صاحب هفت پسر و سه دختر بودند. امام موسی کاظم علیه السلام، امام هفتم شیعیان یکی از فرزندان این امام بزرگوار است که نام مادرش حمیده دختر صاعد یا صالح است.
خصوصیات امام صادق علیه السلام
یکی از خصوصیات بارز امام صادق علیه السلام علم فراوان ایشان است. امام صادق علیه السلام به جهت ضعف حکومت اموی، فعالیت علمی بسیار بیشتری نسبت به دیگر امامان شیعه علیهم السلام داشت. امام صادق علیه السلام بسیار اهل زهد، عبادت، روزه داری و تلاوت قرآن بودند. ایشان به فقرا کمک بسیار می‌کرد و در بیشتر شب‌ها به صورت ناشناس برای فقرا غذا می‌برد، به طوری که بخشندگی وی در بین مردم زبانزد بود.
احادیث امام جعفر صادق علیه السلام
بیشترین احادیث از امام صادق علیه السلام نقل شده است، اولین علت این امر مربوط به شرایط خاص زمان امامت ایشان و دومین دلیل این است که ایشان از دیگر امامان علیهم السلام بیشتر عمر کردند و به همین علت ایشان را شیخ الائمه نیز می‌نامند. همچنین فقه شیعه امامیه که به فقه جعفری مشهور است منسوب به امام جعفر صادق علیه السلام است، زیرا بخش عمده احکام فقه اسلامی بر طبق مذهب شیعه امامیه از ایشان است و آن اندازه که از آن حضرت نقل شده است از هیچ یک از ائمه نقل نگردیده است. برخی از احادیث مشهور ایشان عبارتند از:
حدیث توحید مُفَضَّل: توحید مُفَضَّل حدیثی طولانی که امام صادق علیه السلام در چهار جلسه درباره مسائلی، چون آفرینش جهان، خلقت انسان و شگفتی‌ها و حکمت‌های آن‌ها به مفضل بن عمر املا کرده است.
مقبوله عُمَر بن حَنظَله: برخی از فقیهان شیعه، از این حدیث معیار‌هایی برای حل تعارض روایات به دست آورده‌اند. طرفداران نظریه ولایت فقیه نیز برای اثبات آن به این حدیث استناد می‌کنند.
حدیث حجّ: در این حدیث امام صادق علیه السلام کیفیّت حج پیامبر را از پدر خود روایت کرده است. این حدیث طولانی در میان اهل سنّت و شیعه بسیار مشهور است و در مصادر متعدّد از راویان بسیاری نقل شده است.
حدیث عِنوان بَصری: در حدیث عِنوان بَصری، امام صادق علیه السلام پس از تعریف عبودیت، دستورالعمل‌هایی را در زمینه‌های ریاضت نفس، بردباری و علم، به شخصی به نام عِنوان بصری گفته است.
مهمترین القاب امام جعفر صادق علیه السلام
امام صادق علیه السلام القاب زیادی داشت که مهمترین و معروف‌ترین آن‌ها صادق به معنی راستگو است. از آنجا که امام ششم در گفتار و رفتار راستگو بود لقب صادق را به ایشان داده اند. از دیگر لقب‌های امام جعفرصادق علیه السلام می‌توان طاهر، صابر و فاضل را نام برد.
شهادت امام صادق علیه السلام
امام جعفر صادق علیه السلام در روز بیست و پنج شوال سال ۱۴۸ هجری قمری و در سن ۶۵ سالگی بر اثر مسمومیت به شهادت رسید. مرقد مطهر ایشان در قبرستان بقیع واقع در مدینه منوره در کنار قبر پدر، پدربزرگ و عمویش امام حسن مجتبی (علیه السلام) قرار دارد.
بیشتر بخوانید:
چند حدیث از امام صادق علیه السلام
به گزارش میزان، در ادامه ١٠ حدیث برگزیده از «امام جعفر صادق علیه السلام» را خواهید خواند:
چه دعایی به آسمان می‌رود
«امام جعفر صادق علیه السلام» فرمود: عنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: کُلُّ دُعَاءٍ یُدْعَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ مَحْجُوبٌ عَنِ السَّمَاءِ حَتَّى یُصَلَّى عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ.
هر دعایی که از خدای عزوجل خواسته میشود، به آسمان راه ندارد [مستجاب نمی‌شود] تا اینکه بر محمد و آل محمد صلوات فرستاده شود.
کافی، ج ۲، ص ۴۹۳
آرامش در زندگی
امام صادق علیه السلام طی حدیثی درباره آرامش در زندگی می‌فرمایند:
فَوْتُ اَلْحَاجَةِ خَیْرٌ مِنْ طَلَبِهَا مِنْ غَیْرِ أَهْلِهَا وَ أَشَدُّ مِنَ اَلْمُصِیبَةِ سُوءُ اَلْخُلُقِ مِنْهَا.
برآورده نشدن نیاز نیکوتر از خواهش آن از نااهل است؛ و سخت‌تر از گرفتاری، بدخلقی و صبر نکردن بر آن گرفتاری است.
منبع: تحف العقول، جلد ۱، صفحه ۳۵۹
روزی که همه آرزو می‌کنند کاش زائر حسین (علیه السلام) بودند
«امام جعفر صادق علیه السلام» در روایتی درخصوص زیارت حرم «امام حسین علیه السلام» می‌فرمایند:
عبدالله الطحان، عن أبی عبدالله (علیه السلام) قال: سمعته یقول: ما من أحد یوم القیامه إلاّ و هو یتمنّی أنّه زوار الحسین بن علی (علیهما السلام) لما یری لما یصنع بزوار الحسین بن علی من کرامتهم علی الله.
هیچ کس نیست در روز قیامت مگر اینکه آرزو می‌کند ای کاش «امام حسین علیه السلام» را زیارت کرده بودم آن هنگامی که می‌بیند که با زوار «امام حسین علیه السلام» چه می‌کنند، چقدر نزد خداوند مورد کرامت واقع می‌شوند.
منبع: وسائل الشیعه، جلد ۱۴، صفحه ۴۲۴
کار‌هایی که فقر را می‌برد و روزی را زیاد می‌کند
امام صادق علیه السلام درباره کار‌هایی که فقر را می‌برد و روزی را زیاد می‌کند فرموده‌اند:
إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْجَمَالَ وَ التَّجَمُّلَ وَ یَکْرَهُ الْبُؤْسَ وَ التَّبَاؤُسَ وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا أَنْعَمَ عَلَی عَبْدِهِ نِعْمَةً یُحِبُّ أَنْ یَرَی أَثَرَ نِعْمَتِهِ عَلَیْهِ قِیلَ وَ کَیْفَ ذَلِکَ قَالَ یُنَظِّفُ ثَوْبَهُ وَ یُطَیِّبُ رِیحَهُ وَ یُحَسِّنُ دَارَهُ وَ یَکْنُسُ أَفْنِیَتَهُ حَتَّی إِنَّ السِّرَاجَ قَبْلَ مَغِیبِ الشَّمْسِ یَنْفِی الْفَقْرَ وَ یَزِیدُ فِی الرِّزْق.
خداوند زیبایی و خودآرایی را دوست دارد و از فقر و تظاهر به فقر بیزار است. هرگاه خداوند به بنده‌ای نعمتی بدهد، دوست دارد اثر آن را در او ببیند.
عرض شد: چگونه؟ فرمودند: لباس تمیز بپوشد، خود را خوشبو کند، خانه اش را گچکاری کند، جلوی در حیاط خود را جاروکند، حتی روشن کردن چراغ قبل از غروب خورشید فقر را می‌برد و روزی را زیاد می‌کند.
منبع: ارشادالقلوب، جلد۱، صفحه ۱۹۵
توصیه کوتاه «امام جعفر صادق (علیه السلام )» به شیعیان
«امام جعفر صادق علیه السلام» در توصیه‌ای کوتاه و ماندگار به شیعیان فرموده‌اند همچنان که خداوند دستور داده برای هم برادرانی نیکوکار باشید.
متن حدیث: «امام جعفر صادق علیه السلام»: تَواصَلوا و تَبارُّوا و تَراحَموا و کُونُوا إخوَةً بَرَرَةً کَما أمَرَ کُمُ اللّه.
با یکدیگر پیوند داشته باشید و به هم نیکی کنید، و با یکدیگر مهربان باشید و همچنان که خداوند به شما دستور داده است، برادرانی نیکوکار باشید.
منبع: اصول کافی، جلد ۲، صفحه ۱۷۵
برای دعا هیچ گاه دیر نیست
«امام جعفر صادق علیه السلام» در حدیثی پیرامون این که «برای دعا هیچ گاه دیر نیست» می‌فرمایند:
عنْ مُیَسِّرِ بْنِ عَبْدِ الْعَزِیزِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع. قَالَ قَالَ لِی یَا مُیَسِّرُ ادْعُ وَ لَا تَقُلْ إِنَّ الْأَمْرَ قَدْ فُرِغَ مِنْهُ إِنَّ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَنْزِلَةً لَا تُنَالُ إِلَّا بِمَسْأَلَةٍ وَ لَوْ أَنَّ عَبْداً سَدَّ فَاهُ وَ لَمْ یَسْأَلْ لَمْ یُعْطَ شَیْئاً فَسَلْ تُعْطَ یَا مُیَسِّرُ إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ بَابٍ یُقْرَعُ إِلَّا یُوشِکُ أَنْ یُفْتَحَ لِصَاحِبِهِ.
میسر بن عبدالعزیز روایت کرد که «امام جعفر صادق علیه السلام» به من فرمود:ای میسر دعا کن و نگو کار از کار گذشته است، زیرا نزد خدای متعال جایگاهی هست که جز با دعا به آن نتوان رسید، اما اگر بنده‌ای دهان خود را ببندد و از خدا درخواست نکند، چیزی به او داده نمی‌شود پس دعا کن تا به تو ارزانی شود.ای میسر هیچ دری کوبیده نمی‌شود مگر اینکه روزی به روی کوبنده آن باز میشود.
منبع: کافی، ج۲، ص ۴۶۶
پاداش قرض دادن
«امام جعفر صادق علیه السلام» در خصوص پاداش قرض دادن در زندگی می‌فرمایند:
عنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم): مَنْ أَقْرَضَ مُؤْمِناً قَرْضاً یَنْتَظِرُ بِهِ مَیْسُورَهُ کَانَ مَالُهُ فِی زَکَاةٍ وَ کَانَ هُوَ فِی صَلَاةٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ حَتَّى یُؤَدِّیَهُ إِلَیْهِ.
«امام جعفر صادق (علیه السلام)» از پیامبر (صلی الله علیه و آله) روایت کرد که فرمود: هرکس به مؤمنی قرضی بدهد تا هنگام توانایی به او بازگرداند؛ گویی مال خود را صدقه داده و تا زمانی که قرض گیرنده آن مال را به او بازگرداند، فرشتگان بر او درود می‌فرستند.
منبع: ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، شیخ صدوق، ص ۱۳۸
پاداش عیادت مؤمن
«امام جعفر صادق (علیه السلام )» درباره پاداش عیادت مومن می‌فرمایند:
عنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: أَیُّمَا مُؤْمِنٍ عَادَ مُؤْمِناً فِی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی مَرَضِهِ وَکَّلَ اللَّهُ بِهِ مَلَکاً مِنَ الْعُوَّادِ یَعُودُهُ فِی قَبْرِهِ وَ یَسْتَغْفِرُ لَهُ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ.
«امام صادق (علیه السلام)» فرمود: اگر مؤمنی برای رضای خدای عزوجل به عیادت مؤمن دیگر برود، خداوند فرشته‌ای از فرشتگان عیادت کننده بر او می‌گمارد که در قبر به عیادت او بیاید و تا روز قیامت برای او طلب آمرزش کند.
منبع: کافی، ج ۳، ص ۱۲۰
سه چیز که با وجود آن‌ها ضرری به انسان نمی‌رسد
«امام جعفر صادق (علیه السلام)» در خصوص سه کار ایمنی‌بخش در زندگی می‌فرمایند:
عن أَبی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام): ثَلَاثٌ لَا یَضُرُّ مَعَهُنَّ شَیْءٌ الدُّعَاءُ عِنْدَ الْکَرْبِ وَ الِاسْتِغْفَارُ عِنْدَ الذَّنْبِ وَ الشُّکْرُ عِنْدَ النِّعْمَةِ.
«امام جعفر صادق (علیه السلام)» فرمود: سه چیزند که با وجود آن‌ها ضرری به انسان نمی‌رسد:
دعا هنگام اندوه
طلب آمرزش هنگام گناه
شکر هنگام برخورداری از نعمت.
منبع: کافی، ج۲، ص۹۵
سه کار نجات بخش
«امام جعفر صادق (علیه السلام)» درخصوص سه کار نجات بخش برای انسان فرموده است:
عنِ الصَّادِقِ (علیه السلام ) قَالَ الْمُنْجِیَاتُ ثَلَاثٌ إِطْعَامُ الطَّعَامِ وَ إِفْشَاءُ السَّلَامِ وَ الصَّلَاةُ بِاللَّیْلِ وَ النَّاسُ نِیَام.
«امام جعفر صادق (علیه السلام)» فرمود:نجات دهندگان سه چیزند:
غذا دادن
بلند سلام کردن
خواندن نماز شب زمانی که مردم در خوابند.
گردآوری: تابناک جوان