محققان متوجه شده اند نوعی ژن درمانی نوین می تواند به موش های دچار جراحت کامل نخاعی توانایی دوباره راه رفتن را ببخشد.
جراحت کامل نخاعی به فلج شدن کامل اعضای بدن و ماهیچه های پایین تر از منطقه از جراحت منجر می شود. اما اکنون محققان دانشگاه EPFL با آزمایشی روی موش ها نشان دادند یک ژن درمانی جدید می تواند اعصاب و توانایی راه رفتن را در آنها احیا کند.
نخاع در حقیقت بزرگراه بدن به حساب می آید. پیام ها بین مغز و بخش های دیگر بدن سفر می کنند تا مجموعه ای از اعصاب را با سرعت بسیار بالا تحریک کنند. بنابراین آسیب به این بخش ممکن است فرد را ناتوان کند و بیمار هیچ حس یا قابلیت حرکتی در مناطق آسیب دیده نداشته باشد.
ایمپلنت هایی که مناطق آسیب دیده را دور می زند
جالب آنجاست که کشف راه های جدید برای ترمیم این جراحات یکی از حوزه های کلیدی تحقیقات است و یافته های مربوط به پژوهش های اخیر نشان دهنده موفقیت نسبی در استفاده از ایمپلنت هایی است که مناطق آسیب دیده را دور می زند و پیوند سلول های عصبی مولکول های پروتئین یا ترکیباتی که به تحریک رشد دوباره اعصاب کمک می کنند را در برداشته است.
محققان دانشگاهEPFL قبلا توانسته بودند فیبرهای اعصاب را با استفاده از ژن درمانی احیا کنند اما به موفقیت اندکی دست یافتند.
بیشتر بخوانید:
یک زن مبتلا به ایدز درمان شد
راهی نوین برای درمان یک بیماری نادر چشم
گام دیگر دانشمندان در درمان نابینایی
مارک آندرسون مولف ارشد پژوهش در این باره می گوید: ۵ سال قبل ما نشان دادیم فیبرهای عصبی را می توان در جراحات نخاعی مختلف احیا کرد. اما همچنین متوجه شدیم این امر برای احیای موتور عملیات بدن کافی نیست زیرا فیبرهای جدید نمی توانند با مناطق سمت دیگر زخم ارتباط برقرار کنند.
فرایندهای ترمیم طبیعی
برای رفع این چالش محققان فرایندهای ترمیم طبیعی را بررسی کردند که پس از جراحت نخاعی مقطعی روی می دهد. آنها با استفاده از روشی به نام «توالی آر ان ای هسته ای تک سلولی» (single-cell nuclear RNA sequencing) آکسون های خاصی را شناسایی کردند که باید برای احیای فعالیت موتور عملیاتی ترمیم شوند. همچنین از این آکسون ها برای یافتن هدف مناسب در سوی دیگر زخم نخاعی استفاده شد.
با چنین تحلیلی محققان یک ژن درمانی جدید ابداع کردند که با کمک چند روش به یکباره فرایند برقراری ارتباط اعصاب را ارتقا می دهد. این درمان برنامه رشد در برخی از اعصاب را فعال می کند تا فیبرهای عصبی کلیدی را دوباره احیا و پروتئین های خاصی را تنظیم کند که به رشد اعصاب در بافت آسیب دیده کمک می کند. همچنین مولکول هایی را به فرایند اضافه می کند که این اعصاب احیا شونده را به سمت اعصاب هدف گرفته شده در بخش دیگر زخم راهنمایی کند.
آسیب نخاعی جزئی
محققان هنگام آزمایش روی موش هایی با جراحت های نخاعی متوجه شدند حیوانات درمان شده ای که طی چند ماه دوباره توانایی راه رفتن را پیدا کردند، در نهایت مانند موش هایی عمل می کردند که دچار آسیب نخاعی جزئی شده بودند.
هرچند باید فعالیت های زیادی انجام داد و بعد این درمان را روی انسان ها به کار برد، اما محققان معتقدند چنین روشی یک گام مهم در دستیابی به هدف است.
این تحقیق در ژورنال ساینس منتشر شده است.