همکاری نخبگان با کمیسیون‌های هشت‌گانه دولت در دستور کار
سید سلمان سیدافقهی در نشست با استادیاران جوان (برگزیدگان طرح کاظمی آشتیانی) که در ذیل رویداد سرای امید در مشهد برگزار شد، مسئله‌محور شدن فضای نخبگانی را از اهداف بنیاد ملی نخبگان در دور جدید دانست و گفت: در کشور مسائل زیادی وجود دارد که البته این مسائل تنها به محدوده‌ی صنعت و اقتصاد خلاصه نمی‌شوند.
وی افزود: در دولت ۸ کمیسیون وجود دارد که روسای هر کدام یک وزیر است. این کمیسیون‌ها مسائل ارجاع شده را مورد بررسی قرار می‌دهند و این در حالی است که در بسیاری از موارد، شناخت خود مسئله نیز یک فعالیت نخبگانی است که باید به صورت فعال انجام شود و همراهی نخبگان با این کمیسیون‌ها در قالب‌های متفاوتی از جمله برگزاری نشست‌های هم اندیشی و احصای مسائل، می تواند بسیار اثرگذار باشد که بنیاد ملی نخبگان بزودی با برنامه‌ریزی برگزاری این جلسات را بصورت مستقل با هر یک از کمیسیون‌ها آغاز خواهد کرد.
نخبگان تنها به اساتید دانشگاه و یا فعالان در شرکت‌های دانش‌بنیان خلاصه نمی‌شوند
سید افقهی ادامه داد: کشور از نظر برخورداری از نیروی انسانی نخبه غنی است و این نخبگان تنها به اساتید دانشگاه و یا فعالان در شرکت‌های دانش‌بنیان خلاصه نمی‌شوند بلکه در ایران نخبگان زیادی وجود دارند که در زمره اساتید دانشگاه و یا فعالان شرکت‌های دانش‌بنیان دسته‌بندی نمی‌شوند اما توانسته‌اند در حوزه کاری خود منشا اثرگذاری بسیار باشند.
وی اضافه کرد: این افراد می‌توانند در حوزه شناخت مسائل موجود در کشور در بخش‌های مختلف نیز بالاترین اثربخشی را از خود بروز دهند.
بنیاد ملی نخبگان باید تریبون نخبگان باشد
سید افقهی با بیان اینکه بنیاد ملی نخبگان باید تریبون نخبگان باشد، اظهار داشت: برگزاری نشست میان نخبگان و اعضای دولت از یک طرف فرصتی مغتنم برای نخبگان است که بتوانند نظرات و دیدگاه‌های خود را در مورد مسائل مختلف به صورت مستقیم با مسئولان کشور در میان بگذارند و از طرف دیگر این افراد باید انگیزه کافی برای فعالیت در مسیر حل مسائل را داشته باشند.
راه‌اندازی پلتفرم جامع آموزشی، پژوهشی و حل مسئله
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با اشاره به لزوم زمینه‌سازی برای فعالیت نخبگانی در حوزۀ مسائل کشور، یادآور شد: بنیاد ملی نخبگان در دور جدید به دنبال ایجاد بستری مناسب است تا با راه‌اندازی پلتفرم جامع آموزشی، پژوهشی و حل مسئله، محیطی پویا برای نخبگان ایجاد کند. در این پلتفرم مسائل کشور توسط کارگزاران بارگذاری می‌شود، این کارگزاران، نیازهای جامعه، اقتصاد، صنعت و غیره را احصا کرده و به جامعه نخبگانی وصل می‌کنند، که بخشی از این کارگزارن هم اکنون در معاونت علمی مشغول به فعالیت هستند و در انجام این امر به پختگی قابل قبولی رسیده اند و بخش دیگری در حال ایجاد شدن است.
وی ادامه داد: در این پلتفرم هوشمند فرد می‌تواند با توجه به تخصص و دانش خود به نیازهای موجود در کشور دسترسی پیدا کند و بر اساس علاقه‌مندی و توانمندی خود پروپوزال لازم برای حل نیازها را ارائه دهد.
وجود نظام سیستماتیک و معنادار لازمه حضور نخبگان در مسیر حل مسائل کشور
سید افقهی با بیان اینکه برای حضور نخبگان در مسیر حل مسائل کشور، باید نظام سیستماتیک و معناداری وجود داشته باشد، خاطرنشان کرد: هدف اصلی این پلتفرم تسهیل دسترسی اساتید، نخبگان و مستعدان به مسائل اصلی کشور است. در این بین، یکی از موانع اصلی در مسیر فعالیت اساتید دانشگاهی در حوزه حل مسائل کشور، آیین‌نامه ارتقا است چراکه در این آیین‌نامه بر مقاله تاکید بسیار زیادی شده و تقریباً مقاله را می‌توان مهم‌ترین عامل در ارتقاء اساتید دانست. به همین منظور بنیاد ملی نخبگان با هدف ارتقای بهره‌وری دانشگاه ها، در تحول آیین نامه ارتقای اساتید نقش آفرینی کرد تا اساتید بتوانند هم در مسیر حل چالش‌ها و مسائل کشور فعالیت کرده و هم از امتیاز لازم برای ارتقا برخوردار شوند.
اعطای امتیاز ویژه به انجام پروژه‌ها با محوریت مسائل واقعی کشور در آیین‌نامه ارتقا اساتید
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان تأکید کرد: در این اصلاحیه پیشنهاد بنیاد این بود که امتیاز ویژه‌ای به انجام پروژه‌ها با محوریت مسائل واقعی کشور تعلق گیرد، که البته این به معنای بی‌فایده بودن مقالات ISI نیست بلکه بنیاد اعتقاد دارد مقاله به عنوان یکی از خروجی‌های فعالیت‌های پژوهشی و در قالب نشر علم نافع برای کشور باید همواره مورد تاکید بوده و رتبه کشور در تولیدات علمی جهانی مسیر رو به رشد خود را ادامه دهد.
بیشتر بخوانید:
جذب استعدادهای‌برتر در شرکت‌های دانش‌بنیان
همکاری بنیاد ملی نخبگان با سازمان فنی و حرفه ای برای مهارت‌آموزی مستعدان برتر
جزئیات زمان و مکان مصاحبه بورس صنعت بنیاد ملی نخبگان
از طرفی، برخی نخبگان و اساتید دانشگاهی در این حوزه استعداد ویژه دارند و باید در همین ساحت نیز به فعالیت خود ادامه دهند اما این نباید به معنای دور شدن دانشگاه از حل مسائل واقعی کشور باشد.
وی یادآور شد: برخی از اساتید کشور در صنعت و تولید، دستاوردهای بسیار زیادی داشته اند اما چون نتوانستند تعداد مقالات خود را به استانداردهای مورد تاکید آیین‌نامه ارتقا برسانند، در محیط دانشگاه ارتقا پیدا نکردند.
نخبگی؛ یک مسیر و سیر پیوسته
سید افقهی با اشاره به اینکه بنیاد ملی نخبگان، نخبگی را یک مسیر و سیر پیوسته می‌داند که از دوره دانش‌آموزی و حضور در برنامه ملی شهاب آغاز شده و تا رسیدن به جایگاه سرآمدی و نخبگی ادامه دارد، گفت: فرد مستعد در دوره دانش‌آموزی ذیل برنامه شهاب حمایت و هدایت می‌شود تا در یک مسیر مشخص بتواند در حوزه استعدادی خود وارد دانشگاه شود. در این مسیر تمام خصلت‌ها، روحیات، شخصیت، وراثت، زمینه‌های خانوادگی و دیگر عوامل موثر در استعداد فرد، مورد توجه قرار می‌گیرد؛ در نتیجه فرد می‌تواند در مسیر صحیح هدایت شود. در دانشگاه نیز فرد مستعد علاوه بر امور مربوط به آموزش و پژوهش، در حوزه روحی و روانی نیز از حمایت برخوردار است تا در نهایت بتواند در حوزه استعدادی خود پایان‌نامه‌ای کاربردی ارائه دهد و در آخر در حوزه تخصصی مشغول به کار شود.
بورسیه صنعتی و جذب در دستگاه‌های اجرایی
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان تصریح کرد: برای اشتغال نخبگان اقداماتی مانند بورسیه صنعتی و جذب در دستگاه‌های اجرایی انجام شده اما این اقدامات کافی نیست چراکه بسیاری از نخبگان علاقه‌مند به راه‌اندازی کسب و کار نوآورانه و دانش‌بنیان هستند و باید زمینه مناسب برای این افراد نیز فراهم شود.
برنامه‌های استادمحور بنیاد ملی نخبگان
وی گفت: ارتباط فرد بعد از سرآمد شدن و نخبه شدن نباید با بنیاد ملی نخبگان قطع شود بلکه برنامه‌های اصلی بنیاد باید ناظر به همین بازه زمانی باشد که فرد به مرحله اثرگذاری رسیده است؛ به همین منظور است که اغلب برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان در لایه دانشجویی، استادمحور هستند. در واقع در این مرحله، هر حمایتی از دانشجوی مستعد برتر ناظر به حضور استاد است. از طرفی بنیاد ملی نخبگان نیز حمایت‌ها و تسهیلات ویژه‌ای را هم برای توانمندسازی اساتید و هم برای حمایت از آنان در شاگردپروری در نظر گرفته است. در واقع فضای حمایتی، هدایتی، تسهیل گری و تنظیم‌گری در لایه دانشجویی منوط به حضور استاد است.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان بیان داشت: بسیاری از حمایت‌های بنیاد ملی نخبگان از جامعه نخبگانی در قالب همکاری با نهادها و دستگاه‌های دیگر صورت می‌گیرد.
قله‌سازی در حوزه حل مسائل کشور
سید افقهی با بیان اینکه بنیاد ملی نخبگان در دور جدید به دنبال قله‌سازی در حوزه حل مسائل کشور است، خاطرنشان کرد: این بنیاد قصد دارد کلان‌پروژه‌های فناورانه را به دانشگاه ارجاع دهد تا با ایجاد شبکه اساتید و هرم علمی، این کلان‌پروژه‌ها در محیط دانشگاه حل و انجام شوند که البته این نیاز به هماهنگی مدیریتی دارد. در همین راستا، از آغاز مهرماه دو یا سه کلان‌پروژه ملی در دانشگاه‌های کشور تعریف می‌شود.
شأن نخبه، فعالیت نخبگانی است
وی با بیان اینکه شأن نخبه، فعالیت نخبگانی است، گفت: دلیل اصلی مهاجرت بخش زیادی از نخبگان، فقدان بستر مناسب برای اثرگذاری و فعالیت نخبگی است. در واقع بسیاری از نخبگان نه به دلیل مسائل مالی بلکه به دلیل نبودن فضای لازم برای فعالیت نخبگی از کشور مهاجرت می‌کنند.
سید افقهی در پایان یادآور شد: بنیاد ملی نخبگان در حوزه الگوسازی از سرآمدان و نخبگان کشور نیز به دنبال ایجاد فضایی نوین و طراحی قالب‌های جدید است.