جنگل آمازون، بزرگترین جنگل بارانی جهان، در شمال آمریکای جنوبی قرار گرفته و بیشتر مساحت آن در خاک برزیل و پرو جای دارد. بیشتر از نصف جنگلهای بارانی دنیا در جنگل های آمازون قرار دارد .کافی است تنها مساحت این جنگل را که 5.5 میلیون کیلومتر مربع است را تصور کنیم که میان 9 کشور تقسیم شده است! همچنین جالب است بدانید جنگل آمازون در لیست عجایب هفتگانه جهان قرار دارد.درختان جنگل آمازون درختان پهنبرگ هستند که رودخانۀ آمازون، یعنی بزرگترین رودخانۀ جهان، از میان آنها میگذرد.با این حساب، جنگل های آمازون 60 درصد از کشور برزیل، 13 درصد از کشور پرو، 9 درصد از کشور کلمبیا، 5 درصد از کشور ونزوئلا، 5 درصد از کشور بولیوی، 3 درصد از کشور گویان، 2 درصد از کشور سورینام، 1.5 درصد از کشور اکوادور و 1.5 درصد از کشور گویان فرانسه را دربرمیگیرد.
بیشتر مساحت جنگل های آمازون در حوضۀ آبریز رود آمازون حدود 200 تا 500 میلیون سال پیش شکل گرفته است. اهمیت فوقالعادۀ این جنگلها در تنوع زیستی و جانوری آمازون و نقش مهم آن در جذب دیاکسیدکربن و تولید اکسیژن است که این مقدار برابر است با نصف کل جو زمین.بههمینخاطر برخی به آن ریههای زمین لقب داده و بیشتر از قبل یادآوری میکنند که باید جلوی تخریب این زیستگاه بزرگ زیستی و جانوری را گرفت.
نام جنگل های آمازون از رودخانۀ آمازون گرفته شده است که در زبان اسپانیایی و پرتغالی به «ریو آمازوناس» معروف است . وقتی کاشف اسپانیایی، فرانسیسکو ده اوریانا، با جنگجویان زن از قبیلۀ تاپویاس در این جنگل برخورد کرد، به یاد اسطورۀ یونان باستان، گروهی از زنان رزمنده به نام آمازون افتاد و نام آمازون را بر رودخانۀ جنگل های آمازون گذاشت.این حمله یا توسط زنان یا مردان با موهای بلند رهبری میشد و درنتیجه این نامی بود که به ذهن کاشف اسپانیایی القا شد تا به امروز نیز ما آمازون را به همین نام صدا میزنیم.میگویند که شاید آمازونها (در اساطیر) دراصل گروهی از سکاهای ایرانیتبار آسیای میانه بودند که در بین آنها زنان نیز به همراه مردان میجنگیدند. احتمالا ریشۀ این واژه از شاخۀ زبان هندواروپایی باشد یا واژهای ترکیبی ایرانی از «ها-مازان» یعنی باهم جنگیدن و همرزمی!اما در منبع آکسفورد به ناشناسبودن ریشۀ این واژه اشاره شده و احتمال دادهاند که معنی یونانی آن یعنی «بدون سینه» باشد که درواقع به زنان جنگجویی اشاره دارد که نامشان آمازون بوده و برای آن که بهتر بتوانند با تیروکمان کار کنند سینه راست خود را میبریدند.
جنگل آمازون اولین و بزرگترین جنگل بارانی کرۀ زمین و جنگل کنگو بعد از آن، دومین و بزرگترین جنگل بارانی است. این جنگل بیش از 50 درصد کل بارندگی منطقۀ آمازون را تولید میکنند و حتی بر الگوهای بارندگی خارج از آمریکای جنوبی نیز تأثیر میگذارند.آمازون حاوی 10 درصد از کل زیستتودۀ روی زمین است. این جمله به این معناست که وقتی جنگلزدایی صورت میگیرد، مقدار زیادی کربن ذخیرهشده از جنگل بهعنوان دیاکسیدکربن در جو منتشر میشود، و این یک گاز گلخانهای است که بهطور قابلتوجهی در گرمشدن کرۀ زمین نقش دارد.جنگل های آمازون با ثابت نگهذاشتن میزان کربن، به تثبیت آبوهوای جهان کمک میکنند. خانهای برای گونههای گیاهی و جانوری فراهم میسازد و به حفظ چرخۀ آب از جمله ایجاد بارندگی در مقیاسهای محلی، منطقهای و فراقارهای کمک میکند.آمازون منبع غذا، فیبر، سوخت و دارو است. همچنین آمازون خانهای برای افراد وابسته به جنگل، از جمله قبایل بومی که در انزوای خود از بقیۀ شهرهای جهان زندگی میکنند، است و از آنها حمایت میکند و ارزش گردشگری، معنوی و فرهنگی کاملا مخصوصی دارد.بهطور کلی جنگل های آمازون در همۀ فصلهای سال، هوایی گرم همراه با رطوبت حارهای و بسیار زیاد دارد. میانگین دما در مرکز جنگل آمازون، نزدیک به 30 درجۀ سلسیوس است و تقریبا هرروزه بارانهای سنگینی در سرتاسر جنگل آمازون میبارد.
جنگل های آمازون اغلب به دلیل نقش مهمشان در جذب دیاکسیدکربن که گاز گلخانهای است و انتشار رطوبت و اکسیژن در جو زمین از طریق فرآیند تعرق، «ریههای کره زمین» نامیده میشوند.جنگل های آمازون در طول روز اکسیژن را از طریق فتوسنتز تولید میکنند و اکسیژن را در شب از طریق تنفس جذب میکنند؛ بنابراین آنها منبع اصلی خالص اکسیژن در جو کرۀ زمین هستند.
رود آمازون بزرگترین رودخانۀ آمریکای جنوبی و بزرگترین سیستم زهکشی در جهان از نظر حجم جریان آب و مساحت حوضۀ رود نامیده میشود. طول کل رودخانه آمازون که از جنوب پرو اندازهگیری شده است حداقل 6400 کیلومتر است که تنها کمی کوتاهتر از رود نیل است؛ اما همچنان معادل فاصلۀ شهر نیویورک تا رم است.
غربیترین منبع رود آمازون در کوههای آند، در فاصلۀ 160 کیلومتری اقیانوس آرام قرار دارد و دهانۀ آن در اقیانوس اطلس، در ساحل شمال شرقی برزیل به دریا میریزد. حالا چرا این آمار و ارقام را مطرح کردیم؟ چراکه همیشه طول رود آمازون و منبع اصلی آن از اواسط قرن بیستم مورد بحث بوده و برخی هنوز این ادعا را دارند که رود آمازون از رود نیل درواقع طولانیتر است.رودخانه آمازون از نظر حجم و عرض قدرتمندترین رودخانۀ روی زمین است و در برخی از نقاط، طی فصل بارندگی به طول 48 مایل (48 کیلومتر) میرسد. این رودخانه و حوضۀ آن محل زندگی بسیاری از گونههای منحصربهفرد حیوانات، آبزیان، درختان و گیاهان است.
آمازون بیش از هرگونه اکوسیستم دیگر روی زمین، گونههای گیاهی و جانوری دارد. شاید 30 درصد از تمامی گونههای جهان در جنگل های آمازون یافت میشوند. این گونههای جانوری از جگوارها تا تاپیرها وخفاشها متفاوت هستند.طوطی و مرغ همیلبر، قورباغههای دارت سمی معروف بهanacondas ، مورچههای برگبرنده تا پروانههای مورفوی آبیرنگ، نیشنگها تا پیرانا، تنها نام کوچکی از حیوانات شناختهشدۀ جنگل های آمازون برای ماست.در جنگل های آمازون نزدیک به 2.5 میلیون گونه از حشرات و دههاهزار گونۀ گیاه زندگی میکنند. تعداد گونههای پرندگان و پستانداران آمازون نزدیک به 2 هزار گونۀ شاخص است. تابهحال دستکم ۴۰٬۰۰۰ گونههای گیاهی، ۲۲۰۰ گونۀ ماهی، ۱۲۹۴ گونۀ پرنده، ۴۲۷ گونۀ پستانداران، ۴۲۸ گونۀ دوزیست و ۳۷۸ گونه از خزندگان بهطور علمی در جنگل های آمازون شناسایی و طبقهبندی شدهاند.
در جنگل آمازون تعداد بیشماری درخت وجود دارد که قدمت برخی از آنها حتی به میلیونها سال میرسد. تقریبا میشود گفت 390 بیلیون درخت در آمازون وجود دارد که سرشار از گونههای مختلف درختان و خانهای امن و همیشه سرسبز برای ساکنانش است.تقریباً ۱۵۰ گونۀ مختلف میمون در جنـگل های آمازون زندگی میکنند. مانند ۱۵ نوع میمون تامارین، ۹ نوع میمون جیغکش، ۴ نوع میمون پشمالو، میمون درازدست، میمون کاپوچین، خز میمون و میمون تیتی. برخی از گونههای کمتر دیدهشده نیز در این جنگل زندگی میکنند، مانند میمون یوآکاریگر و میمون شب.
جنگل های آمازون محل زندگی بیش از 180 قبیلۀ بومی است. در دل جنگل آمازون، هنوز قبایلی از بومیان زندگی میکنند که تاکنون با دنیای خارج از آمازون و مردمان شهرنشین ارتباط و تماسی نداشتهاند. دقت کرده باشید هر از گاه، خبری از کشف یکی از قبیههای ناشناختۀ آمازون در تمامی رسانهها به گوش میرسد.البته ناگفته نماند که نزدیک به 20 میلیون نفر نیز در حاشیۀ جنگل های آمازون زندگی میکنند که سبک زندگیشان به مردم امروزی نزدیکتر است. همچنین دولت برزیل برای حفظ فرهنگ و اصالت بومی این مردمان که هریک زبان و آیینهای منحصربهفرد خود را دارند، بخش های بزرگی از جنگل آمازون را تحت حفاظت و مراقبت قرار داده است.اما همچنان نیمی از جمعیت قبایل جنگل آمازون طی سالیان، در اثر سیاستهای تخریبی دولتها و یا در اثر بیماری، گرسنگی و جنگ جان خود را از دست دادهاند. هرساله نیز در ماههای ژوئن و اوت، برخی از قبایل مستقر در جنگل آمازون و شهرهای اطراف جشنی به نام کوارپ برگزار میکنند . در این جشن که بزرگداشت مردههایشان است، رقص و غذاهای بومی و مراسمهای خود را به نمایش میگذارند.
جالب است به زندگی سرخپوستان جنگل آمازون نیز نیمنگاهی بیندازیم. اخیرا قضات دیوان عالی برزیل به حفظ یک منطقۀ اختصاصی سرخپوستان در ایالت شمالی رورایما، بهعنوان یک سرزمین واحد و یکپارچه رأی دادند .نام این منطقۀ اختصاصی را «راپورت سرا دو سول» گذاشتند که بیش از یک میلیون و 700 هزار هکتار، کنار مرز ونزوئلا، مساحت دارد و اکنون محل زندگی 20 هزار سرخپوست جنگل آمازون است.طی هزاران سال، جمعیت بومی آمازون درحالیکه بخشی کاملاً یکپارچه از جنگل های آمازون هستند، مدیریت و حفاظت و غنیسازی این جنگلها را ادامه میدهند. امروزه مردم بومی، سازمانهای خود را در تمام 9 کشور منطقۀ آمازون تأسیس کردهاند .بهتر است به این نکته اشاره کنیم که جنبشهای بومی نقشی اساسی در نبرد بر سر حفاظت از جنگل های آمازون بی نظیر دارند.
بیش از ده قبیله از گروههای کوچک انسانی در بخشهای دورافتاده جنگل آمازون زندگی میکنند. برخی از آنها نسبت به غریبهها و کاشفانی که به مناطق زندگی آنها سفر میکنند مهربان و کنجکاو هستند.آنها چیزهایی که دارند مثل پوست حیوانات، تیر و کمانهای دست ساز را با وسایل کاربردی کاشفان مثل کارد و ظروف پخت و پز مبادله میکنند. قبایل دیگر بسیار وحشی و خطرناک هستند. بسیاری از کاشفان در ماجراجوییهای خود ناپدید شدند و هرگز پیدا نشدند.هیچکس نمیداند چه اتفاقی برای آنها افتاده است. متاسفانه کسانی که به مناطقی از آمازون که پر از بومیهای خطرناک است سفر میکنند حتی نمیدانند که مورد تعقیب قرار گرفته اند تا اینکه به آنها حمله میشود. این بومیها شکارچیان ماهری هستند که به آرامی حرکت میکنند.
به گزارش سی ان ان در سال ۲۰۰۹ اعضای قبیله کولینا در برزیل مرد جوانی را در جنگل به دام انداخته، کشته، سلاخی کرده و خورده اند. این قربانی تنها ۱۹ سال داشته است. این منطقه جنگلی در غرب برزیل و در مرز پرو قرار دارد.قبیله کولینا هنگام مبادله وسایلی که نیاز دارند گاهی با مردم روستای انویرا مواجه میشوند. آنها مدت کوتاهی به روستا میآیند و سپس به جنگل برمی گردند. پلیس وقتی درباره این کشتار فهمید که مردان قبیله برای ساکنان روستای دیگری درباره خوردن اندامهای یک مرد جوان صحبت میکردند.خانواده این پسرجوان به محل زندگی قبیله کولینا در جنگل رفتند. آنها از دیدن بدن تکه تکه شده و جمجمه او که از یک درخت آویزان بود وحشت زده شدند. قانون برزیل به پلیس اجازه نمی دهد وارد زمینهای بومی شود بنابراین هیچکس در این قتل دستگیر نشد.
این سنگها یک راز واقعی هستند. صدها سنگ این چنینی در جنگلهای آمازون وجود دارد. آنها مربوط به دوران ماقبل تاریخ هستند. باستان شناسان نتوانسته اند بفهمند که آنها چرا و چطور ساخته شده اند.این گویها حفاظت میشوند. برخی از این سنگها بش از ۲.۵ متر قطر دارند. سنگها از منابعی تشکیل شده اند که بسیار دورتر از محل پیدا شدن آنها قرار دارند. این یعنی انسانهای اولیه که تصور میشود تنها ابزارهای بسیار ابتدایی داشته اند این سنگهای کروی کامل را ساخته اند.آنها را کیلومترها هل داده اند، از تپهها بالا برده اند، از رودخانهها و جنگلهای انبوه گذشته اند و به این نقطه رسانده اند. برخی معتقدند این سنگها با اهداف مذهبی ساخته شده اند، با این حال هیچ شاهد واقعی وجود ندارد که این ادعا را تایید کند.منشا و هدف آنها یک راز مانده تا زمانی که کسی چیزی در اسناد باستان شناسی پیدا کند که آن را توضیح دهد.
در سال ۱۹۲۲ یک کشیش کاتولیک به نام پدر ویکتور هینز به رودخانه آمازون در بخش دورافتادهای از برزیل در منطقه پارا رفته بود. او گزارش داد که ماری دیده که بیش از ۲.۵ متر طول داشته است.هفت سال بعد وقتی کشیش باز به همان منطقه رفت دوباره مار را دید. دومین بار مار در آب شنا میکرد و چشمانش آنقدر بزرگ بود که ابتدا آنها را با چراغهای قایق اشتباه گرفت. مارهای بوآ که ۳ تا ۹ متر طول دارند در جنگلهای آمازون عادی است. البته مارهای بزرگتری هم وجود دارند.
بسیاری از مردم قبایل بومی در مناطقی زندگی میکنند که هیچ ارتباطی با بقیه جهان ندارند. زندگی آنها بر اساس ارتباط با طبیعت است که مردم دنیای مدرن احتمالا هرگز آن را درک نمیکنند.آمازون منطقهای غنی و هم چنین «ششهای زمین» است. همه درختان و گیاهان اکسیژن تولید کرده و هوا را از کربن دی اکسید که منبع تغییرات آب و هوایی است پاک میکنند. این یکی از دلایل اصلی نیاز به نجات جنگلهای آمازون است.بسیاری از داروهای مفید از گیاهان و منابع این جنگل کشف شده اند. برای مثال، آسپیرین که رایجترین داروی مسکن جهان است از یک ماده شیمیایی ساخته میشود که از پوست درخت استخراج میشود. هزاران داروی مفید بالقوه وجود دارند که هنوز کشف نشده اند.تنها یک درصد از گونههای گیاهی و درختان کاملا فهرست و ارزیابی شده اند. درصد کمی از آنها از نظر خاصیت درمانی مورد آزمایش قرار گرفته اند. آمازون واقعا یکی از گنجینههای جهان است که همه باید قدرش را بدانیم.
این سر حکاکی شده در دهه ۱۹۵۰ در بخشی از آمازون کشف شد که با داشتن سرهای سنگی بزرگ مشهور است. این یکی منحصر به فرد است، زیرا ویژگیهای صورت آن شباهتی به مردم بومی ندارد.یک باستان شناس در یک فیلم مستند سال ۲۰۱۲ متوجه شد که این سر نشان دهنده هیچ یک از فرهنگهای پیش از تاریخی نیست که هنگام ساخت سر وجود داشته اند. در عوض، ویژگیهای صورت شبیه قفقازی هاست که جای تعجب دارد، زیرا هیچ ارتباطی بین مردم بومی و سفید پوستها ممکن نبوده است.برخی معتقدند که سفیدپوستی که در این سنگ نمایش داده شده یک بازدیدکننده فرازمینی بوده به مردم بومی کمک کرده با تکنولوژی مورد نیاز برای استخراج سنگ و کنده کاری سر و انتقال آن از معدن به جنگ آشنا شوند.جالب است که نگاه این سر رو به آسمان است. شورشیان این سر را ویران کرده اند، با این حال ممکن است سرهای دیگری هم وجود داشته باشد که اجداد همین قبایل آنها را ساخته اند.
یک عنکبوت کوچک شگفت انگیز در جنگل آمازون وجود دارد که هنوز اسم ندارد. این عنکبوت توانایی دفاعی منحصر به فردی دارد که میتواند طعمهای بسازد که بسیار بزرگتر از خودش است و آن را در میان تارهای خود قرار میدهد تا شکارچیان را بترساند.این عنکبوت برای ساخت مجسمه طعمه عنکبوت که بسیار واقعی به نظر میرسد، از قسمت هایی از تارش، آلودگی هایی که در این قسمت جمع شده اند، قسمت هایی از حشرات و موهای ریخته خود استفاده میکند.این طعمه برای سایر حشرات جنگل ترسناک است. این تنها گونه شناخته شده عنکبوت است که از این روش استفاده میکند و احتمالا عنکبوت جدیدی است که به تازگی کشف شده است.
اگر عنکبوت قبلی به اندازه کافی برایتان جالب نبود عنکبوت واقعی دیگری را به شما معرفی میکنیم که به اندازه یک توپ بسکتبال است. رتیل هایی در جنگل آمازون ونزوئلا وجود دارند که بسیار بزرگ هستند.بومیان ادعا میکنند عنکبوت هایی را در این منطقه دیده اند که وقتی روی پاهای عقب خود بلند میشوند به اندازه انسان هستند. داستان هایی درباره سگ هایی وجود دارد که توسط این عنکبوتها شکار و خورده شده اند.داستان دیگر درباره بچهای میگوید که توسط یک عنکبوت غول پیکر برده شده است. در سال ۲۰۰۸ گروهی از کاشفان به دنبال پیدا کردن چنین عنکبوت هایی به آمازون رفتند و توانستند عنکبوتی به اندازه یک توپ بسکتبال پیدا کنند، اما نتوانستند عنکبوتی به اندازه انسان پیدا کنند. با این حال به این معنی نیست که چنین عنکبوتی وجود ندارد.
ماریکوکسی آمریکای جنوبی شبیه پاگندههای آمریکای شمالی است. ماریکوکسیها شبه انسانهای بزرگ و شبیه میمونی هستند که میتوانند ۳.۶ متر رشد کنند. آنها مانند انسانهای اولیه زندگی میکنند.
با استفاده از تیر و کمان شکار میکنند و دهکدههای کوچک میسازند. کاشف بریتانیایی مشهور، کلنل پرسی اچ. فاوست (Colonel Percy H. Fawcett) آنها را در سال ۱۹۱۴ کشف کرد. کلنل آنها را بسیار مو دار توصیف کرد که تنها با خرخر کردن صحبت میکنند و وقتی به دهکده آنها نزدیک شوید مثل دشمن با شما برخورد میکنند.
کلنل همراه با تیمش دوباره در سال ۱۹۲۵ به آن منطقه بازگشت و به دنبال شهر گمشدهای شد که شایعه شده بود در جنگل وجود دارد. او و کل تیمش ناپدید شدند. هیچکس نمیداند چه اتفاقی برای آنها افتاده است. شاید توسط ماریکوکسیها کشته شده باشند.
این حیوان با موهای قرمز قهوهای و چنگالهای تیز خود بسیار ترسناک به نظر میرسد. وقتی روی پاهای عقب خود میایستد بیش از ۱.۸ متر قد دارد. با این حال، گوشتخوار نیست. این حیوان گیاهخوار است و قسمتهای داخلی و نرم درختان را با استفاده از پنجههای خود میخورد.
این حیوان معمولا در جنگلهای آمازون بولیوی و برزیل دیده میشود. او شبها به دنبال علوفه به عنوان غذا میگردد و تا جایی که ممکن است از انسانها دوری میکند. به همین دلیل به ندرت دیده میشود. اگر آن را در جنگل ببینید با صدای بلند و جیغ مانند خود سعی میکند شما را بترساند.
حیوان چنان بوی بدی دارد که به گفته مردم بومی باعث میشود موقعیت خود را گم کنید. این حیوان از آب دوری میکند و دوست دارد گله وحشی پکاریها را همراهی کند که پستانداران کوچکی شبیه خوک هستند.
این شهر گمشده در سال ۲۰۱۲ در جنگلهای آمازون اکوادور کشف شد. نقطه مرکزی شهر یک هرم عظیم است که ۷۸ متر ارتفاع دارد. از آنجا که همه چیز در این شهر در مقیاس بزرگی وجود دارد نام آن را شهر غولها گذاشته اند.
نه تنها ابعاد ساختمان ها، بلکه اندازه ابزارهای دستی هم بسیار بزرگ است. این ابزارها آنقدر بزرگ بودند که غیرممکن است یک انسان معمولی قادر به استفاده از آنها بوده باشد. علاوه بر این، سنگ هایی که برای ساخت شهر استفاده شده اند بسیار عظیم و فاصله معدنی که از آن استخراج شده اند بسیار دور بوده است.محققانی که این سایت را مطالعه کرده اند اعتقاد دارند کسانی که این شهر را ساخته اند بین ۳. ۶ تا ۴. ۸ متر بوده اند. هم چنین انواع خاصی از تکنولوژی را داشته اند که به آنها اجازه میداده سنگها را از چنین فاصلهای بیاورند و با دقت لیزر برش دهند.
باستان شناسان میگویند درست مثل راز اهرام مصر باستان که هیچ تکنولوژی شناخته شدهای وجود نداشته که در آن زمان به چنین شهری دست یابند.
رودخانه آمازون دومین رودخانه طویل جهان با طول 6400 کیلومتر می باشد که در سال 2007 میلادی آقای ” مارتین استرل ” موفق به شنا کردن در این رودخانه طویل گردید. جالب است بدانید وی به مدت 66 روز این رودخانه را توانست با وجود تمام مشکلات احتمالی و حیوانات سمی شنا کند و روزانه تنها 10 ساعت برای آن وقت سپری می نمود.
بیشتر بخوانید
منبع : تابناک جوان