آداب و اعمال مستحبی برای رفتن به مسجد

مسجد مکان عبادت است چنان که حق سبحانه می‌فرماید: «نَّما یُعَمّرُ مساجدَ اللّه» پس باید تعمیر مساجد نمودن هر که ایمان به خدا و روز جزا داشته باشد و اقامه‌ی نماز کردن و زکات دادن و از غیر از خدا ترس نداشتن. منقول است، چون رسول خدا صلی الله علیه و آله داخل مسجد می‌شد پای مبارک راست را داخل مسجد می‌گذارد و می‌فرمود: «بسم اللّه وَ عَلَی اللّه تَوَکَّلْتُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ لاّ باللّه الْعلّی الْعَظیم» و، چون از مسجد بیرون می‌رفت، می‌فرمود: یا علی! کسی که داخل مسجد شود و آن چه گفتم، بگوید، حق تعالی نمازش را قبول فرموده و به ازای هر رکعتی فضیلت صد رکعت از برایش نوشته و، چون بیرون رَود، بگوید مثل آن چه که گفتم، حق تعالی گناهانش را بیامرزد و به هر قدمی درجه‌ای از برایش بلند گردانیده شود و حق تعالی بنویسد به ازای هر قدمی صد حسنه.
آداب رفتن به مسجد:
• رفتن به مسجد با حالت وقار و آرامش.
• مستحب است کسى که به مسجد مى رود لباس پاکیزه و قیمتى بپوشد و خود را خوش بو نماید.
• مستحب است کسى که به مسجد مى رود مو‌ها و ریش‌های خود را شانه کند.
• مستحب است که افراد با وضو وارد مسجد شوند.
• قبل از فرارسیدن وقت نماز به مسجد وارد شویم تا رزق ما افزایش یابد.
• قبل از اذان وارد مسجد شویم که نشانه ادب فرمانبری است؛ چرا که اذان، فرمان حضور است و فرمان بردن قبل از صدور فرمان، هنر بندگی است.
• هنگام داخل شدن در مسجد ته کفش و چیزهایى که همراه دارد، مثل عصا و... را داخل مسجد نبرید و کنار کفش هایتان قرار بدهید تا نجاستى به آن نباشد. اگر لازم است کفش هایتان را با خود ببرید، آنهارا وارسی کنید تا آلودگی نداشته باشند.
• کفش هامان را در کیسه‌ای بگذاریم و به دست چپ بگیریم.
• پا‌های خود را بررسی کنیم و آن‌ها را بشوییم تا کثیف و بدبو نباشند.
• هنگام داخل شدن در مسجد، اول پاى راست را بگذارد.
ورود با پای راست: از ائمّه معصوم علیه السلام نقل شده است که فرمودند:
«الفضلُ فی دخول المسجد أن تَبدأ برجلک الیمنی اذا دخلت و بالیسری اذا خَرجتَ»؛ فضیلت آن است که در هنگام ورود به مسجد، با پای راست داخل شوی و هنگام خروج، پای چپ مقدّم شود.
• قبل از نشستن در مسجد، نماز تحیت (که حداقل دو رکعت است) بخواند؛ به قصد تحیت و احترام مسجد. البته اگر نماز واجب یا مستحب دیگرى هم خوانده شود کافى است؛ حتى اگر چند دفعه هم داخل مسجد شود، مستحب است که در هر دفعه نماز تحیت بخواند، اگر چه فاصله دفعات با یکدیگر خیلى کم باشد.
• اگر دیگران مشغول نمازند، به آنان سلام نکنیم، بلکه آهسته به پیامبر اکرم و خودمان سلام کنیم.
• اگر دیگران نمازشان تمام شده است و آمادگی جواب دادن دارند، به آنان سلام کنیم.
• اگر مسجدی‌ها به ما سلام کردند، جواب سلامشان را بدهیم.
• هنگام بیرون آمدن از مسجد، اول پاى چپ را بیرون بگذارید.
• بهتر است نمازگزار از همه زودتر وارد مسجد شود و دیرتر از همه خارج شود.
• تمیز کردن مسجد و روشن کردن چراغ آن مستحب است.
• مستحب است که زن در خانه اش نماز بخواند و فضیلتش بیشتر از نماز در مسجد است، مگر این که خود را کاملا از نامحرم حفظ کند که در این صورت بهتر است در مسجد نماز بخواند.
• زیاد به مسجد رفتن و رفتن به مسجدى که نمازگزار ندارد، مستحب است.
• هنگام ورود به مسجد بیماری واگیر دار نداشته باشیم.
• هنگام ورد به مسجد، دهان و بدن ما بوی بد و آزاردهنده ندهد.
• بدون سروصدا وارد شویم و نظم مسجد را به هم نزنیم.
دعا خواندن هنگام ورود: مستحب است انسان هنگام ورود به مسجد، ادعیه و اذکاری را که از ائمّه اطهار علیهم السلام هنگام ورود به مسجد نقل شده اند، بخواند. امام باقر علیه السلام از پیامبر (ص) نقل کردند که فرمودند: «اذا دَخَلَ العبدُ المسجدَ فقال: أعوذُ بِاللَّهِ مِن الشیطانِ الرّجیمِ، قال: اوّه! کسرَ ظهری، و کتبَ اللَّهُ بِها عبادةَ سنة»؛ اگر بنده خدا هنگام ورود به مسجد استعاذه کند، شیطان می‌گوید: آه! کمرم شکست؛ و خداوند به پاداش این عمل، برای او عبادت یک سال می‌نویسد. دعا‌های دیگری نیز در روایات آمده اند که از ذکر آن‌ها خودداری می‌کنیم.
دعای مستحب برای رفتن به مسجد:
با حالت آرامش و وقار به جانب مسجد روانه می‌شوی و به وقت بیرون رفتن از خانه به قصد مسجد بگو:
بِسْمِ اللّٰه اَلَّذِی خَلَقَنِی فَهُوَ یَهْدِینِ، وَ الَّذِی هُوَ یُطْعِمُنِی وَ یَسْقِینِ، وَ إِذٰا مَرِضْتُ فَهُوَ یَشْفِینِ، وَ الَّذِی یُمِیتُنِی ثُمَّ یُحْیِینِ، وَ الَّذِی أَطْمَعُ أَنْ یَغْفِرَ لِی خَطِیئَتِی یَوْمَ الدِّینِ، رَبِّ هَبْ لِی حُکْماً وَ أَلْحِقْنِی بِالصّٰالِحِینَ، وَ اجْعَلْ لِی لِسٰانَ صِدْقٍ فِی الْآخِرِینَ، وَ اجْعَلْنِی مِنْ وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِیمِ وَ اغْفِرْ لِأَبِی.
به نام خدایی که مرا آفرید، پس مرا هدایت می‌کند و به من می‌خوراند و می‌نوشاندم و، چون بیمار شوم شفایم می‌دهد و آنکه مرا می‌میراند، سپس زنده می‌کند و آن که امید دارم خطایم را در روز جزا بیامرزد، خدایا به من حکم ببخش و به شایستگان ملحق کن و نزد آیندگان خوش نامم فرما و مرا از وارثان بهشت نعیم قرار ده و پدرم را بیامرز.
چون خواستی وارد مسجد شوی، ابتدا کف کفش خود را ملاحظه کن که آلودگی همراه آن نباشد، بعد پای راست را پیش بگذار، آنگاه این دعا را بخوان:
بِسْمِ اللّٰهِ، وَبِاللّٰهِ، وَمِنَ اللّٰهِ، وَ إِلَى اللّٰهُ، وَخَیْرُ الْأَسْماءِ کُلِّها لِلّٰهِ، تَوَکَّلْتُ عَلَى اللّٰهِ، وَلَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ، اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَافْتَحْ لِی أَبْوابَ رَحْمَتِکَ وَتَوْبَتِکَ، وَأَغْلِقْ عَنِّی أَبْوابَ مَعْصِیَتِکَ، وَاجْعَلْنِی مِنْ زُوَّارِکَ، وَعُمَّارِ مَساجِدِکَ، وَمِمَّنْ یُناجِیکَ فِی اللَّیْلِ وَالنَّهارِ، وَمِنَ الَّذِینَ هُمْ فِی صَلاتِهِمْ‌خاشِعُونَ، وَادْحَرْ عَنِّی الشَّیْطانَ الرَّجِیمَ وَجُنُودَ إِبْلِیسَ أَجْمَعِینَ.
به نام خدا و به ذات خدا و از خدا و به سوی خدا و بهترین همه نام‌ها برای خداست، بر خدا توکل کردم و هیچ نیرو و توانى نیست جز به خداى [بلند مرتبه بزرگ]، خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و در‌های رحمت و توبه ات را به روی من باز کن و در‌های نافرمانی ات را به روی من ببندد و مرا از زائرانت و آبادکنندگان مساجدت قرار ده و از کسانی که در شب و روز، با تو رازونیاز می‌کنند و از آنان‌که در نمازشان فروتن و افتاده حالند و شیطان رانده شده و تمام لشگر‌های ابلیس را از من دور کن.
پرسش: شخصی که وارد مسجد می‌شود، چه اموری را مستحب است رعایت نماید؟ آیا این موضوع اختصاص به مردان دارد یا مشترک می‌باشد؟
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی: مستحب است کسى که مى ‏خواهد به مسجد برود خود را خوشبو کند و لباس پاکیزه بپوشد و ته کفش خود را به هنگام ورود به مسجد وارسى کند که آلوده نباشد و شایسته است موقع داخل شدن پاى راست و موقع بیرون‏ آمدن پاى چپ را بگذارد و زودتر به مسجد آید و دیرتر از مسجد بیرون رود، این موارد مشترک می‌باشد، البته استعمال عطر برای خواهران در خارج از منزل، طبق روایات اشکال دارد، ولی زینت‌هایی که آشکار نباشد، عیبی ندارد.

 

منبع : بیتوته