هر پدر و مادری می داند استرس بخشی از زندگی خانواده های مدرن شده است. بسیاری از ما، استرس ناشی از موضوعاتی مانند زمان خواب یا نحوه برخورد با بچه ها را به عنوان یک جزء اجتناب ناپذیر زندگی پذیرفته ایم. نتیجه نهایی این موضوع، تبدیل شدن خانه ای که از آن انتظار همدلی و آرامش داشتیم به خانه ای پر از ترس و خشم است. برای این که استرس زندگی و آسیبی را که از آن به فرزندان مان وارد می شود، کاهش دهیم راه های مختلفی وجود دارد. علایم یک خانواده پر استرس و توصیه های مشاوران برای بهبود این شرایط را در ادامه می خوانید.
وقتی استرس در خانواده افزایش مییابد، یکی از نخستین مسائلی که تحت تاثیر قرار میگیرد، کیفیت خواب است که اغلب برای اعضای خانواده همراه با بی خوابی است. کمبود خواب باعث میشود شما و فرزندان تان بیشتر و بیشتر عصبی و مضطرب شوید و این دور باطل همچنان ادامه یابد. دکتر «تینا آلتمن»، متخصص کودکان از کالیفرنیا و سخنگوی آکادمی پزشکی کودکان میگوید اگر احساس میکنید کودکان تان خشنتر از گذشته شده اند، سعی کنید آنها را نیم ساعت زودتر به رختخواب بفرستید. این کار را درباره خودتان هم انجام دهید تا شاهد یک تغییر واقعی در جو خانواده باشید.
اگر از تاثیر استرس بر خانواده تان مطمئن نیستید، کافی است از گوشهای تان کمک بگیرید. هرقدر ما یا فرزندان مان استرس بیشتری را تجربه کنیم، تمایل بیشتری به بالا بردن صدا و ایجاد بگومگوهای غیرضروری پیدا میکنیم. دکتر «آلتمن» در این باره میگوید اگر فرزندان تان در گفتگوها فریاد میکشند، همه تلاش تان را بکنید تا با اطمینان و آرامش بیشتری پاسخ آنها را بدهید و این آرامش را به آنها منتقل کنید، اما اگر شما هم در مقابل فریاد میکشید، بهتر است گفتگو را متوقف کنید. به فرزندان تان بگویید ما هردو نیاز به آرامش داریم پس باید بنشینیم و نفس عمیق بکشیم. این کار هم برای شما و هم برای آنها ضروری است.
وقتی شما یا همسرتان عصبی هستید و استرس دارید، فرزندان تان ترجیح خواهند داد برای این که با شما صحبت نکنند، کمتر سر میز غذا حاضر شوند. دکتر «ماری الفورد»، روان شناس و عضو انجمن روان شناسی میگوید: «برای این که خانواده را سر میز غذا گرد هم بیاورید، جملات مثبتی درباره خانواده تان روی کاغذ بنویسید و هنگام صرف غذا، آن را بلند بخوانید. این کار کمک میکند بچهها انتظار صرف غذا را در جوی آرام و مثبت داشته باشند. میتوانید این کار را از هریک از بچهها هم بخواهید و به این شکل، یک سنت جدید و مثبت در خانواده ایجاد کنید.»
بعضی از بچهها وقتی استرس زیادی را تحمل میکنند، منزوی میشوند و خودشان را از دیگران دور میکنند. بچههای بزرگتر ممکن است خود را در اتاق حبس کنند، اما واکنش بچههای کوچکتر احتمالا خودداری از بازی با دیگر بچهها خواهد بود. دکتر «الفورد» توصیه میکند در چنین حالتی با فرزندتان صحبت و او را از این موضوع مطمئن کنید که ارتباط میان شما و او برقرار است و او میتواند درباره هر موضوعی با شما صحبت کند. اگر خودتان استرس دارید و بچهها متوجه این موضوع شده اند، به آنها بگویید با کارهایی مانند دوش گرفتن یا تنفس عمیق آرامتر میشوید. این کارها به طور قطع شما را آرامتر خواهد کرد و به فرزندان تان نشان خواهد داد شما میتوانید استرس تان را کنترل و مدیریت کنید.
یک مهلت کاری را از دست داده اید؟ در کنفرانس خوب ظاهر نشده اید؟ استرس، ممکن است عامل اصلی آن باشد، زیرا استرس توانایی تمرکز و سازمان دهی را از شما میگیرد، آن هم درست در زمانهایی که نیاز به عملکرد دقیق و حرفهای دارید. دکتر «الفورد» توصیه میکند در این مواقع، منبع استرس را شناسایی و با همسرتان برای از بین بردن آن همفکری کنید. به عنوان مثال اگر آماده شدن همزمان شما و بچهها هنگام صبح باعث میشود، روزتان را با عصبانیت و استرس آغاز کنید، راهکاری برای آن بیابید. به عنوان مثال نیم ساعت زودتر بیدار شوید یا بخشی از کارهای تان را از شب قبل انجام دهید.
استرس مزمن، بدن را در هر سن و سالی تحت تاثیر قرار میدهد. وقتی خانواده در شرایط پر استرسی قرار دارد، سیستم ایمنی اعضای خانواده ضعیف میشود و احتمال ابتلا به بیماریها افزایش مییابد. در این شرایط، بچههای کوچکتر معمولا از دل درد، سردرد یا کابوسهای شبانه شکایت میکنند و بزرگ ترها دچار درد گردن، شانه، پشت و گاهی نیز دچار بی خوابی میشوند. در چنین شرایطی، علاوه بر افزایش ساعتهای خواب، از تمیز نگه داشتن دستها و تحرک کافی خود و اعضای خانواده تان مطمئن شوید. برای این که ضمن جلوگیری از بیماریها با عامل استرس زا نیز مقابله کنید، دکتر «الفورد» توصیه میکند به فعالیتهای لذت بخش مانند بازیهای خانوادگی شبانه یا دیدن فیلم بپردازید.
این که بچهها بعد از مدرسه به کلاسهای آموزشی بروند و بعد از آن هم به فعالیتهای فوق برنامه دیگری بپردازند، فشار زیادی به همه اعضای خانواده وارد میکند و میتواند استرس صبحگاهی سروقت رسیدن به مدرسه، سرکار و... را افزایش دهد. دکتر «آلتمن» در این باره میگوید:به عنوان مثال اگر متوجه شدید درحال این طرف و آن طرف دویدن هستید تا سر وقت به مدرسه یا سرکار برسید، چند لحظه بایستید، ۱۰ نفس عمیق بکشید و دوباره به آماده کردن خودتان مشغول شوید. این که با آرامش همه وسایل مورد نیازتان را بردارید، اما چند دقیقه دیرتر برسید، کمتر از این که بعد از رسیدن به مدرسه یا سرکار متوجه شوید چیزی را فراموش کرده اید به شما استرس وارد خواهد کرد. اما راهکار بلند مدت، کاستن از میزان فعالیتها و برنامههای خود و فرزندان تان است؛ هم شما و هم آنها نیاز به زمان بیکاری و اوقات فراغت دارید.