بسیاری از مسلمانان و به ویژه شیعیان مراسمهای مربوط به خواستگاری، عقد، ازدواج را به ایامی غیر از محرم و صفر موکول میکنند. سوالی که در این جا شکل میگیرد این است که خواستگاری، عقد و ازدواج در ماه محرم و صفر چه حکمی دارد؟
پاسخ این است که رفتن به خواستگاری و اقدامات اولیه ازدواج در ایام ماه محرم و ماه صفر اشکال شرعی ندارد، احترام این دو ماه را رعایت کنید. جزئیات احکام شرعی مراجع تقلید در این رابطه را میتوانید در قالب پرسش و پاسخ در پایین مشاهده کنید.
سؤال: گاهی برخی مؤمنان در دوماه محرم و صفر و شاید در سایر مناسبتهای عزاداری دینی کارهایی انجام میدهند که تناسبی با این ایام ندارد؛ مانند ازدواج و انتقال به خانه جدید و خریدن لوازم و لباس نو و زینت کردن (آرایش) بدن و لباس و آغاز کردن کارها و پروژههای جدید و غیره. حکم شرع در این زمینه چیست؟
پاسخ: انجام کارهای مذکور در این مناسبتها حرام نیست مگر در صورتی که نشانه هتک حرمت این مناسبتها باشد مانند برگزاری مراسم شادی یا زینت کردن (آرایش) در روز دهم محرم. البته باید مراقب باشند در روزهای مصیبت و اندوه اهل بیت (ع) کارهایی را که انسانها معمولا هنگام حزن و اندوه و مصیبت انجام نمیدهند، ترک کنند، مگر در صورتی که ضرورت عرفی ایجاب کند و در غیر این صورت باید زمانی را برای این کارها در نظر بگیرد که با روزهای عزاداری و اندوه تلاقی نداشته باشد.
پرسش: آیا خواستگاری رفتن و دیگر مقدمات ازدواج مثل بله برون و عقد و … در ماه محرم و صفر اشکال دارد و بی احترامی محسوب میشود؟
پاسخ: رفتن به خواستگاری و اقدامات اولیه ازدواج در ایام ماه محرم و ماه صفر اشکال شرعی ندارد؛ لیکن احترام این دو ماه را رعایت کنید. مراسم اولیه را به طور ساده بر گزار کنید. پس از پایان ماه صفر مراسم مورد نظر را انجام دهید. مثلا مراسم نامزدی یا عقد و یا عروسی را برگزار نمیکنند و سعی میکنند یا قبل از این دو ماه برگزار بکنند و یا اینکه بعد از اتمام این دو ماه، مراسم جشن بر پا میکنند. حال برای بسیاری از کسانی که مراسم شادی را پیش رو دارند این سوال مطرح است که بعضی از مردم فکر میکنند ازدواج یا مراسم عقد در این دو ماه اشکال شرعی دارد و مراسم عقد و عروسی در ماه محرم و صفر حرام است. آیا چنین عقیدهای درست است؟ اکثر مراجع بر این نظر متفق القولند که: برگزاری این نوع مراسم، اگر توام با معصیت و یا هتک حرمت حضرت سیدالشهدا (ع) نباشد، اشکال ندارد، ولی در آن هیچ نوع برکتی نیست و سزاوار است که مسلمانان غیرتمند سعی کنند اینگونه مراسم را در ماههای دیگر و ایام متناسب با خود، برگزار کنند.
آیا مراسم عقد و عروسى در ماه محرم و صفر جایز است؟
همه مراجع: برگزارى این نوع مراسم، اگر توأم با معصیت و یا هتک حرمت حضرت سیدالشهدا (ع) نباشد، اشکال ندارد. اما براى مؤمنان سزاوار است که حرمت این ایام را پاس بدارند و از انجام دادن کارهاى شادى آفرین، اجتناب کنند.. تبریزى، صراط النجاة، ج. ۵، س. ۵۲۱؛ دفتر: همه مراجع. (احکام ازدواج، پرسمان).
آیا می شود در ماه محرم ازدواج کرد؟
مطابق نظر آیت الله خامنهای
پرسش: حکم برگزاری مراسم عقد و عروسی در ایام محرم و صفر و دیگر ایام عزاداری ائمهی معصومین علیهم السّلام چه حکمی دارد؟
پاسخ: مجرد انجام عقد در ایام عزاداری فینفسه منعی ندارد، ولی برگزاری مجالس جشن و انجام کارهایی که موجب هتک و بیحرمتی گردد، در خصوص ایام عزا جایز نبوده و حرام است.
طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی
سؤال: در ماه محرّم و صفر چند روز شادى کردن حرام و عزادارى واجب است؟
جواب: بهتر است دهه عاشورا و دهه اربعین به عزادارى بپردازند و در بقیّه آزادند؛ هر چند متعارف میان مردم این است که مراسم جشن عقد و عروسى را در تمام محرّم و صفر به عنوان احترام ترک کنند.
سؤال: از نظر شرعى و قانونى حکم ازدواج دایم و موقّت در ماه هاى محرّم و صفر چیست؟
جواب: اشکالى ندارد.
سؤال: آیا طلب فرزند در ماه هاى حرام، چون محرّم از نظر شرع ایراد دارد؟ آیا در فرزند تأثیر منفى مى گذارد؟
جواب: اشکالى ندارد.
سؤال: آیا لذّت جنسى بردن از همسر در شب هاى ماه محرّم یا دیگر ایّام عزادارى مکروه است؟
جواب: حرام نیست؛ ولى رعایت ادب در حدّ عرف خوب است. ملاحظه اینکه در عزاى نزدیکان مثل پدر و مادر و مانند آن چه رفتارى دارند.
مطابق نظر آیت الله سیستانی
سوال: آیا ازدواج در ماه محرم یا در ماه صفر جایز است؟
پاسخ: اگر در این کار هتک [حرمت]باشد؛ حرام است.
آیت الله شبیری زنجانی
پرسش: انجام مراسم جشن عروسی یا تولد در ماه محرم وصفر چه حکمی دارد؟
پاسخ: اگرعرفاً مصداق هتک اهل بیت (علیهم السلام) باشد، جایز نیست. در غیر این صورت نیزشایسته است از انجام این گونه مراسم در ایام عزا و حزن اهل بیت علیهم السلام اجتناب شود.
پرسش: آیانگاه کردن به فیلم عروسی درایّام ماه محرم وصفرچه حکمی دارد؟
پاسخ: اگر مشتمل بر حرام – مثل موسیقی حرام یا نگاه به نامحرم- نباشد، مانعی ندارد و بین محرّم و ماههای دیگر در این جهت، فرقی نیست. البته نحوه دیدن آن نباید موجب بی احترامی به ایام عزای اهل بیت (ع) شود.