آیا حشرات هم مثل ما «درد» را احساس می‌کنند؟

ما مدت‌هاست که حشرات را موجوداتی غریزی و بی‌ذهن با واکنش‌های رباتیک مانند نسبت به جهان می‌بینیم، اما هر چه دقیق‌تر نگاه می‌کنیم، رفتار‌های شگفت آور و پیچیده تری از آن‌ها پیدا می‌کنیم. اکنون شواهد فزاینده‌ای داریم که نشان می‌دهد این موجودات کوچک که جهان ما را اداره می‌کنند نیز ممکن است درد را تجربه کنند. تصورات ما درباره حشرات روز به روز در حال دگرگون شدن هستند. تا پیش از این اغلب تصور می‌شد که حشرات مقوله‌ای به نام «درد» را همچون ما درک نمی‌کنند هرچند که دانشمندان معتقد بودند که درد باعث ایجاد انواع واکنش‌های فیزیولوژیکی و رفتاری در حیوانات می‌شود. همچنین پیش از این ثابت شده بود که حشرات به تماس‌های بالقوه آسیب رسان، واکنش‌های اجتنابی دارند. در تحقیقی که در سال ۲۰۱۹ صورت گرفت، آزمایش‌ها نشان داد که قطع کردن پای مگس میوه، علائم درد مزمن را در این حشره نشان می‌دهد. هنگامی که مگس میوه به طور کامل بهبود یافت، محققان دریافتند پای طرف مقابل مگس میوه بیش از حد حساس شده است. این بدان معناست که این حشره به گونه‌ای درد را احساس می‌کرد، اما فهم چگونگی این فرآیند برای دانشمندان بسیار دشوار بود. به عبارت ساده تر، درک آگاهانه درد به یک سیستم فیزیولوژیکی پیچیده نیاز دارد که به مغز و احتمالاً حتی احساسات متصل شود. در پستانداران، گیرنده‌های درد زنگ خطری را برای محرک‌های بد به مغز ما ارسال می‌کنند، جایی که نورون‌ها احساس منفی، ذهنی و فیزیکی درد را ایجاد می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهد که درد و مکانیسم آن می‌توانند مستقل از یکدیگر تنظیم شوند و سیستم‌های متمایزی را برای درک درد ایجاد کنند. با این همه، چنین سیستم‌هایی هنوز در حشرات به طور دقیق شناسایی نشده است. ماتیلدا گیبونز، نوروبیولوژیست دانشگاه کوئین مری، در این خصوص به نیوزویک گفت: «یکی از مشخصه‌های درک درد در انسان این است که می‌تواند آن را با سیگنال‌های عصبی دریافت شده از مغز تعدیل کند. به عنوان مثال، سربازان گاهی اوقات از صدمات جدی در میدان جنگ غافل می‌شوند، زیرا مکانیسمی در بدن وجود دارد که سیگنال‌های درد را سرکوب می‌کند؛ بنابراین ما این پرسش را مطرح کردیم که آیا مغز حشرات نیز دارای چنین مکانیسم‌های عصبی است که تجربه یک ادراک درد را ایجاد می‌کند؟»
گیبونز و همکارانش در بررسی‌های خود چندین مدرک پیدا کردند که نشان می‌دهد این مکانیسم در حشرات نیز وجود دارد. این دانشمندان می‌گویند اگرچه حشرات فاقد ژن گیرنده‌های اپیوئیدی هستند که درد را در ما کاهش می‌دهد، اما پروتئین‌های دیگری را در طول حوادث آسیب زا تولید می‌کنند که می‌تواند همان حالت را در بدن آن‌ها محقق کند. شواهد رفتاری همچنین نشان می‌دهد که حشرات دارای مسیر‌های مولکولی هستند که پاسخ‌های تماس مخرب را، هم برای سیستم عصبی محیطی و هم برای سیستم عصبی مرکزی، سرکوب می‌کنند. دانشمندان همچنین اشاره دارند که از نظر تشریحی، حشرات دارای نورون‌های نزولی از مغز به قسمتی از طناب عصبی خود هستند که واکنش دفاعی آن‌ها در برابر لمس‌های آسیب‌رسان از آنجا سرچشمه می‌گیرد. برخی از حشرات همچون کرم شاخدار، حتی برای کاهش درد از تمیز کردن نقطه زخمی شده استفاده می‌کند. با این همه، کارشناسان می‌گویند هریک از این شواهد را به تنهایی نمی‌توان به عنوان سندی برای اینکه باور کنیم حشرات نیز مانند ما درد را درک می‌کنند، پذیرفت. به هر حال، به نظر می‌رسد این موارد در کنار هم نشان می‌دهند که حشرات مانند ما دارای نوعی سیستم کنترل پاسخ درد هستند.
این تیم پژوهشی در مقاله خود نتیجه گیری می‌کند که: «بر اساس شواهد علوم اعصاب رفتاری، مولکولی و تشریحی ما استدلال می‌کنیم که حشرات به احتمال زیاد کنترل عصبی مرکزی بر روی درد دارند. با این همه، از آنجایی که حشرات گروه بزرگ و متنوعی هستند، ممکن است تنظیم درد و احساس درد نیز به طور گسترده‌ای بین آن‌ها متفاوت باشد.»

 

منبع : فرارو