چرا دربرخی روایات آمده است که زیارت امام رضا علیهالسلام از زیارت سیدالشهدا و حج خانه خدا برتر است؟
چند دلیل میتونه داشته باشه، یکی از دلایلی که دربرخی روایات اینچنین آمده همینه، چون خیلیا بر امامت امام موسیبن جعفر(ع) یا امامان قبلی توقف کردن و امام رضا رو امام ندونستن
امام جواد علیه السلام به علی ابن مهزیار دراین باره فرمود: برتری زیارت پدرم از زیارت امام حسین(ع) از آن رو است که امام حسین را همه مردم زیارت می کنند، ولی پدرم را جز خواصّ از شیعیان زیارت نمی کنند."
حضرت عبدالعظیم حسنی هم که به قصد زیارت امام حسین(ع) به محضر امام جواد(ع) مشرف شد تا اجازه بگیرد و خداحافظی کند. اشک از دیدگان امام جواد علیه السلام روان شد و فرمود: "زیارت کنندگان جدّم حسین بسیارند، اما زائران پدرم بسیار اندک اند."
در آن زمان فرقه های گوناگونی وجود داشت که همگی امام حسین علیه السلام رو قبول داشتند، مثلا:
فرقه زیدیه که تا امام چهارم رو قبول داشتن و بعد امام سجاد، پسرش زید رو امام دونستن(چهارامامی)
فرقه کیسانیه، بعد از امام حسین به بردارش محمدحنفیه رجوع کردن(سه امامی)
فرقه اسماعیلیه بعد از شهادت امام صادق به فرزندش اسماعیل روی آوردن (شش امامی)
فرقه واقفه، بعد از شهادت امام کاظم(ع) بر امامت ایشان توقف کردند(هفت امامی)
فرقههای دیگری هم وجود داشت که اکثراً تا قبل از امام رضا(ع) را امامان خود میدانستند. از این رو امامت علیبنموسی الرضا اهمیت بسیار زیادی پیدا کرد. شیعیان دوازده امامی از این طریق میشخص میشدند
زیارت امام رضا از این جهت بسیار اهمیت داشت، چون شیعیان دوازده امامی رو از این رو شیعیانی که امام رضارا قبول نداشتند و دوازده امامی نبودند و زیارت امام حسین(علیه السلام) را بهجا میاوردند، مشخص میکرد. و تشویق به زیارت امام رضا در اصل تشویق به گسترش تشیع بود.
درکل بسیاری از روایات باید در زمان، مکان و شرایط اون دوره معنا بشه. مثلا روایت امام هادی علیه السلام که فرمودند، هرکس عبدالعظیم در ری را زیارت کند، گویی حسین علیه السلام را در کربلا زیارت کرده است
این روایت برای شرایطی بود که مردم نمیتونستن زیارت امام حسین برن و با سختی های زیادی روبرو بودن. کشته میشدن. چندماه تو راه بودن. بعد امام هادی به یکی از اهالی ری این حدیث رو فرمودن
الان که زیارت امام حسین بهراحتی برای همه میسر هست، نمیتونیم بگیم کربلا نمیریم، میریم حرم حضرت عبدالعظیم، قطعا اینجا این حدیث اون معنایی که اون زمان داشته، نداره
البته این چیزی از شأن و مقام حضرت عبدالعظیم کم نمیکنه، زیارت ایشون همیشه فضیلت داشته و داره. ولی اهمیت زیارت کربلا نباید مغفول واقع بشه. هروقت دوباره زیارت کربلا بسته شد و شرایط سخت شد، شبیه شرایط خفقان دوره متوکل عباسی، مجدد اون حدیث معنا پیدا میکنه.
منابع
کافی، ج٩، ص٣٣5
خواستگاه تشیع و پیدایش فرقههای شیعه درعصر امامان
ثواب الأعمال و عقاب الأعمال ص٩٩