امروزه کاشت "
کاکتوس" بهعنوان یکی از راههای کسب درآمد و اشتغالزایی در مناطق گرم و خشک که با بحران کم آبی روبرو هستند، محسوب میشود.
پد این گیاه که با اعمال شیوههای مدیریتی تا ۲۰۰ تن در هکتار قابلیت برداشت دارد یکی از گزینههای بسیار مناسب برای تامین آب مورد نیاز دام و طیور است.
"
کاکتوس نوپال" که به کاکتوس گلابی خاردار نیز معروف است در برنامههای محیط زیستی برای جلوگیری از فرسایش خاک و مبارزه با بیابانزایی و حفظ مراتع مورد استفاده قرار میگیرد. این
گیاهان دارای سازگاری بالایی بوده و حتی در خاکهای شدیداً آسیبدیده، بیثبات و نواحی بدون بارندگی که برای گونههای دیگر نامناسب است، رشد میکنند.
مزیت این محصول برای کشت صنعتی، تولید سریع آن است ضمن اینکه برداشت اول این گونه، دو الی سه ماه بعد از کشت انجام میشود.
کارگروه تخصصی آب،
خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی با هدف اجرای برنامههای پیشگیری از بحران کمآبی، کاهش فرسایش خاک و تولید محصولات در شرایط خشک، درصدد برآمده است تا کشت این گونه از کاکتوس را توسعه دهد.
گزینههای متنوعی برای استفاده از بخشهای مختلف کاکتوس (پد، میوه و بذر) و فرآوری آنها به انواع مختلف محصولات وجود دارد؛ برخی از آنها محصولات تهیه شده از میوه این کاکتوس است که به شکل مربا، ژله و نوشیدنی درآمده است؛ محصولات ترشی و نمکی آن نیز عمدتاً از پالپهای میوه یا پدها به دست میآیند که به شکل پودر، قرص و کپسول برای مصارف دارویی و مکملهای غذایی مصرف میشوند و از بذر یا دانههای میوه این گیاه نیز روغنی با خواص عالی قابل تولید است!
گیاه کاکتوس نوپالی به صورت میوه، آبمیوه و مرباجات مختلف مورد استفاده قرار میگیرد و در نهایت از آن به عنوان افزودنی و ماده رنگی در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی نیز استفاده میکنند.
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با همکاری پارکهای علم و فناوری و شرکتهای دانشبنیان بر روی محصولات آرایشی و بهداشتیِ فرآوری شده از کاکتوس کار میکند؛ پارک علم و فناوری زاهدان نیز هماکنون بر روی محصولات آرایشی و بهداشتی و دارویی کار میکند. علاوه بر مصرف انسانی این محصولات، مصارف دامی نیز دارد و به عنوان کاکتوس علوفهای مطرح شده است.
فائو و سازمان ایکاردا (مرکز تحقیقات بینالمللی در مناطق خشک) کشورهایی را که مناطق بیابانی وسیعی دارند را به کشت کاکتوس تشویق میکند؛ در کشور مکزیک از این نوع کاکتوس، سوخت نیز تولید میشود یعنی بیوگاز تولید میشود که این بیوگازها را به نیروگاهها برده و از آن برق تولید میکنند!
در واقع یک سوم سوخت مکزیک از کاشت کاکتوس انجام میشود که البته فقط این نوع کاکتوس نیست و کاکتوسهای مختلفی را شامل میشود.
سالانه در گلخانه و در هر هکتار ۱۰۰۰ تن میتوان محصول کاکتوس را برداشت کرد که بسیار فوقالعاده است که در هیچ محصولی این رقم برداشت وجود ندارد؛ "کاکتوس نوپال خوراکی" هماکنون حتی در برخی زمینهای زراعی اطراف تهران هم کشت میشود که کشت آن کیلویی ۵ هزار تومان برای کشاورز تمام میشود، اما جالب اینکه در حال حاضر در بازار کیلویی ۷۰ هزار تومان آن را به فروش میرسانند ضمن آنکه این محصول آببری بسیار کمی دارد.
اروپا، آمریکا، ژاپن و کشورهای دیگر مشتریان این محصولات کاکتوسی هستند و در دنیا استفاده میشود و در واقع روسیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز از مشتریان این محصول هستند.
منبع: تسنیم