در چه زمانی فرزندانمان را تحسین کنیم؟

اگر نوپایی در خانه دارید که می‌خواهید مسواک زدن را به او یاد بدهید از کاربرد عباراتِ تحسین‌کننده دریغ نکنید. هیچ ایرادی ندارد که آن‌ها را با بارانی از عباراتِ تشویق‌کننده سیراب کنید. اما به خاطر داشته باشید اگر خودتان برای آن‌ها مسواک می‌زنید، این عبارات هیچ اثری نخواهند داشت. وقتی نوبت به تحسین فرزندان می‌رسد، والدین باید بدانند که مرز بسیار باریکی بین تعریف مضر و سالم وجود دارد. جولیا لئونارد، استادیار روان‌شناسی در دانشگاه ییل، می‌گوید: «برای آنکه ذهنیت رشد را در فرزندان نهادینه کنیم باید به جای تحسین‌هایی که شخص-محور هستند و برای مثال شاملِ عباراتی نظیرِ «آفرین»، «تو هنرمندی!» می‌شوند؛ تحسین‌های فرایند-محور ابراز کنیم که برای مثال شاملِ عباراتی نظیرِ «آفرین که تلاشت را می‌کنی!» یا «می‌بینم که چقدر برای این کار زحمت می‌کشی و تلاش می‌کنی!» می‌شود.
او می‌گوید: «تحقیقات نشان می‌دهند که تعریف‌هایی که ماهیتِ شخص-محور دارند، می‌توانند نتیجه معکوس بدهند، زیرا پیام اشتباهی را به کودک ارسال می‌کنند و «به او می‌گویند که صاحب توانایی‌های ذاتی است»، این ممکن است باعث شود که انعطاف‌پذیری کودک کاهش پیدا کند و برای رشد بیش‌تر دست به کار‌های جدید و حتی خرابکاری‌هایی که منجر به رشد می‌شوند، نزند.»
لئونارد توضیح می‌دهد، اما وقتی نوبت به موضوعاتی مثل رعایت بهداشت دهان و دندان می‌رسد، تعاریفِ شخص-محور و استفاده از عباراتی مثلِ «آفرین» یا «کارت عالی بود!» نتیجه بسیار بهتری در مقایسه با کاربردِ دستورالعمل‌های خسته‌کننده می‌دهد. برطبق مطالعه‌ای که لئونارد و تیم تحقیقاتی‌اش انجام داده‌اند در مواقعی که کودکِ شما با موفقیت دندان‌هایش را مسواک می‌زند، بهترین عباراتی که می‌توانید استفاده کنید همان «آفرین» و نظیر آن است.
لئورنارد می‌گوید: «تحقیق ما نشان می‌دهد که تحسین کردنِ کودک یکی از ویژگی‌های مثبتِ فرزندپروری است که می‌تواند باعثِ نهادینه شدنِ عادت‌های سالم در کودکان شود.» آن‌ها ۸۱ کودکِ سه‌ساله را که تازه مسواک زدن را یاد گرفته بودند مطالعه کردند. از والدین این کودکان درخواست شد که به مدت ۱۶ شب از مسواک زدنِ فرزندان‌شان فیلم بگیرند. فیلم گرفتن باید به این ترتیب انجام می‌شد که والدین از لحظه دادنِ مسواک به دستِ فرزندان‌شان دکمه ضبط را فشار می‌دادند و بعد از پس گرفتنِ مسواک دکمه قطع کردنِ ضبط را فشار می‌دادند. این به محققان امکان می‌داد تا تمامی عباراتِ تحسین‌کننده‌ای را که احتمالاً والدین در قبالِ کودکان‌شان استفاده می‌کردند ثبت کنند. والدین عباراتِ متفاوتی را در قبالِ فرزندان‌شان استفاده کرده بودند که شاملِ «آفرین»، «کارت عالی بود» و البته توصیه‌ها و دستورالعمل‌هایی نظیرِ «پشتِ دندان‌هایت را هم مسواک کن!» و «هنوز تمام نشده، خوب دندان‌هاتو تمیز کن!» می‌شدند. محققان می‌گویند برخی از والدین از روش‌های خلاقانه‌تری برای ترغیب فرزندان‌شان به مسواک زدن استفاده می‌کردند و برای مثال در حینِ مسواک زدن آواز می‌خواندند یا در نقشِ شخصیت‌هایی ظاهر می‌شدند تا کودکان را تشویق کنند. از والدین خواسته شد که بعد از هر ویدیو، به حسِ کودک (از به‌شدت بد تا به‌شدت خوب) امتیاز بدهند و سطح استرسِ خودشان را در هر شب تعیین کنند. این امتیاز‌ها در یک طیف از ۰ (خیلی سبک و راحت) تا ۱۰ (می‌خواستم همه دندان‌هایش را بکنم) قرار می‌گرفت. نتایج چه بود؟ میزان موفقیتِ کودکان در مسواک زدنِ دندان‌ها ربطِ مستقیمی با تحسین‌های والدین داشت. این مطالعه دریافت آن شب‌هایی که والدین به جای استفاده از عباراتِ تعلیمی و دستوری، از عباراتِ تحسین‌کننده مثل «آفرین»، استفاده کرده بودند، کودکان مدت طولانی‌تری مسواک زده بودند.
نویسنده این مطالعه، آلیسون مک‌کی، استادیار روان‌شناسی در دانشگاه پنسیلوانیا، گفت: «کار تحقیقاتی ما نخستین تحقیق در نوع خود است که نشان می‌دهد نوساناتی که والدین در تحسین‌ها و تعریف‌های خودشان ابراز می‌کنند ربطِ مستقیمی با نوساناتی دارد که کودکان در کوشش‌شان بروز می‌دهند.»
لئونارد تأکید می‌کند که این تحقیق رابطه علی و معلولی را نشان نمی‌دهد و فقط یک رابطه همبستگی است. او می‌گوید: «ما نمی‌دانیم که دقیقاً کدام عبارتِ تحسین‌کننده باعث شده است که کودک مدتِ طولانی‌تری مسواک بزند. فقط می‌دانیم که این عبارات با طولانی‌تر شدنِ مسواک زدنِ کودکان مرتبط بوده است.»
محققان می‌گویند تحقیقات بیش‌تری نیاز است تا مشخص شود که آیا یافته‌های این پژوهش در مورد سایر وظایف و کار‌هایی که به کوششِ کودک نیاز دارد، قابل تعمیم است، یا خیر. تاآن‌زمان یک توصیه برای والدین آن است که اگر نوپایی در خانه دارید که می‌خواهید مسواک زدن را به او یاد بدهید از کاربرد عباراتِ تحسین‌کننده دریغ نکنید. هیچ ایرادی ندارد که آن‌ها را با بارانی از عباراتِ تشویق‌کننده سیراب کنید. اما به خاطر داشته باشید اگر خودتان برای آن‌ها مسواک می‌زنید، این عبارات هیچ اثری نخواهند داشت.

 

منبع : فرادید