چرا هنگام پرواز احساس سنگینی سر می کنیم؟ /راه درمان

حالت تهوع، بی خوابی، مسافران آزار دهنده، یا سقوط هواپیما و... فکر‌هایی اند که قبل از سوار شدن به هواپیما در سر افراد می‌چرخند. البته اگر شما به سنگینی سر در هنگام پرواز یا اصطلاحا؛ سردرد هواپیما گرفتار نمی‌شوید، جز افراد خوش شانس هستید. معمولا این عارضه در عرض چند دقیقه پس از تماس هواپیما با زمین این مشکل بر طرف می‌شود.

سردرد، در طبقه بندی علوم پزشکی، به انواع مختلفی تقسیم شده، اما سنگینی سر در هنگام پرواز یا سردرد هواپیما، یک نوع جدید است. اخیراً (سال ۲۰۰۴) سردرد هواپیما در طبقه‌بندی جامع بین‌المللی سردرد، قرار گرفت و به عنوان مشکلی نادر مطرح شد که تحقیقات نشان می‌دهد از هر ۱۲ نفر، یک نفر در هواپیما دچار این عارضه می‌شود.این سردرد با انواع دیگر سردردها، کاملا متفاوت است. در معایناتی که از اعصاب مغزی و گوش، حلق و بینی افراد مبتلا به این سردرد، صورت گرفته است همه چیز کاملا طبیعی بوده و حتی تصویربرداری‌ها نیز مشکلی را نشان نمی‌دادند. اما علت اصلی چیست؟

این احساس بعد از بلند شدن هواپیما از باند پرواز در شما ایجاد می‌شود به گونه‌ای که ابتدا احساس گرفتگی در گوش هایتان ایجاد می‌شود و بعد از مدت کوتاهی احساس سردرد می‌کنید.این اتفاق بیشتر در طول مراحل فرود ایجاد می‌شود و به شکل یک سردرد شدید و ضربانی و کوبنده است و ناحیه‌ی پیشانی بالای چشم‌ها و یک طرف سر را درگیر می‌کنند. دلایل ایجاد این عارضه هنوز کاملا مشخص نشده، اما می‌تواند به علت حداکثر ارتفاع از سطح زمین در نتیجه؛ تغییر فشار ناگهانی جو، شکل سینوس‌های فرد، مقدار سرعت هواپیما و فشار موجود در کابین اتفاق بیوفتد.

با افزایش ارتفاع از سطح زمین فشار هوا کم میشود، بنابراین فشار هوای کابین باید به گونه‌ای تنظیم شود، که صدمه‌ای به ریه و بدن انسان نزند. اما مسلما این شبیه سازی سطح فشار نمی‌تواند کاملا شبیه به سطح زمین باشد؛ لذا این تغییر ارتفاع از سطح زمین می‌تواند فشاری را به مغز و سینوس‌ها وارد کند و در نتیجه یک التهاب موضعی ایجاد کند و در نهایت سبب احساس سنگینی و درد در سر شود؛ که چند دقیقه پس از تماس هواپیما با سطح زمین، سردرد معمولا رفع می‌شود.

بسیار اتفاق افتاده که به کوه نوردی برویم و در ارتفاعات دچار گرفتگی گوش، خستگی، حالت تهوع و سرگیجه شویم. در ارتفاعات مقدار اکسیژن کاهش می‌یاد علاوه بر این ما با هر تنفس در ارتفاعات حجم اکسیژن بیشتری را نسبت به حالت معمولی مصرف می‌کنیم، لذا؛ هنگامی که غلظت اکسیژن خون کم شود می‌تواند باعث ایجاد سردرد، سرگیجه، خستگی و.. شود. اما نگران نباشید این اکسیژن توسط مخازن موجود در هواپیما تامین شوند، اما اگر فرد ترس از پرواز داشته باشد، این استرس و فشار روحی می‌تواند غلظت اکسیژن خون او را پایین بیاورد.

هوا در ارتفاعات خشک‌تر و مقدار رطوبتش کمتر است. هوای خشک رطوبت بدن را می‌گیرد. این پدیده سبب کم شدن آب بدن و خشکی آن می‌شود که می‌تواند یکی از دلایل ایجاد سردرد و سرگیجه باشد.

فشار روانی و استرس می‌تواند به خودی خود یکی از دلایل سردرد باشد. ترس از پرواز و قرار گرفتن در ارتفاعات می‌تواند باعث ایجاد مشکلات گوارشی، کم شدن اکسیژن خون، تنفس نامنظم و ... شود که هر کدام از این دلایل ذکر شده می‌توانند سردرد را ایجاد کنند.

هنگامی که در طول پرواز از ترس، استرس و یا استاندارد نبودن صندلی‌ها گردن خود را ثابت بگیرید یا در وضعیت نادرستی قرار دهید، باعث ایجاد گرفتگی عضلات گردن و پشت سر می‌شود و این گرفتگی می‌تواند یکی از دلایل ایجاد سردرد باشد.

اغلب دردی شبیه به ضربه زدن یا چاقو زدن در یک طرف سر و قسمت بالایی چشم و پیشانی ایجاد می‌شود. این بیماری معمولا با علائم دیگری همراه نیست، با این حال در بعضی بیماران احساس سرگیجه و همچنین احساس خواب رفتگی، که از شست چپ شروع می‌شود و به سمت ناحیه‌ی اطراف دهان کشیده می‌شود، را دارند.

اکثر افراد فاقد بیماری خاصی بودند اما؛ برخی افراد دارای بیماری‌هایی مثل میگرن، سردرد تنشی یا عصبی، آلرژی، رینو سینوزیت مزمن وغیر الرژیک را داشتند.

استرس و نگرانی را از خود دور کنید
هنگامی که بتوانید خود را آرام کنید؛ بسیاری از انقباضات ماهیچه ها، تنفس نامنظم، کاهش غلظت اکسیژن و حتی تلقین‌ها را کاهش می‌دهید، در نتیجه می‌توانید پرواز بدون تنش و نگرانی را تجربه کنید و ممکن است سردردتان هم اتفاق نیوفتد.
آب بنوشید
نوشیدن آب علاوه بر اینکه رطوبت بدن شما را حقظ می‌کند، می‌تواند سبب آرامش شما نیز شود. در انتخاب میان وعده‌ی خود دقت کنید، خوراکی‌های شور و شیرین، چایی و یا قهوه می‌توانند سبب تشنگی شما شوند.
ساکن نباشد و حرکت کنید
حرکت کردن و ساکن نبودن عضلات شما را وادار می‌کنند از حالت انقباضی و دفاعی خود خارج شوند و علاوه براین، حرکت کردن می‌تواند جریان خون را به حالت طبیعی برگرداند، لذا پیشنهاد می‌شود ۲۰ الی ۳۰ دقیقه یکبار از جای خود بلند شوید و کمی راه بروید.

پاسخ خیر است؛ هیچ راهکار درمانی خاصی برای سردرد هواپیما وجود ندارد، یکی از دلایل آن می‌تواند این باشد که این سردرد کوتاه مدت است و بعد از پایان پرواز رفع می‌شود؛ اما با این حال بعضی افراد به علت شدت این مشکل مجبور می‌شوند، دارو‌های کاهنده‌ی سردرد مصرف می‌کنند.گفته می‌شوند استفاده از دارو‌های استروئیدی مثل ناپروکسن، تریپتوفان و ایبو پروفن به همراه اسپری ضد احتقان (گرفتگی) بینی ۳۰ تا۶۰ دقیقه قبل از پرواز می‌تواند در پیشگیری از این نوع سردرد کمک کننده باشد.

---

بیشتر بخوانید

 

منبع : ایرنا