شاید تنها شگفتانه امسال جشنوارههای سینمایی
تلویزیون، حضور «
مارمولک» بعد از دو دهه باشد. فیلمی که کمال تبریزی در دهه ۱۳۸۰ ساخته و اکران آن با اتفاقات عجیب و غریبی همراه شد. پرویز پرستویی نقش اول این فیلم را بازی کرد و بهرام ابراهیمی، شاهرخ فروتنیان، مرحوم رضا سعیدی، مهران رجبی، فریده سپاه منصور، سهیلا رضوی، رعنا آزادیور، مائده طهماسبی، نقی سیف جمالی، سیدمهرداد ضیایی، سیروس همتی، حسین سلیمانی، سیروس همتی و فرزین محدث در این فیلم به ایفای نقش پرداختند.
این فیلم در مدت کوتاهی که روی پرده اکران قرار داشت، بیش از ۸۰۰ میلیون در آن زمان به فروش رسید.
پرویز پرستویی و یک نقش ماندگار
داستان این فیلم اقتباسی از فیلمهای «ما فرشته نیستیم» و «زائر» است که با بومیسازی قصه فیلم، نگاهی متفاوت به مسئله روحانیت و جامعه دارد. روستای آهار در شمیران و مسجد و مدرسه حاج قنبرعلی خان تهران از مکانهای اصلی فیلمبرداری این فیلم بودند.
رضا مثقالی معروف به رضا مارمولک دزد سابقهداری است که بارها دستگیر و زندانی شده، اما در آخرین دستگیری، اتهام او سرقت مسلحانه است. رضا را به زندانی تحویل میدهند که رئیس آن آقای مجاور مردی بسیار سختگیر و انعطافناپذیر است. رضا در حادثهای مجروح میشود و به بیمارستان خارج از زندان منتقل میشود. در آنجا لباس یک روحانی بیمار را میرباید و در لباس روحانیت موفق به فرار از بیمارستان میشود. او با مصونیتی که در لباس تازه پیدا کرده به یک شهرک مرزی میرود تا از این طریق و با گذرنامه جعلی از کشور خارج شود؛ اما با روحانی که قرار بوده به عنوان امام جماعت به آن روستا اعزام شود اشتباه گرفته میشود و امامت جماعت مسجد روستا را برعهدهاش میگذارند.
او با شیوههای خودش مردم را موعظه و راهنمایی میکند و چندین بار اعمال خلافکارانهاش به سوءتعبیر نیکوکاری قلمداد میشود. به هر حال در روستا مریدهای زیادی پیدا میکند و خود او نیز کمکم تحت تأثیر لباس و موقعیت جدید قرار گرفته و شخصیتش عوض میشود و در روستا نامش بر سر زبانها میافتد و به اعمال مثبتی روی میآورد تا اینکه آقای مجاور رئیس زندان که همه جا به دنبال او میگردد، به سراغش میآید؛ اما او هم دیگر مایل نیست رضا را با دستبند دستگیر کند.
یکی از نکات جالب توجه این است که گفته میشود "مارمولک" را ابتدا قرار بود رضا میرکریمی و سپس حاتمیکیا بسازند، اما این دو از ساخت آن منصرف شدند.
پرویز پرستویی از مؤثرترین افراد در ساخت این فیلم بود و به گفته خودش مارمولک شاید تنها فیلمنامهای بود که قبل از صحبت با کارگردان و نویسنده، اول با بازیگرش مشورت شد.
پخش بعد از دو دهه در تلویزیون
پیگیریها نشان میدهد که قرار است فیلم «مارمولک» بعد از دو دهه، برای اولین بار از تلویزیون پخش شود. به نظر میرسد فرمایشات مقام معظم رهبری که مستند غیررسمی آن را پخش کرد توجه مسئولین صداوسیما را جلب کرده است. مرهبری در دیدار با طنازان و فیلمسازان و نویسندگان و در پاسخ به صحبتهای رضا جودی تهیهکننده سینما و تلویزیون که گفته بود نمیتوانند در فیلم و سریالها با شغلی شوخی کنند، فرمودند:
«من معتقدم باید
شوخی کنید. چند سال پیش یک سریالی پخش شد که نیروی انتظامی نسبت به آن اعتراض کرد، به پلیس گفتم بیخود اعتراض میکنید. به آقایان گفتم به فیلم سینمایی «مارمولک» گفتم که به جای اینکه اعتراض کنید، استقبال کنید و تشکر کنید از اینکه نشان دادید آدمهایی به ناحق لباس ما را (روحانیت) برتن میکنند. عقیده من این است که تولیدکنندگان فیلم و سریال شوخی کنند، اما شوخی مؤدبانه. در شوخی، خلاف حق و هتک نباشد، اما شوخی باشد عیبی ندارد.»
گفتگو با رضا جودی تهیهکننده
رضا جودی بعد از این دیدار در گفتوگویی با خبرنگار خبرگزاری تسنیم تأکید کرد: در این جلسه دغدغههای رهبر انقلاب نسبت به ساخت فیلمهای طنز و کمدی مطرح شد. اینکه ایشان فرمودند طنز بسازید و کار خوب و مؤثری است، اما به کسی توهین نکنید. در ادامه آن، معظمله فرمودند قبلاً علما به بنده مراجعه کردند و درباره فیلم سینمایی «مارمولک» صحبت کردند که به ما توهین شده است. معظمله فرمودند که من گفتم این شوخیها مشکلی ندارد و باید باشد.
وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه چه مشکلاتی بر سر راه سازندگان طنز و کمدی است و چرا برخی قصد دارند به هر طریق و مسیری طنز بسازند حتی اگر سخیف و مبتذل هم شود، تأکید کرد: اولاً یکی از مشکلاتی که بر سر راه سازندگان طنز خصوصاً در تلویزیون وجود دارد و ما هم در مسیر ساخت کارهایی همچون «لیسانسهها» با این مشکلات مواجه شدیم این است که ظرفیت سازمانی، نهادی، شخصیتی و جامعهای ما نسبت به شوخی کردن پایین است. واقعاً برای به ثمر رسیدن طنزهای مؤثر و فاخر نیازمند شوخی کردن با نهادها و سازمانها و حتی مسئولین هستیم تا یک پیامی برای مخاطب داشته باشد.
البته هنوز مشخص نیست در کدام شبکه تلویزیونی پخش خواهد شد. اما پیگیریها نشان میدهد یکی از شبکههای سراسری احتمالاً در چند روز ابتدایی نوروز، این فیلم را به صورت HD پخش خواهد کرد.
منبع: تسنیم