مسجد ۳۰۰ ساله ای در تهران که ورود آقایان به آن ممنوع است

بین کوچه پس کوچه‌ها و باغ‌های قدیمی پونک، مسجد کوچکی وجود دارد که از ۳۰۰ سال پیش هنوز سرپاست. مسجدی که با ورود به کوچه پونه یکم‌شرقی با معماری متفاوتش جلب توجه می‌کند؛ از نمای خشتی و ناهموارش گرفته تا سقف و سردرش که روی آن نوشته «مسجد حضرت رقیه(س)».

کد خبر: ۵۱۸۷۳

تعداد نظرات: ۱ نظر

ورود آقایان به این مسجد محلی ممنوع است و در بیشتر ساعت‌ها مملو از بانوانی است که همدیگر را می‌شناسند و اصالتاً پونکی هستند.

مسجدی به قدمت ۳۰۰ سال

مسجد حضرت رقیه (س) اولین و قدیمی‌ترین مسجد روستای پونک است که بیش از ۳۰۰ سال قدمت دارد. در گذشته روستای پونک به ۲ بخش محله پایین و محله بالا تقسیم می‌شد و به محله گل‌پونه‌ها معروف بود. از طرفی به دلیل بارش برف و باران‌های طولانی برای دسترسی آسان اهالی در هر محل یک مسجد می‌ساختند. ابتدا مسجد حضرت رقیه (س) در محله پایین (کوچه پونه یکم) و سال‌ها بعد مسجد حضرت ابوالفضل (ع) در محله بالا (کوچه پونه هفتم) به کمک اهالی ساخته شد. خانم رضایی، بانوی ۶۴ ساله که از خادمان مسجد حضرت رقیه (س) است می‌گوید: «آن زمان بیشتر مردم مراسم‌شان را در مساجد برگزار می‌کردند. مسجد حضرت ابوالفضل (ع) بزرگ‌تر، فعال‌تر و محبوب‌تر از مسجد حضرت رقیه (س) بود. برای همین چند سال، کسی به این مسجد کوچک نمی‌آمد و به نوعی نیمه‌تعطیل بود. تا اینکه عزت پونکی، یکی از بانوان تأثیرگذار پونک از بقیه بانوان خواست تا نمازهایشان را در این مسجد بخوانند و چراغش را روشن نگه دارند.»

مسجدی که قفل نمی‌شد

بعد‌ها فاطمه کبیر، دختر عزت پونکی مسجد حضرت رقیه (س) را احیا می‌کند. او می‌گوید: «مسجد حضرت رقیه (س) اتاق کوچکی بود که هیچ وقت نماز جماعتی در آن برپا نمی‌شد. هفته‌ای یک بار فردی به نام آقای «الهی» نامی از کن می‌آمد و فقط در مسجد ابوالفضل (ع) نماز می‌خواند. مادرم از زبان پدرش شنیده بود که اینجا خانه خداست. برای اینکه این مسجد غریب نماند، ماه محرم و صفر به مسجد حضرت ابوالفضل (ع) می‌رفت و ماه دیگر به مسجد حضرت رقیه (س). خودش در خانه آش و حلوا درست می‌کرد و به مسجد می‌برد. با اینکه سواد نداشت آنجا جلسه قرآن، زیارت عاشورا و دعای علقمه می‌خواند. بعد‌ها هم به پیشنهاد مردم و او که ۱۵ سال پیش از دنیا رفته است نام مسجد را که به مسجد محله پایین معروف بود حضرت رقیه (س) گذاشتند.»

فاطمه کبیرادامه می‌دهد: «در گذشته فقط همسایه‌ها از این مسجد استفاده می‌کردند، آن‌ها در مسجد را می‌بستند، اما قفل نمی‌کردند. چون جز چند مهر، یک چراغ کوچک قدیمی و یک حصیر چیزی در مسجد نبود. اوس‌مهدی نامی هم بود که خانه‌اش پشت گاوداری و نزدیک مسجد بود و از خانه‌اش برای این مسجد اذان می‌گفت.»

بازسازی توسط بانوی محله

این روز‌ها دیواربیرونی مسجد حضرت رقیه (س) حدود یک متر قطر دارد. داخل آن یک اتاق ۲۰ متری، سرویس بهداشتی، آبدارخانه و حیاطی با چند درخت است که همسایه‌ها آن را وقف کرده‌اند. در واقع اهالی برای بزرگ کردن مساحت دو مسجد محل بخشی یا همه ملک‌شان را وقف کرده‌اند. مسجد حضرت رقیه (س) در طول عمر خود چند بار بازسازی شده، اما مهم‌ترین تغییرات آن بعد از انقلاب با کمک اهالی محل انجام شده است. خانم کبیر می‌گوید: «سقف مسجد هنوز تیر چوبی است و آن را با راویز بسته اند و رویش گچ زده‌اند. در واقع مسجد را مستحکم و مرمت کرده‌اند. فقط نمای بیرونی مسجد نشان‌دهنده قدمت آن است وگرنه داخل آن خیلی تغییر کرده است.»

خانم پونکی، یکی از نمازگزاران مسجد می‌گوید: «سونا خانم که اولین کلیددار و همسایه مسجد است با هزینه شخصی مسجد را با پنجره‌های دوجداره، کف سرامیک و نقاشی دیوار و... نوسازی کرده است. البته چند کلید از روی کلید اصلی مسجد ساخت و آن را به بانوان فعال مسجد داد که در غیابش یکی مسجد را باز کند تا بانوان از آن استفاده کنند.»

همه مسئولند

در مسجد حضرت رقیه (س) هر کدام از بانوان مسئولیتی را برعهده دارد، از نظافت در آشپزخانه گرفته تا جارو کردن حیاط و چای دادن و. پونکی درباره کار‌هایی که در مسجد حضرت رقیه (س) انجام می‌شود می‌گوید: «اینجا هر کس مسئولیتی دارد و حتی با شیوع کرونا نگذاشتیم چراغش خاموش شود.»

بیشتر بخوانید: