دستاوردهای سومریان که جهان را تغییر داد

همیشه نوآوری ها، تمدن‌ها را به پیشرفت رسانده و زندگی روی زمین را تغییر داده و راحت کرده اند. به عنوان نمونه سومریان باستان که هزاران سال پیش بین رود‌های دجله و فرات در جنوب عراق امروزی می‌زیستند، تمدنی ساخته بودند که از جهاتی معادل باستانی "سیلیکون ولی" بوده است. در این باره مورخ فقید ساموئل نوح کرامر نوشته: "مردم سومر استعداد غیرعادی برای اختراعات تکنولوژیکی داشته اند. "
به گزارش history، در جایی که به عنوان بین النهرین شناخته می‌شود، سومری‌ها فناوری‌های جدیدی را اختراع کردند و استفاده گسترده از فناوری‌های موجود را به کمال رساندند. در آن زمان، آن‌ها نحوه پرورش و پخت غذا، ساختن مسکن، ارتباطات و نگهداری اطلاعات و زمان را، تغییر دادند. نوآوری‌های سومری‌ها به تدریج گسترش یافت و منجر به توسعه دنیای مدرن و پیشرفته‌ای در آن زمان شد. در این گزارش به برخی از اختراعات و آثاری که سومریان از خود بر جای گذاشتند، اشاره کنیم.

به گفته رید گودمن دانشجوی دکترای هنر و باستان شناسی مدیترانه در دانشگاه پنسیلوانیا، قبل از سومریان مردم باستان سفال را با دست می‌ساختند، اما سومری‌ها اولین کسانی بودند که چرخ گردان را ساختند. دستگاهی که به آن‌ها امکان تولید انبوه سفال را می‌داد. سفال به آن‌ها امکان داد تا تعداد زیادی اقلام، مانند ظروف برای جیره بندی کارگران و ... بسازند.

 

احتمالاً سومری‌ها اولین کسانی بودند که سیستم نوشتاری را توسعه دادند. در هر صورت، واضح است که آن‌ها تا سال ۲۸۰۰ قبل از میلاد از ارتباطات نوشتاری استفاده می‌کردند. البته طبق شواهد آن‌ها قصد نداشتند ادبیات بنویسند یا تاریخ خود را ثبت کنند، بلکه به دنبال پیگیری کالا‌هایی بودند که می‌ساختند و می‌فروختند.
گزارش‌ها نشان می‌دهد، اولین متون آن‌ها فقط اعداد و کالا بودند. آن‌ها این کار را با سیستمی از تابلوها، که اساساً با طراحی از اشیاء مختلف بوده، انجام می‌دادند. با این حال، در نهایت آن‌ها شروع به ترکیب تصاویر برای بیان ایده‌ها و کار‌ها کردند و تابلو‌ها به نماد‌هایی تبدیل شدند که مخفف کلمات و صدا‌ها بودند.
سیستم نوشتن آن‌ها به خط میخی معروف شد و همانطور که کرامر اشاره کرد توسط تمدن‌های بعدی نیز به مدت ۲۰۰۰ سال، در سراسر خاورمیانه مورد استفاده قرار گرفت.

 

سومری‌ها متوجه شدند که چگونه می‌توانند طغیان رودخانه‌های دجله و فرات و گل و لای موجود در آن را جمع آوری و هدایت کنند و سپس از آن برای آبیاری و بارور کردن مزارع کشاورزی خود استفاده کنند.
آن‌ها سیستم‌های پیچیده‌ای از کانال‌ها را با سد‌هایی از نی، تنه نخل و گل، طراحی کردند که دروازه‌های آن برای تنظیم جریان آب، باز یا بسته می‌شد.

 

ریچارد دبلیو بولیت در کتاب The Wheel: Inventions and Reinventions می‌نویسد که سومری‌ها وسایل نقلیه چرخدار را اختراع نکردند، اما احتمالاً اولین ارابه دو چرخ را آن‌ها ساختند که در آن یک راننده ارابه را به وسیله چند حیوان هدایت می‌کند.

 

گودمن می‌گوید شواهدی وجود دارد که سومری‌ها در ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد چنین گاری‌هایی برای حمل و نقل داشتند، اما احتمالاً از آن‌ها برای مراسم‌ها یا توسط ارتش استفاده می‌شده، نه به عنوان وسیله‌ای برای رفت و آمد در حومه شهر، چون به شدت رانندگی در بیرون شهر با ارابه سخت بوده است.

---

بیشتر بخوانید:

• ماجرای طراحی قدیمی‌ترین باتری جهان توسط ایرانی‌ها
• کشف مومیایی چندصدساله در «پرو»

به گفته کرامر، سومری‌ها گاوآهن که یک فناوری حیاتی در کشاورزی بوده را اختراع کردند. آن‌ها حتی یک کتابچه راهنما نیز برای آن تهیه کردند که دستورالعمل‌های دقیقی را در مورد نحوه استفاده از انواع گاوآهن به کشاورزان ارائه می‌داد.

 

در حالی که تمدن‌های دیگر در خاورمیانه پشم جمع آوری و از آن برای بافتن پارچه برای لباس استفاده می‌کردند، سومری‌ها اولین کسانی بودند که این کار را در مقیاس صنعتی انجام دادند.

 

گودمن در این باره توضیح می‌دهد: "نوآوری سومری‌ها تبدیل معابدشان به کارخانه‌های بزرگ بود. سومری‌ها اولین کسانی بودند که از خطوط خویشاوندی عبور کردند و سازمان‌های کاری بزرگ تری را برای ساخت منسوجات تشکیل دادند. "

به گفته کرامر، سومری‌ها برای جبران کمبود سنگ و الوار برای ساختن خانه‌ها و معابد و ...، از خاک رس قالب‌هایی برای ساخت آجر ساختند. البته طبق گفته کارشناسان، اگرچه آن‌ها اولین کسانی نبودند که از خاک رس به عنوان مصالح ساختمانی استفاده کردند، اما نوآوری آن‌ها تولید آجر در مقادیر زیاد و کنار هم قرار دادن آن‌ها در مقیاس بزرگ است. ساختمان‌های آن‌ها شاید به اندازه ساختمان‌های سنگی مقاوم نبودند، اما توانستند تعداد بیشتری ساختمان بسازند و شهر‌های بزرگ‌تری را ایجاد کنند.

 

به گفته انجمن توسعه مس، سومری‌ها اولین افرادی بودند که از مس برای ساختن اقلام مفید، از سر نیزه گرفته تا تیغ، استفاده می‌کردند. آن‌ها همچنین با مس محصولات هنری ساختند، از جمله تابلو‌های نمایشی که حیوانات خارق‌العاده‌ای مانند عقاب را با سر شیر نشان می‌داد. به گفته کرامر، متالورژیست‌های سومری از کوره‌هایی استفاده می‌کردند که با نی گرم می‌شدند و می‌توانستند دما را نیز کنترل کنند.

 

طبق کتاب رابرت‌ای و کارولین کربس، آزمایش‌های علمی، اختراعات و اکتشافات انسان‌های بدوی با استفاده از روش‌های ساده، مانند بریدگی روی استخوان‌ها، شمارش می‌شدند، اما این سومری‌ها بودند که یک سیستم شماره‌گذاری رسمی ۶۰ تایی را ایجاد کردند.

 

در دنیای باستان در ابتدا از نی برای پیگیری واحد‌ها استفاده می‌کردند، اما در نهایت با توسعه خط میخی از علائم عمودی روی لوح‌های گلی استفاده کردند. در نهایت سیستم آن‌ها به ایجاد زمینه‌ای برای محاسبات ریاضی تمدن‌های بعدی کمک کرد.

 

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان