ماجرای آغوش باز تهران به روی لهستانی‌های آواره

به گفته نیک‌پور، این کمک‌ها چندان چشمگیر نبود که امکانات رفاهی آوارگان لهستانی را فراهم کند، اما ایرانی‌ها با همه سختی‌ها و نیاز‌هایی که در همان روز‌های دشوار داشتند و با علم به اینکه هر کمکی به آوارگان لهستانی از سبد غذایی و نیاز‌های خودشان و خانواده کم می‌کند، ولی باز هم در حد توان کمک می‌کردند.

شمار زیادی از آوارگان لهستانی کودکان یتیمی بودند که پدر و مادرشان را در جنگ از دست داده بودند؛ بچه‌هایی که به فاصله‌ای کوتاه از پشت میز و نیمکت‌های مدرسه‌راهی اردوگاه‌های عذاب‌آور استالین شدند و ناخواسته در فضایی مرگبار، سرد و خشن قرار گرفتند. به گفته نیک‌پور، تعداد زیادی از این بچه‌ها در بدو ورود، به کمپ‌های شهر اصفهان منتقل شدند و بعد‌ها بسیاری از آن‌ها به نیوزیلند و انگلیس رفتند. جالب اینکه بعد از انتقال به لندن، در بدو ورودشان، انجمنی به نام اصفهان را راه‌اندازی می‌کنند و معتقد بودند که اگر شهر اصفهان و خانه‌هایی که در اختیارشان گذاشته شد نبود، زنده نمی‌مانند و اکثراً خودشان را بچه اصفهان معرفی می‌کردند.
این کارشناس ارشد تاریخ، ورود لهستانی‌ها به ایران و ماندگاری تعدادی از آن‌ها به واسطه کار و ازدواج را فصل جدید تبادل فرهنگ میان ایران و لهستان می‌داند که با این تغییر بسیاری از تابو‌های اجتماعی و فرهنگی شکسته شد. او می‌گوید: «با خروج متفقین از ایران، بیشتر لهستانی‌ها به کشور‌های مختلف رفتند، اما شماری از آن‌ها به دلیل ازدواج با سران ارتش و ایرانی‌ها در ایران ماندگار شدند. عده‌ای هم نمی‌دانستند که در صورت بازگشت یا ماندگاری چه آینده‌ای در انتظارشان است. پس ترجیح دادند در ایران بمانند.
اما این ماندگاری در حوزه‌های مختلف زندگی ایرانیان اثر‌گذار بود. مثلاَ فردی که مستخدم چندزبانه با فضای متفاوت فرهنگی داشت، ترجیح می‌داد همچنان با مد روز پیش رود. یا آقایی که همسر فرنگی داشت، سبک زندگی خانوادگی‌اش تغییرکرده بود و اگر قبلاً برای غذا خوردن سفره پهن می‌کردند، حالا باید برای خانه میز و صندلی می‌گرفت و پشت میز ناهار‌خوری می‌نشست و غذا می‌خورد. در بحث پزشکی، به‌ویژه خون‌گیری و کار‌های تزریقاتی، هم حضور خانم‌های فرنگی باعث شد تا حضور اجتماعی بانوان ایرانی هم در جامعه پررنگ شود. در جامعه مردانه و سنتی آن روزگار، به دلیل تبادل فرهنگی، دیگر کار کردن زنان عیب نبود. چون زنان فرنگی هم دوشادوش آقایان کار می‌کردند. بسیاری از این لهستانی‌ها حتی در خیاط‌خانه‌ها، آرایشگاه‌ها، شرکت‌ها و اداره‌ها مشغول به کار شدند و همین موضوع تحول بزرگی را در زندگی ایرانی‌ها و نوع نگرششان ایجاد کرد.»
یکی از نتایج تبادل فرهنگ جامعه ایرانی و لهستانی اضافه شدن سبک غذایی جدید بود و یکسری غذا‌های خوشمزه جدید مانند پیراشکی یا بنجیک در وعده غذایی ایرانی‌ها و منو‌های رستوران و کافه‌های آن زمان گنجانده شد. به گفته نیک‌پور، برای مثال، در اصفهان غذایی به نام بیگوس که ریشه لهستانی داشت از خوراکی‌های خوشمزه و پرطرفدار بعد از جنگ جهانی دوم محسوب می‌شد.