چرا امروزه بیش از هر زمانی به طالع بینی گرایش داریم؟

از زمان انقلاب صنعتی در اروپا، علم با چنان سرعتی به پیش رفته که اکنون حتی می‌توانیم به باور‌های ۱۰ سال قبل خود، با حالت تمسخرآمیزی بخندیم چه برسد به باور‌هایی انسان‌های سده‌های گذشته. انتظار منطقی این است که علم انسان امروز را از بسیاری باور‌های خرافی از جمله طالع بینی دور کرده باشد، اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر گرایش به طالع بینی در میان افراد رشد شگفت انگیزی داشته است. شاید هرگز نتوان برای طالع بینی تاریخ دقیقی مشخص کرد، اما انسان از همان آغاز نگاه‌های خود را به آسمان دوخته بود و باور داشت که این اجرام شگفت انگیز و روشن معلق در آسمان، به نحوی با زندگی و آینده او در ارتباط هستند. اگر انسان‌های اولیه تصور چندان پیچیده‌ای از این ارتباط نداشتند، انسان‌های متمدن بعدی، حتی این ارتباط را تئوریزه نیز کردند. به عبارت دیگر ستاره شناسی یکی از اولین علومی بود که انسان به دلیل همین احساس ارتباط خود با آسمان ها، کشف کرد و بی وقفه بدان پرداخت. با ظهور علم جدید، علم گرایان امید داشتند که این خرافات را به زودی از زندگی بشر بزدایند و به نظر می‌رسید که در این راه نیز موفق شدند، اما حالا تحقیقات جدیدی به ما می‌گوید که این فقط یک خیال خام بود.
این تحقیقات جدید اشاره دارد که علاقه و گرایش عمومی به طالع بینی در چند دهه گذشته به طور پیوسته افزایش یافته است و حتی به نظر می‌رسد که در سال‌های اخیر به حد شگفت انگیزی گسترش داشته است. برای یافتن شواهد این ادعا نیز لازم نیست تا به گزارش‌های علمی اتکا کنیم، زیرا با یک جستجوی مختصر در فضای اینترنت می‌توان به انبوهی از حساب‌های رسانه‌های اجتماعی فال یا فهرست‌هایی با مضمون زودیاک، به هر زبانی که بخواهیم، رسید. نکته جالب‌تر اینکه کسانی که دنبال کننده چنین محتوا‌هایی هستند نیز فقط به قشر خاصی منحصر نمی‌شود و شما می‌توانید از بازیگران هالیوود گرفته تا دانشجویان دانشگاه‌های بزرگ دنیا و از ورزشکاران گرفته تا متخصصین حرفه‌های مختلف را در میان آن‌ها بیابید.
میلیون‌ها نفر و حتی شاید خود شما احتمالاً همین الان حداقل یک برنامه فال روزانه را در گوشی خود نصب کرده باشید. اگرچه طالع بینی در اینجا تنها «نوک کوه یخ» است، اما نمی‌توان انکار کرد که بسیاری به وضوح مجذوب آنچه ستاره‌ها و سیارات ممکن است درباره زندگی آن‌ها ارائه دهند، هستند. بنابراین، چرا به نظر می‌رسد که این روز‌ها همه به طالع بینی علاقه دارند؟ کارشناسان می‌گویند چندین عامل ممکن است طالع بینی را در برهه کنونی به ویژه جذاب کند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
استرس و عدم اطمینان
استفن دی. بنینگ، روانشناس دانشگاه نوادا در لاس وگاس، می‌گوید: استرس و عدم اطمینان ممکن است علاقه فرد را به طالع بینی افزایش دهد، «زیرا داشتن روشی برای درک چیزی که در غیر این صورت ممکن است آشفته و غیرقابل کنترل به نظر برسد، جذاب خواهد بود.» او اضافه می‌کند که طالع بینی ممکن است در زمان‌های نامشخص حس اطمینان را به همراه داشته باشد.
طبق یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۷، اغلب استرس‌های ما ناشی از عدم اطمینان در مورد آینده است. علاوه بر این، یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نیز نشان داد که عدم اطمینان در مورد یک نتیجه منفی در واقع می‌تواند استرس زاتر از دانستن اینکه مطمئناً اتفاق می‌افتد، باشد. به نوعی، مغز انسان به سختی به دنبال اطمینان است به همین دلیل است که برخی از افراد تمایل به تفسیر و ساختار دادن به رویداد‌های نامطلوب زندگی دارند. طالع بینی ممکن است پاسخ‌های قطعی ندهد، اما بر اساس مطالعه‌ای در سال ۱۹۹۸ انجام شد، ارائه توضیحات معنادار از موقعیت‌های مبهم یا گیج کننده می‌تواند حس کنترل فرد را بر آن‌ها افزایش دهد. طالع بینی همچنین می‌تواند اطمینان خاطری در مورد آینده ایجاد کند، به مردم آسایش زیادی بدهد و احساس پریشانی آن‌ها را کاهش دهد.
مادلین گود، پژوهشگر کلینیک بهداشت رفتاری اجتماعی BHcare می‌گوید: «تحقیقات قبلی نشان داده است که طالع بینی ممکن است به افراد کمک کند تا با رویداد‌های منفی زندگی کنار بیایند یا با عصری که سرشار از عدم اطمینان است، کنار بیایند. تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند که افراد زمانی که دچار بحران‌های شخصی یا استرس‌های زندگی می‌شوند، بیشتر به طالع بینی روی می‌آورند، که نشان دهنده مزایای آن در به حداقل رساندن تنش و نگرانی در شرایط دشوار است. البته فقط این موضوع نیست که می‌تواند آرامش را به ارمغان بیاورد، بلکه یافتن خود در میان سایر افرادی که علاقه مشابهی دارند نیز می‌تواند آرامش بخش باشد.» بنینگ نیز می‌گوید: «علاقه‌مندان به طالع بینی گاه از طریق به اشتراک گذاشتن اطلاعات طالع بینی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند، که این می‌تواند جوامعی را ایجاد کنند که به عنوان منابع حمایت اجتماعی در مواقع دشوار نیز عمل کند.»

طالع بینی اغلب «محدود کننده» تصور می‌شود، اما برعکس، افراد مختلف ممکن است به سمت آن کشیده شوند، زیرا می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا شناخت بیشتری در مورد خود پیدا کنند و ایده‌هایی را بیان کنند که بیان آن‌ها در قالب کلمات دشوار است. گود می‌گوید: این ممکن است توضیح دهد که چرا «افرادی که خودآگاهی پایین‌تری را تجربه می‌کنند، احتمالاً باور بیشتری به داده‌های علمی نجومی دارند». این امکان وجود دارد که افراد به قصد شناخت بهتر خود و افزایش خودآگاهی خود به طالع بینی روی بیاورند. مطالعات نشان می‌دهد که طالع بینی می‌تواند تا حد زیادی بر خودپنداره افراد تأثیر بگذارد و حتی آن‌ها را تأیید کند و همچنین اطمینان آن‌ها را نسبت به ویژگی‌های شخصی خود افزایش دهد. به طور خلاصه، ماهیت خاص طالع بینی، خود اندیشی را تشویق می‌کند، و افراد را قادر می‌سازد تا خود و محیطشان را واضح‌تر درک کنند.
با این حال، خودآگاهی به دست آمده از طالع بینی نیز ممکن است پیامد پدیده‌ای بنام «بارنوم» باشد. در این پدیده افراد فکر می‌کنند که عباراتی که به صورت تعمیم یافته در طالع بینی ارائه می‌شود، فقط برای شخص خود آن‌ها صادر شده است. بنینگ می‌گوید: «افرادی که به طالع بینی اعتقاد دارند، معمولاً معتقدند که عبارت عمومی که به طور معمول خصوصیات مشترک همه انسانهاست، توصیف دقیقی از خودشان است.» گفته می‌شود، افراد خودآگاه بیشتر به انتخاب‌هایی که می‌کنند فکر می‌کنند و آن‌ها را شخصاً معنادار می‌دانند، بنابراین طالع بینی بدون توجه به پدیده بارنوم نیز ممکن است همچنان سودمند باشد.

یکی از دلایل محبوبیت طالع بینی در دنیای امروز نیز می‌تواند به دلیل افزایش حضور آن در فرهنگ پاپ باشد. گود می‌گوید: «ما دیده‌ایم که افراد مشهور علناً عقیده یا مشارکت خود را با طالع بینی تأیید می‌کنند، از جمله لیدی گاگا که برای تاریخ تور خود در راستای هم‌ترازی نجومی برنامه‌ریزی می‌کند و بیانسه که موسیقی را به عنوان قصیده‌ای برای نشانه‌ها خلق می‌کند. قرار گرفتن مکرر جنبه‌های مختلف طالع بینی در میان چنین شخصیت‌های مشهوری ممکن است علاقه افراد را برانگیزد و آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد تا خودشان نیز در این تمرین شرکت کنند.
البته، مانند بسیاری از چیز‌ها در جهان، آنچه برای برخی افراد مفید است، ممکن است برای دیگران اینچنین نباشد. گود می‌گوید: «محبوبیت فزاینده طالع بینی نیاز به تحقیقات بهداشت عمومی برای فراتر رفتن از ارزیابی اعتبار علمی طالع بینی را تقویت می‌کند و به جای آن، چگونگی تعامل افراد با طالع بینی و تأثیر آن بر سلامت کلی آن‌ها را روشن می‌کند.» به دلیل افزایش شگفت انگیز محبوبیت طالع بینی در میان مردم امروز، ارزیابی دلایلی که آن‌ها را درگیر طالع بینی می‌کند و مطالعه تأثیرات آن بر سلامت و تندرستی، ممکن است مهم‌تر از مسائلی همچون علمی بودن آن باشد.

 

منبع : فرارو