داوطلبان
کنکور ۱۴۰۱ از امروز تا ۱۷ بهمن میتوانند برای شرکت در آزمون سراسری ثبتنام کنند؛ آزمونی که تیرماه سال آینده در روزهای هشتم تا یازدهم برگزار میشود و نتایج مرحله اول آن تا اواسط مرداد و نتایج نهایی آن قبل از شروع ماه مهر اعلام خواهد شد. این روال معمول آزمونهای سراسری در کشورمان است که سالهاست تکرار میشود، ولی آنچه که تازگی خواهد داشت تغییرات عمده صوری و ماهوی در کنکور سال آینده است که پیشزمینهای برای
هوشمند شدن آزمون سراسری در سال ۱۴۰۳ قلمداد میشود. روز گذشته عبدالرسول پورعباس، رئیس تازه بر کرسی نشسته
سازمان سنجش آموزش کشور در ساختمان این سازمان در خیابان کریمخان تهران تقریبا یک ساعت در جمع خبرنگاران بود و این تغییرات را شرح داد. او از سال ۸۸ سازمان سنجش را ترک کرده بود و در این ۱۲سال غیبتش طبق آنچه که در لفافه گفت، گویا برخی اتفاقات رخ داده و برخی تصمیمات گرفته شده که باید جور دیگری میبود. او یک پاسخنامه کنکور با خودش به جلسه آورده بود، پاسخنامهای که روی دست بلند کرد و خطاب به خبرنگاران حاضر گفت که متعجبم چرا شما اصحاب رسانه تا به حال صدایتان را به اعتراض نسبت به آن بلند نکردهاید. پورعباس به این ترتیب، تشریح تغییرات کنکور ۱۴۰۱ را از تغییر در پاسخنامهها شروع کرد و به تغییر در دفترچهها، سؤالات و زمانبندی آزمون تعمیم داد.
تغییرات دفترچهها و پاسخنامهها
پاسخنامهای که رئیس سازمان سنجش آموزش کشور با خود به همراه آورده بود چند برگه به هم منگنه شده با خانههای ریز آبی رنگ بود که حتی دیدنش سرسامآور مینمود. داوطلبانی که تیر۱۴۰۰ در آزمون سراسری
دانشگاهها شرکت کردند همین پاسخنامهها را در اختیار داشتند که پورعباس گفت حتی خودش از دیدن آنها وحشت میکند. او خطاب به خبرنگاران گفت فرض کنید خودتان داوطلب کنکور هستید و احیانا یک سؤال را پاسخ نمیدهید و، چون این خانهها تو در تو و گیجکننده است بعد از دقایقی متوجه میشوید همه خانهها را اشتباه پر کردهاید، آن وقت چه حسی دارید؟ پاسخ رئیس سازمان سنجش به پرسش خودش این بود که بچهها حتما دچار استرس شدیدی میشوند و از نظر روانی تحت فشار قرار میگیرند. به همین علت او گفت یکی از تغییرات عمده در کنکور ۱۴۰۱ تغییر شکل و شمایل این پاسخنامهها خواهد بود که ارتقای کیفیت چاپ آنها نیز در دستور کار قرار دارد.
همچنین به گفته پورعباس، پاسخنامهها در کنکور ۱۴۰۱ از یک به سه افزایش خواهد یافت به این معنی که هر داوطلب به جای یک پاسخنامه واحد، سه پاسخنامه در اختیار خواهد داشت که یکی مربوط به سؤالات دروس عمومی و دو پاسخنامه مربوط به دروس تخصصی است. البته لازمه تغییر در پاسخنامهها، تغییر در دفترچههای آزمون است که پورعباس میگوید این تغییر نیز در کنکور ۱۴۰۱ اعمال خواهد شد و در جلسه آزمون، یک دفترچه عمومی و دو دفترچه تخصصی در اختیار داوطلبان قرار خواهد گرفت. به این ترتیب داوطلبانی که تیر سال آینده در جلسه آزمون سراسری شرکت میکنند سه دفترچه و سه پاسخنامه تحویل میگیرند که این پاسخنامهها با طراحی جدید خواهد بود به طوری که هر ستون متعلق به هر درس طراحی خواهد شد. به گفته پورعباس با این شیوه طراحی، امکان اشتباه داوطلبان در تستزنی به حداقل میرسد.
تغییر زمانبندی آزمون و کاهش سؤالات
کنکور یک ماراتن تقریبا چهارساعته است که برای برخی رشتهها تا ۵/۴ ساعت به درازا میکشد. در کنکور ۱۴۰۱، اما قرار است این ماراتن سنگین شکسته و زمان آزمون کوتاهتر شود. البته رئیس سازمان سنجش آموزش کشور جزئیات این تغییر زمان را اعلام نکرد و قول تشریح آن در هفته آینده را داد، ولی به عنوان پیشخبر اعلام کرد که با طراحی سه دفترچه و سه پاسخنامه، زمانی که در اختیار داوطلبان قرار میگیرد به سه بخش تقسیم میشود که در مجموع کوتاهتر از زمانی است که تا به حال در اختیار آنها قرار میگرفته است.
پورعباس گفت به این ترتیب برای هر دفترچه حداکثر ۷۰ تا ۸۰ دقیقه در نظر گرفته شده که با توزیع دفترچه و پاسخنامه سؤالات عمومی، جمعآوری آنها و سپس توزیع دفترچهها و پاسخنامههای دروس تخصصی در دو مرحله همراه خواهد بود. البته لازمه کاهش زمان کنکور، کاهش تعداد سؤالات است که به گفته پورعباس، این نکته نیز در دستورکار قرار دارد و یکی از تغییرات مهم کنکور ۱۴۰۱ محسوب میشود. به گفته او، قرار است تعداد سؤالات در برخی دروس در حد پنج تا شش سؤال کمتر از حد معمول باشد که جزئیات مربوط به آن بهزودی اطلاعرسانی خواهد شد.
سؤالات محتوایی
بعد از اعمال تغییرات در دفترچهها و پاسخنامههای کنکور ۱۴۰۱ و ایجاد تغییرات در زمان برگزاری آزمون و تعداد سؤالات در کنکور سال آینده، پنجمین تغییری که داوطلبان آزمون سراسری ورود به دانشگاهها باید منتظرش باشند، تغییر سؤالات از حالت کلیشهای به مفهومی است.
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور دیروز گفت این سازمان همواره به سبب آنچه که سؤالات کلیشهای خوانده میشد، نزد منتقدان محکوم بود بنابراین قصد داریم سؤالات را از کلیشهای به سؤالات محتوایی تغییر دهیم. او توضیح داد: درواقع یک بسته از سؤال مدنظر ماست که طیفی از پرسشها را شامل میشود یعنی همانطور که سؤالات چهارگزینهای پیشروی داوطلبان قرار میگیرد، آنها با سؤالات پاسخ کوتاه و پرسشهای تشریحی نیز مواجه میشوند که البته همگی از متن کتابهای درسی استخراج میشوند. پورعباس معتقد است این طیف از سؤالات، استرس داوطلبان را از بین میبرد، ضمن این که طراحی سؤال و جوابهای کلیشهای نوعی ظلم در حق کسانی است که دروس را به صورت مفهومی میخوانند.
تاثیر۴۰ درصدی سوابق تحصیلی
کنکور سال آینده یک تغییر مهم دیگر هم خواهد داشت که برخلاف پنج تغییر یادشده که باعث و بانی آن سازمان سنجش آموزش کشور است، حاصل قانونگذاری در مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
مجلس شورای اسلامی در قانون مصوب سال ۱۳۹۲ و پس از آن در اصلاحیه این قانون در سال ۱۳۹۵ و شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در مصوبه امسال خود تاکید دارند که سهم سوابق تحصیلی تا سال ۱۴۰۳ باید به ۶۰درصد برسد به نحوی که نتیجه آزمون هر داوطلب تنها تا ۴۰درصد در قبولی او مؤثر باشد.
در کنکور ۱۴۰۰ سهم سوابق تحصیلی ۳۰درصد بود بهطوریکه نتیجه کنکور برای قبولشدگان سهمی بزرگ به اندازه ۷۰درصد داشت. به گفته پورعباس، اما از سال آینده شمارش معکوس برای رسیدن به سهم ۶۰درصدی سوابق تحصیلی آغاز خواهد شد و در گام نخست، سهم این سوابق در کنکور ۱۴۰۱ به ۴۰درصد (و با تاثیر مثبت) افزایش خواهد یافت.
البته هفته قبل شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد این که نتایج امتحانات کدامیک از سالهای تحصیلی دانشآموزان ملاک تعیین سوابق تحصیلی آنها باشد مصوبهای داشت با این مضمون که در سال ۱۴۰۱ سوابق تحصیلی سال دوازدهم، در سال ۱۴۰۲ سوابق تحصیلی سال یازدهم و در نهایت در سال ۱۴۰۳ سوابق تحصیلی سال دهم دبیرستان در کنکور سهم داشته باشد بهطوریکه در کنکور ۱۴۰۳ مجموع نمرات سه سال دبیرستان البته دروس تخصصی تا ۶۰درصد تعیینکننده شانس قبولی در دانشگاه باشد.
این مصوبه، اما فراوان، اما و اگر دارد، زیرا مهمترین مشکل، نبود نمرات استاندارد از سالهای دهم و یازدهم دبیرستان است، نمراتی که تنها از رهگذر برگزاری امتحانات نهایی و به صورت یکسان و کشوری به دست میآید. بگذریم که منتقدان، این مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را که لازمهاش کشاندن استرس امتحانات نهایی به پایههای دهم و یازدهم دبیرستان است دور از عدالت میدانند، ولی مشکل دیگری هم هست که به توانایی آموزشوپرورش در انجام سنجشهای استاندارد مربوط میشود.
عبدالرسول پورعباس دیروز البته تا حدی پاسخ این نگرانیها و شائبهها را داد. او از برگزاری جلسات مشترک با آموزش و پرورش خبر داد که مضمون آن همکاری این دو نهاد برای اجرای آزمونهای استاندارد در مدارس است. او گفت: ما در این تعامل تلاش داریم همه آزمونهای آموزش و پرورش را به کمک هوش مصنوعی اجرا کنیم، به صورتی که هم سؤالات به کمک هوش مصنوعی طراحی شود و هم سؤالات تشریحی با این روش تصحیح شود.
ممیزی سؤال به جای طراحی سؤال
دقایقی از نشست خبری روز گذشته رئیس سازمانسنجشآموزش کشور به موضوع امنیت کنکور اختصاص یافت، دقایقی که پورعباس در آن فرصت یافت به داوطلبان و خانواده آنها هشدار دهد فریب فروشندگان سؤالات کنکور و قول قبولی در بهترین دانشگاهها و رشتهها را نخورند.
او گفت بهتازگی موردی را بررسی کرده که در آن یک کلاهبردار به بهانه فروش سؤالاتکنکور از یک داوطلب به عنوان پیشقسط ۷۰میلیون تومان دریافتکرده در حالی که این داوطلب بعد از اعلام نتایج اولیه کنکور حتی مجاز به انتخابرشته نیز نشدهاست.
وی از مردم خواهشکرد «بازی این بازیکنندگان صحنه آزمونها را جدی نگیرند؛ چون دفترچههای کنکور شخصیسازی میشود و دفترچهها و سؤالات یکسان نیست». پورعباس البته تاکید کرد «نمیگویم نمیتوان در آزمونهای سراسری نفوذ کرد؛ ولی سازمانسنجش و نهادهای نظارتی بر کلاهبرداران سوار هستند و امسال هم بعد از شناسایی شبکهها، آنها را قبل از برگزاری کنکور دستگیر خواهندکرد.»
این مقدمه البته باعث شد یکی از خبرنگاران در مورد احتمال تغییر در تیم طراح سؤالات کنکور از وی سؤال کند که پاسخ پورعباس به این سؤال به تشریح یکی از برنامههای سازمانسنجش که قرار است تا سال ۱۴۰۳ عملیاتی شود، منجر شد.
پورعباس توضیح داد: ما در حال طراحی سیستمی هستیم تا معلمان در همه استانها، شهرها و روستاها، حتی استادان دانشگاه در آن دارای یک داشبورد باشند و براساس استانداردهایی که به انها اعلام میکنیم، برای کنکور سؤال طراحی کنند. البته این سؤالات باید کاملا از متن کتابهای درسی باشد و طراحان باید اعلام کنند آن را از کدام بخش کتاب طرح کردهاند تا اگر آموزش و پرورش حذفیاتی در کتابهای درسی اعمال کرد، بتوانیم این سؤالات را حذف کنیم.
وی ادامه داد: این سامانه سبب میشود به جای تیم طراحی سؤال کنکور، هیات ممیزی سؤال داشتهباشیم و سؤالات جمعآوری شده از سراسر کشور از درجه «خیلیآسان» تا «خیلیسخت» طبقهبندی شود. همچنین سؤالات آزمون هیچگاه لو نرود؛ چراکه یک مخزن سؤال وسیع در اختیار است که مدام تغییر میکند.
به گفته رئیس سازمانسنجش این سامانه تا سال ۱۴۰۳ ایجاد خواهدشد.
سهمیههای ۱۴۰۱
برخلاف تغییرات شکلی و ماهوی که در کنکور ۱۴۰۱ اعمال میشود، سهمیهها در سال آینده تغییری نخواهدکرد؛ زیرا شورایعالی انقلابفرهنگی هم اکنون در حال بازبینی سهمیههای کنکور است چرا که به گفته پورعباس این سهمیهها به قدری زیاد و متنوع است که مردم را گیج میکند. البته از آنجا که این بررسی وقتگیر و زمانبراست، هرگونه بازنگری در سهمیهها به کنکور سال ۱۴۰۱ نمیرسد و سهمیهها در آزمونسراسری سال آینده همچنان به روال قبل خواهدبود.
با این حال کنکور سراسری سال ۱۴۰۱ یک تغییر مهم در سهمیهها دارد که به قانونگذاری اخیر در کشور مربوط میشود؛ یعنی افزایش پذیرش دانشجوی رشتهپزشکی برای مناطق محروم که مصوبه اخیر شورایعالیانقلاب فرهنگی است.
دیروز احسان جمالی، معاون فنی و آماری سازمانسنجش که در نشست خبری حضور داشت، در این باره گفت: در کنکور ۱۴۰۱ ظرفیت پذیرش دانشجو در رشتهپزشکی ۲۰درصد افزایش مییابد، طوری که سال آینده ۱۶۰۰ نفر بیشتر از سالهای قبل در دانشگاهها پذیرش خواهندشد.
به گفته او، به این ترتیب سال آینده میزان پذیرش دانشجو در رشتهپزشکی در دانشگاههای آزاد و دولتی که ظرفیتی ۸۰۰۰ نفری دارد، به ۹۶۰۰ نفر افزایش مییابد که این ۱۶۰۰ نفر از جمع داوطلبان مناطقمحروم گزینش خواهندشد.
منبع: روزنامه جام جم