خط و زبان فارسی مجهز به هوش مصنوعی شد

طی مراسمی از دو پروژه "تدوین سند نقشه راه توسعه هوش مصنوعی در کشور" و "طرح زیرساخت آزمایشگاهی هوش مصنوعی (در حوزه خط و زبان فارسی) " در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری در راستای توسعه هوش مصنوعی در کشور، در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات رونمایی به عمل آمد.

با توجه به پیش‌بینی رشد روزافزون به‌کارگیری هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف اعم از بهداشت و سلامت، کشاورزی، اقتصاد، حمل و نقل، انرژی و ... نیاز به هوش مصنوعی بیش از پیش احساس می‌شود؛ چرا که هوش مصنوعی یک فناوری قدرتمند، همه منظوره و انعطاف‌پذیر است که می‌تواند باعث پیشرفت بسیاری از صنایع و کسب‌وکار‌ها شود. در همین راستا و به منظور افزایش گستره استفاده از خدمات این حوزه، هوش مصنوعی هم در بخش فنی و هم در بخش غیرفنی (اخلاقی، قوانین و...) دائما در حال تغییر بوده تا بتواند کارآیی و ظرفیت خود را در کنار ویژگی پوشش دهی جامع و مناسب افزایش دهد؛ لذا در این سند به تدوین چشم انداز، اهداف کلان و همچنین تعیین روش دستیابی و اقدامات، فعالیت‌ها و پروژه‌های مورد نیاز جهت توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی اقدام شده است.
متدولوژی مورد استفاده در این پروژه تلفیقی از دو متدولوژی تدوین برنامه راهبردی هوش مصنوعی مجمع جهانی اقتصادی و متدولوژی تدوین اسناد ملی فناوری‌های راهبردی است. متدولوژی مجمع جهانی اقتصادی با بررسی مدل‌های مختلف توسعه داده شده در کشور‌های مختلف احصا شده و می‌تواند در تعیین حوزه‌های مورد بررسی کمک کند. "چشم‌انداز توسعه هوش مصنوعی در ایران" به شرح زیر تعیین می‌شود:
جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۱۰ با بهره‌گیری از قابلیت‌های اخلاق‌مدار هوش مصنوعی، با تکیه بر توانمندی‌های داخلی و متخصصان کارآمد و خلاق، در بین ۱۰ کشور اول جهان در حوزه هوش مصنوعی قرار گرفته و موفق به افزایش رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی شده است.اهداف کلان توسعه هوش مصنوعی برای تحقق چشم‌انداز این سند به این شرح است:
استفاده از هوش مصنوعی در حل ابرچالش‌های کشور
انجام ۸۰ درصد از پژوهش‌های حوزه هوش مصنوعی در راستای رفع نیاز‌های فعلی و آتی کشور
ایجاد محیط قانونی و اخلاقی پویا و پاسخگو به مسائل هوش مصنوعی
پذیرش و بکارگیری ۴۵ درصدی هوش مصنوعی در دولت و صنعت در افق سال ۱۴۱۰
سهم ۱۲ درصدی هوش مصنوعی در تولید ناخالص ملی در سال ۱۴۱۰
سرمایه‌گذاری ۲۰ میلیارد دلاری (۱۲ میلیارد دلار بخش دولتی، ۸ میلیارد دلار بخش خصوصی) در هوش مصنوعی در افق ۱۴۱۰
سهم ۵ دهم درصدی تقاضای نیروی کار در بخش هوش مصنوعی به کل تقاضای نیروی کار
ایجاد توان ۱۰۰ پتافلاپس توان محاسباتی و ۱۰۰ پتابایتی توان ذخیره‌سازی 

یکی از روش‏‌های مرسوم در حل بهینه مسائل مهم در زمینه‏‌های مختلف، به ویژه مسائل مرتبط با علوم داده، تعریف مساله در قالب یک چالش و سپس استفاده از ظرفیت نخبگان برای حل آن مساله در یک فضای رقابتی است. این روش حل مساله نیاز به یک زیست‏‌بوم متشکل از زیرسیستم‌‏های مختلف در قالب یک روال دارد. این روال با تعریف دقیق و فرمول‏‌بندی شده مساله آغاز می‌‏شود. سپس برای تهیه دادگان از بستر جمع­‌سپاری استفاده می­‌شود. وظیفه بستر جمع­‌سپاری، شکستن فعالیت به ریز فعالیت­‌ها و تخصیص آن‌ها به عوامل انسانی است. مهم­ترین فعالیت در این خصوص، گردآوری و برچسب­‌زنی دادگان با هدف تهیه مجموعه دادگان آموزشی و ارزیابی است.محققان در پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات تمامی زیرسیستم‌‏های مورد نیاز این روال را آماده کرده‌‏اند.از جمله این زیر سامانه‌ها سامانه جمع­‌سپاری است که مهم­ترین استفاده آن در حوزه خط و زبان، برچسب‌گذاری دادگان جهت تهیه دادگان آموزشی و نیز دادگان ارزیابی است.از دیگر استفاده­‌های این بستر می­‌توان به کاربرد آن در ارزیابی­‌های انسانی و اخذ نظرات کاربران اشاره کردقابلیت‏های اصلی این سامانه به این شرح است:
واسط کاربری ساده با هدف فراهم‎سازی امکان مشارکت کاربران با حداقل آشنایی با کامپیوتر
تعریف انواع مختلفی از فعالیت‏ها با واسط‌‏های کاربری مختلف و متنوع بدون هرگونه محدودیت
ارزیابی غیرمحسوس افرادی که در انجام فعالیت‌‏ها مشارکت می‏‌کنند
استفاده از خرد جمعی به نحوی که فعالیت‏هایی که تکمیل آن‌ها می‏‌تواند بسیار زمان‏‌گیر باشد، در کمترین زمان ممکن و به صورت توزیع‏‌شده به اتمام می‌‏رسند.
سامانه مدیریت و آزادرسانی دادگان (پارسیگان) از دیگر زیر ساخت‌های ایجاد شده توسط محققان کشور است.این بستر با هدف آزادرسانی و به اشتراک­ گذاری دادگان مربوط به محصولات و خدمات حوزه خط و زبان فارسی طراحی و پیاده­ سازی شده است.قابلیت‏های اصلی آن شامل این موارد است:
امکان ایجاد دسترسی‌‏های سطح‌‏بندی شده به دادگان
امکان گزارش­ گیری‌‏های متنوع اعم از میزان دانلود‌های هر یک از موارد مذکور
سامانه برگزاری مسابقات در حوزه هوش مصنوعی
این بستر با هدف برگزاری مسابقات و فراهم سازی تجهیزات پردازشی نیز راه­‌اندازی شده است.
قابلیت­های اصلی آن شامل:
مشاهده لیست مسابقات فعال و مشخصات هر کدام از آن‌ها، ایجاد یک پروفایل شخصی مدون و مبتنی بر کارنامه شرکت در مسابقات مختلف، بارگذاری کدها، اجرای مسابقات به همراه تعیین برندگان مسابقه و تقدیر از آن‌ها و ارائه گزارش مربوط به نتایج مسابقات.امکان ارزیابی خودکار الگوریتم‌‏ها و ارائه نتیجه در لحظه از دیگر قابلیت‌های این سامانه است.

یکی از چالش‌های موجود در طراحی و توسعه مدل‌های هوش مصنوعی، فراهم آوردن امکان استفاده هرچه راحت‌تر از نتایج پروژه در قالب سرویس در برنامه‌های کاربردی و فعالیت‌های تجاری است. هدف از این بستر مرتفع کردن این مشکل برای توسعه­ دهندگان محصولات هوش مصنوعی است.قابلیت­‌های اصلی آن شامل این موارد است:
امکان استفاده از سرویس ارائه شده توسط مدل هوشمند در برنامه‌های کاربردی و نمونه‌های تجاری توسط کاربران مختلف
انعطاف­ پذیری و مقیاس­ پذیری
مقرون به صرفه بودن در استفاده از خدمات
دسترسی‌‏های سطح‏‌بندی شده و محدود به سرویس‌‏ها
امکان تجاری‌‏سازی سرویس‌‏ها

 

منبع : ایسنا