پیاز به بسیاری از غذاهای مورد علاقه ما طعم میبخشد، بنابراین اجازه ندهید چند قطره اشک شما را از پیاز دور کند. هر کسی که حتی یکبار پیاز را برش داده باشد میداند که بریدن پیاز همان و درآمدن اشک همان! با توجه به نقش مهم و برجسته پیاز در سفره غذای خاورمیانه، حل این مشکل یکی از چالشهای آشپزی همه ماست.
فرمول ریختن اشک بر اثر خرد کردن پیاز کمی پیچیده است، ولی به بیان بسیار ساده، پیاز حاوی اسیدهای آمینه به نام «سولفوکسید»ها است و وقتی آن را برش میدهید، به پوسته آنها آسیب میرسانید. این آسیب پوستی، سولفوکسیدها را به یک ماده شیمیایی آزاردهنده تبدیل میکند. دو بخش آنزیمی و گوگردی موجود در پیاز بعد از برش، در هوا پخش شده و تبدیل به گاز میشوند.
این ترکیبات گوگردی هنگامی که با اشک چشم ترکیب شوند، باعث ایجاد اسید سولفوریک و ریزش اشک خواهند شد. با این فرآیند، غدههای اشک فعال شده و اسید سولفوریک بر پایههای عصبی چشم اثر میگذارند. این روند، سوزش چشم را به دنبال خواهد داشت.
کارشناسان دانشگاه بریستول بر این باورند که بهترین راه برای جلوگیری از ریزش اشک ناشی از خرد کردن پیاز این است که در وهله اول گاز از چشم دور شود، اما راههای دیگری هم در کنار این مورد وجود دارند که در ادامه آورده ایم. با ما همراه باشید.
لازم نیست پیاز را برای مدت طولانی در فریزر بگذارید. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قبل از برش زدن پیاز، آن را در فریزر قرار دهید. با این کار آنزیمهای موجود در پیاز بعد از برش، با سرعت کمتری در هوا پخش میشوند. از یخچال هم میتوانید استفاده کنید، ولی قرار دادن پیاز در فریزر راه بهتری است.
شستن پیاز با آب سرد هم در خرد کردن پیاز بدون اشک ریختن موثر است. هر چند تاثیر آن به اندازه قرار دادن در فریزر نیست، ولی تاثیر خود را دارد. بهتر است پیاز را از وسط، قاچ و به دو قسمت تقسیم کنید و سپس بشورید.
شاید این کار کمی غیر معمول به نظر برسد، ولی اگر پیاز را در حالی که در آب قرار دادهاید، خرد کنید، دیگر چشمتان نمیسوزد. البته باید خودتان را برای از هم پاشیده شدن پیاز در آب آماده کنید. در این روش بعد از خرد کردن پیاز باید اجازه دهید آب آن خشک شود و بعد سرخ کنید.
جویدن آدامس در هنگام خرد کردن پیاز یکی از راههای دیگر برای جلوگیری از اشک ریختن است. در حین خرد کردن پیاز، آدامس بجوید و تمرکزتان را روی جویدن آدامس جمع کنید.
خرد کردن پیاز در کنار هواکش، هود آشپزخانه یا کنار پنجره، باعث تهویه هوا میشود و جریان هوا باعث پخش شدن گازهای متساعد از پیاز خواهد شد.
کمی سرکه روی تخته بریزید. این کار باعث میشود آنزیمها تا حدی فعالیت خود را کاهش دهند.
آب نمک هم مانند سرکه باعث غیرفعال کردن آنزیمهای پیاز میشود. چند دقیقه پیاز را در مقداری آب نمک بگذارید و تا قبل از این که پیاز آب نمک را به خودش بکشد، آن را خرد کنید. البته بد نیست بدانید که استفاده از آب نمک و سرکه باعث میشود تا حدی طعم پیاز تغییر کند.
کنار تختهای که پیاز را خرد میکنید، یک شمع روشن کنید. با این کار گازهای پیاز به سمت شعله میروند.
چند چوب کبریت را از قسمت انتهایی در دهانتان بگذارید. سر کبریت که آغشته به جیوه است، باید بیرون باشد. این روش هم تاثیر خوبی در جلوگیری از ریزش اشک دارد.
استفاده از یک تکه نان که قسمتی از آن در خارج دهانتان باشد هم در مورد برخی افراد جواب میدهد و از اشک ریختن موقع خرد کردن پیاز جلوگیری میکند. در این حالت، قسمتی از نان را که در دهانتان قرار دارد، کمی بجوید.
در صورت امکان از دستکشهای یک بار مصرف برای خرد کردن پیاز استفاده کنید. با دستکش اثری از بوی تند پیاز روی دستانتان نخواهد ماند و اگر دستکش را بیرون بیاورید و اشکتان را پاک کنید، مشکلی به وجود نخواهد آمد. ولی در هر حال صورت و چشمانتان را به جای دستمال با آب بشویید.
وقتی سرتان را بالا نگه میدارید، احتمال ترکیب شدن گوگرد با اشک کمتر میشود. ممکن است این کار باعث شود روی خرد کردن پیاز نتوانید به خوبی تمرکز کنید، ولی حتما در کاهش میزان اشک ریزی تاثیر دارد.
یک کتری آب در حال جوش، هنگامی که بخار از آن بلند میشود هنگام خرد کردن پیاز حسابی به کارتان میآید. بخار آب، گاز پیاز را به خود جذب میکند و با این ترفند میتوانید از اشک ریختن جلوگیری کنید.
شاید خنده دار به نظر برسد، ولی عینک شنا یا عینک آزمایشگاهی که روی صورتتان کیپ شود، در جلوگیری از اشک ریختن بسیار موثر است. اگر مجبورید که حجم زیادی پیاز خرد کنید، این روش یکی از بهترینهاست.
ماسک هم هر چند تنها روی دهان و بینی تان را میپوشاند، اما قدم موثری است پس از آن استفاده کنید، چون با این کار عصب بویایی شما تحریک نمیشود.
هنگام خرد کردن پیاز از راه دهان نفس بکشید. البته کمی از زبانتان را بیرون بیاورید، چون رطوبت روی زبان، حرکت گاز از روی آن را راحت میکند. در ضمن تنفس از راه دهان باعث میشود عصب بویایی تحریک نشود.
حتما دقت کردهاید که بعد از بریدن ریشه، مایع سفیدی از آن خارج میشود. هرچه آنزیمها بیشتر باشند، این مایع هم بیشتر خواهد شد. اگر قسمت ریشه را برش بدهید، این گوگرد و آنزیمها در هوا آزاد شده و با اشک ترکیب میشوند. حتما هنگام خرد کردن پیاز، قسمت ریشه را جدا کنید و ترجیحا زیر آب بگیرید تا گوگردها اذیتتان نکنند. در عین حال مغز پیاز که همان قسمت مخروط مانند وسط آن است، بیشترین میزان تندی پیاز را در خود دارد.
مراقب باشید که در صورت ریزش اشک از چشمانتان با دستی که پیاز را خرد میکنید، چشمتان را پاک نکنید. با این کار حتما مدت زیادی چشمانتان میسوزد.
قبل از خرد کردن پیاز و بعد از جدا کردن ریشه، این مخروط را بیاورید و سپس اقدام به خرد کردن پیاز کنید. با این کار سوزش چشمانتان کاهش پیدا میکند. میتوانید در آخرین مرحله این قسمت را خرد کنید یا اینکه آن را به صورت خام در کنار غذا سرو کنید.
خردکنهای پیاز، مخصوصا خرد کنهای برقی این امکان را به وجود میآورند که در مجاورت گازهای خارج شده از پیاز قرار نگیرید و تماس مستقیمی با آنها نداشته باشید. در ضمن برش پیاز را یکدستتر میکنند که نقطه قوت آنها به حساب میآید.
مجله اینترنتی تابناک جوان