اگر هر روز شکلات بخوریم، چه می شود؟

شکلات محصولی با کالری بالاست. همه شکلات‌ها به دلیل محتوای چربی زیاد است، که می‌تواند به عنوان یک سوخت انرژی عالی محسوب شود و تهدیدی برای سلامتی بدن محسوب نمی‌شود. علاوه بر این، شکلات تلخ حاوی ویتامین‌های E، K، برخی ویتامین‌های گروه B و همچنین مقدار زیادی آهن و مس است. منیزیم، فسفر، روی و منگنز نیز در شکلات یافت می‌شود.

پزشک خانواده ناتالیا گورن در مقاله‌ای در مورد خطرات و فواید مصرف منظم شکلات صحبت می‌کند: «اگر هر روز یک برش بخورید، برای سلامتی مفید است.»

وی همچنین اشاره کرد که تفاوت اصلی شکلات شیری و شکلات تلخ در درصد کاکائو موجود شکلات در آنهاست. این غلظت بالای دانه‌های کاکائو است که تمام مزایای استفاده از محصول را به همراه دارد و مسئول محافظت در برابر رادیکال‌های آزاد، بهبود خلق و خوی به دلیل تولید اندورفین و همچنین اشباع با مواد معدنی مفید است.

این متخصص در پایان گفت:، اما افراد دیابتی یا چاق باید از مصرف مکرر شکلات خودداری کنند.

تحقیقات اخیر همچنین نشان داده که شکلات برای تقویت عملکرد مغز مفید است. دانه‌های کاکائو حاوی مواد ارزشمند فلاونول‌هاست که از مناطق مسئول حافظه در مغز و همچنین سرعت فرآیند‌های فکر کردن محافظت می‌کند.

خوردن مقادیر اندکی شکلات برای پیشگیری از بیماری قلبی کافی و مفید است، اما فقط در صورتی که جایگزین غذا‌ها و خوردنی‌های پرکالری مثل تنقلات شود تا وزن بدن را در حد مناسبی ثابت نگه دارد.

محققان می‌گویند؛ مصرف شکلات حتی به مقدار کم برای سلامتی مفید است به ویژه اگر شکلات تلخ باشد.

تحقیقات نشان می‌دهد که خوردن فقط یک تکه کوچک شکلات در روز می‌تواند فشار خون را پایین بیاورد و خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد. این پژوهش جدید در مجله اروپایی قلب منتشر شده است. در این مطالعات محققان در آلمان ۱۹ هزار و ۳۵۷ فرد ۳۵ تا ۶۵ ساله را تحت بررسی قرار دادند. دوره تحقیقات حداقل ۱۰ سال طول کشید.

محققان دریافتند: افرادی که به طور متوسط ۵/۷ گرم شکلات در روز مصرف می‌کردند در مقایسه با کسانی که روزانه تقریبا ۷/۱ گرم شکلات می‌خوردند، نرخ ابتلا به فشار خون بالا به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کرد و کسانی که بیشتر شکلات خورده بودند ۳۹ درصد کمتر به حملات قلبی و سکته مغزی مبتلا می‌شدند. تفاوت مصرف شکلات بین دو گروه فقط شش گرم بود که معادل کمتر از یک مربع کوچک از یک شکلات ۱۰۰ گرمی است.

دکتر برایان بوجسی اپیدمیولوژیست تغذیه‌ای در انستیتو آلمانی تغذیه انسان که سرپرستی این پژوهش را عهده دار بوده، خاطرنشان کرد: در این گروه تحت آزمایش افرادی که بیشترین مقدار شکلات را طی دوره تحقیقات مصرف کرده بودند ۳۹ درصد کمتر دچار حمله قبلی می‌شدند. در عوض در بین افرادی که کمتر شکلات خورده بودند به طور کلی نرخ ابتلا به سکته قلبی و مغزی بیشتر بود. با این حال دکتر بوجسی هشدار داد که مردم حتما باید مطمئن شوند که خوردن شکلات به طور کلی سبب افزایش مقدار کالری مصرفی روزانه آن‌ها بیشتر از حد مجاز نشود و هم چنین مصرف مواد غذایی سالم را کاهش ندهد.

وی در این رابطه تصریح کرد: خوردن مقادیر اندکی شکلات برای پیشگیری از بیماری قلبی کافی و مفید است، اما فقط در صورتی که جایگزین غذا‌ها و خوردنی‌های پرکالری مثل تنقلات شود تا وزن بدن را در حد مناسبی ثابت نگه دارد. کسانی که در این پژوهش حضور داشتند از نظر فاکتور‌های پزشکی شامل فشار خون و قد و وزن در آغاز مطالعات بین سال‌های ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۸ به دقت مورد معاینه و بررسی قرار گرفتند. آن‌ها هم چنین پرسشنامه‌هایی را درباره رژیم غذایی، الگوی زندگی و شرایط سلامت خود پر کردند.

دکتر بوجسی خاطرنشان کرد: تئوری ما این بود که، چون ظاهرا شکلات تاثیر مفید قابل ملاحظه‌ای روی فشار خون دارد بنابراین مصرف آن خطر سکته‌های مغزی و قلبی را کاهش خواهد داد که در این تحقیقات تاثیر فوق العاده عجیب آن روی پیشگیری از سکته مغزی مشاهده شد. هرچند انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه مورد نیاز است، اما محققان معتقدند که فلاوانول‌های موجود در کاکائو ممکن است دلیل سودمندی شکلات برای فشار خون و سلامت قلب باشد و از آنجا که مقدار کاکائو در شکلات تلخ بیشتر است، لذا شکلات تلخ تاثیر سودمند بیشتری در این زمینه دارد.

به گفته محققان؛ فلاوانول‌ها در واقع مسوول بهبود حضور زیستی اکسید نیتریک از سلول‌هایی است که دیواره داخلی رگ‌های خونی را تشکیل می‌دهند و در بافت جداری عروق وجود دارند. اکسید نیتریک گازی است که اگر آزاد شود عروق را آرام و باز می‌کند و برای عملکرد مناسب آن‌ها مفید است.

شکلات در کنار مزیت‌هایی که برای بدن دارد، زیاده روی در مصرف آن عوارضی نیز در پی خواهد داشت.

 شکلات، پوشش درونی معده را تحریک می‌کند و باعث به وجود آمدن علائمی مانند ناراحتی معده، درد شکمی و حالت‌های مثل تعریق، سوزش سر معده و حالت تهوع می‌شوند. افراد مبتلا به ورم معده که پوشش درونی معده‌شان به واسطه شیره‌های معده تحریک شده است، این تحریک‌پذیری را با خوردن شکلات تشدید می‌کنند و درنهایت باعث بدتر شدن بیماری‌شان می‌شوند.

 

جالب است بدانید که شکلات‌های تلخ ۷۰ درصد و بالاتر برای این افراد، بدترین التهاب را در پوشش درونی معده ایجاد می‌کنند. به همین دلیل، متخصصان به تمامی افراد مبتلا به ورم معده یا زخم معده توصیه می‌کنند که از خوردن هر نوع شکلاتی پرهیز داشته باشند.

از آ‌ن‌جایی که مصرف شکلات به تحریک پوشش درونی معده منجر می‌شود، شیره‌های گوارشی هم در این روند به سمت مری برمی‌گردند و درنتیجه علائم بیماری ریفلاکس را تشدید می‌کنند. در این حالت فرد ممکن است علائمی مانند سوزش سر معده، عرق شدید، حالت تهوع، احساس غیرعادی بودن وضعیت معده و… را تجربه کند. شدت این علائم نیز به شدت ریفلاکس اسید بستگی دارد.

شکلات، یکی از مواد غذایی خاص برای مغز است. آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد معدنی، ویتامین‌ها، اسید‌های چرب و دیگر عناصر ارزشمند تغذیه‌ای موجود در شکلات، مغز و سیستم عصبی را تغذیه می‌کنند و با قرار گرفتن در کنار ترکیبات شیمیایی مغز، کار‌های مختلفی انجام می‌دهند: تغییر تعادل شیمیایی مغز، تنظیم خلق‌وخو و عملکرد‌های مختلف مغز.

 

کافئین و تئوفیلین Theophylline هم ترکیبات ویژه‌ای در شکلات هستند که اثرات مثبت و مستقیمی برای سیستم عصبی دارند. با این حال، علی‌رغم اثرگذاری شکلات در راستای افزایش هوشیاری، این ماده خوراکی می‌تواند اثرات جانبی خاصی هم داشته باشد.

به‌عنوان مثال، خوردن شکلات در ساعات شب یا زیاده‌روی در مصرف آن به‌طور کلی، می‌تواند باعث ابتلا به بی‌خوابی و آشفتگی ذهنی شود. تئوفیلین موجود در شکلات هم سیستم عصبی مرکزی و سیستم قلبی-عروقی را تحریک می‌کند و باعث به وجود آمدن عارضه‌هایی مانند سردرد، تحریک‌پذیری عصبی، حالت تهوع، سبکی سر و خصوصا بی‌خوابی می‌شود.

شکلات، خصوصا اگر درصد شکلات خالصش بسیار بالا باشد، هم سیستم عصبی و هم دستگاه قلبی-عروقی را تحریک می‌کند و باعث شکل‌گیری آریتمی قلبی یا ضربان نامنظم قلب می‌شود. کافئین، تئوفیلین و تئوبرومین موجود در شکلات هم باعث شکل‌گیری آریتمی می‌شوند. علاوه بر تغییر دادن ضربان طبیعی قلب، شانس به وجود آمدن حالت‌هایی مانند لرزش دست، بی‌خوابی و اضطراب کاذب هم وجود دارد.

خوردن شکلات برای بعضی از افراد باعث شکل‌گیری آکنه یا تشدید آکنه‌های قبلی می‌شود. با این حال، مطالعات مختلف تا کنون محرک‌های متفاوتی را مطرح کرده‌اند. بنابراین، محققان نمی‌توانند با قطعیت بگویند که ترکیباتی مانند شکلات مستقیما مسئولیت شکل‌گیری آکنه‌ها را بر عهده دارند.