طی قرنهای گذشته، دانشمندان و حتی مردم عادی در نقاط مختلف جهان به اهمیت اعداد پی برده و آنها را مورد مطالعه قرار داده اند. از نظر آنها اعداد دارای معنی هستند؛ برخی خوب و برخی بد. فیثاغورث، فیلسوف و ریاضیدان یونانی، تا آنجا پیش رفت که اعتقاد داشت اعداد دارای روح هستند و پایه و اساس کل جهان را به وجود آوردهاند. در دوران معاصر نیز به ویژه با معرفی علم عددشناسی، اعداد همچنان در فرهنگهای مختلف معنی خود را حفظ کرده اند.
هر فرهنگی اعتقادات و آداب و رسوم خاص خود را دارد. اعداد نیز در هر فرهنگی نقش ایفا میکنند. حتی در بسیاری از فرهنگها اعداد، انتخابهای روزمره را تعیین میکنند. در کشورهای مختلف معانی مختلفی از اعداد برداشت میشود که در بعضی موارد دارای بار معنایی مثبت و در برخی دیگر نشانه بدشانسی و نحوست است.
توجه به اعداد و قائل شدن ویژگیهای غیرکمی برای آنها، سابقه دیرین در زندگی بشری دارد. در بسیاری از فرهنگها همچون فرهنگ بابلی، هندو، فیثاغورثی و... اعداد، اصل و بنیان جهان عینی محسوب گردیده و هماهنگی نهفته در عالم به شمار میروند.
در پی این موضوع، بابلیان و فیثاغورثیان همواره سعی داشتند که با فراموشنکردن عددی، آن را نرنجانند. همچنین فیثاغورث و یارانش اعتقاد داشتند که همه نمودهای جهان، چه زمینی و چه آسمانی بازتابی از اعداد هستند. این اعتقاد توسط برخی نو فیثاغورثیان اینچنین بیان شده است که «هر چیز که بتوان آن را شناخت، عدد دارد. زیرا ممکن نیست که بتوان بدون عدد چیزی را درک کرد یا شناخت.»
از نظر افلاطون نیز اعداد مظهر هماهنگی عالمند و از نظر ارسطو، عدد منشأ و جوهر همه چیز است. همچنین در فلسفه یونانی، برای اعداد، جنیست قائل میشوند.
امروزه نیز با جستجو در اکثر جنبههای زندگی بشری، نمونههای بسیاری از این قبیل میتوان یافت که در آن، اعداد علاوه بر ارزش کمی، از جایگاه و ویژگی کیفی و معنوی نیز برخورد میباشند. به طوری که وجه کمی آنها در پس این خصلت، فراموش شده و ویژگی، ارزش و جایگاه متفاوتی به خود گرفته و اعتقاد، رفتار و عملکرد مردم را تحت تاثیر قرار میدهند.
قائلشدن خصلتهایی همچون «مقدس»، «خوشیمن»، «بدیمن»، «نحس» و از این قبیل، عمومیترین و برجستهترین مواردی است که به اعداد نسبت داده میشود. به عبارتی دیگر در حوزه فرهنگ و باور عامه، اعداد به ۲ دسته خوشیمن (مقدس) و بدیمن (نحس) تقسیم میشوند که براساس این باور، دسته اول باعث خوششانسی شده و دسته دوم بدشانسی به همراه دارد. مثلا نزد مسیحیان عدد ۴ و ۷ مقدس و در مقابل عدد ۶ منفور شمرده میشود. در پی این موضوع، عدد ۶۶۶ عدد بدیمنی در میان مسیحیان است و حتی آن را نماد شیطان میدانند. بابلیها و ایرانیها، ۶۰ و مضارب ۶۰ را ترجیح میدادهاند. در آیین مانوی عدد ۵ و سپس ۷، کمال اهمیت را دارد.
تاثیر اعداد بر زندگی برخی از مردم به حدی است که بر قانون گذاری کشورها نیز تاثیر گذاشته است. به عنوان مثال در بعضی از کشورها به حدی اعداد ۱۷ و ۱۳ نحس محسوب میشوند که آنها را به هیچ عنوان مورد استفاده قرار نمیدهند و حتی ردیف ۱۷ و ۱۳ در میان صندلیهای هواپیما، سینما، قطار، شماره پلاک خانه ها، خودروها و... مشاهده نمیشود. در این گزارش به معرفی اعدادی پرداخته شده که در برخی از کشورها نحس و در بعضی دیگر خوش یمن و مایه خوش شانسی محسوب میشوند.
هر عدد نماد چیست؟
عدد ۱۳
عدد سیزده در بسیاری از فرهنگها و کشورها به خصوص آمریکای شمالی و اروپا بدشگون محسوب میشود مخصوصا اگر در روز جمعه باشد. بسیاری معتقدند نحوست این عدد با مهمان سیزدهم شام آخر عیس مسیح (ع) ارتباط دارد. «یهودا»، یکی از دوازده حواری مسیح، با دریافت سی سکه نقره رشوه، او را به حاکمان رم نشان داد و همین اقدام او باعث مصلوب شدن حضرت عیسی (ع) شد. به همین دلیل این عدد در میان مسیحیان غربی منحوس است.
۱۳ فراگیرترین و آشناترین عددی است که در ایران و اکثر کشورهای دیگر نامیمون و نحس شناخته شده و افراد همواره از آن دوری میجویند. مثلا در ایران اگر از برخی کوچه پس کوچههای قدیمی گذر کنیم، هنوز پلاکهای ۱+۱۲ را خواهیم دید که ساکنانشان برای در امان ماندن از نحسی عدد ۱۳، آن را جایگزین عدد واقعی پلاک که ۱۳ است، کردهاند و حتی برخی با وحشت از جادوی عدد ۱۳، در هنگام شمارش، با گفتن واژه «زیاده» از آن میگذرند و جالب اینکه هواپیماهای بسیاری از شرکتهای هواپیمایی نیز به مانند شرکت هواپیمایی هما، با توجه به این باور، صندلی ردیف ۱۳ ندارد! و از سوی دیگر، نامبارکی و نحسی این عدد در باور مردم، زمینهساز مراسم سیزده به در گردیده است که در پی این اعتقاد، برای رهایی از شر آن، به دامان طبیعت پناه برده و نحسی ۱۳ را با خوشگذرانی، خوشگویی و خوشخوری به در میکنند، تا شاید در تقسیم بلا، فراموش شده و از قلم بیفتند! (هرچند بسیاری با رد این بحث، معتقدند در فرهنگ ایران هیچ روزی نحس نبوده و همه روزها مقدس و مبارک میباشند؛ و پناه بردن به دامن مام طبیعت را مربوط به الهه باران میدانند که روز سیزدهم فروردین به آن متعلق است).
در هم ریختن زمین و آسمان بعد پایان ۱۲ هزار سال و شروع آغازه هزاره ۱۳ در اساطیر ایران، اعتقاد به حضور ۱۳ نفر بر سر سفره آخرین غذاى حضرت عیسى (شام آخر) و مصلوب شدن مسیح در پی خیانت یکى از آنان، گرفتارى حضرت مسیح در روز سیزدهم ماه در مسیحیت و... نمونههای دیگری دال بر این باور است.
بیشتربخوانید:
عدد ۱۷
عدد ۱۷ در ایتالیا نشانه مرگ است. معنایی که از نگارش رومی این عدد (XVII) دریافت میشود این است «زندگی من به پایان رسیده است». این عدد معمولا روی سنگ قبرها نوشته میشود. آنها از انتخاب این عدد برای پرواز هواپیما و حتی شماره پلاک خانه خودداری میکنند.
عدد ۴
عدد چهار در زبان چینی «شی» تلفظ میشود که به کلمه «مرگ» نزدیک است. مردم چین به هیچ عنوان خانهای که پلاک آن ۴ باشد نمیخرند ودر آن زندگی نمیکنند. حتی حاضر نیستند در طبقه چهارم یک ساختمان زندگی کنند. آنها معمولا در شمارش خود عدد ۴ ندارند.
چینی ها حتی از شماره تلفن ها و آدرس هایی که با عدد چهار همراه است خوداری می کنند. چیز عجیب دیگری که درباره عدد چهار بین آنها رایج است این است که عددی مثل ۹۴ در باور آنها به معنای «مردن به مدت طولانی» تعبیر می شود که به شدت از آن دوری می کنند.
تنها جایی که عدد ۴ در کشور چین استفاده دارد، ارتش است. در جمهوری چین استفاده از عدد ۴ برای زیر دریایی های هسته ای، کشتی های نظامی و دیگر لوازم و تجهیزات مربوط به ارتش به کار می رود. شاید بپرسید چرا؟ دلیلش این است که ارتش آمریکا، عدد ۱۳ را در شماره ارتش و تجهیزات خود به کار نمی برد، تایوان و کره جنوبی از عدد چهار برای کشتی های خود استفاده می کنند. همین خود دلیلی است برای این که در ارتش جمهوری چین از عدد ۴ استفاده شود.
در برخی از مناطق کشور چین مثل ماندارین (Mandarin)اعدادی مثل ۱۴ و ۷۴ به مراتب از عدد تنهای ۴ منحوس تر است. چرا که در لغت معنای آنهای می شود قطعا می میرند (要死) یا در خشم خواهند مرد(氣死).
عدد ۸
بر عکس عدد ۴، عدد ۸ در چین بسیار محبوب و خوش یمن است. این عدد نشانه ثروت، خوشبختی و سلامتی است. دلیل آغاز المپیک پکن در ۲۰۰۸/۰۸/۰۸ در ساعت ۸:۰۸:۰۸ نیز همین است. این عدد در آلمان نیز نشانه خوش شانسی است.
عدد ۷
این عدد در بسیاری از فرهنگها محبوب است. زیرا در بسیاری از ادیان و فرهنگها اعتقاد بر این است که هفت جهان یا هفت طبقه آسمان یا هفت بهشت وجود دارد.
عدد ۷ که سدههای متوالی برای آنها ناشناخته بود، اندکاندک به صورت عددی مقدس درآمد. وقتی که مصریها، بابلیها و دیگر امتها توانستند پنج سیاره نزدیکتر به خورشید را بشناسند، با اضافه کردن ماه و خورشید، به عدد ۷ رسیدند و این بر تقدس عدد ۷ افزود.»
علاوه بر آن در نزد مصریان، ۷، نماد زندگانی جاودان و ابدی بوده و به همین دلیل حرف Z که چیزی جز دو ۷ نیست، گرامی میدارند، در اندیشههای بودایی، ۷، عدد صعود و عروج به بالا و دستیابی به مرکز است. در فرهنگ میترایی، غار میترا ۷ در و محراب دارد و روی برخی نقوش برجسته مهرپرستی ۷ سرو دیده میشود و درجات تشرف به این آیین، ۷ مرحله است. در یونان باستان، اسطورهای با نام ۷ خدای، در ذهن مردم نقش بسته است و در اندیشههای فیثاغورسی، ۷ عدد کیهانی و شامل ۳ آسمان و ۴ جهان است. زمین نزد اهل هند ۷ طبقه است که آن را سپت تال میگویند و برای هر یک نامی دارد. در ماه عربی ۷ روز را نحس میدانند و به کاری مهم دست نمیزنند.
تورات نیز ۷ را به عنوان عدد تمام و کامل میداند. در تورات نقل است که «۷ نر و ماده را با خود برگیر تا نسلی بر جهان بماند» و به نظر مسیحیان فرقه کاتولیک که هفت عددیست در نهایت تمامیت و کمال، ۷ نوع شادی، ۷ گناه کبیر و ۷ پیمان و غسل مقدس، ۷ افتخار در تاریخ مریم عذرا، شعائر هفتگانه و... وجود دارد. ۷ معجزه از ۳۳ معجزه را مسیح در انجیل ذکر کرده و در این کتاب، از ۷ روح پلید صحبت شده است.
در اسلام و قرآن نیز تقدس و عظمت عدد ۷ بحثی عمیق است. «در اندیشههای اسلامی، نخستین عدد کامل، ۷ است» قرآن را به روایتی «۷ سبعه» نامیدهاند و آن را شامل ۷ بخش و ۷ موضوع میدانند (وعد، وعید، وعظ، قصص، امر، نهی و ادعیه)، اولین سوره قرآن (سوره الفاتحه) ۷ آیه دارد و لقب «سبع المثانی» دارد و با مراجعه به سورههایی همچون بقره، یوسف، بنیاسرائیل، فصل، کهف و... عظمت و ارزش عدد ۷ را درمییابیم. «آیات بسیاری در قرآن میتوان یافت که همه نشانگر آفرینش آسمانها، زمین و استواری آنها بر عدد ۷ و نشانگر عدم تغییر و تبدیل در آفرینش الهی و دلیلی هم بر تقدس کمال این عدد است: آسمان و زمین در این جهان و بهشت و جهنم در جهان آخرت، ۷ طبقه دارد. گناهان اصلی ۷ عدد است؛ برای پیروان محمد (ص) آخرین مکان عروج، آسمان هفتم محسوب میشود. علاوه بر اینها، مواردی، چون ۷ ملک (= فرشته، موکل برآنند)، ۷ قبله، ۷ بار طواف دور کعبه، قرار گرفتن ۷ عضو بدن هنگام سجده نماز، پاک شدن اشیاء ناپاک با ۷ بار شستن، ۷ عضو اصحاب کهف، ۷ نفر قاری قرآن معروف در اسلام، ۷ نفر مردان خدا، ۷ عنصر صحیح جهت تیمم، ۷ مکان ممنوع برای نماز، ۷ غسل واجب، ۷ عامل باطلکننده وضو، ۷ چشمه در بهشت، ۷ آتش در جهنم، ۷ سال خشکسالی و ۷ سال فراوانی به عنوان تعبیر ۷ گاو لاغر و ۷ گاو چاق در خواب فرعون، ۷ قدم پشت میت راه رفتن، ۷ مرتبه صلوات، ۷ قل هوالله در سنت مسلمانان و... از دیگر نمودهای حضور این عدد در اسلام میباشد و حتی طبق نظری، «۷ با نقطه اوج عمر که ۶۳ (۹×۷) یا (۷ ـ ۷۰) باشد ارتباط پیدا میکند. ۶۳ سنی است که پیامبر اسلام در آن سن وفات یافت. ترکمنهای ایران وقتی به سن ۶۳ سالگی میرسند مراسم خاصی برپا میکنند».
عدد ۶۶۶
در مکاشفه آخرالزمانی کتاب مقدس انجیل، «یوحنای رسول» به عدد ۶۶۶ که شماره شیطان است اشاره میکند. با این حال، در چین مردم عدد ۶ را مایه خوشبختی دانسته و تکرار سه مرتبه آن را عالی میدانند. آنها میخواهند پلاک خانه یا شماره تلفنشان ۶۶۶ داشته باشد.دیگر عددی که در باور مردم ژاپن خوش یمن است، عدد ۶ می باشد. تلفظ عدد ۶ به صورت (لیو) که اول کلمه ی (لیو لیو دا شون) بوده و این به معنای عاری بودن از سوانح است. به همین دلیل اگر این عدد جز شماره سریال کالایی باشد آن محصول فروش بالایی دارد. به طور کلی اعداد ۶ و ۸ در بین مردم ژاپن بسیار محبوب و خوش یمن است و همین خود دلیلی است که اکثرا بلیط هواپیما یا شماره اتاقی که در هتل می خواهند رزرو کنند را بین این دو عدد انتخاب کنند.
عدد ۳
در آمریکای شمالی و سوئد عدد سه با توجه به داستانهایی که در آن غول چراغ سه آرزو را برآورده میکند، بسیار خوش یمن است. آنها هر اتفاقی که سه بار رخ دهد را باعث خوش یمنی و پایان سختیها میدانند.
عدد ۹
عدد ۹ در ژاپن به شدت نحس قلمداد میشود. زیرا تلفظ این کلمه و صدایی که از آن ایجاد میشود همانند زمانی است که یک انسان شکنجه میشود! در میان برخی هنرمندان نیز عدد ۹ منحوس است چراکه برخی از آنها پس از ساخت سمفونی نهم از دنیا رفتند.
عدد ۲۶
به رغم آنکه روز جمهوری هند ۲۶ اُم است، از آنجا که در این روز زلزله، سونامی، حملههای تروریستی و... رخ داده در میان عموم مردم هند بدشگون است. اعدادشناسان و اخترشناسان ادعا میکنند که ۲۶ عدد بدشانسی است.
عدد ۳۹
در افغانستان، بسیاری از مردم عدد ۳۹ را نشانه بدشانسی میدانند؛ زیرا کلمه آن نیز اصطلاحی عامیانه برای یک «دلال محبت و فردی که به صورت غیرقانونی دو نفر را به هم ارتباط میدهد» است. برخی پول زیادی برای داشتن پلاک بدون این شماره میپردازند.
عدد ۵
عدد ۵ در میان مسلمانان جهان نشانه خوش اقبالی است. مسلمان در روز ۵ بار نماز میخوانند به ۵ اصل و به ۵ پیامبر اولوالعزم اعتقاد دارند.