سیاه و سپید تغییر مقصد دانشجویان ایرانی
دومین شماره سالنامه مهاجرتی ایران توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری منتشر شد که در آن آمده است در سال های اخیر دانشگاه های ترکیه به یکی از مقاصد مهم دانشجویان ما تبدیل شده است
مهاجرت تحصیلی همیشه یکی از دلایل مهاجرت در ادوار مختلف بوده و بسیاری از خانواده‌های دارای تمکن مالی بالا، به جهت کیفیت بالای سیستم‌های آموزشی و تحصیل در بهترین دانشگاه‌های جهان، فرزندان خود را با هزینه‌های نجومی، راهی کشور‌هایی همچون کانادا، استرالیا و سایر کشورهای اروپایی می‌کنند. به تازگی، اما سالنامه مهاجرتی ایران در سال ۱۴۰۰ که توسط پژوهشکده دانشگاه شریف تهیه و منتشر شده نشان می‌دهد آمار مهاجرت دانشجویان ایرانی طی سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است. پیش از این هم در همین صفحه نتایج نظرسنجی «مرکز افکار سنجی کیو» را در ۲۴ آذر منتشر کردیم که نشان می‌داد از هر ۳ ایرانی یک نفر مایل به مهاجرت است. با این حال در این گزارش سعی کرده ایم به برخی نتایج سالنامه ۳۰۰ صفحه‌ای مهاجرتی ایران در سال ۱۴۰۰ بپردازیم.
۶ درصد از مهاجرت ایرانی‌ها برای تحصیل است
همان طور که پیش از این نوشتیم در تاریخ ۲۴ آذر نظر سنجی درباره مهاجرت را منتشر کردیم که یافته‌های این نظرسنجی نشان می‌داد، یک سوم از پاسخگویان در صورت فراهم بودن شرایط مایل‌اند به صورت موقت یا دایم مهاجرت کنند. به عبارتی از هر ۳ ایرانی، یک نفر مایل به مهاجرت بوده است. به عبارتی تمایل به مهاجرت در ایران ۳۳ درصد است. همچنین نتایج نظرسنجی کیو نشان داد، عوامل اقتصادی مهم‌ترین انگیزه افراد برای مهاجرت به حساب می‌آید. به طوری که ۸۰ درصد از پاسخگویان دستیابی به موقعیت بهتر اقتصادی یا فرار از وضعیت بد اقتصادی را انگیزه اصلی خود برای مهاجرت بیان می‌کنند. ۲۲ درصد عوامل فرهنگی، ۷ درصد عوامل سیاسی و ۶ درصد تحصیل را دلیل تمایل به مهاجرت بیان کرده بودند. پاسخگویان در این گزینه امکان انتخاب چند گزینه را داشته اند در نتیجه جمع درصد‌ها برابر یا ۱۰۰ نیست.
چه کشور‌هایی بیشترین میزان دانشجوفرستی را دارند؟
بر پایه محتوای این سالنامه که روز سه شنبه از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایران منتشر شده، ایران در سال ۲۰۰۰ از نظر تعداد دانشجوی ارسالی به خارج از کشور در مقایسه با سایر کشورهای جهان در رتبه ۲۶ قرار داشته که این رتبه در سال ۲۰۱۳ به ۱۱ کاهش پیدا کرده، ولی در سال ۲۰۱۸ به ۱۹ افزایش یافته است. با این حال براساس آخرین آمار‌های یونسکو، ۳ کشور اصلی فرستنده دانشجویان بین‌المللی در سال ۲۰۱۷ چین با ۹۸۶ هزار و ۸۷ دانشجو، هند با ۳۳۲ هزار و ۳۳ دانشجو و آلمان با ۱۲۲ هزار و ۱۹۵ دانشجو هستند. کره جنوبی، ویتنام، فرانسه، آمریکا، نیجریه، قزاقستان و عربستان سعودی نیز به ترتیب در رتبه چهارم تا دهم دانشجوفرستی قرار دارند.
سهم دانشجویان ایرانی در دانشگاه‌های برتر جهان
آمار‌های آمده در سالنامه مهاجرتی ایران نشان می‌دهد که آمریکا، ترکیه، آلمان، ایتالیا و کانادا به عنوان پنج مقصد اصلی دانشجویان ایرانی هستند. در آمریکا به عنوان نخستین مقصد دانشجویان ایرانی حدود ۱۱ هزار و ۸۰۲ نفر در سال ۲۰۱۸ مشغول به تحصیل بوده‌اند، ولی ایران جزو ۱۰ کشور برتر اعزام کننده دانشجو به ایالات متحده قرار نداشته است. البته ایران در سال تحصیلی ۲۰۲۰-۲۰۱۹ از این نظر در جایگاه ۱۳ قرار داشته است؛ رتبه‌ای که در سال ۲۰۰۰، ۵۷ بوده و در فاصله سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ به ۱۱ کاهش یافته بود. اما ایران جزو پنج کشور برتری قرار دارد که در سال ۲۰۱۸ بالاترین میزان ارسال دانشجو به ترکیه را داشته‌اند.
دلیل انتخاب ترکیه برای دانشجو‌ها
بر پایه داده‌های این سالنامه، پایین‌تر بودن هزینه تحصیل در ترکیه نسبت به دیگر کشور‌ها یکی از دلایل اصلی افزایش جمعیت دانشجویان ایرانی در کشور ترکیه بوده است. چنان که تعداد دانشجویان ایرانی در ترکیه از ۴۹۹ نفر در سال ۲۰۰۰ به هزار و ۴۸۸ نفر در سال ۲۰۱۲ رسیده و پس از آن به بیش از ۴ هزار نفر در سال ۲۰۱۴ جهش کرده و تا سال ۲۰۱۸ همچنان روندی صعودی داشته است.
لزوم سرمایه‌گذاری روی سیاست‌های بازگشت نخبگان
به گفته معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری؛ تعداد دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در کشورهای خارجی کاهش یافته که این امر می‌تواند به نوعی باعث نگرانی باشد. تحصیل دانشجویان ایرانی در کشورهای خارجی و دانشگاه‌های معتبر جهان نشانه ضعف نیست، بلکه نشانه قدرت و پیشرفت است. تحصیل دانشجویان در کشورهای خارجی باعث دستیابی دانشجویان ما به علوم و فناوری‌های روز می‌شود، اما باید در داخل کشور زمینه‌هایی را فراهم کرد تا فضای لازم برای بازگشت دانشجویان تحصیل کرده در خارج از کشور به کشور فراهم شود تا پس از پایان تحصیلات تمایل به بازگشت داشته باشند. به گفته ستاری در گفتگو با آنا، تاکنون هزار و ۷۰۰ نفر از دانشمندان و محققان ایرانی مقیم خارج که در ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان تحصیل می‌کرده‌اند به کشور برگشته‌اند. نزدیک به ۳۵۰ نفر از این افراد عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها هستند و بسیاری از آنها در شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها فعالیت می‌کنند. انسان‌های تحصیل‌کرده، نوآور و خلاق پایه و اساس اقتصاد دانش‌بنیان هستند، بنابراین باید زمینه‌های مورد نیاز برای بازگشت نخبگان به کشور فراهم شود.
سخن پایانی
هرچند ممکن است برخی دانشجو فرستی به دانشگاه‌های معتبر جهان را نوعی فرار مغز‌ها قلمداد کنند، اما در صورت زمینه‌های بازگشت بعد از فارغ التحصیلی این افراد به کشور باعث رشد و توسعه در کشور خواهند شد. هرچقدر حضور دانشجویان کشورمان در دانشگاه‌های معتبر بیشتر شود باعث آشنایی بیشتر با تکنولوژی و علم روز می‌شود که در صورت بازگشت به کشور موجب شکوفایی و پیشرفت در حوزه‌های مختلف خواهد شد. با این حال آمار بالای دانشجویان ایرانی در دانشگاه‌های ترکیه می‌تواند نگران کننده باشد، زیرا کیفیت و اعتبار بسیاری از دانشگاه‌های ما به مراتب بالاتر از دانشگاه‌های ترکیه است که به نظر می‌رسد مسئولان باید برای آن چاره‌ای بیندیشند.
منبع: روزنامه خراسان
ارسال نظرات
نظرات مخاطبان
انتشار یافته: ۷
در انتظار بررسی: ۰
دهاتی
| 
۰۸:۴۴ - ۱۴۰۰/۱۰/۰۹
ینی همه ی اینا که رفتن نخبه بودند یا اینکه سالها پشت کنکور موندند ونتونسته وارد دانشگاه بشه شاید هم به این بهانه رفته که دیگه بر نگرده بالاخره هرچی هست جوانی هست وهوای دور دور کردن
ناشناس
| ۰۹:۴۳ - ۱۴۰۰/۱۰/۰۹
وقتی به درس خوانهای مملکت بهایی ندی ویه نخبه درکناریه بی سوادبایدسربازی بره وازتواناییش استفاده نشه بفکر رفتن می افته
ناشناس
| ۱۹:۳۲ - ۱۴۰۰/۱۰/۰۹
واقعا جای تاسف داره اینا ژن‌های برتر هستن که دارن میرن و نسل باهوش خودشونو اون طرف پرورش میدن
دلم برای کشورم میسوزه که روزبه روز از لحاظ مغزهای اقتصادی و مدیریتی و علمی خالی تر میشه
دلم برای کشورم میسوزه که روزبه روز از لحاظ مغزهای اقتصادی و مدیریتی و علمی خالی تر میشه
منتقد
| ۲۳:۲۹ - ۱۴۰۰/۱۰/۰۹
اگر عرضه داریم نخبه ها را نگه داریم
به این شکل :
کار و حقوق مناسب به آنها بدهیم
شرائط پیشرف انها را فراهم کنیم
از سربازی اجباری که واقعا ظلم به مردم ایران است اقلا نخبه ها را معاف کنید
به این شکل :
کار و حقوق مناسب به آنها بدهیم
شرائط پیشرف انها را فراهم کنیم
از سربازی اجباری که واقعا ظلم به مردم ایران است اقلا نخبه ها را معاف کنید
Aa
| ۰۱:۵۲ - ۱۴۰۰/۱۰/۱۰
خداوکیلی شما چجوری برا خودتان استدلال میکنید
کسی که از این خراب شده بره به نظرتون باز به این جهنم برمیگرده
خخخ
کسی که از این خراب شده بره به نظرتون باز به این جهنم برمیگرده
خخخ
ناشناس
| ۱۴:۳۰ - ۱۴۰۰/۱۰/۱۰
دانشجوفرستی به کشورهای دیگر، علاوه بر کسب علوم مختلف توسط ایرانی‌ها، می‌تواند کمک به گسترش فرهنگ و تمدن ایرانی باشد. شناساندن کشورمان به مردم جهان، توسط سفرای فرهنگی یا همان دانشجویان‌مان، می‌تواند ضدتبلیغات رسانه‌های غالب جهان را بشکند. و این سرمایه‌گذاری استراتژیکی بلندمدت خواهد بود.
ناشناس
| ۱۴:۴۳ - ۱۴۰۰/۱۰/۱۰
باید بازگشت دانشجویان تسهیل شود؟
ما که بازگشته‌ایم تا به کشورمان خدمت کنیم، اما مافیای پزشکی که به وزارت بهداشت نفوذ کرده، از ترس افزایش تعداد پزشکان و دندانپزشکان در جامعه، و به تبع آن، تنگ‌تر شدن جیب بی‌حساب‌وکتاب مافیای پزشکی، تبر به ریشه‌ی منافع عموم مردم زده و با مصوبات عجیب و غریب ما را تشویق و ترغیب (شما بخوانید مجبور) به مهاجرت از کشور عزیزمان می‌کند. ما، جمعی از دانش‌آموختگان خارج از کشور، فردا، ۱۱دی‌ماه ۱۴۰۰، جلوی وزارت بهداشت تجمع خواهیم کرد تا به این مصوبات غیراسلامی، ضدایرانی و ضدمنافع‌ملی اعتراض کنیم.
امیدواریم گوش شنوایی باشد...
ما که بازگشته‌ایم تا به کشورمان خدمت کنیم، اما مافیای پزشکی که به وزارت بهداشت نفوذ کرده، از ترس افزایش تعداد پزشکان و دندانپزشکان در جامعه، و به تبع آن، تنگ‌تر شدن جیب بی‌حساب‌وکتاب مافیای پزشکی، تبر به ریشه‌ی منافع عموم مردم زده و با مصوبات عجیب و غریب ما را تشویق و ترغیب (شما بخوانید مجبور) به مهاجرت از کشور عزیزمان می‌کند. ما، جمعی از دانش‌آموختگان خارج از کشور، فردا، ۱۱دی‌ماه ۱۴۰۰، جلوی وزارت بهداشت تجمع خواهیم کرد تا به این مصوبات غیراسلامی، ضدایرانی و ضدمنافع‌ملی اعتراض کنیم.
امیدواریم گوش شنوایی باشد...
تازه ها