ماجرای آفرینش تابلوی «ضامن آهو»ی محمود فرشچیان
حبیب‌الله صادقی، طراح، نقاش، نگارگر و از شاگردان محمود فرشچیان می‌گوید آهوی وجود فرشچیان برای خلق تابلوی «ضامن آهو» به ضریح امام‌رضا(علیه السلام) مراجعه کرد و مورد عنایت و لطف ایشان قرار گرفت. او می‌افزاید: «درواقع قلب مهربان این استاد فرهیخته و فرزانه قطعا از عنایت آقا امام‌رضا و آقا امام‌حسین (علیهم السلام) برخوردار بوده که توانسته است چنین آثاری خلق کند.»
به ۲۹ صفر ۱۴۴۳ مصادف با چهارشنبه ۱۴ مهر ۱۴۰۰، سالروز شهادت امام‌رضا (علیه السلام) که می‌اندیشیم، نخستین آثار هنری که به ذهن می‌آیند تابلوی «ضامن آهو»ی استاد محمود فرشچیان و طراحی ضریح این امام توسط ایشان است و همین بهانه‌ای است برای گفتگو با دکتر حبیب‌الله صادقی؛ طراح، نقاش، نگارگر و از شاگردان فرشچیان در غیاب استاد در ایران.
حبیب‌الله صادقی، محمود فرشچیان و اساتیدی، چون مجید مهرگان، محمدباقر آقامیری، اردشیر مجردتاکستانی و... را نور چشمان فرهنگ معاصر می‌داند و می‌گوید اگر مظهریت جریان نگارگری را پرواز سیمرغ ببینیم، هرکدام این‌ها پری از پر‌های سیمرغند و افتخارآفرین برای هنر ایران. او داستان خلق تابلوی «ضامن آهو» را نیز این‌طور توصیف می‌کند: «آهوی وجود استاد فرشچیان به ضریح آقا امام‌رضا علیه السلام مراجعه کرد و مورد عنایت و لطف ایشان قرار گرفت و این تابلو خلق شد.»
حاصل این گفتگو را در ادامه بخوانید.
حبیب‌الله صادقی، محمود فرشچیان و اساتیدی، چون مجید مهرگان، محمدباقر آقامیری، اردشیر مجردتاکستانی و... را نور چشمان فرهنگ معاصر می‌داند و می‌گوید اگر مظهریت جریان نگارگری را پرواز سیمرغ ببینیم، هرکدام این‌ها پری از پر‌های سیمرغند و افتخارآفرین برای هنر ایران. او داستان خلق تابلوی «ضامن آهو» را نیز این‌طور توصیف می‌کند: «آهوی وجود استاد فرشچیان به ضریح آقا امام‌رضا علیه السلام مراجعه کرد و مورد عنایت و لطف ایشان قرار گرفت و این تابلو خلق شد.»
حاصل این گفتگو را در ادامه بخوانید.
تابلوی «ضامن آهو»ی استاد محمود فرشچیان و طراحی ضریح این امام توسط ایشان همچنان جزو معدود آثار ارزشمند هنری در این حوزه است. به‌عنوان یکی از شاگردان فرشچیان چه میزان با این اظهارنظر موافقید؟
کاملا موافقم. بنده این افتخار را داشته و دارم که شاگردیِ عزیزِ نورچشمم استاد فرشچیان را کنم و از جمله کسانی‌ام که توفیق داشته‌اند از دوره هنرستان تا دانشگاه در محضر این نازنین‌مرد تلمذ کنند. همواره گفته‌ام خوش به سعادت ایشان که مورد عنایتِ دو نازنینِ عالم، آقاامام حسین و آقاامام رضا هستند؛ حامیان و صاحبان این سرزمین و قلوب عاشقانی که آرزوی نوکری‌شان را دارند.
شما قطعا کار بی‌نظیری را که استاد فرشچیان برای ضریح آقا امام‌حسین علیه السلام و برای حرم آقا امام‌رضا علیه السلام انجام داده‌اند، دیده‌اید یا آثاری بسیار ارزشمند و گران‌مایه مانند «ضامن‌آهو»، «عصر عاشورا» یا «هدیه عشق» با موضوع شهادت حضرت علی‌اصغر (علیه السلام) را یا طراحی‌های ایشان و به عنوان مثال مجموعه آثارشان برای حضرت یوسف (علیه السلام) را. ما در سرفصل‌های آموزشی‌مان در هنر معاصر ایران از کمال‌الدین بهزاد و سلطان‌محمد یاد می‌کنیم و حقایقی که این عزیزِ نورچشمِ فرهنگ‌وهنر معاصر ایران؛ استاد محمود فرشچیان با قلمش، قدمش، همتش و نگاهش ثبت کرده است در همان جایگاه است. من استاد را از نزدیک دیده‌ام؛ هم در دوره هنرستان و هم در دوره دانشجویی و هیچ‌گاه فراموش نمی‌کنم که به‌عنوان مثال ایشان چه‌طور یک سیمرغ را به‌صورت معکوس طراحی می‌کردند؛ به گونه‌ای که غیرقابل باور بود.
نگرانی من این است که در آثاری هنری با موضوعات مذهبی، مبادا خرافه و وهن و غیرواقعیت با آن نگاه آرمان‌جو که پیگیرش هستیم درهم آمیخته شود.
من به تاسی از عاطفه و همت این نازنین‌مرد و به فرمان زنده‌یاد نازنین‌مادرم، ۲۸ سال متوالی است که هر سال، شام غریبان شروع به کشیدن اثری عاشورایی می‌کنم و آن را تا اربعین به پایان می‌رسانم. آثاری که حاصل عنایت، درایت و مدیریتی است که استاد فرشچیان برای پرورش شاگردانی، چون منِ ناچیز به خرج داده‌اند و من این آثار را که بی‌اغراق تحت تاثیر نَفَسِ استاد خلق می‌شوند برای‌شان ارسال می‌کنم. عنایت و احساس عاشقانه‌ای که هنرمندان معاصر به استاد فرشچیان دارند حاصل هنر باورمندانه ایشان است که امیدوارم همچنان از دستان زیبانگارشان متجلی شود.
استاد فرشچیان بی‌بدیل و بی‌نظیر و همپایه محتشم کاشانی و عمان سامانی در فرهنگ عاشورا هستند و قرارگرفتن در معرضِ نَفَسِ ایشان جزو افتخارات زندگی من است. نَفَسِ استاد منِ ضعیف را احیاء کرد و به جرات می‌توانم بگویم ۹۰ درصد بچه‌های نسلی که پای هنر انقلاب ایستاده‌اند شاگردان استاد فرشچیان هستند.
کاملا موافقم. بنده این افتخار را داشته و دارم که شاگردیِ عزیزِ نورچشمم استاد فرشچیان را کنم و از جمله کسانی‌ام که توفیق داشته‌اند از دوره هنرستان تا دانشگاه در محضر این نازنین‌مرد تلمذ کنند. همواره گفته‌ام خوش به سعادت ایشان که مورد عنایتِ دو نازنینِ عالم، آقاامام حسین و آقاامام رضا هستند؛ حامیان و صاحبان این سرزمین و قلوب عاشقانی که آرزوی نوکری‌شان را دارند.
شما قطعا کار بی‌نظیری را که استاد فرشچیان برای ضریح آقا امام‌حسین علیه السلام و برای حرم آقا امام‌رضا علیه السلام انجام داده‌اند، دیده‌اید یا آثاری بسیار ارزشمند و گران‌مایه مانند «ضامن‌آهو»، «عصر عاشورا» یا «هدیه عشق» با موضوع شهادت حضرت علی‌اصغر (علیه السلام) را یا طراحی‌های ایشان و به عنوان مثال مجموعه آثارشان برای حضرت یوسف (علیه السلام) را. ما در سرفصل‌های آموزشی‌مان در هنر معاصر ایران از کمال‌الدین بهزاد و سلطان‌محمد یاد می‌کنیم و حقایقی که این عزیزِ نورچشمِ فرهنگ‌وهنر معاصر ایران؛ استاد محمود فرشچیان با قلمش، قدمش، همتش و نگاهش ثبت کرده است در همان جایگاه است. من استاد را از نزدیک دیده‌ام؛ هم در دوره هنرستان و هم در دوره دانشجویی و هیچ‌گاه فراموش نمی‌کنم که به‌عنوان مثال ایشان چه‌طور یک سیمرغ را به‌صورت معکوس طراحی می‌کردند؛ به گونه‌ای که غیرقابل باور بود.
نگرانی من این است که در آثاری هنری با موضوعات مذهبی، مبادا خرافه و وهن و غیرواقعیت با آن نگاه آرمان‌جو که پیگیرش هستیم درهم آمیخته شود.
من به تاسی از عاطفه و همت این نازنین‌مرد و به فرمان زنده‌یاد نازنین‌مادرم، ۲۸ سال متوالی است که هر سال، شام غریبان شروع به کشیدن اثری عاشورایی می‌کنم و آن را تا اربعین به پایان می‌رسانم. آثاری که حاصل عنایت، درایت و مدیریتی است که استاد فرشچیان برای پرورش شاگردانی، چون منِ ناچیز به خرج داده‌اند و من این آثار را که بی‌اغراق تحت تاثیر نَفَسِ استاد خلق می‌شوند برای‌شان ارسال می‌کنم. عنایت و احساس عاشقانه‌ای که هنرمندان معاصر به استاد فرشچیان دارند حاصل هنر باورمندانه ایشان است که امیدوارم همچنان از دستان زیبانگارشان متجلی شود.
استاد فرشچیان بی‌بدیل و بی‌نظیر و همپایه محتشم کاشانی و عمان سامانی در فرهنگ عاشورا هستند و قرارگرفتن در معرضِ نَفَسِ ایشان جزو افتخارات زندگی من است. نَفَسِ استاد منِ ضعیف را احیاء کرد و به جرات می‌توانم بگویم ۹۰ درصد بچه‌های نسلی که پای هنر انقلاب ایستاده‌اند شاگردان استاد فرشچیان هستند.
نخستین تابلویی که محمود فرشچیان تحت عنوان «ضامن آهو» خلق کرد
در کنار استاد فرشچیان، از کدام اساتید دیگر می‌توانید نام ببرید که هنر نگارگری معاصر ایران مدیون‌شان است؟
آن‌چه را کمال‌الدین بهزاد و سلطان‌محمد انجام دادند در دوران معاصر، استاد فرشچیان و یاران‌شان؛ استاد مجید مهرگان، استاد محمدباقر آقامیری، استاد اردشیر مجردتاکستانی و.. که خداوند حفظ‌شان کند پی گرفتند. این‌ها نور چشمان فرهنگ معاصرند و هنر انقلاب وامدار تلاش‌ها و احساس و استنباط عاشقانه و دینی آن‌ها از هنر است. این‌ها اندیشمندانی‌اند که به نگارگری نگاهی معاصر و موثر کردند و بنده افتخار شاگردی همه‌شان و به‌خصوص عزیزِ نورچشمم استاد فرشچیان را داشته‌ام. این‌ها همه پر‌های سیمرغ هستند و جدا از خودِ سیمرغ نیستند. اگر مظهریت جریان نگارگری را به عنوان پرواز سیمرغ ببینیم هرکدام این‌ها پری از پر‌های سیمرغ هستند و افتخارآفرین برای هنر ایران.
پررنگ‌ترین خاطره‌ای که از استاد فرشچیان در ذهن دارید، چیست؟
من فراموش نمی‌کنم که در دوره هنرستان استاد فرشچیان با شنیدن صدای اذان، قلم بر زمین می‌گذاشتند و آستین بالا می‌زدند. این انسان روحانی، ربانی و رحمانی جزو افتخارات دوران معاصر ماست و انقلاب ما اگر انقلاب دینی است یکی از سلسله‌جُنبانان این اندیشه دینی در زمینه تصویر، نَفَسِ بابرکت و مهربان استاد فرشچیان است.
استاد فرشچیان طرفداران و سمپات‌های بسیاری در دنیا دارند. یک هنرمند عاشق و مولف با نگاهی دینی و آسمانی که لطف خداوند و عنایت پروردگار آن‌چنان با اوست که مورد ارادت و احساس عاشقانه تمام بشریت قرار گرفته است. او نه فقط هنرمندی ایرانی که راوی اندیشه تعالی‌خواه و عاشقانه انسانی و اسلامی است. به گمان من نقش‌آفرینی این مرد بزرگ در تاریخ هنر ما ظرف ۴۰، ۵۰ سال گذشته، پس از پیروزی انقلاب بسیار تکان‌دهنده و موثر است، استاد فرشچیان هنرمندی جهانی هستند و من جزو عاشقان و ارادتمندانِ این نورچشمم هستم.
آن‌چه را کمال‌الدین بهزاد و سلطان‌محمد انجام دادند در دوران معاصر، استاد فرشچیان و یاران‌شان؛ استاد مجید مهرگان، استاد محمدباقر آقامیری، استاد اردشیر مجردتاکستانی و.. که خداوند حفظ‌شان کند پی گرفتند. این‌ها نور چشمان فرهنگ معاصرند و هنر انقلاب وامدار تلاش‌ها و احساس و استنباط عاشقانه و دینی آن‌ها از هنر است. این‌ها اندیشمندانی‌اند که به نگارگری نگاهی معاصر و موثر کردند و بنده افتخار شاگردی همه‌شان و به‌خصوص عزیزِ نورچشمم استاد فرشچیان را داشته‌ام. این‌ها همه پر‌های سیمرغ هستند و جدا از خودِ سیمرغ نیستند. اگر مظهریت جریان نگارگری را به عنوان پرواز سیمرغ ببینیم هرکدام این‌ها پری از پر‌های سیمرغ هستند و افتخارآفرین برای هنر ایران.
پررنگ‌ترین خاطره‌ای که از استاد فرشچیان در ذهن دارید، چیست؟
من فراموش نمی‌کنم که در دوره هنرستان استاد فرشچیان با شنیدن صدای اذان، قلم بر زمین می‌گذاشتند و آستین بالا می‌زدند. این انسان روحانی، ربانی و رحمانی جزو افتخارات دوران معاصر ماست و انقلاب ما اگر انقلاب دینی است یکی از سلسله‌جُنبانان این اندیشه دینی در زمینه تصویر، نَفَسِ بابرکت و مهربان استاد فرشچیان است.
استاد فرشچیان طرفداران و سمپات‌های بسیاری در دنیا دارند. یک هنرمند عاشق و مولف با نگاهی دینی و آسمانی که لطف خداوند و عنایت پروردگار آن‌چنان با اوست که مورد ارادت و احساس عاشقانه تمام بشریت قرار گرفته است. او نه فقط هنرمندی ایرانی که راوی اندیشه تعالی‌خواه و عاشقانه انسانی و اسلامی است. به گمان من نقش‌آفرینی این مرد بزرگ در تاریخ هنر ما ظرف ۴۰، ۵۰ سال گذشته، پس از پیروزی انقلاب بسیار تکان‌دهنده و موثر است، استاد فرشچیان هنرمندی جهانی هستند و من جزو عاشقان و ارادتمندانِ این نورچشمم هستم.
دومین تابلویی که محمود فرشچیان تحت عنوان «ضامن آهو» خلق کرد
در گفت‌وگویی گفته بودید آثار بسیاری خلق کرده و چندین تابلو برای امام‌رضا (علیه السلام) کشیده‌اید، اما آن شکل آرمانی که درگیرش هستید را هنوز انجام نداده‌اید. این اتفاق هنوز رخ نداده است؟
پیش از پاخ‌دادن به سوال‌تان باید اشاره کنم که آهوی وجود استاد فرشچیان برای خلق تابلوی «ضامن آهو» به ضریح آقا امام‌رضا مراجعه کرد و مورد عنایت و لطف ایشان قرار گرفت. درواقع قلب مهربان این استاد فرهیخته و فرزانه قطعا از عنایت آقا امام‌رضا و آقا امام‌حسین برخوردار بوده که توانسته چنین آثاری خلق کند.
من کار تحقیقی و پژوهشی بسیاری در این زمینه انجام داده‌ام و نگرانی‌ام این بود که مبادا در آثاری هنری با چنین موضوعاتی خرافه و وهن و غیرواقعیت با نگاه آرمان‌جو که پیگیرش هستیم درهم آمیخته شود. من کبریتی در قلمرو خورشیدم و درخصوص زندگی نازنین عالم، حضرت علی‌ابن‌موسی‌رضا بسیار خوانده و اتود‌های بسیار هم زده‌ام، ولی فکر می‌کنم وقتی نازنینی مانند استاد فرشچیان چنان کاری کرده‌اند منِ شاگرد که قدوقواره‌ای ندارم باید منتظر فرمان حضرت بمانم. درنتیجه امسال یا سالِ آینده اگر عمری باشد در پی این هستم که تابلویی خلق و به نازنین عالم آقا امام‌رضا تقدیم کنم. پیگیر کار دیگری از مجموعه کار‌های کربلایم هم هستم که ان‌شاالله آماده شود و به آقا امام‌حسین تقدیمش کنم.
پیش از پاخ‌دادن به سوال‌تان باید اشاره کنم که آهوی وجود استاد فرشچیان برای خلق تابلوی «ضامن آهو» به ضریح آقا امام‌رضا مراجعه کرد و مورد عنایت و لطف ایشان قرار گرفت. درواقع قلب مهربان این استاد فرهیخته و فرزانه قطعا از عنایت آقا امام‌رضا و آقا امام‌حسین برخوردار بوده که توانسته چنین آثاری خلق کند.
من کار تحقیقی و پژوهشی بسیاری در این زمینه انجام داده‌ام و نگرانی‌ام این بود که مبادا در آثاری هنری با چنین موضوعاتی خرافه و وهن و غیرواقعیت با نگاه آرمان‌جو که پیگیرش هستیم درهم آمیخته شود. من کبریتی در قلمرو خورشیدم و درخصوص زندگی نازنین عالم، حضرت علی‌ابن‌موسی‌رضا بسیار خوانده و اتود‌های بسیار هم زده‌ام، ولی فکر می‌کنم وقتی نازنینی مانند استاد فرشچیان چنان کاری کرده‌اند منِ شاگرد که قدوقواره‌ای ندارم باید منتظر فرمان حضرت بمانم. درنتیجه امسال یا سالِ آینده اگر عمری باشد در پی این هستم که تابلویی خلق و به نازنین عالم آقا امام‌رضا تقدیم کنم. پیگیر کار دیگری از مجموعه کار‌های کربلایم هم هستم که ان‌شاالله آماده شود و به آقا امام‌حسین تقدیمش کنم.
منبع: خبرآنلاین
ارسال نظرات
تازه ها