۱۰ راز مهم درباره اهرام مصر که کمتر کسی از آن‌ها خبر دارد

هر یک از اهرام شگفتی معماری است، بزرگ‌ترین آن‌ها هرم بزرگ جیزه است که برای فرعون خوفو یا خئوپس ساخته شده است. این هرم ۱۳۹ متر ارتفاع دارد و بیش از دو میلیون و ۳۰۰ هزار قطعه سنگ در بنای آن به کار رفته است که هر کدام از آن‌ها چند تن وزن دارد. این سنگ‌ها پوشش سفید و درخشان سنگ آهک داشتند که چشم بینندگان را با نور آفتاب صحرا که بر آن‌ها می‌تابید، خیره می‌کردند. بنا‌هایی مهیب و عظیم، باور کردن اینکه بدون وجود تجهیزات فنی در آن زمان آدم‌ها توانسته‌اند چنین بنا‌های ماندگاری بسازند آسان نیست. اما آن‌ها توانسته‌اند!

ساختن هرم فقط بارکشی سنگ‌های عظیم نبود. در مصر باستان خط گذارانی (افرادی که روی چوب یا سنگ برای تعیین محل برش نشانه‌گذاری می‌کردند) بودند که تعداد قطعات سنگ لازم برای انتقال به محل احداث هرم را محاسبه و هم‌چنین بررسی می‌کردند که زمین شیب و زاویه نداشته باشد. برای مثال هر ضلع هرم بزرگ خوفو دارای شیب ثابت ۵۲ درجه است. دقت محاسبه‌ای که در ساخت اهرام به کار رفته است نشان می‌دهد که این افراد ریاضیدان‌های باهوش و ماهری بوده‌اند.

اگر کسی با ساختن اهرام زندگی جاودان پیدا کرده باشد ایمهوتِپ، طراح اولین هرم در سقاره است. او علاوه بر اینکه معمار زبردستی بود، در دربار فرعون جایگاه و مقام بالایی داشت و کاهن و طبیب هم بود. مصریان باستان چنان ارج و احترامی برای او قائل بودند که بعد‌ها او را تا مقام خدایی بالا بردند. در حدود سال ۱۹۶۰ فیلمسازان شخصیت او را به شیوه خود بازسازی کردند، با نشان دادن او در نقش موجود شرور و درنده در فیلم مومیایی که باعث ترس و وحشت برندن جیمز فریزر و ریچل وایس می‌شود.

سازندگان اهرام با حمل آن همه سنگ، بدنی عضلانی پیدا می‌کردند، اما این مردان خوش هیکل مدام نوشیدنی‌ها و شیک‌های پروتئین سر نمی‌کشیدند. بقایای اردک، گوسفند، خوک و گاو در دهکده‌های کارگران اهرام نشان می‌دهد که این غول‌های سازنده اهرام از منبع سرشاری از گوشت و نان و آبجو تغذیه می‌کردند. گورستان این کارکنان هم چنین چیزی را نشان می‌دهد، چون به هر حال اتفاقات ناگواری در این کار روی می‌داد، اما به لطف مراقبت‌های پزشکی حیرت‌انگیز بسیاری از آسیب‌ها مرگبار نبود و افراد حتی با استخوان‌هایی شکسته درمان می‌شدند.

کاوش‌های باستان‌شناسی در دهکده باستانی محل سکونت کارگران ماهر اهرام نشان داد چنان که ادعا می‌شود در ساخت اهرام از برده‌ها استفاده نشده است بلکه آن‌ها کارگران ماهری بودند که از کار خود درآمد خوبی هم داشتند. وقتی گروه کارگران ساخت اهرام نام خود را “دوستان خوفو” می‌گذاشتند به نظر می‌رسد از محیط کاری خود چندان در رنج و عذاب نبوده‌اند و از بهره‌کشی خبری نبوده است. گرافیتی‌ها و سنگ‌نگاره‌هایی که از این گروه‌ها به جا مانده نشان می‌دهد که احساس غرور و همبستگی و رقابتی سالم با گروه‌های دیگر سازنده اهرام داشته‌اند.

امروزه اهرام جیزه در میان شنزار‌های اطراف‌شان جای گرفته‌اند، اما هنگامی که ساخته شدند، طوری قرار گرفته بودند که انعکاس تصویر آن‌ها بر آب رود نیل می‌افتاد که در آن زمان به محل اهرام نزدیک‌تر بود. مصریان باستان کانال‌هایی در آب نیل درست کرده بودند که قطعات عظیم سنگ‌ها را به نزدیکی محل احداث اهرام هدایت می‌کرد.

اهرام مجموعه‌ای از هرم‌های مختلف بودند که شامل هرم‌های کوچک‌تر (هرم‌های پیرامونی) هم می‌شدند و هم‌چنین گذر‌گاه‌ها و معبد‌هایی که کاهنان پیرو آئین فرعون در آن‌ها خدمت می‌کردند.

اینکه هزاران نفر را وادار کنی در طول ده‌ها سال مقبره‌ای فقط برای یک نفر بسازند به نظر اتلاف وقت و انرژی می‌رسد، اما فقط پادشاهان و فراعنه نبودند که برای زندگی پس از مرگ خود خرج می‌کردند. اهرام جیزه با مجموعه‌ای بیش از صد‌ها هرم دیگر احاطه شده است که متعلق به افراد مهم مصر باستان است. در ضمن کارگران هم از چنین مراسم تدفین مجلل و پر‌درد‌سری هیچ خوششان نمی‌آمد فقط انتظار داشتند که پس از ساختن هرم مقبره مقدس برای فرعون بلافاصله به دریافت پاداش‌های آن‌جهانی نائل شوند.

فراعنه مصر باستان نمی‌خواستند دست خالی به جهان پس از مرگ سفر کنند، اما هرم جای امنی برای دفن گنجینه‌ها نبود، چون در بعضی موارد مقبره‌ها کمابیش تا کار ساخت‌شان تمام می‌شده است به تاراج می‌رفتند. وقتی باستان‌شناسان امروزی به اهرام دست یافتند بیشتر غرفه‌های اهرام خالی بودند. خوشبختانه، بعضی از غارتگران مصر باستان فهرست و توصیفی از اموال و گنجینه‌هایی که به سرقت برده‌اند، مکتوب کرده‌اند. حالا نوبت لارا کرافت است که وارد عمل شود! (شخصیت اصلی بازی‌های ویدیویی مهاجم مقبره. باستان‌شناس انگلیسی باهوش ورزیده‌ای که در سراسر جهان به کاوش مقبره‌های باستانی و ویرانه‌های خطرناک می‌پردازد).

خوب بود مصریان باستان کمی از پنهان‌تله‌ها و دام‌های پنهانی (بوبی‌ترپ) فیلم‌های هالیوود یاد می‌گرفتند. باستان‌شناسان در اهرام مصر به هیچ تبر آویخته، گودال مار یا حتی دریچه‌های معمولی تله‌ای برنخوردند. همه اقدامات احتیاطی در برابر دزدان مقبره‌ها مانند مسدود کردن ورودی‌ها یا قرار دادن سنگ‌های بزرگ در برابر راه‌های ورود به اهرام (همان زمان که ایندیانا جونز یک نفس راحت می‌کشد)، هیچ‌کدام هیچ فایده‌ای نداشته است؛ و در مورد نفرین اهرام مصر باید بگوییم چنین چیز‌هایی خیلی بعید است و معمولا چیزی مانند هشدار‌هایی در طول مسیر مانند “ورود ممنوع” یا فقط “اگر جای شما بودم این کار را نمی‌کردم” است.

هنوز چیز‌های زیادی وجود دارد که باستان‌شناسان در مورد اهرام مصر و سازندگان آن‌ها نمی‌دانند. برای مثال، غرفه‌ها و فضا‌هایی در این مقبره‌های عظیم وجود دارد که باستان‌شناسان در آن کند‌و‌کاو می‌کنند و هنوز در مورد اینکه آن‌ها دقیقا چگونه ساخته شده‌اند، بحث و مجادله می‌کنند.

 

منبع : باشگاه خبرنگاران جوان