
جنبشی برای ظهور
هرچه زمان میگذرد، اشتیاق مردم برای پیوستن به جمعیت عاشورائیان روزافزون میشود. مردمی که از همه جای دنیا با هر رنگ و نژاد و با هر گرایش و مذهب، دریافته اند که برای حق طلبی و حق خواهی باید به این دریای بیکران بپیوندند. دریایی که همه تمایزات و تعارضات را از میان برداشته و انسانها را از کثرت به وحدت سوق داده و در طریقی واحد به سوی اخلاص و بندگی هدایت میکند. این مشتاقان ظهور که پای در مسیر هدایت نهاده اند و مشق عشق میکنند، از همه مواهب دل بریده و با همه سختیها و مشقتها به انتهای سلوک خویش، که اتحاد با انسان کامل است، میاندیشند. این خیل مشتاقان حاضرند از زندگی، زن و فرزند و همه دارایی خود بگذرند و یکی از فدائیان حضرت امام حسین (ع) باشند. چهرههایی که در پیاده روی اربعین در حال ذکر یا خدمت به دیگران هستند، گواه صادقی بر این اشتیاق است. درواقع این مسیر به اندازه همه تاریخ، تربیت کننده انسانهایی است که برای ظهور آماده میشوند. این را میتوان از انبوه مدافعانی فهمید که جواز شهادت را در این راه از خداوند گرفته و بر قول ثابت خویش پایبند مانده و تا سدره المنتهی صعود کرده اند و این راه تا پایان تاریخ ادامه دارد و دانشگاه بی نظیر اربعین هر ساله آماده پذیرایی از ارواح مطهر و پاک انسانهای آزاده دنیا از هر قبیله و هر ملیتی است و نویدبخش همان اراده الهی در آخرالزمان خواهد بود؛ و چراغی است که هیچ کس نتوانسته آن را خاموش کند و این پرچم در آیندهای نزدیک به دست صاحبش خواهد رسید.
ولی با همه این احوال نگاه ما به اربعین هنوز آن نگاه عمیق و جامع نیست و در عادتهای جاری به عنوان یک سنت سالانه و عادی متوقف مانده است. در حالی که این اربعین، جنبشی عظیم برای آمادگی ظهور است و سیل مشتاقانش به میعادگاهی رهسپار میشوند که با همه فراز و فرودهایش نشانهای از جنبش آخرالزمانی را شکل داده است. جنبشی که آموزههای تربیتی و اخلاقی آن، علی رغم تعطیل و بایکوت رسانهای و تبلیغی، عالم گیر شده است. پیام اربعین در قلبهای مردم آزاده جهان جاری شده و عدالت و خیرخواهی را به آنان هدیه داده است. این نمایشگاه بزرگ از خصلتهای انسانی همه را شگفت زده کرده و در زمانهای که انسانها به فکر سود و منفعت شخصی و قبیلهای خود هستند، خیل عظیمی بی منت و مزد، به خدمتگزاری دیگران مشغولند. در زمانهای که همه در جبهه ظلم نقش ایفا کرده و سرنوشت دیگران برای شان اهمیت ندارد، یک گروه با عظمت برای دستگیری دیگران از یکدیگر سبقت گرفته و مشتاقانه از همه وجودشان برای دیگران خرج میکنند و خدمت به زائران را افتخار برای خود میدانند. این درک متعالی در اذهان و قلوب مردم جهان در حال شکل گیری است.
غربت و رنج زیارت
و اما این اجتماع عاشورائیان که در زمانه غربت و مظلومیت مکتب اسلام شکل گرفته است و به تنهایی تداعی گر این افق روشن و امیدبخش است، با بی مهریها و ناملایمتهای بی شمار و ناخواستهای نیز روبرو شده است. چه از زمانهای بسیار دور که مردم در این راه سر و دست میدادند و در انتظار دستگیری و شکنجه و شهادت بودند و چه آن روزهایی که سایه شوم داعش بر سرشان بود و به بهانههای واهی، در کمین عاشقان طریق نور بودند و چه اکنون که بی هیچ منطق روشن و آشکاری دولتها و قوانین دست و پاگیر، در این جنبش مردمی اختلال ایجاد میکنند. این سیاستهای پیچیده زائران را سردرگم کرده و در نتیجه آنان گاه قربانی تصمیمهای دولتی میشوند و گاه مورد سوء استفاده بنگاههای تجاری یا شبکه اقتصادی قانونی و غیرقانونی شده و با چند برابر هزینه به سفر میروند. یک روز سهیمه بندی و مجوزهای گوناگون و هزینههای سربار و تحمیل مشقتهای بی شمار و غیر شفاف که توجیهی ندارد برای شان دردسر ساز میشود. یک روز بی نظمیهای متنوع، مردم را اسیر پیچ و خمهای اداری و هزینههای زائد نموده و رنج سفر را برای شان دوچندان میکند. ولی برخی از سیاستهای نامعقول و بی تدبیریها بر سر راه دلدادگان حسینی هر روز یک قید و بند جدید میافزاید. یک روز ویزا معضل میشود برای زایران و صفهای طویل و هزینههای فراوان سدی برای وصال میشود. این درحالی است که سفرهای تفریحی و توریستی به برخی کشورها چندین سال است که ویزا را برداشته است!
گاهی نیز نحوه سفر- گاه هوایی و گاه زمینی، گاه از این مرز و گاه از آن مرز- برای شان کمرشکن میشود. کسی که در طول مسیر به صورت زائر راهی شده است، میداند که چه مشقتهایی برای شان به وجود آمده است و چه سودجوییهایی برای هزینه بلیط و نحوه اخذ آن بر زائر اباعبدالله تحمیل میشود و تشکیل ستادهای مختلف و رنگارنگ اربعین، نتوانسته از این سودجوییها کم کند یا تسهیلاتی برای شان ایجاد کند و بلکه تصمیمات گاه و بی گاه شان بر سردرگمی عاشقان طریق حق افزوده است.
این در حالی است که سازمانهای عریض و طویلی برای ساماندهی و تسهیل امور زائران وجود دارد که وظیفه هماهنگی و آسان سازی امر را برعهده دارند و میتوانند از امکانات و رایزنیهای حقوقی و اداری برای رفت و آمد ایمن و مطلوب زائران بهره برداری کنند. ظرفیتهای دوستی دو دولت نیز مزید بر علت است و میتواند این جریان را تسریع بخشیده و از همه مهمتر این که مسئولان امر یک سال فرصت دارند تا این زمینه را فراهم کنند و با درایت و مدیریت معقول بهترین شرایط را برای این عزیزان فراهم نمایند.
از سوی دیگر مردم عراق نیز مشتاقانه و با آغوش باز برای میزبانی همه جانبه از همه زائران به هر اندازه که باشند، آمادگی تام دارند و همه زندگی و عشیره خود را وقف اربعین کرده اند. واقعاً اگر مداخله نهادهای دولتی و رسمی نمیتواند برای زائران گره گشا باشد، و ارادهای برای کاهش آلام زائران وجود ندارد، این مسئله را به مردم واگذار نماییم تا با همه وجود در این راه گام گذاشته و از رنج بی احترامی و بی تدبیریهای روزافزون سفر کاسته و شاهد ناملایمات و ناهنجاریها نباشیم و اعتبار و تقدس این زیارت حفظ کنند که آبروی زائر، آبروی دین است.
ولی اگر واقعاً همت عالی بر این است که هنگامه اربعین، هنگامه ظهور و آمادگی برای قیام حضرت حجت (ع) باشد، باید به شکلی دیگر و با تدابیری معقولانهتر با آن روبرو شویم که امید است تجربه این سالها برای مسئولان امر و دولتهای دو کشور زمینهای فراهم نماید که شأن و جایگاه زائر اباعبدالله الحسین (ع) در آن رعایت شده و ارزش و قداست آن را بر همه جهانیان آشکار نماید. از همین امروز یک سال فرصت برنامه ریزی و سازماندهی داریم و جای هیچ بهانهای برای اشتباهات تکراری و مرارتهای غیرمعقول برای مان نیست.