همه چیز را درباره آلرژی پاییزی را بدانید

چشم‌های سرخ و ملتهب که انگار شب تا صبح های‌های گریسته، صدای دورگه که از ته چاه در می‌آید، بینی سرخ که مدام ‌باید با دستمال کاغذی مچاله‌اش کرد تا از خارش بیفتد و به همه اینها سرفه و عطسه را هم اضافه کنید، اوضاع نابسامان تکمیل می‌شود.

نه، اشتباه نکنید اینها حال و روز کسی که دچار ویروس سرماخوردگی یا کرونا شده، نیست. نه! اینها نشانه‌های یک بخت‌برگشته‌ای است که فصل نارنجی و رومانتیک پاییز پیش از رعایت روال تقویم، بار وبندیل حساسیت‌‌های فصل را روی چشم و بینی و گلویش خراب کرده است. حساسیت‌های فصلی اولین هدیه ناخواسته بعضی افراد از پاییز است که حتی قبل از رسیدنش یعنی در پایان تابستان از راه می‌رسد و دمار از روزگار افراد بخت‌برگشته در می‌آورد. اگر شما یا اطرافیان‌تان هم از آن دسته از مبتلایان به پاییز هستید با ما در این نوشتار همراه شوید تا از این بیماری کلافه‌کننده سر دربیاوریم و بیشتر بدانیم و شمشیر را برایش از رو ببندیم تا با رعایت یکسری موارد میزان عوارضش کمتر شود.

اولین پرسش درباره آلرژی یا همان حساسیت فصلی این است که با تغییر فصل چه بلایی بر سر بدن فرد مبتلا می‌آید که این‌طور واکنش نشان می‌دهد. متخصصان آلرژی در پاسخ به این پرسش می‌گویند: آلرژی یا حساسیت، واکنش شدید سیستم ایمنی بدن به برخی عوامل و محرک‌های محیطی است که هیچ ضرری برای بدن ندارند اما سیستم ایمنی بدن به اشتباه آنها را مضر می‌شناسد و برای دفاع از بدن وارد فاز دفاعی می‌شود.

یعنی در واقع بدن واکنشی را که به باکتری‌ها و ویروس‌ها نشان می‌دهد در مقابل یکسری  مواد بی‌ضرر مثل گرد و غبار، کپک‌ها یا گرده‌ گیاهان ابراز می‌کند. سیستم ایمنی بدن در مقابل این مواد واکنش نشان داده و مقدار زیادی پادتن تولید می‌کند. پادتن به آلرژن‌ها یعنی موادی که واکنش آلرژیک ایجاد می‌کنند، حمله می‌کند. براثر این حمله گلبول‌های سفید مواد شیمیایی مثل هیستامین ترشح می‌کنند که منجر به به‌وجود آمدن علایم آلرژی مثل خارش و سوزش چشم، سرفه، عطسه، آبریزش بینی و از این‌جور اتفاقات ناخوشایند در فرد می‌شود. به‌همین خاطر است که آنتی‌هیستامین یا ضدهیستامین یک داروی معروف و محبوب بین افراد مستعد آلرژی است.

اما سوال بعدی این است که چه رازی در حال و هوای پاییز نهفته که با رسیدنش این‌جور حال و روز افراد مبتلا به حساسیت به‌هم می‌ریزد؟ موضوع برمی‌گردد به حال و روز درختان و گیاهان در این فصل. با گرده‌افشانی گیاهان هوای پاییزی سرشار از گرده‌های گل و گیاهانی می‌شود که بدن نسبت به آنها احساس خطر می‌کند. گرده‌افشانی درختانی مانند نارون، گردو، تبریزی، ‌افرا، چنار و زبان گنجشک در اسفند ماه شروع شده تا اواسط بهار ادامه می‌یابد ولی علوفه‌ها از ماه‌های اردیبهشت و خرداد گرده‌افشانی می‌کنند که تا اواسط مرداد ماه ادامه می‌یابد و علف‌های هرز در اواخر تابستان تا اوایل پاییز گرده‌افشانی می‌کنند. از طرف دیگر در این فصل به‌دلیل فرآیند خشک شدن برگ‌ها و گیاهان کپک‌ها و قارچ‌هایی به وجود می‌آید که موادی که از این قارچ‌ها در هوا پراکنده می‌شود، باعث ایجاد آلرژی در افراد مستعد می‌شود. مخصوصا وقتی باران پاییزی می‌بارد مواد حساسیت‌زا بیش از همیشه در هوا پراکنده شده و می‌توانند یک پیاده‌روی دلچسب پاییزی را به کام فرد مبتلا به حساسیت فصلی زهر کنند.

اصلی‌ترین عامل آلرژی در پاییز گیاه کهنه‌واش (Ragweed) است. گرچه معمولاً این گیاه در شب‌های خنک و روز‌های گرم شهریور شروع به گرده‌افشانی می‌کند، اما این حالت می‌تواند تا مهر و آبان نیز ادامه داشته باشد. حدود ۷۵% از افرادی که به گیاهان بهاره حساسیت دارند، نسبت به این گیاه نیز واکنش نشان می‌دهند.

حتی اگر این گیاه در محل زندگی شما رشد نکند، گردهٔ گل آن می‌تواند از طریق باد صد‌ها مایل را طی کند. برای برخی از افرادی که به این گیاه آلرژی دارند، بعضی از میوه‌ها و سبزیجات از جمله موز، خربزه و کدو سبز نیز می‌تواند علائمی ایجاد کند.

کپک یکی دیگر از عوامل حساسیت‌زا در فصل پاییز است. ممکن است فکر کنید که کپک در حمام و یا زیرزمین خانه جاهایی‌که نمور و مرطوب است رشد می‌کند، اما گرده‌های کپک به مناطق مرطوب بیرون از خانه نیز علاقه دارند. انبوهی از برگ‌های مرطوب زمینه‌ای ایده‌آل برای تولید کپک است.

گرد و غبار را فراموش نکنید. گر چه این ریزگرد‌ها در ماه‌های مرطوب تابستان رایج هستند، اما اولین باری که بخاری، شوفاژ و یا به طور کلی سیستم گرمایشی خود را در پاییز روشن کنید، این ریزگرد‌ها به هوا منتقل می‌شوند. آن‌ها می‌توانند عطسه، خس‌خس سینه و آبریزش بینی را ایجاد کنند.

پزشک می‌تواند به شما در یافتن علت آبریزش بینی و خارش چشم کمک کند. او دربارهٔ سابقهٔ پزشکی و علائم با شما مشورت کرده و ممکن است آزمایشات پوستی را به شما پیشنهاد دهد.

در صورت انجام آزمایشات پوستی، مقدار کمی از مادهٔ حساسیت‌زا روی پوست شما قرار داده می‌شود، معمولاً روی کمر یا بازو، و سپس پوست زیر آن را خراش می‌دهند. اگر به آن حساسیت داشته باشید، یک برجستگی کوچک ایجاد می‌شود که مانند نیش پشه خارش خواهد شد.

گاهی اوقات ممکن است از آزمایش خون برای آگاهی از علت حساسیت استفاده شود.

دارو‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید با مشورت با پزشک استفاده نمایید:

اسپری‌های استروئیدی بینی می‌توانند التهاب بینی را کاهش دهند.

آنتی‌هیستامین‌ها به جلوگیری از عطسه، گرفتگی بینی و خارش کمک می‌کنند.

داروهای ضداحتقان به رفع گرفتگی بینی کمک کرده و باعث خشک‌شدن مخاطِ بینی می‌شوند.

ایمنی‌درمانی به صورت تزریق‌های آلرژی یا قرص‌های خوراکی نیز می‌تواند به شما در ایجاد احساس بهتر کمک کند.

می‌توانید برخی از دارو‌های آلرژی را بدون نسخهٔ پزشک خریداری نمایید، اما برای اطمینان از دریافت داروی مناسب با پزشک خود مشورت کنید. به عنوان مثال، اسپری‌های گرفتگی بینی باید فقط ۳ روز استفاده شود. اگر طولانی‌تر از این مدت از آن‌ها استفاده نمایید، ممکن است در عمل نه تنها مشکل را رفع نکنند، بلکه گرفتگی بیشتری ایجاد کنند. و اگر فشار خون دارید، برخی دارو‌های آلرژی برای شما مناسب نیست.

نشانه‌های ابتلا به آلرژی فصلی بسیار شبیه عوارض سرماخوردگی است. عطسه، آبریزش بینی، خارش، سرخی و اشک آمدن از چشم‌ها، احساس خارش در سقف دهان و پشت گلو از نشانه‌های این نوع حساسیت هستند.

باتوجه به فصل ممکن است علایم شدیدتری مثل سرفه، خس‌خس سینه، تنگی‌نفس و در برخی موارد افسردگی، کم‌اشتهایی و اختلال خواب هم داشته باشند. همچنین به علت گرفتگی سینوس‌ها، سردردهم می‌تواند از دیگر علایم این حساسیت باشد. البته برخلاف سرماخوردگی بیمار مبتلا به آلرژی دچار تب نمی‌شود و مخاط بینی هم چرکی نیست.

 

طب سنتی هم برای مقابله با حساسیت فصل پاییز راه‌حل خودش را دارد. استفاده از بخار آبجوش همراه با قطره‌های اسانس نعناع و یک قاشق عسل که علاوه بر برطرف کردن علایم حساسیت، مجرای تنفسی را ضدعفونی می‌کند. با این روش که درمانی طبیعی است و عوارضی ندارد، میکروب‌ها در سیستم تنفسی از بین می‌روند.

 

خوردن یک لیوان آب داغ، یک قاشق عسل خوب و چند قطره آبلیموی طبیعی در صبحگاه و خوردن یک لیوان آب سیب قرمز شیرین در شب یک واکسن بسیار قوی در مقابل بیماری‌های فصلی و آلرژی تنفسی است.

 

زنجبیل دیگر درمان طبیعی و سنتی موثر در ازبین بردن حساسیت فصلی است. این ماده می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و همچنین به‌عنوان یک آنتی‌هیستامین طبیعی عمل کند. خاصیت ضدالتهابی طبیعی و قدرتمند زنجبیل به کاهش تورم و التهاب بینی و دیگر علایم آلرژی کمک می‌کند.

 

چند تکه زنجبیل تازه را برداشته و کمی نمک روی آن بپاشید و چند بار در روز آن را بجوید تا آبریزش بینی، سرفه و حتی سردرد شما بهبود یابد. همچنین می‌توانید دو تا سه فنجان دمنوش زنجبیل را هر روز برای بهبود سریع‌تر بیاشامید. برای درست کردن دمنوش زنجبیل، یک قاشق غذاخوری زنجبیل رنده شده را به یک فنجان آب افزوده و آن را به مدت پنج دقیقه بجوشانید. سپس از صافی گذرانده و کمی عسل و آبلیمو ترش به آن اضافه کنید و به‌صورت گرم بنوشید.

 

سرکه سیب به حالت اول برگرداندن مواد مغذی در بدن که به نوبه خود پاسخ سیستم ایمنی بدن را تنظیم می‌کنند، کمک می‌کند. به‌علاوه، این ماده به تنظیم PH قلیایی در بدن برای تسکین علایم حساسیت فصلی کمک می‌کند. یک قاشق غذاخوری سرکه سیب ارگانیک را داخل یک لیوان آب بریزید. یک قاشق غذاخوری آب لیموترش تازه و نصف قاشق غذاخوری عسل خالص را به آن  اضافه کنید. این شربت را سه‌بار در روز تا زمانی که بهبود یافتید مصرف کنید.

پیشگیری از پاییززدگی

نکاتی برای مدیریت علائم حساسیت