یکی از دغدغههای پدرومادرها رشد قد فرزندانشان است و دوست دارند فرزندانی قدبلند داشته باشند. لازم بهذکر است بگوییم که قد کودکان به فاکتورهای متفاوتی بستگی دارد که مهمترين آنها ژنتیک است. البته راههایی برای افزایش قد وجود دارد که انجام دادن این موارد، میتواند در داشتن فرزندی قدبلند به شما کمک کند. بههمین بهانه در این مطلب، قصد داریم راههای موثر در افزایش قد کودکان را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
تامین کالری مورد نیاز بدن برای افزایش قد کودک
بدن در وهله ی اول برای ترمیم، ادامه فعالیت و سلامت بافت ها نیاز به انرژی دارد و در وهله ی دوم این انرژی را صرف رشد می نماید. برای کودکانی که کمبود دریافت انرژی دارند شاید حتی انرژی مورد نیاز برای تامین انرژی بدن نیز به سختی در دسترس بافت ها خصوصا بافت های با مصرف انرژی بالا قرار گیرد. بنابراین انرژی کافی رشد فقط به صورت مقطعی و در مواقعی خاص تامین گردد. ادامه این روند نتیجه ای جز کاهش رشد و توقف نمودار رشدی ندارد.
انرژی در پروتئین ها، کربوهیدرات (قندها) و چربی ها یافت می گردد. پس برای کسب رشد مناسب و افزایش قد بیش از هر چیزی کودک شما نیاز به دریافت انرژی از منابع مناسب و به اندازه ی مناسب دارد. مثلا دریافت زیاد مواد غذایی چرب و شیرین بیشتر سبب افزایش وزن و چاقی کودک می گردد تا افزایش قد. بنابراین با دریافت مناسب و به اندازه ی گروه های غذایی زیر نظر متخصص تغذیه می توانید رشد کودک خود را بهبود بخشیده و اصلاح نمایید.
مواد غذایی سالم و طبیعی برای افزایش قد کودک
شیر یا ماست
نوجوانی دوره ی مهمی در ساخت اسکلت بدن است. بنابراین در این دوره باید کلسیم بیشتری جذب شود. یعنی اینکه روزانه 5 مرتبه مواد غذایی حاوی کلسیم مانند ماست یا پنیر و غیره مصرف شود. با همین کار ساده علاوه بلند قد بودن می توانید امیدوار باشید که دچار پوکی استخوان زودرس نشوید. بدون شک مصرف شیر برای کودکان کم سن ضروری است.
اما نباید بعد از سنین کودکی از مصرف آن غافل شد. توجه داشته باشید که تا سن نوجوانی مصرف شیر برای رشد شما لازم و ضروری است. محصولات لبنی مواد مغذی مفیدی مانند کلسیم، آهن و پروتئین ها را به بدنتان می رساند که برای رشد از اهمیت بالایی برخوردار هستند. بنابراین توصیه می کنیم روزانه چندین نوبت محصولات لبنی اعم از ماست و شیر و پنیر و غیره مصرف کنید. به عقیده ی برخی متخصصان نوجوانان باید روزانه یک لیتر شیر مصرف کنند تا قد بلندی داشته باشند. والدین نیز باید با دقت زیادی تغذیه ی بچه های در حال رشد را زیر نظر داشته باشند و آن ها را راهنمایی کنند.
گوشت و ماهی
هرگز نباید مصرف گوشت را براب کودک کنار بگذارید. چون حاوی پروتئین است و این مواد مغذی بین 15 تا 20 درصد انرژی روزانه را تأمین می کنند. اما اگر به هر دلیلی میلی به مصرف گوشت قرمز ندارید بهتر است مصرف شیر، تخم مرغ و ماهی را افزایش دهید.
این مواد غذایی حاوی پروتئین هستند و به تقویت سیستم ایمنی بدن، کنترل هورمون ها، ساخت سلول های تشکیل دهنده ی عضلات و پوست شما کمک می کنند. پروتئین های گیاهی مانند عدس، نخود و لوبیا نیز تأثیر زیادی در افزایش جذب پروتئین دارند. یادتان باشد در سن نوجوانی بدن شما به آهن بیشتری نیاز دارد. بنابراین مصرف مواد غذایی پروتئینی آهن خوبی نیز به بدنتان می رساند.
عوامل موثر در میزان قد
میزان قد یک شخص در بزرگسالی به ژنهایی که او از والدینش به ارث میبرد و همچنین وضعیت عمومی سلامت و تغذیه او در سنین رشد بستگی دارد. احتمال کوتاه قد شدن کودکان حاصل از والدین کوتاه قد، در مقایسه با کودکانِ والدین بلند قد، بیشتر است. البته، تنوع بسیاری در این زمینه وجود دارد؛ برای مثال، برادران و خواهرانی که والدین یکسانی دارند همگی هم قد نخواهند شد؛ همچنین گاهی اوقات والدین صاحب فرزندی میشوند که قد او نسبت به سایر اعضاء خانواده بسیار بلندتر یا بسیار کوتاهتر است.
بیماریها یا تغذیه بد در طول کودکی یا کوچک یا زودرس بودن در هنگام تولد میتواند باعث شود که قد شخص در بزرگسالی به اندازه آنچه ظرفيتش را دارد نرسد. در طول قرنهای گذشته قد افراد به طور متوسط افزایش یافته، زیرا در این مدت تغذیه کودکان بهتر شده و میزان ابتلای آنها به بیماریها و عفونتها نیز کمتر شده است. در ادامه به توضیح کاملتری از عوامل موثر در میزان قد میپردازیم:
جنسیت و افزایش قد
قطعاً، جنسیت نقش مهمی در رشد کودکان و اندازه قد ایشان در سالهای آینده ایفا میکند و به همین دلیل است که در اکثر موارد، قد زنان کمتر از مردان رشد میکند. البته، همیشه وضعیت به این صورت نیست و در بعضی موارد کودکان دختر بلند قدتر از برادران خود میشوند. طبق یک قاعده کلی، قد یک کودک بر مبنای قد والدینش پیشبینی میشود.
معمولاً، قد کودک پس از رشد، چیزی بین قد پدر و مادرش خواهد بود. در مواردی که قد پدر خیلی بلندتر است، احتمال زیادی دارد که قد یک کودک دختر از قد مادرش بلندتر شود. همچنین، اگر کودک زمینه ژنتیکی کوتاه قدی را داشته باشد، امکان زیادی دارد که قد او از پدرش کوتاهتر شود. به علاوه، در هنگام پیشبینی قد یک کودک، مهم است که قد پدربزرگ و مادربزرگ هر دو طرف پدری و مادری او نیز در نظر گرفته شوند. اگر کودک دختر باشد، هم قد پدربزرگ و هم قد مادربزرگش در تعیین قد او در آینده نقش خواهند داشت.
خواب کافی
وقتی صحبت از خواب آرام میشود، ناگفته پیداست که این یکی از مهمترین عوامل رشد سالم است. تحقیقات نشان میدهد که نوجوانان در حال رشد حداقل به ۸ ساعت استراحت شبانه نیاز دارند، ۱۱ ساعت میتواند در تقویت رشد سالم بسیار مؤثر باشد.
خواب کافی و با کیفیت بسیار حائز اهمیت است، زیرا بدن هنگام خواب رشد میکند و بافت جدید ایجاد میکند. مغز ما هورمون رشد را بطور خاص هنگامی که در چرخه عمیق و آرام خواب قرار داریم آزاد میکند؛ بنابراین، اگر خواب کافی ندارید، این امر میتواند شما را از رشد حداکثر قد باز دارد.
ورزش
داشتن فعالیت فیزیکی کافی، برای رشد و توسعه یک کودک و یا نوجوان حیاتی است. اگر فرد به انداز کافی فعالیت جسمانی نداشته باشد دچار بسیاری پیامدهای ناخوشایند خواهد شد. برای مثال، ممکن است کودک و یا نوجوان به عارضه چاقی مبتلا شود. به علاوه، ورزش نکردن بر قد تأثیر منفی میگذارد، زیرا در چنین وضعیتی استخوانها و عضلات ضعیفتر از آن خواهند بود که بتوانند به بدن کمک کنند تا به اندازه تمامی ظرفیت بالقوهاش رشد کند. حواستان به یک جا نشینی و بازیهای دیجیتالی فرزندانتان باشد.
عادت به تمرین صاف نگه داشتن بدن
بسیاری از افراد به دلیل شکل گیری عادات نادرست هنگام نشستن برای کار با رایانه یا هنگام استفاده از گجتها و گوشیها، بدنشان وضعیت بدی دارد. با گذشت زمان، این عادتها باعث خم شدن ستون فقرات میشوند. این فرم خمیده در قسمت بالای بدن باعث کاهش قد طبیعی میشود و منجر میشود تا کوتاهتر از آنچه که هستید به نظر برسید. از طرف دیگر، حالت خوب بدن سر را در راستای ستون فقرات قرار میدهد. این میتواند چند سانتی متری به قد شما بیفزاید. پس حتما حواستان به طرز نشستن فرزندانتان باشد.
رژیم غذایی سالم
تغذیه سالم برای رشد مناسب کاملاً ضروری است، مهم است که اطمینان حاصل کنید که تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن شما برای رشد و نمو کامل دریافت میشود.
نکته اصلی تغذیه سالم، پایبندی به یک رژیم غذایی متعادل و اجتناب از مصرف غذاهای ناسالم است. برای مثال باید دقت کنید که برای رشد حداکثری قد، ویتامین D، کلسیم، روی، پروتئین و کربوهیدرات را بهاندازه کافی دریافت شود.
دریافت مقدار کافی از ویتامین D.
ویتامین D. یک ماده مغذی حیاتی برای رشد سالم استخوانها به ویژه در کودکان است. شما میتوانید ویتامین D. را از غذاهایی مانند ماهی، لبنیات، قارچ، تخم مرغ، گوشت، یونجه و توفو یا با قرار گرفتن در معرض نور خورشید کافی دریافت کنید.
دریافت مقدار کافی از کلسیم
دریافت کلسیم نیز بسیار مهم است، زیرا استخوانها برای رشد و نمو به این ماده مغذی نیاز دارند. منابع غنی کلسیم بیشتر شامل پنیر، سویا، ساردین، سبزیجات سبز، لبنیات و غلات غنی شده است.
روی
مصرف روی خود را با غذاهایی مانند نخود فرنگی، مارچوبه، تخم مرغ، شکلات و صدف افزایش دهید تا بیشتر به تقویت و رشد سلامتی خود کمک کنید. روی به ویژه در کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا عدم وجود آن باعث توقف رشد میشود.
سایر مواد مغذی جدا از موارد ذکر شده در بالا نیز نباید نادیده گرفته شوند، زیرا آنها نیز در رشد مناسب نقش دارند. برای تأمین انرژی سلولها و همچنین مقادیر کافی پروتئین به کربوهیدراتها نیاز دارید تا بتوانید بلوکهای ساختمانی اساسی مورد نیاز بدن را برای رشد بدن تأمین کنید. اگر مواد مغذی در رژیم غذایی شما کم است، میتوانید با مصرف مکملها، شکاف غذایی را از بین ببرید.
نوشیدن مقدار کافی آب
نوشیدن مقدار زیادی آب فرد را به یک غول بلند تبدیل نمیکند، اما بدن برای رسیدن به ظرفيت رشد کامل خود باید آبرسانی شود. در زمان قد کشیدن، از نوشیدن آب غافل نشوید. با این حال، آب هضم را بهبود میبخشد، سموم را از بدن خارج میکند و متابولیسم شما را بهبود میبخشد. به همین ترتیب، تأثیر مستقیمی بر قد شما خواهد گذاشت.
افزایش قد با مصرف مکملها
مکملهای غذایی متفاوتی در صنعت داروسازی برای تاثیر بر قد کودکان تولید شدهاند که بعضا برای کودکان آسیبهای جدی به همراه دارند. والدین کودک باید به این نکته توجه داشته باشند که حتما طبق نظر پزشک اقدام به تهیه دارو و مکمل برای کودک کنند. چون کودکان میتوانند بسیاری از ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدنشان را از طریق خوراکیهای مفید و طبیعی دریافت کنند، بدون اینکه ذرهای نیازی به مکملهای شیمیایی داشته باشند.
مکملها شامل مقدار مشخصی از مواد معدنی و ویتامینها هستند که بدن در هر دوره سنی مشخص به مقدار معینی از این مواد نیاز دارد و اگر همین مواد مورد نیاز را بیش از حد نیاز بدنشان دریافت کند ممکن است به جای اثر مطلوب اثرات معکوس و خطرناکی را ایجاد کند.
تقویت سیستم ایمنی
سیستم ایمنی بدن نقش اساسی در رشد قد دارد. با داشتن سیستم ایمنی قوی، بیماریها نمیتوانند روند سلامتی و رشد را کند کنند. توانایی مقابله با بیماریها به ویژه در نوجوانی و سن رشد بسیار مهم است. در حالی که برخی بیماریها میتوانند در دوران کودکی یا بلوغ مانع از رشد و نمو شوند، اما خبر خوب این است که شما میتوانید سیستم ایمنی بدن خود را با صرف وعدههای غذایی سالم تقویت کنید.
به جای خوردن غذاهای فرآوری شده، رژیم غذایی خود را سرشار از غلات کامل، لبنیات کم چرب، پروتئین، میوه و سبزیجات متنوع کنید. مرکبات مانند انگور، پرتقال و لیمو که سرشار از آنتی اکسیدان هستند و به مقابله با اثرات مضر رادیکالهای آزاد برای حفظ بدن از بیماریها کمک میکنند. از طرف دیگر، غذاهایی مانند ماهی و آجیلها با دارا بودن اسیدهای چرب امگا ۳ به تقویت کننده عملکرد سیستم ایمنی بدن معروف هستند.
ورزش منظم
انجام ورزش منظم یا بازی ورزشی مورد علاقه خود یکی از بهترین راههای افزایش قد است. کودکان و نوجوانان همیشه به انجام فعالیتهای بدنی تشویق میشوند، زیرا این باعث تقویت روند رشد میشود. حتی اگر از سن ۱۸ سالگی گذشته باشید، هنوز میتوانید قبل از رسیدن به اواسط بیست سالگی، چند سانتی متر را به قد خود اضافه کنید.
دلایل علمی که تأثیر فعالیت بدنی بر رشد را نشان میدهند بسیار ساده است. اگر بدن از نظر جسمی فعال باشد، به مواد مغذی بیشتری احتیاج دارد. در نتیجه، افزایش در جذب مواد مغذی موجب بهبود روند رشد میشود. علاوه بر این، انجام ورزش منظم به تحریک هورمونهای رشد کمک میکند.
هنگامی که یک رژیم غذایی سالم و خواب کافی، ورزش به طور منظم با هم ترکیب میشوند مطمئنا به رشد قد شما کمک میکند. برخی از بهترین ورزشها و ورزشهایی که میتوانند قد را افزایش دهند شامل موارد زیر است:
• شنا کردن
یکی از بهترین تمرینات کامل بدن، شنا است یک ورزش عالی که میتواند به قد بلندتر کمک کند. شنا باعث کشیدگی عضلات میشود و اگر آن را از سنین پایین شروع کنید، به شما در رسیدن به قد بلند کمک میکند. با این وجود، شما باید حداقل ۲ ساعت در روز به مدت ۴ تا ۵ روز در هفته شنا کنید تا از مزایای آن بهرهمند شوید.
• تمرینات حلقه (بارفیکس)
آویزان شدن از یک نوار افقی با بازوهای کشیده شده یک روش موثر برای افزایش قد است. برای انجام صحیح تمرینات بارفیکس، بعد از آویزان شدن از بارفیکس حدود ۱۰ ثانیه در همان حالت بمانید و این کار را چندین بار تکرار کنید.
برای کشش بهتر، پاهای خود را به سمت بالا بیاورید تا موازی با زمین باشد و برای چند ثانیه در آن موقعیت خود را نگه دارید. اگر میخواهید این کار تأثیر مثبتی داشته باشد، باید چندین بار در هفته این حرکت را انجام دهید.
• تمرینات رساندن دست به انگشتان پا
رساندن انگشتان دست به انگشتان پا یکی از تمرینات کششی است که میتوانید برای افزایش قد انجام دهید. هنگامی که برای لمس کردن انگشتان پا خم میشوید، این حرکت ستون فقرات را کشیدهتر میکند. این حرکت میتواند هنگام ایستادن یا نشستن انجام شود و این یک روش عالی برای گرم کردن قبل از شروع تمرینات شدید است.
• کشش
کشش فوق العاده مانند رساندن دست به انگشتان پا، یک تمرین عالی دیگر است که احتمالاً به شما کمک میکند قد بلندتر شوید. برای انجام این تمرین ساده، بایستید و دستهای خود را تا جایی که میتوانید بالا سر خود بکشید.
کشش به سمت عقب را کمی افزایش میدهد و باید بتوانید کشش ستون فقرات را احساس کنید. ترکیب این تمرین با رساندن دست به انگشتان پا به شما در تکمیل تکرارهای کامل کشش بدن کمک میکند. در حالت ایده آل، در حین حرکت بدن خود را برای حدود ۴ تا ۷ ثانیه در آن شرایط نگه دارید و سپس چندین بار این تمرین را تکرار کنید.
• طناب
پرش از طناب فقط یک بازی سرگرم کننده برای کودکان نیست بلکه یک تمرین عالی برای افزایش قد است. هنگام طناب زدن بدن شما در حالی که پشت و ستون فقرات کشیده میشود، راست میماند. خم شدن مداوم در زانوه ا. باعث میشود که ماهیچههای ساق پا به صورت عمودی کشیده شوند. این حرکات فیزیکی بدنی در کنار هم توده استخوانی را در قسمت پایینی پاها اضافه میکنند، که سبب افزایش چند سانتی متری قد میشود
دوری از موانع رشد قد
برخی از مهار کنندههای رشد میتوانند مانع از رسیدن به قد طبیعی شما شوند، البته میتوانید با جلوگیری از آنها، این عوامل خارجی را از تأثیرگذاری بر قد خود بازدارید.
مواد مخدر و الکل دو مورد از مهمترین عوامل مانع از رشد هستند که باید بههر قیمتی از مصرف آنها جلوگیری کرد، زیرا این مواد در رشد طبیعی دخالت میکنند. همچنین مشخص شده است که استروئیدها در سن جوانی رشد را متوقف میکنند؛ بنابراین اگر هنوز نوجوان هستید، از این داروها نباید مصرف کنید، زیرا باعث بسته شدن صفحات رشد و مانع از رشد استخوانها میشوند. در حقیقت، تحقیقات نشان میدهند، کودکان و نوجوانانی که از داروهای آسم حاوی دوزهای اندک (نوعی استروئید) استفاده میکنند، معمولاً چند سانتی متر قد کوتاه تری نسبت به همسالان سالم خود دارند.
به غیر از استروئیدها، داروها و الکل، کافئین نیز میتواند در رشد خصوصاً در کودکان خردسال اختلال ایجاد کند. این رشد را به طور مستقیم مهار نمیکند، اما شما را از خواب سالم باز میدارد. از آنجا که هر دو کودک و نوجوان ۸ تا ۱۱ ساعت خواب نیاز دارند تا به درستی رشد پیدا کنند، کافئین زیاد میتواند منجر به خواب ناکافی شود که به نوبه خود منجر به قد کوتاه میشود.
مجله اینترنتی تابناک جوان