موجوداتی که خون قرمز ندارند!

خون انسان قرمز است، زیرا ماده‌ای حاوی آهن به نام هموگلوبین دارد. هر پروتئین هموگلوبین از زیر واحد‌هایی تشکیل می‌شود که hemes نامیده می‌شوند. همس می‌تواند مولکول‌های آهن را به هم متصل کند و این مولکول‌های آهن اکسیژن را به هم متصل می‌کنند. همس رنگ قرمز خود را به خون می‌بخشد.

 مارمولک‌هایی در گینه نو زندگی می‌کنند که استخوان، بافت بدن و خون آن‌ها سبز است، زیست شناسان پس از انجام تحقیقات فراوان درباره خون سبز این مارمولک دریافتند که بدن این مارمولک غلظت بالایی از رنگدانه‌های صفراوی موسوم به «بیلی وردین» دارد. در اغلب موجودات هموگلوبین مسئولیت انتقال اکسیژن در خون را بر عهده دارد. هموگلوبین باعث قرمزی خون است. زمانی که هموگلوبین شروع به شکستن می‌کند و به پایان عمر خود می‌رسد و به کبد منتقل می‌شود، در آنجا به مولکول‌های «بیلی وردین» تجزیه می‌شود. بیلی وردین رنگ مایل به سبز دارد و سطح بالای این ماده در خون مارمولک گینه‌ای به آن رنگ سبز می‌دهد. اگر این مقدار از «بیلی وردین» در خون انسان باشد ممکن است باعث مرگ او می‌شود.

تنها یک نوع ماهی خاص می‌تواند در اعماق اقیانوس‌های قطب جنوب دوام بیاورد جایی که دمای آب تنها کمی بالاتر از حد یخ زدن است.این ماهی تنها جانور مهره داری است که خون بی رنگ دارد جانوران مهره دار دیگر برای تنفس به گلبول‌های قرمز نیاز دارند، اما آب‌های اقیانوس قطب جنوب آنقدر از اکسیژن غنی است که یخ ماهی نیازی به گلبول قرمز نیازی ندارد.
این موجود در اقیانوس‌های منجمد پیرامون قطب جنوب زندگی می‌کند. دانشمندان دریافته اند که تعداد گلبول‌های قرمز این موجودات، کمتر از موجودات مشابهی است که در آب‌های گرم زندگی می‌کنند، یخ ماهیان تمساحی خون قرمز یا هموگلوبین ندارند. پس چگونه اکسیژن به باقی اجزای بدن او منتقل می‌شود؟ پاسخ این است که اکسیژن موجود در آب سرد بیشتر از آب گرم است، بنابراین این موجودات اکسیژن را به طور مستقیم از محیط دریافت و سپس به جریان خون ارسال می‌کنند، خون این یخ ماهیان تمساحی رنگ ندارد.

یک جانور آبزی از رده سرپایان است که در بخش‌های گوناگونی از اقیانوس‌های جهان، به‌ویژه در آب‌سنگ‌های مرجانی زندگی می‌کند. ۳۰۰ گونه از هشت پا شناسایی شده که این تعداد، یک‌سوم از تمامی گونه‌های سرپایان را تشکیل می‌دهد.
بخش بسیار زیادی از بدن هشت‌پا‌ها از بافت نرم ساخته شده و به عبارت دیگر، فاقد استخوان‌بندی هستند که همین موضوع به آن‌ها اجازه می‌دهد خود را برای مدت‌های طولانی به راحتی انقباض و انبساط نمایند. به دلیل همین ویژگی، هشت‌پا می‌تواند با فشرده‌نمون بدن، از روزنه‌های کوچک عبور نماید. این ویژگی خاص باعث می‌شود تا حتی گونه‌های بزرگ‌تر نیز توان عبور از روزنه‌هایی به قطر ۲٫۵ سانتیمتر (۱ اینچ) را داشته باشند.هموگلوبین ساختار اصلی سیستم چرخش خون و ارگانیسم مهره داران است. برخی از مخلوقات از مهره داران و بی مهره ها، به جای هموگلوبین پروتئینی به نام «هموسیانین» دارند، هر دو ماده وظیفه انتقال اکسیژن در خون را دارند، اما هموگلوبین دارای آهن بیشتری است، در حالی که هموسیانین مس بیشتری دارد. تفاوت بین این دو در این است که خون دارای هموگلوبین قرمز و خون دارای هموسیانین آبی رنگ است، به همین دلیل، خون اختاپوس‌ها به ویژه اختاپوس‌های قطبی، آبی می‌باشد.

این موجود بی مهره دریایی، یک خرچنگ واقعی نیست بلکه بیشتر شبیه عنکبوت است. خرچنگ نعل اسبی مثل اختاپوس‌ها خون آبی دارد، با این تفاوت که خرچنگ‌های نعل اسبی گلبول‌های سفید خون ندارند، به همین دلیل در معرض انواع باکتری‌ها و ویروس‌های مضر قرار می‌گیرند و جانشان به خطر می‌افتد.خرچنگ‌های نعل اسبی در طول صد‌ها سال در معرض صید افسار گسیخته قرار گرفتند، با این حال بسیاری از مناطق برای نگهداری از این خرچنگ‌های در معرض انقراض وجود دارد و همزمان با محافظت از خرچنگ‌ها از خون آبی رنگ کمیاب آن نیز بهره می‌برند. خون خرچنگ نعل اسبی بسیار گرانقیمت و هر لیتر آن ۱۶ هزار دلار است. دلیل این موضوع این است که حاوی موادی است که می‌توان از آن دارو تهیه کرد.

 

منبع : جام جم