در میان مناسبتهای مذهبی ماههای محرم و رمضان همیشه بین مردم از ارزش و احترام خاصی برخوردارند و مردم در سراسر کشور با پرداختن به آیینها و رسوم مذهبی مرتبط با آنها، شکوه آنها را پاس میدارند. در ایام محرم، جدا از نوحهها و روضههایی که هر ساله توسط مداحان و واعظان گفته و مرور میشود، خوانندگان به ویژه خوانندگان آثار پاپ نیز در سالهای اخیر تلاش کردهاند آثاری با محوریت محرم و عاشورا تولید کنند. در زیر برخی از تکآهنگها و قطعاتی که به یادآوری حادثه عاشورا میپردازند، را مرور کردهایم.
ظهر عطش با صدای محسن چاوشی
آهنگ «ظهر عطش» یکی از آثار محسن چاوشی است که آهنگسازی و تنظیم آن به عهده خودش بوده و ترانه آن را زندهیاد محمدرضا آقاسی سروده است. این اثر در اواخر دهه هشتاد تولید و ارائه شده.
***
ای تشنه شهید سر بریده
دل از سر و از پسر بریده
در ظهر عطش مگر چه دیدی؟
کز جام جهان نظر بریدی؟ای آب حیات دین احمدای کشتی امت محمد
بگذار که در غمت بمیرم
کز چشم تو خونبها بگیرم
بی سر و سامان تو ام یا حسین
دست به دامان تو ام یا حسین
بر سر نی زلف رها کردهای
با جگر شیعه چهها کردهای
زهره منظومه زهرا حسین
کشته افتاده به صحرا حسین
عاقبت این عشق هلاکم کند
در گذر کوی تو خاکم کند
خدای احساس با صدای محمد علیزاده
آهنگ «خدای احساس» یکی از آثار محمد علیزاده است که در وصف امام حسین (ع) و یاران با وفایش تولید و ارائه شده است.
ترانه «خدای احساس» سروده محمد علیزاده است و آهنگسازی، تنظیم و میکس و مستر آن به عهده خودش بوده است. این اثر یکی از قطعات آلبوم «سلام آقا» است که در سال ۱۳۸۸ منتشر شده و محسن چاوشی، رضا صادقی و مهدی یغمایی خوانندگان دیگر قطعات آن هستند.
***
لطفت همیشه شامل حالمه اصلا تو خیلی فرق داری با همه
اجازه دادی به تو دل ببندم تا فهمیدی به تو علاقمندم
خودت دلیل این علاقه بودی چه بد بودن روزایی که نبودی
نه آبرو داشتم نه عشق و میلی تو خیلی با محبتی تو خیلی
باز اومدم آبروداری کنی برای دردم تو یه کاری کنی
بهت بگم از همه دل بریدم و تموم مردونگیاتو دیدم و
باز اومدم تا که بگم دار و ندارم صبر و قرارم
گره افتاده به کارم ...
سلام آقا سلام خدای احساس، درمون درد من حضرت عباس
صد دفعه گفتم و دوباره میگم، آقای من آقای خوب دنیاس
اون هنوزم فکر یه قطره آبه به فکر اون بچهایه که خوابه
به فکر اونیه که از تشنگی لباش ترک خورده حالش خرابه
سلام آقا سلام خدای احساس درمون درد من حضرت عباس
صد دفعه گفتم و دوباره میگم آقای من آقای خوب دنیاست
اون هنوزم فکر یه قطره آبه به فکر اون بچهایه که خوابه
به فکر اونیه که از تشنگی لباش ترک خورده حالش خرابه
عموی بچهها نجاتم بده یه قدری مهربونی یادم بده
سایهتو از روی سرم برندار صدات که میزنم جوابم بده
خدای احساس نجاتم بده حضرت عباس جوابم بده
خدای احساس خدای احساس
حضرت عباس حضرت عباس
جوابم بده ...
مرثیه با صدای رضا صادقی
آهنگ «مرثیه» یکی از آثار رضا صادقیست که برای ماه محرم تولید شد. ترانه این اثر بحر طویلی قدیمی است و آهنگسازی و تنظیم آن به عهده رضا صادقی بوده است.
***
زینب از سوز جگر رو به سوی شاه نجف کرد و بگفتای پدر از بهر چه امداد عیالت ننمایی که شویم خوار
همه در دست خسان گشته گرفتار بیاای شه ابرار
ببین ساجد بیمار بشد آل علی زار مرا بیش مکن خوار و
سر از خاک برون آر و بکش تیغ و بکُش لشکر کفار
بر سر نی همه سرهای جوانان و عزیزان
جلوی عمه و خواهر دخترت زینب مضطر
میزند سکینه بر سر، داد از شمر ستمگر
بارالها به حق پهلوی مجروح بتول این عزاداری ما جمله بفرمای قبول
قطع و نابود نما مدعی آل رسول کاین حسودان ز همه خلق فراوان آمد
محشر کبری با صدای علی اصحابی
علی اصحابی که در سالهای اخیر فعالیت زیادی در عرصه موسیقی نداشته، آهنگ «محشر کبری» را با مضمون شهادت حضرت عباس (ع) خوانده است. آهنگسازی و تنظیم این اثر نیز به عهده علی اصحابی بوده است. او برای ساخت این قطعه از سازهای آکوستیک استفاده کرده است.
***
میخونم عاشقونه از حسین
میسوزم از غم و درد حسین
میدونم قصهی تشت طلا
میمیرم واسه حسین
از مردی میخونم که دلش
دریا بود، اما تشنه لبش
چشمونش مثه چشمهی نور
روشن بود روز و شبش
وای بر ما
گشته کربلا
محشر کبریای خدا
یا زهرا
زینب تنها
مانده در صحرای بلا
آواره دختر مولا
در پی آقا
کربلا
وای بر ما
کشته شد سقا
یا حسین مولاای خدا
آقا جون گل تو پژمرد
تو دل غریبی افسرد
شاخهی تکیدهی یاس
دم آخرم تبر خورد
کاکا با صدای علی لهراسبی
علی لهراسبی که در مقطعی یکی از خوانندگان پرکار عرصه پاپ به حساب میآمد، آهنگ «کاکا» را در وصف رشادتهای حضرت ابولفضل (ع) خوانده است. ترانه این اثر سروده حامد عسگری است و فواد غفاری و مهدی خیرخواهی آهنگسازی و تنظیم آن را به عهده داشتهاند.
***
فرشتههای دنیا رو صدا کن
چشای نازتو رو به خدا کن
عمو رفته برامون آب بیاره
واسه دلشورهی بابا دعا کن
چشات خورشید و لبخند و ستاره
زمین از خون سرخت لالهزاره
برای غربت تو گریه کردن
تمام مشکهای پاره پاره
به چشمات خواب برمیگرده کاکا
به شب مهتاب برمیگرده کاکا
شنیدی که میگن مرد و قولش
عمو با آب برمیگرده کاکا
سواره قایق مهتاب شد رفت
دل بیطاقتش بیتاب شد رفت
کنار رود و مشک تیر خورده
عمو از خجالت آب شد رفت
سواره قایق مهتاب شد رفت
دل بی طاقتش بیتاب شد رفت
کنار رود و مشک تیر خورده
عموم از خجالت آب شد رفت
به چشمات خواب برمیگرده کاکا
به شب مهتاب برمیگرده کاکا
شنیدی که میگن مرد و قولش
عمو با آب برمیگرده کاکا
به چشمات خواب برمیگرده کاکا
عمو با آب برمیگرده کاکا
به چشمات خواب برمیگرده کاکا
عمو با آب برمیگرده کاکا
به چشمات خواب برمیگرده کاکا
عزیزم
به چشمات خواب برمیگرده کاکا
عمو با آب برمیگرده کاکا
باغ و بهار با صدای امیرحسین مدرس
امیرحسین مدرس (مجری، بازیگر و خواننده) قطعه «باغ و بهار» را بر اساس یکی از نوحههای قدیمی خوانده است. این اثر متعلق به آلبوم «ماه نی» تولید شده در سال ۱۳۸۵ است و آهنگسازی و تنظیم آن به عهده حمیدرضا صدری بوده است. آلبوم «ماه نی» که در رثای امام حسین (ع) و واقعه عاشوراست، ۱۲ قطعه دارد که تمامی آنها بر اساس اشعار و نوحههای قدیمی تهران تولید شدهاند.
***
بده جام مکرر به یاد رخ اکبر
کزین آینه پیدا بود روی پیمبر، بود روی پیمبر
ببین روی چو ماهش، ببین طرز نگاهش
شب قدر حسین است، سر زلف سیاهش
سر زلف سیاهش
گلم باغ و بهارم، همه دار و ندارم
گلم باغ و بهارم، همه دار و ندارم
ببین آنسوی میدان، حسین سر به گریبان
مه من شده پنهان، به زیر ثم اسبان
به زیر ثم اسبان
پسر سرو کشیده، پدر نخل خمیده
کس اینگونه پدر را، سر آسیمه ندیده
سر آسیمه ندیده
گلم باغ و بهارم، همه دار و ندارم
گلم باغ و بهارم، همه دار و ندارم
همه ناله برآرید، همه اشک ببارید
گل پرپر ما را، سوی خیمه بیارید
سوی خیمه بیارید
گلم باغ و بهارم، همه دار و ندارم
گلم باغ و بهارم، همه دار و ندارم
جوانان بنی هاشم بیایید، علی را بر در خیمه رسانید
خدا داند که من طاقت ندارم، علی را بر در خیمه رسانم
داغ نهان با صدای محمد اصفهانی
محمد اصفهانی قطعه «داغ نهان» را با محوریت حوادث بعد از واقعه کربلا خوانده است. ترانه این اثر را عبدالجبار کاکایی سروده و فرید سعادتمند آهنگسازی آن را به عهده داشته است.
***
گریه نکن میگذرد این شب محنت بار
یوسف تو شهره شود بر سر هر بازار
گریه نکن میگذرد این شب محنت بار
یوسف تو شهره شود بر سر هر بازار
فردا کاروان آید بر چاه بیند گوهری تابان، چون ماه
دارد در دل رازی از این شب کوتاهای آتش پنهان در من برخیزای شسته به خون پیراهن برخیز
برخیز با داغ نهان برگیر این بار گرانروشن کن چشم جهان خطبه بخوان زینب
خطبه بخوان زینبای خواب از چشم تو دور بیداد از خشم تو کور
آوار شو بر سر زور خطبه بخوان زینب
خطبه بخوان زینب
آتش تنهایی در دل دارم دست اگر از عشق تو بردارم
آتش تنهایی در دل دارم دست اگر از عشق تو بردارم
مولای عشق با صدای علیرضا عصار
علیرضا عصار که از خوانندگان پرکار دهههای هفتاد و هشتاد است، قطعه «مولای عشق» را با مضمون و محوریت حماسه کربلا خوانده است. «مولای عشق» متعلق به آلبومی به همین نام است که در سال ۱۳۸۲ تولید شده و تمام قطعات آن با موضوع کربلا ساخته شدهاند.
ترانهسرای همه قطعات آلبوم «مولای عشق» مهدی شریفی است که ترانهها را در فضای کهن و با زبانی رسمی سروده و آهنگسازی را فواد حجازی همکار قدیمی عصار به عهده داشته است.
***
ظهر خون مولا به تسبیح و نماز
در میان خیمهها راز و نیاز
محشری شد، چون وضو سازد به خون
قبله اش عشق است و تسبیحش جنون
کربلا سجادهی مولای عشق
روی دوشش آتشین شولای عشق
قدسیان آسمانی سوختند
چشم بر مولای محشر دوختند
پس به تکبیر در رکوع آمد به ناز
گفت یارب من حسینم در نماز
گویدش یارب ذبیح الله منم
پاره پاره قطعه قطعه این تنم
هر نفس ذکرم فقط نام تو باد
مست مست از دُردی جام تو باد
تن که ارزان است گو جان میدهم
هرچه خواهی تو بگو آن میدهم
خوانمت امروز در میدان جنگ
آن زمان بارد به رویم تیر و سنگ
امتحانم کن که، چون عاشق شدم
بی کفن بی سر ترا لایق شدم
مهر تو گردد به جان من فزون.
چون ببینم کودکانم غرق خون
کو قیامت تا تماشایم کند
کو توانی تا که حاشایم کند
پس به تکبیر در رکوع آمد به ناز
گفت یارب من حسینم در نماز
گویدش یارب ذبیح الله منم
پاره پاره قطعه قطعه این تنم
هر نفس ذکرم فقط نام تو باد
مست مست از دردی جام تو باد
تن که ارزان است گو جان میدهم
هرچه خواهی تو بگو آن میدهم
خوانمت امروز در میدان جنگ
آن زمان بارد به رویم تیر و سنگ
امتحانم کن که، چون عاشق شدم
بی کفن بی سر تو را لایق شدم
مهر تو گردد به جان من فزون.
چون ببینم کودکانم غرق خون
کو قیامت تا تماشایم کند
کو توانی تا که حاشایم کند
ظهر خون مولا به تسبیح و نماز
در میان خیمهها راز و نیاز
محشری شد، چون وضو سازد به خون
قبله اش عشق است و تسبیحش جنون
کربلا سجادهء مولای عشق
روی دوشش آتشین شولای عشق
قدسیان آسمانی سوختند
چشم بر مولای محشر دوختند
تعزیه با صدای قاسم افشار
قاسم افشار که خواننده قدیمی موسیقی پاپ است، آهنگ «تعزیه» را به مناسبت ایام محرم و سوگواری امام حسین (ع) خوانده است. ترانه این اثر سروده عبدالجبار کاکایی است و امیر هوشنگ شاهرخی آهنگسازی و تنظیم آن را به عهده داشته است.
***
مولا حسین جان، مولا حسین جان
آقای من دنیای من مولا حسین جان
آقای من دنیای من مولا حسین جان
پرچممو دست میگیرم دور سرم تکون میدم
از همه دیوونه ترم پاش برسه نشون میدم
پرچممو دست میگیرم دور سرم تکون میدم
از همه دیوونه ترم پاش برسه نشون میدم
مولا حسین جان، مولا حسین جان
آقای من دنیای من مولا حسین جان
آقای من دنیای من مولا حسین جان
ببین رو بوم خونهها پرچمای سبز و سیاه
علامتا و علم و عاشقی و عاشقیا
لباس قرمز میپوشه یکی یزیدش میکنن
یکی امام حسین میشه تشنه شهیدش میکنن
یکی امام حسین میشه تشنه شهیدش میکنن
تشنه شهیدش میکنن
داغ حسین تشنه لب زینبو محضون میکنه
اونجا که شمر تعزیه اشکاشو پنهون میکنه
خیمه رو آتیش میزنن رقیه فریاد میزنه
ابن زیاد تعزیه میخنده و داد میزنه
ببین وداع آخرو زمزمههای خواهرو
چطور به میدون میبره بچههای برادرو
مثل یه حبه قندی که تو آب چشمه حل میشه
تا لب غصه میرسه تلخه، ولی عسل میشه
تلخه، ولی عسل میشه
پرچممو دست میگیرم
دور سرم تکون میدم
از همه دیوونه ترم
پاش برسه نشون میدم
پرچممو دست میگیرم
دور سرم تکون میدم
از همه دیوونه ترم
پاش برسه نشون میدم
مولا حسین جان
مولا حسین جان
آقای من دنیای من مولا حسین جان
آقای من دنیای من مولا حسین جان
مولا حسین جان
مولا حسین جان
آقای من دنیای من مولا حسین جان
آقای من دنیای من مولا حسین جان
مولا حسین جان
مولا حسین جان
آقای من دنیای من مولا حسین جان
آقای من دنیای من مولا حسین جان
روز واقعه با صدای علی زندوکیلی
علی زندوکیلی قطعه «روز واقعه» را با توجه به واقعه عاشورا خوانده است. «روز واقعه» مربوط به نمایشنامهخوانی نمایشنامهای با همین نام نوشته بهرام بیضایی است که محمد رحمانیان کارگردانی آن را به عهده داشته است. ترانه قطعه «روز واقعه» سروده افشین مقدم است و علیرضا افکاری آهنگسازی آن را به عهده داشته.
***
چگونه با تو باشم که در تو فنا شم
تو رفتهای و بهتر که من هم نباشم
چگونه جان خود را به دستم بگیرم
بگو چگونه باید برایت بمیرم
به عمره با تو بودن به خود برنگشتم
هرآنچه که تو از آن گذشتی گذشتم
تو با دلم چه کردی که در زمان ندیدم
من آن نشانهها را به این نشان ندیدم
یاحسین با صدای مهدی یغمایی
مهدی یغمایی که طی سالهای فعالیتش چندین اثر مناسبتی خوانده، قطعه «یا حسین» را با محوریت محرم و واقعه عاشورا ارائه کرده است. «یا حسین» یکی از قطعات آلبوم گروهی «سلام آقا» است که دیماه سال ۱۳۸۸ با آثاری از محسن چاوشی، رضا صادقی، محمد علیزاده و مهدی یغمایی منتشر شد. یغمایی در این آلبوم آثار دیگری نیز دارد که «ماه قبیله»، «گل پرپر» و «شام غریبان» نام دارند.
ترانه قطعه «یا حسین» سروده بهزاد بمانی است و مهدی یراحی تنظیم و آهنگسازی آن را به عهده داشته است.
***
مردن در این بادیه رویاست با حسین
راه طواف کعبه از اینجاست با حسین
گاهی عطش نشانهی سیراب بودن است
وقتی دلی به وسعت دریاست با حسین
وقتی دلی به وسعت دریاست با حسین
سر نیزههای لشکر شب را نگاه کن
سرهای این قافله بالاست با حسین
با خون خود به قلهی تاریخ رفته است
زخم تمام مردم دنیاست با حسین
آزادگی به قیمت خون میشود شبی
این آخرین وسوسهی ماست با حسین
وقتی دلی به وسعت دریاست با حسین
کربلا با صدای محسن یگانه
محسن یگانه در اواسط دهه هشتاد، آهنگ «کربلا» را با موضوع ماه محرم و واقعه عاشورا خواند.
***
نه اشکاتو نگه دار واسه غروب فردا
یکی بصورت گل سیلی میکوبه فردا
فردا عاشقان پیرو رو دوششون میارن
اون قامت رشیدو کشون کشون میارن
نه اشکاتو نگه دار باز محشر گناه
مهمون سرای بیآب باز قتلگاه ماه
نه جانشین ابلیس مهموننوازی این نیست
آهای خلیفه کفر این حقهبازی دین نیست
این چه شمعیه که جانها همه پروانه اوست
طفلکی ضخم تاول میسوزونه پاهاشو.
ولی بازم رو پاهاش میخوابونه باباشو
واسش لالایی میگه برای آخرین بار
باباشو سر بریدن بابا خدانگهدار
نه اشکاتو نگه دار باز محشر گناه
مهمونسرای بی آب باز قتلگاه ماه
آهنگ محسن چاوشی به نام حسین
***
از دور ندا داد برادر برده اند سر و دست و تنم را
بستند به ناحق ره حق را کشتند گلوی نفسم را
دستی که بدادی به خدایت دستان خدا بود بریدند
آن دست ببرد سر هر را خشکاند همه کار و کسم را
بی دست به دیدار خدا شو خود مست دیدار خدا شو
سیراب شوی از بر معبود من نیز شکستم قفسم را
هرآنچه که دلبستگیم بود از بند دل و جان برادر
دادم به رهش جانمو حتی فرزند صغیر نو رسم را
من تا چه خواهم که نیرزد تاجی که پر از نخوت و رنگ است
من در پی حق آمده بودم بر تیغ کشانم هوسم را
گر باز بیایم به زمانت گر باز کشانند به تیغم
تقدیم کنم جان و سرم را تعظیم کنم دادرسم را
لبخند نیامد به لبانم از فتنهی گردن به جرسها
رو ترش کنم اهل هوس را عباس بداند هوسم را
بخند نیامد به لبانم از فتنهی گردن به جرسها
رو ترش کنم اهل هوس را عباس بداند عبسم را
هر بار بیاید شب هجران در گور بلرزد تن شیطان
افتاده ز چشم نور بنگر خود نور مزار خلصم را
آن ذبح خیالش که بریده ست، اما به زمین هرزهی خود را
این داس هرس کرد هوس را خود آ به تماشا هرسم را
راغب - حضرت عشق
***
حضرت عشق مزن حرفی از مرگ به من، دیگر از داغ مخوان یارمرو یار مرو
جان ودل باخته ام باعطش ساخته ام
(ای وفادار بمان) یار مرو یارمرو
تو سوی میدان میروی با کام عطشان
من بی قرارو بی شکیب و دل پریشان
بمان .. یار مرو
ماه من شام و سحر بر سر نی جلوه مکن
که تب دیدنتای لاله بدن ماند به جان
شوق دیدار شدم، دیده خونبار شدمای سپیدار بمان، چشم بیدار بمان
بردلم داغ منه بیش از این زخم مزن نازنین یار مرو یارمرو
روح بیدار تویی زخم دیدار منم نازنین یارمرویار مرو
کو مشک ودست ساقی توای برادر
در موجی ازخون شد شناورای برادر بمان یارمرو
ازفرات آمدهای از چه تو با قد کمان
من بمیرم که تو داری غم عباس جوان
شوق دیدار شدم، دیده خونبار شدمای سپیدار بمان، چشم بیدار بمان
بردلم داغ منه بیش از این زخم مزن نازنین یار مرو یارمرو
روح بیدار تویی زخم دیدار منم نازنین یارمرویار مرو
تو سوی میدان میروی با کام عطشان
من بی قرارو بی شکیب و دل پریشان
بمان .. یار مرو
منبع: ایلنا / تابناک جوان