به گزارش تابناک جوان، امروز (چهارشنبه ۶ مرداد) با طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی طبق اصل ۸۵ قانون اساسی موافقت شد. نمایندگان مجلس میگویند این طرح برای صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی است.
نمایندگان با ۱۲۱ رای موافق، ۷۴ رای مخالف و ۹ رای ممتنع با بررسی این طرح بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی در کمیسیون مشترک موافقت کردند.
طبق اصل ۸۵ قانون اساسی، طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی در کمیسیون تخصصی مورد بررسی قرار خواهد گرفت و بعد از تائید شورای نگهبان، به صورت آزمایشی اجرا میشود.
اصل ۸۵ قانون اساسی چیست؟
اصل ۸۵ قانون اساسی این اجازه را به مجلس میدهد که در مواردی بدون ارجاع طرحها به صحن علنی و رایگیری از کلیه نمایندگان، قانونی را در کمیسیونهای داخلی خود تصویب کرده و برای مدت معین و به صورت آزمایشی آن را مستقیما برای اجرایی شدن ابلاغ کند.
مطابق اصل ۸۵ قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی میتواند در موارد ضروری صلاحیت وضع قوانین آزمایشی را به کمیسیونهای خویش تفویض کند.
اصل ۸۵ قانون اساسی مقرر میدارد: سمت نمایندگی قائم به شخص است و قابل واگذاری به دیگری نیست. مجلس نمیتواند اختیار قانونگذاری را به شخص یا هیأتی واگذار کند، ولی در موارد ضروری میتواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل هفتادودوم به کمیسیونهای داخلی خود تفویض کند، در این صورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین مینماید به صورت آزمایشی اجرا میشود و تصویب نهایی آنها با مجلس خواهد بود.
اصل ۸۵ در طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی:
بر اساس این اصل، طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» بجای بررسی نهایی در صحن مجلس، در کمیسیون مشترکی متشکل از چند کمیسیون تخصصی مجلس بررسی و برای اجرا در مدت آزمایشی ۳ تا ۵ سال (پس از تایید شورای نگهبان) تصویب خواهد شد.
جنجال طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی
محدودیتهای اینترنت و فیلترینگ شبکههای اجتماعی و آسیب به کسب و کارهای مرتبط، از مهمترین مسائل مطرح شده از سوی منتقدان است.
مطرح شدن این طرح در فضای رسانهای کشور موجی از مخالفتها و نگرانیها را در میان فعالان رسانه ای، نخبگان سیاسی و بسیاری از کاربران فضای مجازی به راه انداخته است.
قبل از این بیش از ۵۰۰ هزار نفر از کاربران با امضای کارزاری آنلاین مخالفت خود را با اقدام مجلس بیان کرده بودند.
گوگل و اینستاگرام در چه صورتی بسته میشود؟
در بین انتقادات جامعه رسانه ای، ادعای فیلتر شدن گوگل و اینستاگرام بعد از تصویب این طرح مطرح شده است. در این باره خبرگزاری مهر نوشت: رضا تقیپور به عنوان طراح این طرح، گفت: اکثر انتقادها و شکایات مربوط به طرح اولیه صیانت بود که متأسفانه این انتقادات به پای این طرح نوشته شد.
وی گفت: بر اساس این طرح، صندوقی برای حمایت از کسب و کارها تشکیل میشود. کسب و کارهای داخلی برای تأمین منابع مورد نیازشان مشکلات جدی دارند. در سال ۹۶ برای حمایت و ساماندهی پیامرسانهای داخلی، شورای عالی فضای مجازی مصوبهای داشت و کل حمایت ما از پیامرسانهای داخلی، اعطای پنج میلیارد تومان وام بود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس اظهار داشت: این اعتبار در مقابل ۳۵۰ میلیون دلار هزینه تلگرام برای ایجاد و توسعهاش بود. اگر با انصاف قضاوت کنید، میبینید که پیامرسانهای داخلی قدرت رقابت با پیامرسانهای خارجی را ندارند.
تقیپور با بیان اینکه اگر از پیامرسانهای داخلی حمایت نکنیم، قدرت رقابت با پیامرسانهای خارجی را نخواهند داشت، گفت: در مورد محل منابع این صندوق نیز قانونگذاری دقیقی انجام شده تا منابع مورد نیاز برای حمایت از پیامرسانهای داخلی وجود داشته باشد.
وی در ادامه فرصتهای این طرح برای فضای مجازی را تشریح کرد و گفت: طرح صیانت از فضای مجازی به دنبال رفع تبعیض بین پلتفرمهای داخلی و خارجی است. تا امروز برای پهنای باند به طرف خارجی پول پرداخت میکردیم، اما طبق این طرح، به تولیدکننده محتوای داخلی حقالسهم خواهیم داد و اعتبار این کار از محل صندوق تأمین میشود.
نماینده مردم تهران در مجلس ادامه داد: ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر سالها در رشتههای مربوط به فضای مجازی تحصیل کردند. این افراد باید در کجا کار کنند؟ باید فضا برای فعالیت آنها باز شود.
تقیپور با تأکید بر اینکه موضوع این طرح مسدودسازی نیست، گفت: میگویند از فردا گوگل و اینستاگرام بسته میشود؛ اینگونه نیست. طبق این طرح تا زمانی که نرمافزارها و پلتفرمهای داخلی رشد نکرده و نتوانند تمام سرویسهای مورد نظر را ارائه دهند، متوقف نمیشوند.
وی گفت: این طرح دست مسئولان را باز میکند تا با پلتفرمهای خارجی رایزنی کنند که در چارچوب قوانین و مقررات جمهوری اسلامی فعالیت کنند.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با تأکید بر اینکه طرح صیانت از فضای مجازی درواقع آغاز قانونمند شدن فضای مجازی برای حمایت از کاربران است، اظهار داشت: صاحبان پلتفرمها و اپراتورها و کسانی که دوست ندارند فضای مجازی قانونمند باشد، با این طرح مخالف هستند. پلتفرمهای خارجی درآمد بالایی از کشور ما دارند و هیچ مالیاتی پرداخت نمیکنند. چون قانونی در این زمینه وجود ندارد، نمیتوانیم این پلتفرمها را وادار به پرداخت مالیات کنیم.
تقیپور گفت: در صورت تصویب نهایی این طرح، اختصاص امکانات خدمات پرداخت الکترونیک، حقالسهم پهنای باند برای تولیدکنندگان محتوای داخلی و معافیتهای مالیاتی از ابزارهای حمایتی ما برای پلتفرمهای داخلی است.
یک نماینده: ما خودمان از اینستاگرام و واتساپ استفاده می کنیم
نماینده خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی به ایرنا گفت: هدف از تصویب طرح "صیانت از فضای مجازی" بستن اینستاگرام و واتساپ نیست، زیرا خود ما هم از آنها برای پوشش اخبارمان استفاده میکنیم و دلیلی برای بستن این شبکهها وجود ندارد.
واکنش قالیباف: مسدودسازی اینستاگرام و واتسآپ، برنامه مجلس نیست
محمّدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی یادداشتی در صفحه شخصی اش در اینستاگرام منتشر کرد که بدین شرح است:
دربارۀ تصمیم نمایندگان محترم مجلس در واگذار کردن «طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» به کمیسیون، مطابق اصل ۸۵ قانون اساسی ذکر چند نکته را ضروری میدانم:
۱. عمدۀ ادعاهای مطرح شده درباره طرح مطابق واقع نیست و در طرح وجود ندارد لذا کارشناسان و فعالان دلسوز در نظر داشته باشند که تحت تاثیر فضاسازیها و مطالب خلاف واقع، پیش از بررسی دقیق موضع گیری نکنند.
۲. مسدودسازی پلتفرمهای پرکاربرد مانند اینستاگرام و واتسآپ، برنامه مجلس نیست و آنگونه که برخی مطرح میکنند در طرح مذکور وجود ندارد؛ در عین حال بنظر میرسد ابهامات و اشکالاتی در این زمینه وجود داشته باشد که ضروری است حین بررسی طرح، این موضوع بررسی و اصلاح شود.
تصمیم گیری درباره این پلتفرمها مانند اینستاگرام و واتسآپ که دهها میلیون نفر از آنها استفاده میکنند و هزاران کسب و کار در آنها جریان دارد از اهمیت زیادی برخوردار است و پیچیدگیهای فراوانی دارد و باید در خصوص آنها متغیرهای زیادی را مدنظر قرار داد؛ لذا طرح باید بگونهای اصلاح شود که تصمیمگیری نهایی درباره این پلتفرمها مبتنی بر منطقی عقلانی بصورت مستقیم توسط شورای عالی فضای مجازی صورت گیرد.
۳. بعد از کسب نظر هیئت رئیسه مجلس، این طرح در کمیسیونی مخصوص با حضور نمایندگان منتخب از کمیسیونهای مجلس بررسی و تصویب خواهد شد و نمایندگان دولت جدید نیز در جلسات آن حضور خواهند داشت.
۴. بدلیل اهمیت این مسأله برای آحاد مردم و ضرورت ابراز نظر کارشناسی، مذاکرات این کمیسیون بصورت علنی و شفاف خواهد بود.
٥. مدیریت مطلوب و عقلانی فضای مجازی به ترتیبی که منافع مردم را تامین کند، ضرورتی است که همه کشورهای پیشرفته آن را اجرا میکنند.
مخالفان طرح صیانت از حقوق کاربران چه میگویند؟
براساس این طرح و در صورتی که به قانون تبدیل شود، عرضه و استفاده از پیامرسانهای خارجی مستلزم ثبت در پنجره واحد و رعایت قوانین کشور است. جزئیات مورد انتقاد دیگر این طرح به این شرح است:
- مدیریت گذرگاههای اینترنت بر عهده نیروهای مسلح قرار میگیرد.
- پهنای باند پیامرسانهای خارجی را به نصف پیامرسانهای داخلی میشود.
- تمام پیامرسانهای خارجی باید در این پنجره ثبت شوند وگرنه باید مسدود شوند.
- قیمت پهنای باند داخلی باید یک سوم پهنای باند بینالملل باشد.
- وزارت ارتباطات باید پهنای باند پیام رسانهای خارجی را به نصف پیامرسانهای داخلی برساند.
- هر شخصه مبادرت به عرضه، خرید و فروش «رمز ارز» بدون مجوز بانک مرکزی نماید حسب مورد مجازاتهای مقرر مواد ۱۸ و ۱۸ مکرر قانون و مبارزه با قاچاق کالا و ارز محکوم میشود.
- در این طرح آمده هر کسی که برنامهای بسازد که براساس آن امکان دسترسی به پایگاههای اینترنتی و پیام رسانهای غیرقانونی مسدود شده را فراهم کند به حبس یا جزای نقدی درجه شش محکوم میشود.
- فعالیت کاربران و سازمانها در پیامرسانهای مسدود شده مجازات تعزیری درجه ۷ شامل جریمه نقدی و زندان است.
موافقان طرح صیانت از حقوق کاربران چه میگویند؟
موافقان این طرح هر چند تعداشان کم است، اما بر موارد مثبت طرح اشاره میکنند شامل:
- ایجاد اشتغال در فضای مجای برای محصلان این حوزه
- رفع تبعیض بین پلتفرمهای داخلی و خارجی
- تضمین امنیت کاربران
- ممنوعیت کم فروشی ها
- نظارت والدین بر کودکان
- اینترنت بدون فیلتر برای همه (کاربران از فیلتر شکنهای قانونی استفاده خواهند کرد)
- مجازات برای افشاکنندگان اطلاعات کاربران
- افزایش سرعت اینترنت (براساس نوع کاربر)
- حذف اکانت ممنوع میشود
محبوبیت سه پلتفرم خارجی برای کاربران ایرانی
نتایج نظرسنجی ایسپا نشان میدهد، ۷۱.۴ درصد از افراد بالای ۱۸ سال از پیام رسان واتس اپ استفاده میکنند. اینستاگرام با ۵۳.۱ درصد در رتبه دوم و تلگرام با ۴۰.۴ درصد در رتبه سوم قرار دارد. این موضوع نشان میدهد سه پیام رسان و شبکه اجتماعی بینالمللی در صدر استفاده کاربران ایرانی قرار دارند؛ سه پلتفرمی که با طرح صیانت مجلس در معرض فیلترینگ قرار خواهند گرفت.
تاکنون فیلترینگ در ایران جواب نداده
روند استفاده مردم ایران از رسانههای اجتماعی نشان میدهد فیلترینگ نه تنها تاکنون موفق نبوده بلکه بر اساس آمار ایسپا استفاده از این رسانهها روند رو به رشد داشته است.
واکنش برخی چهرهها به طرح جنجالی صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی
در ادامه واکنش های محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات و المیرا شریفی مجری صداوسیما به طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی را میبینید.
متن کامل طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی
متن کامل پيشنويس طرح قانون حمايت از حقوق كاربران و خدمات پايه كاربردی فضای مجازی را می توانید دریافت کنید.
دانلود متن فایل PDF طرح صیانت از کاربران فضای مجازی