در روزها و هفتههای گذشته پس از بازدید تعدادی از منتقدان و صاحبنظران حوزه مرمت بناهای تاریخی از
گنبد مسجد شیخ لطفالله که پس از دو سال موفق به بازدید از این اثر فاخر و ثبت جهانی شدند، حواشی متعددی مبنی بر
مرمت نادرست این اثر جهانی مطرح شد.
با توجه به آن که ابهامات منتقدان و صاحبنظران این حوزه نسبت به
مرمت ترک قبلی برطرف نشده بود و دغدغهمندان این حوزه نگران از تکرار خطاهای مرمتی بعدی پیرامون مرمت این گنبد بودند، با وجود گلایههای رسانهای و فعالان حوزه
میراث فرهنگی، پس توقف مرمت این بنا، باز هم ادامه مرمت این اثر جهانی با پیمانکار قبلی از سر گرفته شد؛ این در حالی است که برخی صاحب نظران حوزه معماری و مرمت، امر «پیمانکاری» را برای درمان و مراقبت از بناهای تاریخی سم مهلک میدانند.
در همین راستا به منظور پیگیری و ارزیابی وضعیت کنونی از مرمت گنبد
مسجد شیخ لطفالله، مهدی حجت رئیس ایکوموس ایران پیرامون حواشی پیش آمده مبنی بر مرمت نادرست گنبد مسجد شیخ لطفالله، گفت: هنگامی که میخواهند گنبد جهانی را مرمت کنند حداقل چند نفر اهل تخصص را دور هم جمع میکنند و با یکدیگر راهکارهای مختلف را مورد بحث قرار میدهند چرا که با فکر یک طبیب یک دانشمند بزرگ را وارد اتاق جراحی نمیکنند.
وی افزود: از نظر من باید برای مرمت
گنبد شیخ لطفالله از کارشناسان بینالمللی نیز دعوت میکردیم چرا که آنها ممکن است روشهای علمی جدیدی داشته باشند که پیش از آنکه دست به فیزیک گنبد بزنیم تمام مسائل موجود را در آن را ببینیم، تشخیص دهیم، سن و عمر ملات را بفهیم، پیرامون رنگ کاشی تصمیم بگیریم.
شما اصفهانیها باید کاری بکنید
رئیس
ایکوموس ایران با بیان آنکه اکنون شاهدیم که رنگ کاشیها به یکدیگر نمیخورد و بالا پایین آنها میزان نیست، ادامه داد: گنبد را بعد از این همه سال خراب کردهاند و به نظر من کارشناسان و مسئولان اصفهان باید در این زمینه به فکر باشند.
حجت افزود: یکبار که به اصفهان آمده بودم، با نگاه نخست متوجه شدم که کاری که در حال انجام است صحیح نیست ودر همان جا گفتم که بیایید جمع شویم، مشورت کنیم، اکنون هم میگویم هرکس که میخواهد به یک اثر مهم جهانی دست بزند، یک شخص آنجا میگوید که من رفتم بررسی کردم و بهترین آدم را پیدا کردم.
وی ادامه داد: مثل این میماند که شما به
داروخانه محلهتان مراجعه کنید و از دکتر بپرسید که من که پدرم فلان مشکل را پیدا کرده است برایش چه کنم و پزشک داروخانه بگوید بیاریدش تا دارویی بدهم بخورد خوب شود. با گنبد
مسجد شیخ لطفالله واقعا اینگونه میشود رفتار کرد؟!
رئیس ایکوموس ایران با بیان آنکه فرد متولی این کار باید کسی باشد با سابقه، پس از آن کمیتهای تشکیل دهند، بحث و گفتگو کنند و متوجه شوند که از روشهای علمی روز چگونه میتوان استفاده کرد، پیرامون برگزاری جلسهای برای حل این معضل، خاطر نشان کرد: حال ما بگوییم مگر فایدهای دارد؟! من چندسال پیش گفتم و معاون اول رئیس جمهور با من تماس گرفتند که چرا شما از این موضوع ناراحتید و من به ایشان توضیح دادم و قرار بر پیگیری شد، اما مسئولان متولی در رودربایستی با یکدیگرند.
هرکاری خواستهاند با گنبد مسجد شیخ لطفالله کردهاند
وی پیرامون بهبود وضعیت موجود برای مرمت گنبد تاریخی شیخ لطفالله، اظهار داشت: اکنون که یک ترک دیگر را نیز برداشتهاند یا مریض میمیرد یا معلوم نیست چه اتفاقی رخ میدهد. هرکاری که خواستند کردهاند و دیگر به ذهنم نمیرسد چه تدبیری میشود کرد.
حجت با بیان آنکه اکنون هم میشود تعدادی جمع شوند، مسائل را مطرح کنند، ادامه داد: من متخصص کار مرمت نیستم، اما به عنوان یک مدیر میراث فرهنگی معتقدم اگر مریضی همچون شیخ لطفالله که یک شخصیت جهانی است بخواهند جراحی کنند چند نفر باید کمیته پزشکی تشکیل دهند، با یکدیگر بحث کنند و بهترین راهکار را برای آن اتخاذ کنند.
رئیس سازمان
ایکوموس ایران، ادامه داد: وزیر، استاندار اصفهان، شهردار اصفهان، شورای شهر و مدیران میراث فرهنگی باید در این زمینه ورود کنند. من به عنوان رئیس ایکوموس میتوانم نامه بنویسم که این اثر از ثبت جهانی خارج شود و صلاح هم نمیدانم که ندانم کاری و جهالت یک دستگاه داخلی را به صحن جهانی بکشانیم.
وی خاطر نشان کرد: مسئول این کار خواست که از خود حرکتی نشان دهد که ما بلدیم مرمت کنیم، اما این کارها اشتباه است و باید این اشتباه را جبران کنند و با بینالمللی کردن موضوع آبروی مملکت خودمان در دنیا میرود. عجیب است که اصفهان استاندار دارد، رئیس شورای شهر دارد، یعنی هیچ کس برای پیگیری این مسئله نیست؟!
مرتضی فرشته نژاد، یکی از اساتید حوزه معماری و
مرمت و از پیشکسوتان این حوزه، پیرامون حواشی پیش آمده درباره نحوه مرمت گنبد تاریخی شیخ لطف الله اصفهان، گفت: بارها گفتیم که فعلا دست نزنید تا جمع مسلط به کار و
علم مرمت نظر دهند که درباره این گنبد باید چه کرد، اما متأسفانه گوش نکردند و کار خودشان را به همین ترتیب که میبینید ادامه دادند.
وی افزود: تا جایی که من نیز اطلاع دارم خرابکاریها زیاد انجام شده است، چندین مرتبه قرار برآن بود که امکانات را فراهم آورند تا بتوانیم گنبد را از نزدیک ملاحظه کنیم، اما خودشان پس از آن دعوتشان را لغو کردند، متأسفانه آنقدر از کارهای مختلف برای بازدید از گنبد صورت دادهاند که دیگر رغبتی ندارم.
استاد معماری و ابنیه تاریخی اصفهان، ادامه داد: یکی دو بار با دوربین خودم هنگامی که میدان خلوت بوده از کوچه پشت مطبخ به آنجا رفتم و با زوم دوربین گنبد را دیدهام، با همین وسیله ناقص خرابکاریهای زیادی همچون فاصلهای که بین طرحها افتاده یا چند رنگ شدن ترکهای گنبد، یا مسائلی که پیرامون نصب این کاشیها هست قابل ملاحظه است.
وی با بیان آنکه در زمانی که شاغل بودیم هنگامی که میخواستیم نظارت انجام دهیم بسیار دقت میکردیم که از هماهنگی و مرغوبیت لازم برخوردار باشد، بیان کرد: متأسفانه فعلا کار متشکل از یک کارفرمای ناشی و یک پیمانکار ناشی شده و متأسفانه کارفرما و پیمانکار عملکرد خوبی در این زمینه ندارند.