آسیب‌های جسمی بازی‌های رایانه‌ای

بازی‌های رایانه‌ای علاوه بر فوایدی که برای برخی از آن‌ها ذکر شده، ضرر‌ها و آسیب‌هایی را نیز به جسم و روان کاربران وارد می‌کنند که در برخی اوقات این ضرر‌ها قابل جبران نیستند و در عین ناباوری، لطمه‌های جدّی و حتّی دور از ذهنی را برای مخاطبان خود به یادگار می‌گذارند. در ادامه به برخی از این آسیب‌ها اشاره می‌شود.رایانه‌ها که امروز تقریباً در بیش‌تر شئون زندگی انسان‌ها راه یافته اند، چون دیگر ساخته‌های دست بشر، دو روی سکه دارند که یک روی آن، بهره گیری درست و مفید برای سرعت بخشی، دقت در کار‌ها و کمک به پیش رفت امور است و روی دیگر آن، استفاده‌های نادرست و نابجا است که گاه، آسیب‌های فراوان را در پی دارد. در دنیای رایانه، آن چه بیش‌تر نوجوانان را شیفته خود می‌کند، همان چیزی است که به آن، «بازی‌های رایانه ای» می‌گویند. فناوری و پیش رفت کیفی این بازی‌ها موجب شده است تا به فاصله کوتاهی، در سراسر دنیا و همچنین در کشورمان ایران، رواج گسترده‌ای بیابند. این بازی ها، با بهره گیری از تصاویر پرتحرک و صد‌های مهیج، دنیایی از هیجان را به این انسان‌های تشنه جنب و جوش ارزانی می‌کند و همین جذبه و کشش زیاد است که روح و جسم آنان را برده وار، مطیع خود می‌سازد و به دنیایی از تخیلات می‌برد که خود را محور و قهرمان اصلی ماجرا می‌پندارند. این بازی‌ها با ترفند‌های گوناگون چنان تأثیری بر فکر و اعصاب فرد می‌گذارند که در واقع خود او نیز جزئی از این مجموعه ماشینی می‌شود.

آسیب‌های بازی‌های رایانه‌ای و زیان‌هایی که از آن‌ها عاید کاربران این بازی‌ها می‌شود، به دو دسته تقسیم می‌شود:

الف) آسیب‌های جسمی

ب) آسیب‌های روانی و تربیتی

١ـ چشمان فرد، به دلیل خیره شدن مداوم به صفحه نمایش رایانه، تلویزیون، تلفن همراه و تبلت، به شدت تحت فشار نور قرار می‌گیرد و دچار عوارض منفی می‌شود. مشاهده‌ها نشان می‌دهد که نوجوانان، چنان غرق بازی می‌شوند که به دلیل درگیر شدن در ماجرای بازی، به کلی از فشار وارده بر چشم و ذهن خود غافل می‌شوند. هنگام بازی رایانه ای، چشم حدود چهار هزار حرکت در ساعت دارد و ناچار است فشار زیادی را برای دیدن دقیق و تمرکز روی صحنه‌هایی که پشت سر هم و با سرعت نمایش داده می‌شوند، تحمل کند. این اتفاق در نهایت باعث تحریک پذیری سیستم عصبی شده و مشکلات چشمی گوناگونی مثل تاری دید، عدم تطابق و دو بینی حتی تیک در پلک‌ها را هم به دنبال دارد.
٢ـ به دلیل این که نوجوان در یک وضعیت ثابت تا ساعت‌ها می‌نشیند، ستون فقرات و استخوان بندی اش دچار اشکال شده و فرد، مبتلا به آرتروز می‌شود. همچنین احساس سوزش و سفت شدن گردن، کتف‌ها و مچ دست، از دیگر عوارض کار ثابت و طولانی مدت با رایانه است. یکی دیگر از عوارض نشستن‌های طولانی پشت کامپیوتر و تلفن‌های همراه و ...، عارضه گردن پیامکی است که پیش از این در باره آن توضیح داده شد.
تحقیقات نشان داده به ازای هر یک ساعتی که کودکان صرف بازی کردن با کنسول‌های بازی می‌کنند، احتمال ابتلای آن‌ها به درد‌های مفصلی، نزدیک به ٥٠ درصد افزایش پیدا می‌کند و هر چه سن کودک پایین‌تر باشد احتمال ابتلای او به درد‌های مفصلی هم بیشتر است، به طوری که یک کودک ٧ ساله که در روز ٢ ساعت به بازی‌های رایانه‌ای مشغول است، نسبت به یک کودک ١٠ ساله درد بیشتری در ناحیه مچ و انگشتان دست پیدا می‌کند؛ چرا که عضلات و تاندون‌های این کودکان هنوز در حال رشد است. به طور کلی بازی‌های رایانه‌ای برای سلامت عضلات و تاندون‌های دست کودکانی که در سن رشد قرار دارند، مناسب نیست.

٣ـ هیجان همیشگی هنگام بازی، بر روی ارگانیسم فرد تأثیر گذاشته و پی آمد‌های منفی بر دستگاه گردش خون و گوارش می‌گذارد، همچنین این هیجان‌های دروغین، سلامت روانی کودک را به خطر می‌اندازد که در آینده به آن خواهیم پرداخت. وارد آمدن استرس فراوان به کودکان، موجب تغییرات فشار خون و تعداد ضربان قلب می‌شود. «پل اینیچ» محقق آمریکایی می‌گوید: اندازه ضربان قلب و ترشّح هورمون‌ها در حین بازی‌های رایانه‌ای افزایش می‌یابند و کسانی که تنها به بازی نگاه می‌کنند و حتی در آن شرکت نمی‌کنند، فشار‌های عصبی زیادی را متحمّل می‌شوند.
٤ـ پوست فرد، در معرض بمباران همیشگی پرتو‌هایی قرار می‌گیرد که از صفحه رایانه پخش می‌شود و همین امر زمینه ابتلا به بیماری‌های پوستی را فراهم می‌سازد.
٥ـ ایجاد تهوّع و سرگیجه، به ویژه در کودکان و نوجوانانی که زمینه صرع دارند، از دیگر عوارض این بازی هاست. به نظر برخی از متخصصان اعصاب و روان، بازی‌های پرهیجان رایانه‌ای که طی آن، صفحه نمایش گر رایانه، از فلاش‌ها و شعاع‌های خیره کننده نوری پوشیده می‌شود، سبب بروز هیجان‌های شدید عصبی در نوجوانانی می‌شود که از نظر عصبی ضعیف هستند و برای ابتلا به صرع، آمادگی دارند. به گفته پزشکان، دلیل عمده ناراحتی صرع، مربوط به کسانی می‌شود که نسبت به نور حساسیت دارند و تحمل چشمک‌های پی در پی نور در بازی‌های رایانه‌ای برای آنان دشوار است.
به گفته انجمن بیماران صرع انگلیس، حدود یک درصد از نوجوانان غیرمبتلا به بیماری صرع، به نور حساسیت دارند؛ در حالی که این رقم در میان بیماران مبتلا به این بیماری، پنج درصد است که حتی در مواردی هنگام بازی، مرگ کاربر مبتلا به صرع نیز گزارش شده است. مادر یک نوجوان ١٤ ساله در یک بررسی که روزنامه انگلیسی «سان» در این باره انجام داده است، خبر از فوت فرزند خود بر اثر بازی رایانه‌ای می‌دهد و می‌گوید: پسرش پس از یک ساعت بازی، دچار تشنج شد و به زمین افتاد و چند دقیقه بعد، جان سپرد.
٦- خوردن تنقلات و خوراکی هنگام تماشای تلویزیون یا بازی رایانه ای، کودک را در معرض چاقی قرار می‌دهد؛ چرا که فرد بدون توجه و ناآگاه از مقدار موادی که مصرف می‌کند، فقط این خوراکی‌ها را می‌خورد و در بسیاری موارد به دلیل اینکه به مقدار زیادی حواس خود را به آنچه که می‌بیند معطوف نموده، از غذا‌های آماده و یا خوراکی‌هایی با ارزش غذایی کم و کالری بالا استفاده می‌کند که به راحتی خورده می‌شوند و نیازی به جویده شدن ندارند. از سوی دیگر ساعت‌های طولانی بدون تحرّک در مجاورت کنسول بازی یارانه ای، در کنار خوردن غذا و تنقّلات پُرکالری، سرعت چاقی و افزایش وزن را دوچندان می‌کند. از سوی دیگر، در پاره‌ای از اوقات در بازی‌های رایانه‌ای طولانی مدّت، کودکان یک یا چند وعده غذایی خود را از روی غفلت یا هیجان بالای بازی حذف می‌کنند و این، بیشترین آسیب را به عادات و رفتار‌های تغدیه‌ای آنان می‌زند، که در نتیجه باعث سوء تغذیه و بیماری‌های تابع آن می‌گردد.
٧- یکی دیگر از عوارض این بازی ها، تیک‌های عصبی است. هیجان زیاد باعث انقباض دائم عضلات شده و کودکان و نوجوانان را دچار عوارضی مانند تیک‌های عصبی، جویدن گوشه لب و ناخن، قفل شدن دندان ها، اخم و چین و چروک صورت می‌کند.
٨- از عوارض دیگر بازی‌های رایانه‌ای می‌توان به اختلال در رشد جسمی کودک و نوجوان اشاره کرد. مهارت‌های حرکتی و تکامل رشد جسمانی همه از آثار مثبت و جنب و جوش و بازی در دوران کودکی است، اما هنگامی که حرکات فیزیکی محدود می‌شود و کودک ساعت‌ها وقت خود را رو به روی تلویزیون یا رایانه می‌گذارند، استخوان و مفاصلی که در این دوران باید نهایت رشد خود را داشته باشد، از تکامل بازمانده و آسیب می‌بینند، در نتیجه رشد کودک دچار اختلال می‌شود. بسیاری از مهارت‌های فردی در این کودکان، تکامل پیدا نمی‌کند و از آنجا که حرکت دست تنها فعالیت بازی رایانه‌ای است، کودکان نمی‌توانند فعالیت‌های شخصی شان را با سرعت عمل انجام دهند.

 

- سایت راسخون