کرونای دلتا پلاس یا دلتا چیست؟
براساس اعلام پایگاه خبری چینی "سوت چاینا مورنیگپست"، سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که نوع "دلتا" ویروس کرونا که در حال حاضر در بیش از ۷۰ کشور مواردی از آن ثبت شده است، میرود تا به بیماری غالب ناشی از کووید ۱۹ در سطح جهان تبدیل شود.
نوع جهش یافته ویروس کرونا که کانون آن کشور هند گزارش شده است در اکثر کشورهای اروپایی در حال افزایش است و حتی در کشور آسیایی ویتنام نیز که پیشتر خبر از مهار کامل ویروس کرونا اعلام شده بود نیز نوع دلتا شایع شده است و در کشورهایی مانند استرالیا، اندونزی، سنگاپور، انگلیس، هنگ کنگ نیز خبرهایی در خصوص جهش این نوع از ویروس منتشر شده است.
در روزهایی که طرح واکسیناسیون در دنیا و در ایران به صورت گسترده در حال اجراست و محققان تنها راه پایان یافتن این پاندمی را واکسینه کردن افراد میدانند این سوال مطرح میشود که آیا واکسنهای فعلی کرونا قادر هستند نوع جدید ویروس کرونا را مهار کنند؟
پاسخ به این سوال و پرسشهای دیگری از این دست نظیر اینکه نوع دلتای کروناویروس چیست و چه فرقی با انواع قبلی دارد؟ چه علائمی دارد و چرا خطرناکتر است و روش درمان آن به چه شکل است و اینکه چرا هر از گاهی شاهد بازی جدید این ویروس با نوع جهش یافته هستیم و چه زمان این بازی تمام خواهد شد، را در ادامه خواهیم پرداخت.
آنچه باید در مورد نوع دلتا پلاس ویروس کرونا بدانید
نوع دلتا پلاس (Delta plus ) که بهعنوان «نوع نگرانکننده» ویروس کرونا اعلام شده است در مقایسه با سایر سویهها میل بیشتری به بافتهای ریه دارد. با این حال، دکتر ان کا آرورا، رئیس کارگروه کووید-۱۹ تحت گروه مشاوره ملی فنی در مورد ایمنسازی (NTAGI) هند اظهار کرد: به این معنی نیست که نوع دلتا پلاس باعث بیماری شدیدتر یا قابلیت انتقال بیشتر خواهد شد.
به نقل از نیوز، دکتر ان کا آرورا گفت: «دلتا پلاس در مقایسه با سایر انواع آن تمایل بیشتری به پوشش مخاط در ریهها دارد اما به این معنی نیست که باعث بیماری شدیدتر و یا قابلیت انتقال بیشتر میشود. البته اگر این نوع به بافت ریه آسیب بیشتری برساند هنوز مشخص نیست.»
وی تاکید کرد: تاثیر سویه دلتا پلاس تنها با شناسایی موارد بیشتر مشخص خواهد شد، اما به نظر میرسد این بیماری بهطور کلی در همه افرادی که یک یا دو دوز واکسن دریافت کردند، خفیف است. ما باید کاملا مراقب باشیم و گسترش آن را بررسی کنیم تا این امر به ما میزان انتقال را ارائه دهد.
آرورا بیان کرد: تعداد موارد شناسایی شده دلتا پلاس ممکن است بیشتر باشد زیرا ممکن است افراد بدون علامت نیز وجود داشته باشند که هیچ علائمی ندارند اما ویروس را حمل میکنند و آن را گسترش میدهند.
اما نکته مهم این است که نظارت ژنومی ما آن را به درستی و به اندازه کافی زودهنگام شناسایی کرده است. قبلا نیز به ایالات گفته شده که این مورد یک «نوع نگرانکننده» است و نیاز به اقدام دارد به همین دلیل چندین ایالت برنامهریزیهای اندکی برای مناطقی که ویروس شناسایی شده است، انجام دادهاند تا از شیوع آن جلوگیری کنند. بدیهی است که واکسیناسیون باید در این مناطق افزایش یابد.
وی در رابطه با اینکه آیا این نوع میتواند موج بعدی ویروس را تحریک کند یا خیر گفت: اکنون ارزیابی آن دشوار است.
وی ادامه داد: «امواج به انواع جدید یا جهشهای جدید مرتبط هستند بنابراین این احتمال وجود دارد که این نوع جدید باشد اما اینکه آیا به موج بعدی منجر میشود، پاسخ دادن آن دشوار است زیرا به دو یا سه مورد بستگی خواهد داشت.»
دکتر آرورا افزود: اولین مورد این است که ما در سه ماه گذشته موج شدیدی داشتیم و هنوز هم ادامه دارد و شاهد هستیم که در هشت تا ۱۰ روز گذشته تعداد موارد در ۵۰ هزار مورد باقیمانده است، در حالی که در بعضی مناطق موارد همچنان ادامه دارد بنابراین این موج از بین نرفته است.
وی توضیح داد: موج قبلی بر روی پاسخ جامعه به نوع دیگر تاثیر میگذارد و موج بعدی به این بستگی دارد که چه جمعیتی در موج قبلی آلوده شدهاند. اگر بخش بزرگی آلوده شوند، در موج بعدی بیماری افراد مانند سرماخوردگی معمولی خواهد بود و ممکن است به بیماری جدی یا مرگبار مبتلا نشوند.
ثانیا، مورد مهم دیگر واکسیناسیون است، اگر سرعت واکسیناسیون افزایش یابد، حتی اگر با یک دوز ایمنسازی سریع ایجاد شود موثر خواهد بود و روشی که برای آن برنامهریزی میکنیم احتمال موج بعدی را بسیار کم خواهد کرد زیرا واکسن به علاوه رفتار مناسب، ما را از موج بعدی نجات و آن را کاهش میدهد و نمیتواند خسارت وارده موجهای قبلی را ایجاد کند.
نسخه دلتا پلاس کووید-۱۹
این نوع در اوایل ماه جاری شناسایی شد و به تازگی به «نوع نگرانکننده» تبدیل شده است. تاکنون ۵۱ مورد مبتلا در ۱۲ ایالت کشف شده است که ماهاراشترا حداکثر موارد این سویه جدید را گزارش کرده است.
یک مطالعه انجام شده توسط شورای تحقیقات پزشکی هند با همکاری کالج امپریال لندن مشخص کرد: موج بعدی کووید-۱۹ ممکن است به اندازه موج قبلی شدید نباشد و افزایش واکسیناسیون به کاهش آن کمک کند.
محققان این تحقیق شامل بالرام بهارگاوا، مدیرکل شورای تحقیقات پزشکی هند ICMR و سامیران پاندا، رئیس بخش بیماریهای عفونی ICMR هستند.
این مطالعه بر اساس تجزیهوتحلیل مدلسازی ریاضی نشان داد که نوع جدید بعید است موجی ایجاد کند مگر اینکه منجر به از بین رفتن کامل ایمنی حاصل از عفونتهای قبلی شود.
این مطالعه اضافه میکند که یک نوع قابل انتقال بیشتر باید از آستانه تکثیر ۴.۵ عبور کند تا موج بعدی ایجاد شود.
علایم کرونای دلتا چیست؟
تب در این بیماری معمول است و مقدار تکثیر کرونای دلتا در بدن فرد مبتلا بسیار بالاتر از چیزی است که در شروع این عالمگیری مشاهده شده است و فرد مبتلا پس از ۳ یا ۴ روز به شدت مریض میشود.
در بریتانیا در حال حاضر ۹۱ درصد موارد ابتلا از نوع کرونای دلتاست و این بیماران علایمی چون سردرد، گلودرد و آبریزش بینی دارند.
جوانترها هنگام ابتلا به کرونای دلتا ممکن است احساس سرماخوردگی داشته باشند اما این ویروس را به افرادی که در خطر ابتلای شدید هستند منتقل کنند. همچنین افراد مبتلای بدون علامت هم میتوانند این ویروس را به دیگران سرایت دهند.افراد باید مراقب علایمی مانند سرفه، تنگی نفس، سردرد، خستگی، از دست دادن حس بویایی یا چشایی باشند.
چرا کرونا اینهمه رنگ عوض میکند؟
مهدیس برجخانی محقق در حوزه ایمنی شناسی در پاسخ به این پرسش که چرا کروناویروس اینقدر رنگ عوض میکند، اظهار کرد: تمام موجودات و تمامی سلولها، ویروسها، میکروبها و ... همواره در حال جهش هستند و این رنگ عوض کردن صرفا مختص کرونا نیست و دامنه وسیعی را در حوزه ویروسها در بر میگیرد. بنابراین جهش یافتن ویروس کرونا خیلی عجیب نیست و مدام در حال تغییر و جهش است، اما در این خصوص که بازی کرونا چه زمانی تمام خواهد شد و چه زمان به نقطه پایان نزدیک میشویم باید گفت برای پایان پاندمی تسریع در واکسیناسیون نیاز است و هرچقدر افراد بیشتری در برابر این ویروس واکسینه شوند فرصت جهش برای ویروس کرونا کاهش یافته و علاوه بر اینکه با جهش های جدیدی مواجه نخواهیم شد، نقطه اتمامی برای این پاندمی شکل خواهد گرفت.
وی با تاکید بر اینکه در گذشته پاندمیهای بسیار زیادی نظیر طاعون، وبا، آبله و ... وجود داشته است، گفت: در آن مقطع علم پزشکی، پیشرفت زیادی برای پیشگیری و درمان این پاندمیها وجود نداشت و گذر زمان باعث شد که جهش ها از بین رفته یا با واکسن درمان قطعی این پاندمیها صورت بگیرد.
برجخانی تصریح کرد: در گذشته نیز برای اینکه مردم مجاب به انجام واکسیناسیون برای مقابله با پاندمیها شوند، مشکلات فراوانی وجود داشت و امروز نیز در شرایط کرونایی، تاریخ در حال تکرار شدن است و هستند افرادی که هنوز از واکسن ترس دارند و این در حالی است که افراد از دوران کودکی واکسنهای متعددی را تزریق می کنند و اینکه امروز عدهای دچار تردید برای دریافت واکسن کووید ۱۹ هستند برای محققین و پزشکان جای تامل دارد.
واکسن بر نوع دلتا اثر می کند؟
وی در خصوص تاثیر یا عدم تاثیر واکسن بر نوع دلتای کرونا ویروس نیز گفت: واکسن بر تمامی جهشهای ویروس کرونا تاثیر دارد و تاکنون اطلاعاتی در خصوص عدم تاثیر واکسن بر نوع دلتا بدست نیامده است. در مجموع ثابت شده است که واکسن بر روی انواع جهشها حتی نوع دلتا موثر است چرا که قطعهای که برای واکسن انتخاب میشود معمولا اپیتوپهای زیادی را در بر میگیرد و صرفا یک نوع آنتی بادی تولید نمیشود.
او ادامه داد: اپیتوپها در واقع مولکولهایی هستند که سیستم ایمنی بدن را برای پاسخ دادن تحریک میکنند و در یک واکسن انواع اپیتوپها استفاده شده و بدیهی است که بر روی نوع دلتا نیز اثربخش است، گرچه این احتمال وجود خواهد داشت که در نوع واکسنی که تزریق میشود، میزان اثربخشی متفاوت باشد، اما در مجموع، واکسن بر روی انواع ویروس جهش یافته اثرگذار است چرا که تزریق واکسن عامل مهمی در کاهش مرگومیرهای ناشی از ابتلا به ویروس کروناست.
این کارشناس ارشد بیوتکنولوژی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در خصوص پیش بینی رفتار بعدی کروناویروس نیز گفت: بواسطه علم بیوانفورماتیک می توان جهش های ویروس را پیش بینی کرد و خیلی از شرکتهای تولیدی واکسن همواره به فکر آپدیت کردن واکسن هستند و این آمادگی را دارند چنانچه جهشی اتفاق افتاد که نتوان آن را کنترل کرد سریعا واکسن را متناسب با نوع جهش آپدیت کنند و تاکنون اکثر واکسنها بر روی انواع جهشها اثربخش بوده اند.
انسان نمی تواند جلوی جهش ویروس را بگیرد
وی در پاسخ به پرسش دیگری در خصوص اینکه چه رفتارهایی توسط انسانباید صورت گیرد تا مانع از جهش ویروس کرونا شد، گفت: انسان نمیتواند مانع از جهش ویروس شود چرا که یک فرآیند طبیعی است که یک میکروارگانیسم در قالب آن جهش پیدا کند.
به گفته وی، تنها حالتی که میتوان جلوی جهش را گرفت تسریع در واکسیناسیون است چرا که واکسن موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شده و مانع از ایجاد عفونت در بدن توسط ویروس خواهد شد و کاری می کند که فرصت جهش از ویروس گرفته شود تا به فرد یا افراد دیگری منتقل نشود، به عبارتی با واکسیناسیون ویروس را سرکوب کرده و اجازه دست و پا درآوردن به ویروس ندهیم تا با واکسینه شدن جمع کثیری از افراد جامعه، از این پاندمی خلاص شویم.
برج خانی تصریح کرد: کروناویروسها سالهاست که وجود دارند و ویروس جدیدی نیستند. در واقع سارس ۲ جهشی در کروناویروسهای قبلی ایجاد کرده و این پاندمی را بوجود آورده است. واکسیناسیون انسان را به انواع سارس ۲ ایمن خواهد کرد و اگر نوع جدیدی از این ویروس حتی در سالهای آینده شایع شود شرکتهای تولید واکسن قطعا با آپدیت کردن واکسن اجازه بی اثر شدن واکسن را نخواهند داد و هیچ جای نگرانی وجود ندارد به شرط آنکه مردم از تزریق واکسن نترسند و نگرانیهای بیموردی نداشته و به شایعات توجه نکنند و هر واکسنی که در دسترس داشتند حتما تزریق کنند تا پاندمی ویروس به نقطه پایان برسد.