نشانه‌های کمتر شنیده شده از کمبود کلسیم

در صورتی که شما هم از آن دسته آدم‌هایی هستید که کلسیم کافی مصرف نمی‌کنند، نباید فقط نگران ابتلا به پوکی استخوان باشید؛ این نوشتار را تا انتها بخوانید تا هم از آسیب‌های مرتبط و هم نشانه‌های کمبود کلسیم را بشناسید.

کلسیم که فراوان‌ترین ماده معدنی موجود در بدن انسان محسوب می‌شود، نقش بسیار پراهمیتی در سلامت استخوان‌ها و محافظت از بدن در برابر پوکی استخوان ایفا می‌کند. با این حال، این ماده معدنی به عنوان یک پیام‌رسان، نقش بسیار مهمی در مسیر‌های نشانه‌گذاری سلولی در سراسر بدن دارد؛ این ماده معدنی مهم در عین حال، برای کارکرد طبیعی سلول‌ها، ترشح هورمون‌ها، انتقال پیام‌های عصبی، انعقاد خون، انقباض عضلات، و آرام‌سازی ماهیچه‌ها ضروری تلقی می‌شود؛ بنابراین علائم کمبود کلسیم می‌تواند بسیاری از کارکرد‌های بدن را تحت تاثیر قرار دهد و به اشکال مختلفی در بدن آشکار شود.

بسیاری از آدم‌ها توصیه‌های پزشکان را در خصوص مصرف کلسیم کافی از طریق رژیم غذایی یا از طریق مکمل‌های کلسیم در کنار رژیم غذایی‌شان نادیده می‌گیرند و به این ترتیب، به کمبود کلسیم مبتلا می‌شوند. به علاوه، طبق یافته‌های علمی، عوامل متعددی نیز در بروز اختلال در جذب کلسیم یا کاهش سطوح کلسیم در خون نقش دارند. این عوامل عبارت هستند از:‌

الف. کمبود ویتامین D

ب. کمبود منیزیوم

پ. مصرف زیاد سدیم

ت. مصرف زیاد فسفر (با مصرف نوشابه‌های کولا و افزودنی‌های غذایی)

ث. بیماری مزمن کلیوی

ج. کارکرد غیر طبیعی غده‌ی پاراتیروئید (به دلیل انجام عمل جراحی گردن / تیروئید یا ابتلا به بیماری‌های خود ایمنی)

چ. انجام جراحی‌های لاغری

ح. استفاده از برخی دارو‌ها (مهارکننده‌های پروتون پمپ، شیمی درمانی، و دارو‌های ضد تشنج)

وجود ویتامین D برای جذب کلسیم در استخوان‌ها و محکم‌تر شدن آن‌ها ضروری است. در غیر این صورت، ممکن است به بیماری راشیتیسم مبتلا شویم.

نبود کلسیم کافی در بدن ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد یا اینکه ممکن است دارای علائمی خفیف، شدید و حتی مرگبار باشد. در صورتی که کمبود مزمن کلسیم درمان نشود، می‌تواند باعث ایجاد پیامد‌های شدیداز جمله راشیتیسم (نرمی استخوان)، استئوپنیا و پوکی استخوان بسیاری شود. با وجود این، حتی اگر کمبود کلسیم، به خصوص در مراحل اولیه، باعث بروز هیچ علامتی نشود، به صورت بالقوه ممکن است به بروز نوسانات متابولیک (سوخت و سازی) یا اختلال در بدن منجر شود.

پایین آمدن سطوح کلسیم در خون و فقدان کلسیم در بدن ممکن است به علائم زیر منجر شود:

۱. از حال رفتن و بیهوشی

۲. بروز نارسایی قلبی

۳. احساس درد در ناحیه قفسه سینه

۴. گزگز و کرختی در اطراف دهان یا در انگشتان دست و پا

۵. بروز گرفتگی ماهیچه‌ها، به ویژه در کمر و پاها؛ که ممکن است به اسپاسم ماهیچه (تتانی) منجر شود.

۶. خس خس سینه

۷. دشواری در بلع

۸. تغییر در صدا، به خاطر اسپاسم حنجره

۹. زودرنجی، افسردگی، اضطراب، و تغییرات شخصیتی

۱۰. خستگی مفرط

۱۱. بروز تشنج

۱۲. زبر شدن مو‌ها

۱۳. شکنندگی ناخن‌ها

۱۴. بیماری پسوریازیس

۱۵. خشکی پوست

۱۶. خارش مزمن

۱۷. پوسیدگی دندان‌ها

۱۸. بروز کرختی و گزگز در دست‌ها و پا‌ها

۱۹. بروز ضعف در ماهیچه‌ها

۲۰. آب مروارید

در صورتی که پزشک به بروز کمبود کلسیم در بدن‌تان مشکوک باشد، ممکن است برای‌تان آزمایش خون تجویز کند. اگر دچار کمبود کلسیم بودید، علاوه بر مصرف دارو و انجام توصیه‌های پزشک، می‌توانید از ۱۴ خوراکی غیر لبنی سرشار از کلسیم نیز استفاده کنید.

میزان کافی مصرف کلسیم برای بزرگسالان تا سن ۵۰ سالگی، روزانه ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم از طریق منابع ترکیبی غذایی و مکمل‌ها است. این میزان برای آدم‌های بالای ۵۰ سال به ۱۲۰۰ میلی گرم افزایش می‌یابد. بیش‌تر بزرگسالان در جوامع مدرن، به اندازه‌ی کافی، میزان مورد نیاز کلسیم را برای بدن‌شان فراهم نمی‌کنند – حتی وقتی از مکمل‌ها استفاده می‌کنند؛ این وضعیت می‌تواند به بروز علائم کمبود کلسیم منجر شود.

مصرف مکمل‌های مولتی‌ویتامین و مواد معدنی، به خصوص آن‌هایی که حاوی کلسیم هستند، به طور روزانه، می‌تواند خطر از حال رفتن را در آدم‌ها کاهش دهد.

چطور مصرف کلسیم را افزایش دهیم؟

در صورتی که دچار علائم کمبود کلسیم شده‌اید، سعی کنید کلسیم مورد نیاز بدن‌تان را عمدتا از طریق منابع غذایی تامین کنید. فهرستی کاملی از این مواد غذایی را می‌توانید در ۱۰ ماده غذایی سرشار از کلسیم برای سلامت دندان‌ها و استخوان‌ها بیابید. با این‌که لبنیات به عنوان منبعی سرشار از کلسیم به شمار می‌رود، سایر اجزای موجود در آن باعث می‌شوند عده‌ای از آدم‌ها برای حفظ سلامت استخوان‌های‌شان نتوانند از این ماده غذایی بهره ببرند.

به این ترتیب می‌توانید از سایر مواد غذایی سرشار از کلسیم از جمله ماهی سالمون و ساردین (که به همراه استخوان‌های ماهی کنسرو شده‌اند)، کلم کالی، بروکلی، برگ خردل، برگ شلغم و دانه‌های کنجد استفاده کنید. برای جذب بهتر مکمل‌های کلسیم نیز توصیه می‌شود، سیترات کلسیم یا کلسیم سیترات مالات را دست‌کم در دو وعده مجزا، به همراه غذا میل کنید. ممکن است برای‌تان جالب باشد که آب کچالو (سیب زمینی) نیز حاوی کلسیم است.

نکته مهم در این میان این است که از مصرف بیش از اندازه مکمل‌های کلسیم اجتناب کنید. اجتناب از مصرف بیش از اندازه کلسیم از طریق مکمل‌ها، به همان اندازه دارای اهمیت است که برای پیشگیری از کمبود کلسیم باید به اندازه‌ی کافی از این ماده‌ی معدنی مصرف کنید.

مصرف بیش از اندازه کلسیم از طریق مکمل‌ها ممکن است خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی و هم‌چنین سنگ کلیه را افزایش دهد؛ از این رو، از مصرف بیش از اندازه‌ی کلسیم اجتناب کنید. توصیه می‌شود به اندازه‌ی ۱۰۰۰ الی ۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم به صورت ترکیبی – مواد غذایی و مکمل – مصرف کنید.

 

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان