استفاده از طلا و زیورآلات و یا حتی بدلیجات جزء یکی از خصوصیات و سرگرمی خانمها محسوب میشود و تمیز نگه داشتن آن ها یکی از دردسرهای آن ها! اما در عین حال مسئلهای که مطرح میشود این است که چطور میتوانیم به راحتی هر چه تمامتر آنها را تمیز کنیم و یا تمیز نگه داریم .
طلا نیز مانند سایر جواهرات، ممکن است لکهدار شود و یا رنگش عوض شود. شاید دیده باشید که طلاهایتان درخشش خود را ازدستدادهاند و شفافیت اولیه را ندارند. طلا با گذشت زمان در کنار محصولاتی مانند عطر، مواد بهداشتی و همچنین عرق بدن، درخشش خود را از دست میدهد. اما دیگر نگران براق کردن طلا نباشید. تنها راه درخشش طلا، تمیز کردن آن و استفاده از روشهایی است که در ادامه این مقاله در مورد آن بحث میکنیم.
روشهای خانگی برای تمیز کردن طلا و زیورآلات
استفاده از محلول نمک و جوششیرین
برای ساختن این محلول تمیزکنندهی بسیار مؤثر به چند وسیله و مواد ساده احتیاج دارید. با ساختن این محلول و استفاده از آن خواهید دید که طلاهای شما مانند روز اول برق میزنند. البته مواد شیمیایی و خانگی زیادی وجود دارند که خاصیت نیمه اسیدی دارند. با کمک این مواد و سایر وسایل که در زیر ذکرشده به سراغ درخشندگی طلاها میرویم.
مواد لازم
یک قاشق غذاخوری نمک: نمک میتواند خاک و گرد وغبار بهجامانده بر روی طلا را بهراحتی پاک کند.
یک قاشق غذاخوری جوششیرین: جوششیرین برای تمیز کردن فلزات اثر قوی دارد. از این مادهی اسیدی میتوان کمک گرفت و رد لکههای روی طلا را از بین برد.
یک فنجان آب گرم: البته اگر بخواهید بهتر نتیجه بگیرید میتوانید از آب سنتز بدون سدیم یا نوشابه استفاده کنید. کربناسیون موجود در این مواد میتواند به شل شدن مواد گردوغبار کمک کند.
یک پارچهی خشک: البته باید حتماً پارچهای بسیار نرم ماند پنبه باشد. استفاده از دستمال عینک هم مناسب است.
براق کردن طلا با جوش شیرین
یک کاسه کوچک را با فویل آلومینیوم بپوشانید سپس کمی نمک داخل کاسهی فویل دار بریزید. به آن مقداری جوششیرین اضافه کنید و به مدت دو دقیقه آن را روی گاز با شعلهی کم گرمکنید. سپس آب گرم را به کاسهی آلومینیومی حاوی نمک و جوششیرین اضافه کنید.
پس از مخلوط شدن مواد با یکدیگر، جواهرات خود را به مدت ده دقیقه در آن خیس کنید. دقت کنید که زمان بیشتری نگذرد. سپس با یک پنبه یا پارچهی نرم بدنهی طلاها و گوشههای آن را تمیز کنید. پسازاینکه هیچ لکهای بر روی آن باقی نماند، با آب گرم طلاها را شسته و با یک پارچهی نرم خشک کنید.
نکات استفاده از این روش
البته سعی کنید که انگشتر و زیورآلات طلای خود را بیشتر از ده دقیقه در این محلول خیس نکنید. البته برخی از جواهرات مانند طلا، سنگها و نگینهایی دارند که با چسب به طلا متصل شدهاند. ماندن بیش از ده دقیقه باعث میشود تا چسبها از بین برود و نگین آنها بیفتد.
ازآنجاییکه طلاهای کدر شده ارزش کمتری دارند، استفاده از این روش برای تمیز کردن طلا میتواند درخشش و ارزش آن را برگرداند.
البته طلا مانند نقره نیست و لکههای زنگ و زیاد بر روی آن نمیماند؛ اما برخی از طلاها با فلزات دیگری مانند: مس، نیکل یا آلیاژ ترکیبشده باشد و باعث لکه دار شدن و کدر شدن میشود. البته اگر بدانید چگونه طلا را براق کنید، میتواند آن را بهروز اولش برگرانید. برای تمیز کردن با کمک جوششیرین معمولاً آن را بهصورت خمیر درآورده شود، سپس طلا را با آن بشویید.
استفاده از مواد شوینده برای تمیز کردن طلا
البته اگر روش بالا را نمیتوانید بر روی طلاهای خود انجام دهید و یا اگر طلاهای شما لکههایی زیاد ندارد میتوانید از روش زیر برای براق کردن زیورآلات طلا استفاده کنید. این روش مقرونبهصرفه تر است و هرکسی میتواند آن را انجام دهد. همچنین این روش سادهترین روش، برای برق انداختن طلاها است.
برای انجام دادن این کار ابتدا مقدار کمی مایع ظرفشویی و آب گرم را با یکدیگر مخلوط کنید. پسازاین که یک محلول غلیظ به دست آمد، جواهرات و طلای خود را به مدت کوتاهی در آن خیس کنید و سپس بهآرامی و با کمک یک برس یا مسواک کوچک درزها و گوشههای آن را بشویید. سپس طلاها را در یک صافی ریخته و با آب گرم آنها را بشویید.
توجه کنید برای براق کردن طلا، مواد شویندهای که اسید قوی ندارند و صابونهای ملایم یا شوینده خانگی فاقد مواد شیمیایی استفاده کنید. سپس طلاها را با یک سشوار و یا با یک پارچهی نخی و نرم، کاملاً خشککنید. این روش ساده و مؤثر را هرچند وقت یکبار انجام دهید. با این کار دیگر نگران طلاهایتان نباشید و آن را مانند روز اول کنید.
تمیز کردن زیورآلات با مایع ظرفشویی
چند قطره مایع ظرفشویی را در یک کاسه ی حاوی آب گرم (نه خیلی داغ) بریزید. به آرامی با هم مخلوط کنید. با این که آب معمولی شیر هم می تواند مناسب باشد اما برای نتیجه گیری بهتر می توانید از آب کربوناته فاقد سدیم یا از سودا استفاده کنید. کربنات موجود در این آب ها می تواند به از بین بردن کثیفی و گرد و خاک کمک کند.
نکته: از آب داغ یا جوش استفاده نکنید. به خصوص اگر طلای شما سنگ های قیمتی حساس و با ارزش دارد. بعضی از سنگ های قیمتی مانند اوپال در برخورد با تغییر سریع درجه حرارت ممکن است ترک بردارند.
طلا را در محلولی که آماده کرده اید خیس کنید و آن را برای حدود 15 دقیقه در محلول باقی بگذارید. در هنگام خیس خوردن، آب گرم و صابونی راه خود را به درون شیارها و شکاف ها باز می کند و کثیفی هایی که در نقاط غیر قابل دسترس هستند را نرم می کند.
طلا را به آرامی با یک مسواک نرم بدون دندانه تمیز کنید. هر تکه از جواهرتان را به تنهایی پاک کنید و به گوشه ها و شکاف هایی که ممکن است کثیفی در آن ها پنهان شده باشد توجه بیشتری بکنید. از یک مسواک بسیار نرم استفاده کنید، هر چه نرم تر باشد بهتر است. موهای زبر مسواک ممکن است سطح جواهر شما را خراش دهند. اگرجواهر شما آب طلا گرفته شده است (بر خلاف طلای جامد) ممکن است مسواک زبر کل طلای سطح جواهر شما را از بین ببرد.
نکته: برس هایی که مخصوص این کار طراحی شده اند، بهترین گزینه خواهند بود اما بعضی برس های نرم و کوچکتر (مثلا برس ابرو) هم می توانند مفید باشند.
تمیز کردن زیورآلات با آمونیاک
زمانی که لازم است با آمونیاک تمیز کنید را بدانید. آمونیاک یک تمیز کننده ی قدرتمند است. ولی از لحاظ شیمیایی می تواند سوزاننده باشد. بنابراین برای تمیز کردن های دائمی تان از آمونیاک استفاده نکنید تا از سائیده شدن جواهرتان جلوگیری شود. آمونیاک گزینه ی خوبی برای تمیز کردن های خیلی قوی است.
نکته: آمونیاک می تواند بعضی از موادی که معمولا در ساخت زیورآلات استفاده می شوند را خراب کند. در مواردی که طلای شما همراه با مروارید یا پلاتین است از آمونیاک استفاده نکنید.
یک پیمانه آمونیاک را با 6 پیمانه آب مخلوط کنید. به آرامی هم بزنید تا از خوب مخلوط شدن آن ها مطمئن شوید.
طلا را برای کمتر از یک دقیقه در این محلول خیس کنید. جواهر را برای مدت طولانی در آمونیاک باقی نگذارید. به عنوان یک ماده ی قوی، آمونیاک قدرت خورندگی دارد.
بیشتر بخوانید :
نکته: برای این که تمام بخش های طلا را در یک لحظه خارج کنید از یک صافی آشپزخانه استفاده کنید. مانند کاری که حتما در هنگام درست کردن پاستا انجام می دهید. می تواند با یک صافی کوچک طلا را بادست خارج کنید. یا ظرف محلول را در یک صافی بزرگ در سینک آشپزخانه برگردانید.
جواهر را به طور کامل زیر آب جاری بشویید. راه آب سینک را ببندید تا از لیز خوردن و گم شدن هر گونه جواهر با ارزش جلوگیری شود. به عنوان یک راه ساده تر، می تواند از صافی ای که برای در آوردن طلا از آمونیاک استفاده کردید، در هنگام آبکشی نیز استفاده کنید.
جواهر را به آرامی با یک پارچه ی نرم و صیقل دهنده خشک کنید. جواهر را قبل از پوشیدن روی یک حوله بگذارید تا کاملا در معرض هوا خشک شود.
تمیز کردن زیورآلات نگین دار
بدانید که کدام نوع از جواهرات باید خشک نگه داشته شوند. بعضی از انواع زیورآلات که سنگ جواهر با چسب به آنها چسبیده است نباید در آب غوطه ور شوند. آب گرم ممکن است چسب را شل کند و باعث افتادن سنگ شود. به خصوص وقتی که بعد از خیس کردن، برس کشیده شود. برای این گونه زیورآلات می توان از یک روش تمیز کردن خاص استفاده کرد که در آن نیازی به خیس کردن کامل در آب وجود نداشته باشد.
جواهر را با یک پارچه ی خیس صابونی شده بکشید. مقدار کمی محلول مایع ظرفشویی همانطور که در روش یک گفته شد درست کنید. یک حوله ی نرم و ظریف را در محلول فرو کنید و جواهر را به آرامی با آن تمیز کنید.
جواهر را با یک پارچه ی خیس شده در آب معمولی پاک کنید. به آرامی پارچه ی خیس را روی جواهر بکشید و دقت کنید که تمام نواحی ای که احتمال دارد صابون روی آن ها مانده باشد، پاک می شوند.
بعد از تمیز کردن قطعات طلا را روی یک پارچه بگذارید یا به صورت برعکس آویزان کنید. به این روش جواهراتتان خشک خواهند شد. با برعکس قرار دادن طلا، مطمئن خواهید شد که هر رطوبت باقی مانده در آن بیرون خواهد آمد و در اجزای داخلی طلا باقی نخواهد ماند.
تمیز کردن طلا با خمیر دندان
مقدار کمی خمیر دندان را با آب مخلوط کنید. حدود یک بند انگشت خمیر دندان را در یک کاسه (یا کف دستتان) بریزید و آن را با یک یا دو قاشق غذا خوری آب مخلوط کنید تا یک خمیر نرم بسازید. به عنوان یک ماده ی خراشنده، خمیر دندان می تواند دوده هایی که در بخش های پنهان جواهر محبوب شما وجود دارند را بدون خراشیدن سطح آن نرم کند.
نکته : از این روش می توانید برای تمیز کردن های دائمی و طلاهایی که می خواهید سریع تمیزکنید استفاده کنید.
با یک مسواک نرم روی جواهر را بکشید. از یک مسواک نرم و قدیمی و کمی خمیر دندان استفاده کنید تا به آرامی جرم ها را پاک کنید.همچنین برای خراشیدن جواهر با دست می توانید خمیر دندان را روی یک تکه پارچه بزنید.اگر احتمالا خراشی روی جواهرتان مشاهده کردید، به خاطر مسواک است نه خمیر دندان، پس از یک برس نرم تر استفاده کنید.
نکته: برای ساده تر کردن کار، می توانید از خمیر دندان رقیق نشده استفاده کنید. اما با این کار ممکن است پاک کردن خمیر دندان از شکاف های داخلی جواهر سخت تر شود.
جواهر را به خوبی در آب تمیز آب بکشید. درست مانند وقتی که بعد از مسواک زدن دهانتان را می شویید، باید جواهر را به طور کامل آبکشی کنید تا هر گونه کثیفی نرم شده از روی آن برود.
استفاده از سرکه
استفاده از سرکه به همراه مقدار کمی جوششیرین به تمیز شدن طلا و براق کردن آن کمک میکند. البته دقت کنید این روش را برای طلاهای محکم 14 عیار به کار ببرید. به این طریق که ابتدا یک ظرف را پر از سرکه کنید البته بهتر است سرکه سفید باشد. سپس طلاها را داخل آن بریزید و بگذارید حدوداً 5 دقیقه در آن بماند. البته اگر خواستید از مسواک و برس برای تمیز کردن آن استفاده کنید باید بسیار مراقب باشید.
سرکه و جوششیرین خاصیت اسیدی قوی دارد و ممکن است فلز طلا را از بین ببرد پس برای استفاده از آن مراقب باشید. برای طلاهایی که نگیندارند و ظریف هستند این روش اصلاً روش مناسبی نیست.
نکات نگهداری از زیورآلات
جواهرات طلایتان را به نحوی نگه داری کنید که از خراش افتادن آن ها جلوگیری شود. هر تکه طلا را باید در یک کیسه ی پارچه ای جداگانه قرار دهید.
کثیفی های خیلی سفت را می توانید با خیس کردن جواهر در الکل پاک کنید (مگر اینکه طلایتان سنگ چسبیده شده داشته باشد).
از مواد شیمیایی خطرناک استفاده نکنید. همچنین جواهر را در معرض هیچ ماده ی کلر داری قرار ندهید، چون ممکن است رنگ آن را از بین ببرد.
اگر این متد ها را روی یک حلقه ی طلا دارای الماس یا هر نوع سنگ جواهر دیگری انجام می دهید، مطمئن شوید که چنگگ های آن آسیب نخواهند دید و سنگ آن بیرون نخواهد افتاد.