به گزارش
تابناک جوان ، اگر نام ایران را سرزمین هزار جشن بگذاریم چندان اغراق نکردهایم؛ زیرا با یک آمار سر انگشتی از جشنها و آیینهای خرد و کلانی که در اینجا برگزار میشود به این نتیجه میرسیم که همه روزه یکی، دوتا جشن و آیین در ایران برگزار میشود. یکی از این آیینها
«جشن گل غلتان» است.
آیین گل غلتان یکی از رسوم سنتی مناطق مختلف شهرستان دامغان است.
"آیین گل غلتان" برای نوزادانی که اولین بهار زندگی را میگذرانند اجرا میشود و بیشتر توسط مادر، خاله، عمه و مادربزرگ انجام میشود. اگر تولد نوزاد با فصل بهار و زمان رویش گلهای محمدی مصادف شود، چند نفر از زنان فامیل برای چیدن گل، اول صبح به باغ و مزارع رفته و با ذکر صلوات و خواندن ابیاتی چون:
همه کوه و کمر بوی تو داره یا محمد کدوم گل قامت روی تو داره یا محمد
همون ماهی که از کوه میزنه سر نشان طاق ابروی تو داره یا محمد
پس از جمع آوری گلهای چیده شده، گلها را پرپر میکنند و در خانه نوزاد را حمام کرده، پس از خشک کردن تن و بدن اش وی را میان پارچهای که معمولاً سفید است و گل برگها در آن ریخته شده، در بستری از گل برگهای محمدی میخوابانند و چهار نفر از اعضای خانواده، چهارگوشهٔ پارچه را با صلوات و شعرخوانی و برای توصیف بیشتر زیبایی ها، نوزاد را در گل برگها تطهیر میکنند و میغلتانند. پس از انجام مراسم، مهمانان با چای و شربت و شیرینی پذیرایی میشوند.
در گذشته این مراسم برای نوزادانی که در فصل بهار متولد میشوند، در دهمین روز پس از تولد، در حمام عمومی محل، پس از غسل روز دهم انجام میشود. برای دیگر نوزادان که در سایر فصول سال به دنیا میآمدند، این مراسم در اولین بهار زندگی شان برگزار میشود.
خانوادههایی که آگاهی از زمان تولد فرزند خود دارند، در طول سال اقدام به نگهداری مقداری برگ گل در یخچال نموده تا با تولد نوزاد به انجام این مراسم بپردازند.
بطور کامل مراسم "گل غلتان" از تولد یک سالگی نوزاد صورت میگیرد. در باور اهالی منطقه، غلتاندن نوزاد در میان گلهای محمدی، سبب طراوت و شادابی او و دور ماندن از زشتیها و بیماریهای مختلف است. همچنین طراوت گل برگها از پوست بدن نوزاد محافظت کرده و کودک را خوش رو و سرزنده نگاه میدارد.
مراسم "گل غلتان" نوزاد از نسلهای پیش به یادگار مانده و در زمره میراث معنوی شهرستان دامغان قلمداد میگردد. جالب توجه است که این مراسم در سال گذشته در فهرست آمار معنوی کشور به نام شهر امیریه ثبت گردیده است. مقدمات ثبت جهانی آن هم فراهم شده است.
شستن نوزاد و پیچاندن او در پارچه سفید پر از گل گاهی ذهن را به سوی غسل تعمیدی که میان دیگر ادیان ابراهیمی رایج است، سوق میدهد. اما نکته مهمی که درباره این آیین میتوان به آن اشاره کرد، مربوط میشود به یک افسانه خیلی قدیمی ایرانی به نام «گل خندان»، افسانهای که در آن انسانهای قدسی و پاکی تولد نوزادی مبارک را نوید میدهند. کودکی که هر بار میخندد از دهانش گل میشکفد و هر بار که گریه میکند، اشکهایش تبدیل به مروارید میشود و هر قدمی که بر میدارد زیر پایش خشتها به طلا و نقره تبدیل میشوند. شاید «گل غلتان» آیین گل خندان باشد تا نوزادانی که به دنیا میآیند با خود برکت و خوشبختی را نیز به خانوادهایشان به ارمغان بیاورند.