اگر سری به صفحه رسمی «مست عشق» در بانک اطلاعاتی اینترنتی فیلمها (IMDB) بزنید زمان اکران فیلم در ترکیه سال ۲۰۲۱ ثبت شده است. این که فیلم تا پایان سال اکران میشود یا خیر یک موضوع است، اینکه نمایش آن در کجا و به چه شکلی انجام خواهد گرفت موضوعی دیگر.
به تازگی خبرهایی درباره تصمیم سرمایهگذار ترکیهای فیلم برای نمایش سریالی آن در شبکهای ماهواری منتشر و خیلی زود با واکنش حسن فتحی کارگردان فیلم روبهرو شد.
در حالی که به نظر میرسد طرف ترکیهای با آنچه از فیلم در اختیار دارد، تصمیم به تدوین و نمایش یکسویه «مست عشق» گرفته، طرف ایرانی صحبت از «گروگانگیری و رفتار غیرحرفهای» و شبکه مقصد را تهدید به اقدامات قانونی میکند: «به صاحبان شبکه ماهوارهای (نام این شبکه نزد ما محفوظ است) و هر شبکه تلویزیونی دیگری توصیه میکنم تا زمان صدور حکم قطعی دستگاه قضایی کشورترکیه در این فقره، از هر گونه مشارکتی با طرف ترک که صاحب تنها حدود ٣٠ درصد فیلم است، جدا خودداری کنند، و علاوه بر پرهیز از عواقب قضایی و قانونی، لعن و نفرین ابدی عاشقان شمس و مولانا در ایران و ترکیه و سراسر جهان را برای خود نخرند!»
یک روز بعد از اظهارات فتحی، سرمایهگذار ترکیهای فیلم متنی را خطاب به این کارگردان منتشر کرد و در آن مدعی شد که اسناد مالی، مطالبی خلاف آنچه فتحی میگوید را نشان میدهند.
فتحی پس از آن در واکنش تند دیگری خطاب به سرمایهگذاران ترکیهای فیلم نوشت: «از کسانی که مثل ایلغارهای مغول فیلم را به غارت میبرند و راشها را گروگان میگیرند و بدون هیچگونه هماهنگی با طرف ایرانی خودسرانه تصمیم میگیرند آن را مونتاژ کنند و از قرار اولیه که دایر بر ساخت فیلم سینمایی بوده، عدول میکنند و کاسبکارانه میخواهند آن را به چند قسمت سریال تبدیل کنند، توقع بیش از این نمیرود که هر جا قافیه تنگ میشود متوسل به حرفهای نادرست شود.»
راه درازی که «مست عشق» پیمود
همه چیز از شهریور دو سال پیش انتشار خبری داغ درباره ساخت فیلمی از زندگی شمس و مولانا به کارگردانی حسن فتحی شروع شد. قرار بود در این فیلم ترکیبی از بازیگران ایرانی و ترکیهای نقشهای اصلی را بازی کنند، اما عوامل پشت دوربین تقریبا همگی ایرانی بودند.
در حالی که از همان آغاز مشخص شده بود، شهاب حسینی بازیگر نقش شمس تبریزی خواهد بود، ابهامها درباره انتخاب بازیگر نقش مولانا به نخستین حاشیه فیلم «مست عشق» تبدیل شد و همان زمان روزنامه خراسان در مطلبی انتقادی از «تقدیم دو دستی مولانا به ترکیه» نوشت.
این آغاز راه حاشیههای رنگارنگ فیلم بود که با واکنش حسن فتحی خاتمه یافت و خیلی زود پس از آن مشخص شد بازیگر نقش مولانا کسی نیست جز پارسا پیروزفر.
بحث درباره مناسب بودن این دو بازیگر برای بازی در نقش شمس و مولانا، حاشیه که نه، اما بحث داغی شد و برای مثال مهدی سالارنسب نویسنده کتاب دو جلدی «شمس تبریز» در این باره میگوید: «مولانا اهل بلخ افغانستان (که ما امروز آن را خراسان میدانیم) بوده است؛ پس در انتخاب بازیگر نقش مولانا باید به این نکته توجه شود. نکته دوم اینکه هم شمس و هم مولانا آدمهای لاغر اندامی بودهاند و هم شمس و هم مولانا به صراحت به آن اذعان میکنند.»
گروه زیادی از جمله مهراب قاسمخانی البته از انتخاب این «شمس و مولانای جذاب» راضی بودند.
پرسشی از آیتالله مکارمشیرازی
پاسخ آیتالله مکارم شیرازی به یک استفتاء درباره ساخت فیلم درباره شمس و مولانا، «مست عشق» را وارد فاز جدیدی از شایعات کرد و با فتوای آیتالله نوری همدانی ادامه یافت.
ماجرای از این قرار بود که جمعی از طلاب با ارسال نامهای به دفتر آیتالله مکارم شیرازی، درباره درستی این کار پرسیدند.
پاسخ به نامههای استفتاء که با امضای جمعی از طلاب حوزه علمیه قم به دفتر دو مرجع تقلید ارسال شده بود، این بود: «ساخت سریال درباره شمس و مولانا به سبب ترویج فرقه ضاله صوفیه جایز نیست.»
این شد که خبرنگاران سراغ سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رفتند و از او در این باره پرسیدند. صالحی در این باره گفت: «ما حتما با مراجع محترم تقلید همواره در گفتگو هستیم. همچنین از سوی دیگر استفتاء از مراجع تقلید روند طبیعی خودش را دارد و هر کس میتواند از مرجع تقلید خود سوال بپرسد؛ مراجع تقلید نیز بر اساس مسائل فقهی نظرات خود را عرضه میکنند. به طور طبیعی مسیر استفتاء مسیر کسب نظر مراجع است و طبعا نیز قابل احترام است، اما قوانین کشور مسیر خود را طی میکند. درباره فیلم «مست عشق»، چون ساخت آن در داخل ایران اتفاق نمیافتد، مسیری که فیلمهایی که در داخل ساخته میشود را نیز طی نمیکند و طبعا این امکان برای بررسی فیلمنامه و سایر جزئیات آن در سازمان سینمایی فراهم نمیشود.»
در همین زمان نظر آیتالله خامنهای رهبر انقلاب درباره جایگاه مولانا دوباره در رسانهها منتشر شد.
مهران برومند تهیهکننده «مست عشق» نیز توضیح داد: ««مست عشق» داستان مستقیم زندگی مولانا و شمس و همچنین ترویج صوفیگری نیست، بلکه وقایع فیلم در عصر آنان میگذرد و به نوعی به این دو شاعر فارسیزبان ارتباط پیدا میکند.»
علیرغم تمام این حاشیهها کار ساخت «مست عشق» پی گرفته شد و حتی گمانهزنیهایی درباره حضور فیلم در جشنواره فیلم فجر مطرح و خیلی زود تکذیب شد.
کرونا تعویق کار و حاشیههای ادامهدار
با شیوع کرونا در جهان، ساخت «مست عشق» هم به روال دیگر تولیدات سینمایی متوقف شد تا بذر حاشیههای بعدی فیلم کاشته شود.
اواخر پاییز گذشته بود که سرمایهگذار ترکیهای از اکران فیلم «مست عشق» در ترکیه گفت. خبری که با واکنش حسن فتحی روبهرو شد که توضیح داد: «این خبر به هیچ وجه صحت ندارد، زیرا حدود ۸ سکانس از سکانسهای مهم این فیلم هنوز فیلمبرداری نشده است و امیدواریم طی دو ماه آینده فیلمبرداری این سکانسها انجام شود.»
این در حالی بود که فرهاد توحیدی از وضعیت مخاطرهآمیز فیلم «مست عشق» خبر میداد: «این اقدام از نظر حقوقی، نقض حقوق مولفان و مصداق خیانت در امانت است و این چنین است که سرمایهگذار ایرانی فیلم پیگیری حقوقی را آغاز کرده است.»
حالا که باز تهدیدها درباره انتشار «مست عشق» بالا گرفته است، بده بستانهای میان حسن فتحی و سرمایهگذار ترکیهای تکراری شده و سرنوشت «مست عشق» نامعلوم. آنطور که فرهاد توحیدی میگوید: «باشد که به دور از هیاهو بر سر کودکی که مورد ادعای دو مادر است قاضی، کودک را به دامان مادر واقعیاش باز گرداند.»
بیشتر بخوانید