ما انسانها برخی حواس اصلی داریم، اما حس بویایی مانند سگها نداریم، به اندازه میگوی مانتیس رنگ نمیبینیم و نمیتوانیم مانند لاکپشتهای دریایی با استفاده از قطبهای مغناطیسی زمین راه خانه را بیابیم، اما حسی وجود دارد که میتوانیم بر آن مسلط شویم.
دانشمندان در آزمایشگاه ثابت کردند که انسان میتواند از مکانیابی یا توانایی تعیین مکان اشیاء از طریق صدا برای شناسایی شکل و چرخش اشیاء مختلف استفاده کند، این حس میتواند به ما کمک کند تا مخفیانه در تاریکی ببینیم، این حس ششم، حس مکانیابی مانند خفاش است.
هنگامی که خفاشها به دور اشیاء میچرخند، امواج صوتی منظمی را از زاویههای مشخصی ارسال میکنند که در فواصل زمانی مختلف به عقب برمیگردند. این عملکرد به این پستانداران کوچک کمک میکند تا در مورد هندسه، بافت یا حرکت یک جسم بیشتر بدانند.
دکتر میوا سومیا، محقق این تحقیق اظهار کرد: اگر انسانها بتوانند به طور مشابه این الگوهای صوتی متغیر با زمان را تشخیص دهند میتواند نحوه مشاهده جهان را گسترش دهند.
این محقق مرکز اطلاعات و شبکههای عصبی در اوزاکا ژاپن میگوید: «بررسی چگونگی دستیابی انسان به تواناییهای جدید حسی برای تشخیص محیط با استفاده از اصوات ممکن است منجر به درک انعطافپذیری مغز انسان شود. همچنین ممکن است بتوانیم با مقایسه با دانش کسب شده در مطالعات مربوط به مکانیابی انسانی در مورد راهبردهای سنجش گونههای دیگر مانند خفاشها دانش بیشتری داشته باشیم.»
این گروه برای آزمایش این نظریه یک مجموعه دقیق ایجاد کرد. محققان به شرکتکنندگان در اتاق اول، یک جفت هدفون و دو تبلت مختلف یکی برای تولید سیگنال مکانیابی مصنوعی و دیگری برای گوش دادن به پژواکهای ضبط شده دادند. در اتاق دوم (برای شرکتکنندگان قابل مشاهده نیست) دو استوانه سه بعدی که به شکل عجیب و غریب میچرخند یا ساکن میشوند قرار گرفت.
از ۱۵ شرکتکننده خواسته شد تا سیگنالهای مکانیابی خود را از طریق تبلت وارد کنند. امواج صوتی منتشر شده بهصورت پالس به اتاق دوم منتقل و به استوانههای سه بعدی برخورد میکنند.
وی توضیح داد: «برای تبدیل امواج صوتی به چیزی که شرکتکنندگان انسانی بتوانند تشخیص دهند نیازمند کمی خلاقیت بود به همین دلیل از سیگنال مکانیابی مصنوعی استفاده شد که شامل سیگنالهای با فرکانس بالا تا ۴۱ کیلوهرتز بود که انسان نمیتواند آنها را بشنود.»
محققان از یک سر مینیاتوری مصنوعی (تقریبا یک هفتم اندازه جمجمه واقعی انسان) برای گوش دادن به صداهای موجود در اتاق دوم قبل از انتقال آنها به شرکتکنندگان انسانی استفاده کردند. این سر مصنوعی دارای دو میکروفون برای هر گوش بود که به نوبه خود معنای سه بعدی را ارائه میکرد، شبیه صدای فراگیری که ممکن است در سالن سینما تجربه کنید.
کاهش فرکانس پژواکهای دو گوش به این معنی است که شرکتکنندگان انسانی میتوانند آنها را با احساس گوش دادن به صداهای واقعی فضایی در یک فضای سه بعدی بشنوند. منطقی است پیرامون پادکستها و ویدیوهایی که از میکروفونهای دارای گوشی برای تولید صدای فراگیر و احساس گزگز در گوش استفاده میکنند و به عنوان پاسخ نصفالنهار حسی مستقل یا ASMR شناخته میشود.
سرانجام، محققان از شرکتکنندگان خواستند تا مشخص کنند، انعکاسی از جسم چرخان یا ساکن شنیدهاند یا خیر. در پایان، شرکتکنندگان توانستند با استفاده از سیگنالهای مکانیابی متغیر زمانی که استوانههای چرخان (و با استفاده از سرنخهایی مانند دایره زاویه یا گام بلند) تغییر میکنند، دو سیلندر را به طور قابل اعتماد شناسایی کنند. آنان در شناسایی اشکال از استوانههای ثابت مهارت کمتری داشتند.
این مطالعه اولین بار نیست که نشان میدهد، مکان یابی در انسان وجود دارد تحقیق قبلی نیز نشان داده که افراد نابینا میتوانند از صداهای کلیک دهان برای دیدن اشیاء دو بعدی استفاده کنند، اما سومیا میگوید که این مطالعه برای اولین بار به بررسی تشخیص محیط با استفاده از اصوات در زمان متغیر میپردازد.
محققان میگویند: نتایج این تحقیق شواهدی بر اثبات این مسئله است که انسان و خفاش قادر به تفسیر اشیاء از طریق صدا هستند. در آینده، مهندسان میتوانند از این فناوری در پوشیدنیهایی مانند ساعت یا عینک بدون سر مینیاتوری استفاده کرده تا دریابند، چگونه افراد دارای نقص بینایی بدون صدا قادر به مکانیابی در جهان هستند.