هنگامی که زوجین در رابطه با موضوعی خاص با یگدیگر توافق ندارند، باید در محیطی آرام با یکدیگر صحبت و موضوع را حل کنند. اگر زوجین درک مناسبی از ازدواج داشته باشند در درک متقابل نیز بهتر عمل میکنند. برای درک هرچه بیشتر همدیگر باید نیازهای خود و طرف مقابل را شناسایی و به صورت شفاف نیازهای خود را طلب کرد.
افسانه صمدزاده روانشناس و عضو اصلی انجمنهای علمی کشور و مطالعات خانواده در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره تفاوت بین سازش و سازگاری، اظهار کرد: سازش یعنی پذیرش بی قید و شرط شرایط موجود، برآورده کردن انتظارات همسر، بی آن که، چون و چرایی در کار باشد و این که زوجین بتوانند اظهار نظر کنند.
وی ادامه داد:، اما سازگاری یعنی این که زوجین از حقوق خود دفاع میکنند و در عین حال فکر حقوق همسر خود نیز هستند. در سازگاری آرامش وجود دارد و هریک از زوجین میدانند در چه مواقعی باید عقب نشینی کنند. در حالی که در سازش، توهین و تحقیر و پایمال شدن حق وجود دارد.
منظور از درک متقابل در زندگی مشترک چیست؟
این روانشناس گفت: درک مقابل به معنای باور قلبی و یقین است، اینکه، اما و اگری برای چیزی که به آن باور پیدا میکنیم نیاوریم. وقتی از درک متقابل صحبت میکنیم باید در نظر داشته باشیم که این مجموعه گیرندهها و سنسورهای ماست که باعث دریافت تجارب مختلف در سبک و سطح زندگی میشود.
وی افزود: وقتی استنباط درستی از موضع طرف مقابل خود نداریم یا به بیانی نمیتوانیم او را درک کنیم، به این دلیل است که ما تفاوتهای بنیادی از حیث نظر، عقیده، سطح فرهنگ و... را با فرد روبه رو داریم؛ بنابراین هیچ وقت نمیتوانیم شخص دیگری را به طور کامل درک کنیم.
صمدزاده ادامه داد: میتوانیم تلاش کنیم تا حدودی متوجه شرایط خواستههای او شویم. حتی اثر هریک از انگشتان یک دست با دیگری متفاوت است. وقتی در شرایط و مشکلات مشابه قرار میگیریم باز هم نمیتوانیم بگوییم که میتوانیم کاملا همدیگر را درک میکنیم. چون پیشینه، میزان مقاومت، آستانه تحمل ما به مشکلات و بسیاری موارد دیگر، به ما اجازه نمیدهند که بتوانیم کاملا یکدیگر را درک کنیم.
این روانشناس تصریح کرد: درک متقابل در زندگی زناشویی و روابط بین همسران بسیار مهم است، وقتی از سرکار به منزل میآییم فکر نکنیم همسرمان بیکار بوده یا ما، چون بیرون از منزل کار میکنیم اجازه داریم در خانه هیچ کاری انجام ندهیم. در نظر داشته باشیم همسرمان هم با انجام کارهای خانه خسته است، بنابراین سزاوار برخوردی شایسته از طرف ماست.
وی اضافه کرد: به همین نسبت زن هم باید توجه داشته باشد که همسرش وقتی به خانه میآید نیاز به توجه و همراهی دارد. داشتن چنین نگرشی در تمام روابط، یعنی در نظر گرفتن خواسته ها، علایق و نیازهای طرف مقابل، به ما کمک خواهد کرد در ارتباطمان موفقیت بیشری داشته باشیم.
صمدزاده بیان کرد: در برخورداری از درک متقابل "تلافی " یا " مقابله به مثل " بزرگترین مانع به شمار میآید. وقتی فکر میکنیم اگر طرف مقابل ما به وظایف خود عمل نکرد ماهم مثل او رفتار خواهیم کرد، هیچ گاه نمیتوانیم او را درک کنیم.
این روانشناس در ادامه گفت: زندگی مشترک نیازمند به اجرا در آوردن مهارتهای زناشویی است تا بتوان آن را پایدار نگه داشت و حفظ کرد. درک متقابل زوجین از مهمترین مواردی است که در صورت رعایت کردن آن میتوان از بسیاری از مشکلات پیشگیری کرد.
وی تاکید کرد: یکی از مهمترین این جاذبهها که تاثیر بسیار چشمگیری در استحکام خانواده داشته و باعث میشود که ستونهای خانواده از استحکام بهتری برخوردار شوند، درک متقابل زن و شوهر است. در حقیقت همان طوری که زوجین برای آغاز زندگی مشترک احتیاج به یک سری وسایل اولیه دارند تا رفاه آنان تامین شود، در زمینه رابطه زناشویی نیز احتیاج به آگاهی داشته تا در این فرآیند نیز کامیاب شود، که آگاهی و چگونگی از ادراک متقابل زن و شوهر یکی از اساسیترین راهکارهای روان شناختی بین زوجین است.
وی ادامه داد: زندگی مشترک از دو زندگی تشکیل میشود که زن و شوهر هر کدام از تشکیل خانواده و ازدواج خود، اهداف و نیازهایی داشته اند.
صمدزاده افزود: زوجین وقتی درک میکنند که دو انسان با دو مغز، تاریخچه رشدی متفاوت، هیجان و نیاز متفاوت هستند و این تفاوتها را میپذیرند و به آن احترام میگذارند. در زمان حل تعارضاتشان پیرامون یک موضوع صحبت میکنند و موضوع را شبیه مسئلهای قابل حل میبیند. این دسته از زوجین در گفتوگوهایشان بخشی از درخواستهای همسرشان را که قبول دارند، تصدیق میکنند و بعد از آن بخشی که با آن مخالف هستند را به همراه پیشنهادشان مطرح میکنند و حتی ممکن است آنها هم نتوانند تعارضات را حل کنند، با این وجود سعی میکنند از روابط و تعاملشان مراقبت کنند.
صمدزاده درباره راهکارهای درک متقابل زوجین در زندگی مشترک، گفت: به زبان بدن یکدیگر توجه کردن، بین حرف طرف مقابل حرف نزدن و به حرفهای طرف مقابل به صورت کامل گوش دادن و سپس پاسخ دادن به آنها از مواردی هستند که میتوان اشاره کرد.
وی ادامه داد: بیان کردن شفاف خواستهها از موارد مهم دیگری است که میتوان نام برد. طوری خواستههای خود را مطرح کنید که شخص مقابل کاملا متوجه شود، زمانی که خواسته شفاف و مستقیم بیان شود امکان بیشتری برای رسیدن به هدف به وجود میآورد.
وی تاکید کرد: در رابطهها باید مراقب کلمات "همیشه" و "هرگز" بود و از آنها تا حد امکان استفاده نکرد. این کلمهها حقیقت را نشان نمیدهند و معمولا باعث واکنش تدافعی میشود. داشتن همدلی لازم در رابطه اهمیت دارد و این همدلی زمانی میتواند به خوبی انجام شود که افراد بتوانند به هیجانات خود، نظیر خشم و عصبانیت کنترل لازم را داشته باشند.
وی افزود: در ابتدا سعی کنید که از نگرانی ها، موضوع و احساس شخص مقابل مطمئن شوید و بعد نظرات خود را بیان کنید. در چنین مواردی میتوانید خلاصهای از آن چه که فهمیده اید را بیان کنید، قبل از این که نظری دهید. با این کار متوجه میشوید که صحبت طرف مقابل را درست درک کرده اید.
نقشها را جا به جا کنید
صمدزاده خاطرنشان کرد: برای بررسی کامل موضوع و رسیدن به نتیجهای کاملا صحیح، میتوانید این کار را امتحان کنید. سعی کنید خودتان را به جای شخص مقابل بگذارید و تلاش کنید که برای به کرسی نشاندن نظر طرف مقابل به هر دری بزنید. سعی کنید موضع مخالف نظر خودتان را برنده کنید. این راهی است برای درک همه زوایای موضوع و بررسی درست دیدگاههای مختلف هر دو طرف، هم چنین این تکنیک باعث ایجاد یک دلی و تحمل بیشتر نظرهای متنوع میشود.