هیأت را استودیو نکنید!

حسین هوشیار عصر روز گذشته سه‌شنبه ۲۶ اسفندماه در بیست و یکمین نشست از سلسله نشست‌های هیأت‌پژوهی که به همت جامعه ایمانی مشعر و با موضوع «بررسی ابعاد مختلف استفاده از ابزار آلات موسیقی در هیأت» در یادمان شهدای هفتم تیر برگزار شد، با بیان اینکه حدود استفاده از ابزارآلات موسیقی را شرع مشخص کرده است، اظهارداشت: سازه‌های کوبه‌ای همانند طبل، سنج و دمام هستند که با کوبیدن به آن‌ها صدایی بلند می‌شود از قدیم مورد استفاده قرار گرفته و در حد عرف به میزانی که موجب وهن نباشد، مورد قبول است چراکه موسیقی و ستایشگری لازم و ملزوم هستند و قرار است در قالب هنر یک پیام به مخاطب منتقل شود، اما زمانی که ما از آلات ضربی به آلاتی که خود آهنگساز هستند، حرکت کردیم با مشکل روبرو شدیم.

اگر مراقبت نکنیم هیأت محله تخلیه انرژی می‌شود

وی با تاکید بر اینکه موضوع اصلی ما موسیقی آوازی است، عنوان کرد: برای این موسیقی در هیأت، دو تاثیر کوتاه و بلند مدت را می‌توان درنظر گرفت در تأثیر کوتاه مدت، مخاطب احساس خوشایندی دریافت می‌کند و به یک حس زیباشناسی ساده‌انگارانه می‌رسد که گذراست و اگر ساماندهی مورد نیاز را در این زمینه رقم نزنیم، توقع ما از هیأت پایین می‌آید و هیأت از یک محل تغذیه به یک محل تخلیه انرژی تبدیل می‌شود.
این ذاکر و پژوهشگر حوزه هیأت تأثیر بلندمدت موسیقی در حوزه هیأت را بسیار خطرناک خواند و گفت: از کارافتادن و مختل شدن کارکرد هیأت موضوعی است که باید مورد توجه قرار گیرد، این نوآوری می‌تواند موجب انحرافات بعدی در آینده شود.

برخی از هیأت‌های مذهبی به یک استودیو تبدیل شده‌اند

وی ادامه داد: متأسفانه امروزه برخی از هیأت‌ها هم به یک استودیو تبدیل شده‌اند، کسی از یک استودیو توقع کوله‌بار معنوی ندارد درحالی‌که اسم و کارکرد هیأت چیز دیگری است و به ما میراث و تعریف دیگری رسیده، ما پرچم هیأت را هنگام ورود می‌بوسیم و هیأت را حرم اهل‌بیت (ع) می‌دانیم.
هوشیار تصریح کرد: رهبر انقلاب اسلامی نیز در آخرین دیدار خود با مداحان فرمودند که هیأت باید هیأت بماند و یکی از نگرانی‌های رهبری به نظر بنده این است که کارکرد هیأت با ورود موسیقی بسیار مورد تهدید است.
وی اظهار کرد: نسل‌هایی که اهل نفس و اشک هستند از پیش ما خواهند رفت و نسل‌های جدیدی می‌آیند که نگاه آن‌ها به هیأت بسیار متفاوت شده و در حقیقت این افراد از هیأتی که ما به بهانه گسترش رسانه‌ها ساخته‌ایم، الگو می‌گیرند.

اصالت هیأت یک خط قرمز است

مداح اهل‌بیت (ع) اصالت هیأت را یک خط قرمز دانست و عنوان کرد: ما باید این اصالت را حفظ کنیم چراکه با این اصالت است که می‌توانیم قدرت خود را تقویت کنیم. در دهه‌های گذشته هم جذابیت‌ها و دعوت‌های مختلف وجود داشت، اما مخاطب منبر و هیأت را انتخاب می‌کرد.
وی با بیان اینکه برخی به بهانه جذب مخاطب ارزش گهرناب هیأت را از بین می‌برند، مطرح کرد: هر چند ما در فضای مجازی و رسانه کار می‌کنیم، اما آنچه که هستیم را به نمایش می‌گذاریم. اکنون افرادی با افراط‌های خود از جمله قمه‌زنی‌ها، لخت‌شدن‌ها و بالا و پایین پریدن‌ها، موجب وهن شده است و برخی دیگر هم یک فضای فانتزی از هیأت به نمایش می‌گذارند که هر دو یک لبه قیچی هستند.
هوشیار با اشاره به اینکه هیأت راه خود را همانند یک آب زلال پیدا می‌کند، گفت: ما نباید نگران مخاطب خود باشیم همانطور که گذشتگان این میراث را به ما دادند ما نیز باید این میراث را با حفظ اصالت آن به نسل بعد منتقل کنیم.

آثار بلندمدت موسیقی در هیأت بسیار مخرب است

وی با تاکید بر اینکه اثرات بلند مدت موسیقی در هیأت بسیار مخرب است، اظهار کرد: میان آنچه هستیم و آنچه باید باشیم فاصله داریم، اما قرار نیست با هر روشی این فاصله را پر کنیم.
هوشیار از حضور برخی از مداحان در استودیو یاد کرد و گفت: محصول ویژه، در شرایط ویژه برای مخاطب ویژه با هدف ویژه تولید می‌شود، اما نباید از ابزار موسیقی در هیأت استفاده شود چراکه موجب وهن هیأت می‌شود و کارکرد هیأت را تغییر می‌دهد.

برخی از مستمع هیأت به عنوان بازیگر انتخاب می‌کنند

وی گفت: وای بر ما اگر حضور مستمع در هیأت، کارکرد دیگری به خود بگیرد؛ متأسفانه گاهی برخی افراد برای تولیدات رسانه از مستمع به‌عنوان یک بازیگر استفاده می‌کنند درحالی‌که مستمع به دنبال توشه و حاجت خود است و حتی گاهی گریه، صدا و نشستن مستمع هم از پیش تعیین شده است.
این پژوهشگر عرصه هیأت، با تاکید بر اینکه در هیأت امام حسین (ع) کج‌فهمی از نفهمی خطرناک‌تر است، مطرح کرد: ما باید احترام به مستمع و اصالت مخاطب را برگردانیم.
وی ادامه داد: رسانه‌ها در حوزه هیأت به تکلیف خود عمل نکردند چراکه این مجموعه‌ها می‌توانند به سراغ افرادی بروند که با وفاداری به اصالت‌ها و میراث گذشتگان نوآوری می‌کنند، جذاب هستند و از آن‌ها الگوسازی کنند.
هوشیار کمبود یک نهاد نظارتی بر عملکرد ستایشگران را یک خلا مهم دانست و مطرح کرد: در حوزه ستایشگری باید یک کمیته انضباطی وجود داشته باشد تا این کمیته به افرادی که به خواب رفته‌اند تذکر دهد یا اینکه با نفوذی‌های این عرصه به صورت سلبی برخورد کنند.