داغ بازار میوه بر جیب مردم!

روز‌های کرونایی از ابتدا با تحولات مختلفی در همه بخش‌ها همراه بوده و علی‌رغم اینکه توصیه شده برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا، زیاد میوه میل کنید (!)، اما اگر سری به بازار میوه و خرید در این بازار زده باشید، هوش از سرتان می‌رود.
این روز‌ها داغ بازار میوه بیش از همیشه بر جیب مردم نشسته است؛ هر گوشه از شهر را که ببینید، هر مغازه‌ای تقریباً قیمتی دلخواه روی میوه‌ها می‌گذارد و از بالا تا پایین شهر هم قیمت‌ها تفاوت معناداری را تجربه می‌کند.
با این همه، مغازه‌ها که قیمت‌هایشان نامعقول بالاست؛ اما چرا بازارچه‌ها قیمت‌ها را کاهش نمی‌دهند و نقش خاصی در کنترل بازار ندارند؟

قیمت‌ها اینجا گران است!

قیمت میوه در سمنان به‌عنوان مرکز استان شاید با کمتر استانی قابل مقایسه باشد. اینجا تقریباً همه چیز گران‌تر از شهر‌های استان‌های مجاور است و میوه هم یکی از این همه چیز!
علی تشنه‌دل، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان در این‌باره می‌گوید: میوه در مرکز استان سمنان نسبت به سایر مراکز استان‌های کشور قیمت بالاتری دارد که نیاز است اقدامات لازم و جدی در این خصوص انجام شود.
او افزود: فلسفه وجودی بازارچه‌های روز باید به‌گونه‌ای باشد تا قیمت تمام‌شده اجناس به‌واسطه پایین بودن قیمت تمام‌شده اجاره‌بهای این غرفه‌ها کاهش یابد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان ادامه داد: غرفه‌های فعال در بازارچه‌های روز عرضه میوه و تره‌بار می‌توانند میوه‌هایی با کیفیت مطلوب و مناسب ویژه طبقه متوسط جامعه فراهم کنند که این مهم تا ۳۰ درصد قیمت میوه را در شهر کاهش می‌دهد.
تشنه‌دل بیان کرد: سازمان صمت استان نظر کارشناسی خود را در خصوص تنظیم بازار و ساماندهی بازار میوه و تره‌بار به ستاد تنظیم بازار استان ارائه کرده و این موضوع ساماندهی در این ستاد مصوب شده و نیاز است با همکاری و هم‌افزایی بیشتر دستگاه‌های متولی امر به سرانجام برسد.

بازارچه‌ها چه می‌کنند؟

مرکز پژوهش‌های مجلس، اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۴، آیین‌نامه اجرایی ماده (۱۶) قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار را که معاون اول رئیس‌جمهوری ابلاغ کرده بود، منتشر کرده و بر اساس این آیین‌نامه، قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار مصوب سال ۱۳۹۰ مورد تأکید و البته ابلاغ به دستگاه‌های مختلف برای اجرا قرار می‌گرفت.
یکی از مفاد این قانون، ایجاد بازارچه‌ها بود، اما این بازارچه‌ها نقش خاصی در کاهش قیمت میوه تا امروز نداشته‌اند؛ اما به‌واقع چرا؟
مهدی سلامتی، مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری سمنان هم می‌گوید: با توجه به اینکه بسیاری از غرفه‌های عرضه میوه، برای تأمین موجودی کالای خود از پایتخت اقدام می‌کنند، نتیجتاً قیمت میوه افزایش می‌یابد.
او گفت: فلسفه وجودی غرفه‌ها و بازارچه‌های روز که توسط شهرداری‌ها دایر می‌شوند، کمک به بازار و عرضه مستقیم و ارزان میوه به مردم است.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری سمنان اضافه کرد: در حال حاضر؛ ۱۵ بازارچه در شهرستان سمنان فعال است که اصنافی، چون صنایع‌دستی، سوپرمارکت، نانوایی و سوپر میوه در این بازارچه‌ها در حال فعالیت هستند.
سلامتی بیان کرد: پیشنهاد داریم تا با توجه به افزایش زودهنگام قیمت میوه در سال جاری، دریافتی اجاره‌بها از غرفه‌های شهرداری نظام‌مند و ساماندهی شود و تأمین میوه برای این غرفه‌ها توسط مباشری واحد با قیمتی مناسب از مبادی تولید انجام شود.
او گفت: عرضه مستقیم میوه و تره‌بار در شهر‌های کشور، از طریق وزیر کشور و صمت به استان‌ها ابلاغ و این موضوع در استان و شهرستان سمنان در دستور کار قرار گرفته است.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری سمنان بیان کرد: در حال حاضر، ۱۵ واحد صنفی عرضه میوه و تره‌بار در بازارچه‌های شهرستان سمنان در حال فعالیت هستند.

ساماندهی قبل از شب عید

هر ساله در روز‌های نزدیک به عید نوروز، بازارچه‌های توزیع مستقیم میوه در اقصی نقاط کشور فعال می‌شود تا شاید قیمت‌ها کمی کنترل شود؛ این برنامه امسال هم گویا در دستور کار است.
نادر فخری، فرماندار شهرستان سمنان هم با اشاره به اهمیت تنظیم بازار و ساماندهی بازارچه‌های روز عرضه میوه و تره‌بار تصریح می‌کند: اجرای مصوبه ستاد تنظیم بازار در خصوص عرضه میوه و تره‌بار، می‌تواند در فاز بلندمدت در این حوزه تأثیر مثبت و مؤثری داشته باشد.
او گفت: سه فاز کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای ساماندهی بازارچه‌های روز عرضه میوه و تره‌بار در شهرستان سمنان در دستور کار است.
فرماندار شهرستان سمنان ادامه داد: نیاز است تا سازمان صمت در جلسه‌ای با اصناف و کسبه فعال در صنف عرضه میوه و تره‌بار، نسبت به ایجاد تعاونی با مدیریت واحد و عضویت این کسبه به‌منظور استقرار در بازارچه‌های روز عرضه میوه و تره‌بار و ساماندهی اقدام کند.
فخری افزود: به‌منظور اقدامی عاجل و برای دست یافتن به نتیجه مؤثر با توجه به نزدیکی به شب عید، پیشنهاد داریم تا هر سه محلی که برای عرضه روز میوه و تره‌بار در شهرستان سمنان و استقرار بازارچه روز در نظر گرفته شده، به‌صورت آزمایشی و یک‌ساله به شرکت تعاونی که توسط کسبه و فعالان صنف میوه و تره‌بار تشکیل می‌شود، واگذار شود.
او بیان کرد: پس از استقرار موقت متقاضیان عرضه میوه و تره‌بار در بازارچه‌های روز، مطالعه طرح جامع این بازارچه‌ها انجام و مصوب خواهد شد و زیرساخت‌های آن به‌صورت دائمی احداث و پس از تکمیل، با قید اولویت به کاسبان و فعالان میدان میوه و تره‌بار فعلی شهرستان و دست‌فروشان و وانت‌بار‌های شناسنامه‌دار که تمایل به استقرار در این بازارچه دارند، واگذار می‌شود.
هم‌اکنون هفت غرفه به‌منظور راه‌اندازی بازارچه روز میوه و تره‌بار در مرکز شهر آماده واگذاری است
فرماندار شهرستان سمنان اضافه کرد: دست‌فروشانی که در صنف میوه و تره‌بار فعالیت دارند، شناسایی می‌شوند و باید نسبت به اخذ شناسنامه فعالیت صنفی در قالب دست‌فروشی اقدام کنند.
فخری بیان کرد: این افراد اگر نسبت به استقرار در بازارچه‌های روز تمایل نداشته باشند، تا مدت زمان مشخص مجاز به فعالیت در مکان تعبیه‌شده توسط شهرداری بوده و پس از آن برخورد‌های قانونی لازم صورت می‌گیرد.
او گفت: احداث بازارچه‌های روز دائمی، درآمد ثابتی برای تقویت منابع درآمدی شهرداری‌ها ایجاد خواهد کرد و قیمت میوه‌ها کاهش، تثبیت و ساماندهی می‌شود.
فرماندار شهرستان سمنان اضافه کرد: مقرر شد تا ظرف حداکثر یک هفته و به‌منظور ساماندهی بازار با توجه به پایان سال، بازارچه‌های روز عرضه میوه و تره‌بار در شهرستان سمنان به‌صورت موقت و برای عرضه میوه با قیمت و کیفیت مطلوب توسط شهرداری راه‌اندازی شود.

آماده واگذاری غرفه‌ایم

اما شهرداری در این ماجرا چه نقشی دارد و تا چه اندازه نظارت بر بازارچه‌های موقت و غرفه‌های واگذارشده صورت می‌گیرد؟
سیدمحمد ناظم‌رضوی، شهردار سمنان، اما در حوزه بازارچه‌ها مسؤولیت مستقیم دارد. او می‌گوید: نظارت ویژه بر بازارچه‌های روز باید در دستور کار قرار گیرد تا نهایتاً عرضه مستقیم میوه و تره‌بار با کیفیت مطلوب و قیمت مناسب محقق شود.
او تصریح کرد: شهرداری سمنان آمادگی دارد تا در زمینه راه‌اندازی بازارچه‌های روز در هر نقطه از شهر مساعدت و همکاری‌های لازم را انجام دهد.
شهردار سمنان گفت: هم‌اکنون هفت غرفه به‌منظور راه‌اندازی بازارچه روز میوه و تره‌بار در مرکز شهر آماده واگذاری است.
ناظم‌رضوی بیان کرد: شهرداری متولی تعیین قیمت نیست و دستگاه متولی و متخصص نظارت بر قیمت‌ها باید در بحث قیمت میوه پای کار باشد؛ در خصوص آماده‌سازی زیرساخت‌ها به‌منظور راه‌اندازی بازارچه‌های روز میوه و تره‌بار در شهر سمنان آمادگی لازم را داریم.

ساماندهی می‌کنیم

یکی از خواسته‌های همیشگی مردم سمنان که البته تا امروز تقریباً هیچ‌وقت به نتیجه نرسیده، کنترل گرانی قیمت میوه در سمنان نسبت به سایر نقاط کشور است.
امری که مسؤولان نیز به آن اذعان دارند؛ اما علی‌رضا شریفی‌نژاد، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار سمنان می‌گوید: کنترل بازار میوه با عزم جدی، هماهنگی و همراهی تمام دستگاه‌های متولی امر بازار محقق خواهد شد و ساماندهی بازار‌های میوه و تره‌بار استان نیز با نظارت مستمر در دستور کار است.
او با اشاره به قیمت بالای میوه در مرکز استان گفت: میوه در شهرستان سمنان نسبت به سایر مراکز استان‌ها قیمت بالاتری دارد که همواره اقدامات در راستای رفع این مشکل در سه فاز کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در دستور کار قرار داشته است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار سمنان تصریح کرد: در حال حاضر، در شهرستان سمنان، ۱۵ غرفه عرضه میوه و تره‌بار تحت نظر سازمان صمت در حال فعالیت هستند که تأمین میوه از پایتخت یکی از عوامل مؤثر در گرانی میوه در این غرفه‌هاست.
شریفی‌نژاد با اشاره به اینکه ساماندهی این غرفه‌ها باید با قید اولویت در دستور کار قرار گیرد، بر اقدامات عاجل و مناسب به‌منظور کاهش قیمت میوه با توجه به نزدیکی به شب عید تأکید کرد و افزود: تأمین میوه از مبادی تولید با قیمت مناسب، کاهش هزینه اجاره‌بهای غرفه‌ها و تسهیل‌گری در شرایط واگذاری این واحد‌ها می‌تواند در کاهش قیمت تمام‌شده میوه تأثیر شایانی داشته باشد.
او گفت: نیاز است تا شهرداری و شورای شهر سمنان در بحث بازارچه‌های روز عرضه میوه و تره‌بار اقدامات لازم را در خصوص آماده‌سازی زیرساخت‌ها انجام دهند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار سمنان خاطرنشان کرد: یکی از راه‌حل‌های کاهش قیمت میوه در غرفه‌های عرضه میوه و تره‌بار، تأمین میوه از مبادی تولید است که به همین منظور، پیشنهاد می‌شود تا این مهم توسط مباشری واحد به‌صورت هماهنگ، نظام‌مند و هدفمند انجام شود.
شریفی‌نژاد ادامه داد: علاوه بر اینکه نظارت مستمر و روزانه توسط تیم مشترک گشت و نظارت سازمان صمت و تعزیرات از بازار و همچنین عرضه کالا و میوه و تره‌بار با هدف کاهش قیمت‌ها انجام می‌شود، شناسایی وانت‌بار‌هایی که در سطح شهر به فروش میوه مشغول هستند انجام و شناسنامه‌دار کردن آن‌ها نیز به‌منظور ساماندهی قیمت میوه و ایجاد بازار رقابتی در دستور کار قرار خواهد گرفت.

دقیقه نودی نشوید!

گرانی میوه در سمنان نسبت به سایر استان‌ها سال‌هاست که در رسانه‌ها مطرح می‌شود و این مشکل شناخته‌شده، هنوز به تدبیری برای گره‌گشایی نرسیده است.
لزوم تنظیم بازار و نظارت بر عرضه و قیمت میوه در استان سمنان خواست جدی این روز‌های مردم است و همه باید پای کار بیایند تا این امر مهم در شرایط سخت اقتصادی کنونی محقق شود.
به‌هرحال، امید می‌رود سیاست‌گذاری‌ها و تدابیر مسؤولان استان سمنان برای کنترل و تنظیم بازار میوه در این استان به دقیقه ۹۰ منتهی نشود و مدیران استان بکوشند تا در روز‌های مانده به عید نوروز، از تلاطم در بازار میوه بکاهند.