۸ رویداد نجومی مهم را از دست ندهید

خورشيدگرفتگی‌ها، ماه‌گرفتگی‌ها، مقارنه‌ها و بارش‌های شهابی رویدادهای مهم نجومی و البته جذابی هستند که هرساله تعداد زيادی از علاقه‌مندان به نجوم را به زير آسمان می‌کشانند. در ادامه مهم‌ترین اتفاق‌های نجومی سال 2021 را مرور خواهیم کرد.

 

 

اولين رويداد این ليست، پنجشنبه 23 بهمن/ 11 فوریه، دقايقی پيش از طلوع خورشيد اتفاق می‌افتد. پديده‌ای که فقط در عرض‌های جنوبی ايران و در رصدگاهی با افق باز قابل رويت است. اين پديده چيزی نيست جز مقارنه بسيار زيبای زهره و مشتری.

 

ناظران کشورهايی که در عرض‌های پايين‌تر از ايران قرار دارند، حين وقوع اين پديده، زهره و مشتری را مثل دو نقطه نورانی نزديک به هم می‌بينند. اگر بخواهيم دقيق‌تر به اين مقارنه نگاه کنيم زهره را با درخشش خيره‌کننده‌اش، سمت راست مشتری می‌بينيم. فراموش نکنیم که زهره بعد از ماه درخشان‌ترين سوژه در تمام آسمان شب است.

از ديد ما که روی سياره زمين زندگي می‌کنيم، فاصله ظاهری بين زهره و مشتری در صبحگاه 23 بهمن، کمتر از 2 برابر قطر ظاهری ماه کامل خواهد بود. واضح است که زهره و مشتری فقط به لحاظ ظاهری کنار هم ديده مي‌شوند و در فضا ميليون‌ها کیلومتر از هم فاصله دارند.

 

 رخداد دوم لیست ما، در بازه 19 تا 21 اسفند/ 9 تا 11 مارس، هر روز، ساعتی پیش از طلوع خورشید در سراسر ايران قابل مشاهده است.
اگر در اين روزها کمی سحرخيز باشيد و بالکن يا پشت‌بام منزل‌تان، نمایی به شرق آسمان داشته باشد، می‌توانيد با چشمتان و بدون استفاده از هيچ ابزار رصدي، سه سياره عطارد، مشتري و زحل را کنار هلال ماه ببينيد.

 

 رويداد سوم، پديده‌ای بسيار جذاب و هيجان انگيز است. پديده‌ای که ما آن را به اسم ماه‌گرفتگی يا خسوف مي‌شناسيم.
خسوف کلی زیبایی که متاسفانه در عرض‌هاي جغرافيايی ايران قابل رويت نيست و فقط ساکنان جنوب شرق آسیا، غرب آمریکای شمالی و غرب آمریکای جنوبی و همچنین استرالیا مي‌تونند آن را ببينند.
براي ديدن اولين ماه‌گرفتگی کلی در خاک ايران بايد تا شهریور 1404 صبر کنيم.

 

 

می‌رسيم به يکی از زيباترين و خاص‌ترين پديده‌های نجوم سال. پديده‌ای که به حلقه آتش معروف است و 20 خرداد 1400 رخ خواهد داد.
حلقه آتش يا خورشیدگرفتگی حلقوی از آن پديده‌های دیدنی است که با يک بار ديدنش، لذت آن را تا آخر عمر با خود حس می‌کنيم. متاسفانه اين پديده هم در خاک ايران قابل رويت نيست و فقط در بخش‌هايی از کانادا، گرينلند و روسيه ديده می‌شود.

در لحظات اوج يک گرفت حلقوی، تمام قرص خورشيد پوشانده می‌شود و فقط يک حلقه نورانی نازک از آن ديده می‌شود. منظره‌ای که به حلقه آتش معروف است و برای رصد آن در ایران حالاحالاها باید صبر کنیم.

 

 

 

اگر کمی بعد از غروب خورشيد 21 تير 1400 به افق غربي نگاه کنيد، هلال ماه را می‌بينيد. اگر بيشتر دقت کنيد، کمی پايين‌تر از هلال ماه، سياره زهره را می‌بينيد که با درخشش کم‌نظیرش منظره زيبايی را به‌وجود آورده.
اگر باز هم دقت‌مان را بيشتر کنيم و اطراف زهره را خوب ببينيم، متوجه يک جرم آسمانی نورانی ديگر در نزديکی آن مي‌شويم. اين جرم آسمانی چيزی نيست جز سياره مريخ.
اين پديده که در ايران هم قابل رويت است و حتی از پشت بام منزل‌مان، به شرط صاف بودن هوا، می‌توانيم آن را ببینیم چيزی نيست جز مقارنه زهره و مريخ.

 

 ششمين پديده نجومی مهم سال 2021، يکی از مشهورترين و محبوب‌ترين پديده‌های رصدی است که هر سال بسياری از علاقه‌مندان رو به زير آسمان شب مي‌کشاند.
بارش شهابي برساوشي، شاید برای ساکنان ایران، مهم‌ترین و جذاب‌ترین پدیده نجومی سال باشد. پدیده‌ای که از اواخر تیر تا اوایل شهریور هر سال فعال است و در سال 1400، از شامگاه 21 مرداد تا صبحگاه 22 مرداد به اوج خود می‌رسد.

برای دیدن این پدیده کافیی است از آلودگی نوری شهرها دور شویم و در منطقه‌ای با آسمان صاف، چشم انتظار شهاب‌های برساوشی بمانیم. بارش شهابی برساوشی حاصل برهمکنش مواد به جا مانده از دنباله‌دار سوییفت تاتل با مولکول‌های جو زمین است. ذراتی که اغلبشان به اندازه یک سر سوزن کوچک هستند و برای رصدشان به هیچ چیز جز دو چشم مشتاق نیاز نداریم.

 

 پدیده هفتم این فهرست، گل سر سبد تمام پدیده‌های نجومی است. پدیده‌ای که با هر بار رخ دادنش در نقاط مختلف کره زمین علاقه‌مندان به زیبایی‌های طبیعت را مسحور می‌کند.
این رویداد که 13 آذر 1400 یا 4 دسامبر 2021 به قوع می‌پیوندد، چیزی نیست جز یک خورشیدگرفتگی کلی. در خورشیدگرفتگی‌های کلی، قرص ماه کل قرص خورشید را میپوشاند و در لحظات اوج گرفت منظره هیجان‌انگیز تاج خورشید را به نمایش می‌گذارد.
برای رصد این کسوف کلی، باید یک سفر ماجراجویانه و البته گران قیمت را به جنوبگان برنامه‌ریزی کنیم. دفعه بعدی که گذر سایه ماه به خاک ایران می‌افند 30 اسفند 1412 خواهد بود.

 

 

آخرین پدیده نجومی سال 2021 در فهرست ما، بارش شهابی جوزایی است. بارش جوزایی که هر سال حوالی 22 آذر به اوج خود می‌رسد، امسال هم پر فروغ است و قرار است در شب‌های سرد آذر، با آتش بازی بینظیر، شب گرمی را برای‌مان رقم بزند.
اما یادمان نرود که امسال در شب اوج بارش جوزایی یعنی شامگاه 22 تا صبحگاه 23 آذر، ماه با فاز تقریبی 77 درصد، مزاحم ماست و فقط شانس دیدن شهاب‌های پرنور را داریم. با این حال توصیه می‌کنم برای رصد این بارش برنامه ریزی کنید تا شانس دیدن آذرگوی‌های درخشان جوزایی رو از دست ندهید. /دیجیاتو