بر طبق تحقیقات انجام شده مشخص شد بسیاری از افراد چندان اهل رعایت بهداشت دهان و دندان نیستند. مطالعهی چاپ شده در مجله پریودنتولوژی اگوست ۲۰۱۸ نشان داد که فقط ۳۲ درصد آمریکاییها هر روز نخ دندان میکشند، در حالی که ۳۲ درصد دیگر هرگز نخ دندان نمیکشند؛ بنابراین اگر به تمیز کردن بین دندانهایتان خیلی اهمیت نمیدهید باید بدانید که تنها نیستید؛ اما آیا واقعاً نیاز است که حتماً نخ دندان بکشید؟
حالا اهمیت استفاده از نخ دندان چیست؟
تیم یافولا (Tim Iafolla) رئیس انستیتوی ملی تحقیقات دندان و جمجمه و صورت (NIDCR)، میگوید: "به زبان ساده، نخ دندان موجب تمیز شدن بین دندانها، جایی که مسواک به آنها نمیرسد، میشود. در واقع هدف این است که در ایجاد پلاکهای دندانی یعنی همان پوشش چسبندهی متشکل از باکتریها و ذرات غذا که بر روی سطح دندانهایتان میچسبند، اختلال ایجاد کنید. "
سالی کرام (Sally Cram)، پریودنتیست مستقر در واشنگتن دی سی و سخنگوی انجمن دندانپزشکی آمریکا، نیز در این باره میگوید: "مسواک زدن پلاک دندانهایتان را از خارج و داخل پاک میکند؛ اما در جایی که دندانهایتان همدیگر را لمس میکنند جایی است که مسواک نمیتوان به خوبی و کامل آنها را از بین ببرد اینجاست که نخ دندان باید کارش را به خوبی انجام دهد".
در صورت پاک نکردن پلاک از بین دندانها، انواع علائم میتوانند کمکم شروع شوند؛ بیایید یک نگاهی به آنها بیندازیم:
طبق مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، سیگار کشیدن، دیابت، تغییرات هورمونی زنان، استرس، وراثت، دندانهای کج و برخی داروها میتوانند خطر ابتلا به بیماریهای لثه را افزایش دهد.
لثههای خونین و نفس بدبو
پلاک طولانیمدت میتواند باعث التهاب لثه (ژنژیویت) شود. دکتر یافولا میگوید: "شروع التهاب لثه ممکن است به کوتاهی ۲۴ ساعت باشد، به همین دلیل استفاده از نخ دندان یک بار در روز توصیه میشود. "
علائم اولیه التهاب لثه شامل تورم در لثهها و حساس شدن آنهاست به نحوی که هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن دچار خونریزی میشود و فرد به طور مداوم دچار بدبویی در تنفس است.
دکتر کرام میگوید: "التهاب لثه با انجام تمیزکاریهای مکرر حرفهای توسط دندانپزشک (جرمگیری) و مراقبتهای بهداشتی بیشتر و بهتر در منزل مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن قابل برگشت است و لثهها دوباره سفت و صورتی میشوند و خونریزی ندارند.
لق شدن دندانها
از بین بردن التهاب لثه در همان ابتدای به وجود آمدنش بسیار مهم است تا پیشرفت نکند و به یک بیماری جدیتر یعنی پریودنتیت منجر نشود.
دکتر یافولا میگوید: "زمانی که پلاک به سرعت از بین نرود، کلسیم بزاق را جذب میکند و خیلی زود سفت و سخت میشود که در این صورت فقط با ابزارهای تمیزکننده دندانپزشکی پاک میشود. اگر این پلاکهای سفت و سخت شده یا همان جرم دندان به مدت طولانی در جای خود باقی بماند، میتواند منجر به پریودنتیت (تخریب استخوان اطراف دندان) شود. پریودنتیت یک بیماری التهابی است که میتواند باعث دور شدن لثه از دندان و از بین رفتن استخوان محافظ دندان شود. در نهایت این که پریودنتیت شدید منجر به شل شدن و از دست دادن دندان میشود. "
یک یا دو شب نخ دندان نکشیدن موجب افتادن دندانهایتان نخواهد شد، بنابراین در اینجا میتوانید نفس راحتی بکشید. پریودنتیت به تدریج اتفاق میافتد، آن هم به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در طول زمان.
دکتر یافولا در این باره میگوید: "پریودنتیت ممکن است ماهها یا سالها طول بکشد، اگرچه این اتفاق از بیماری به بیمار دیگر متغیر است. با این حال التهاب لثه و پریودنتیت واکنش التهابی بدن در برابر پلاک و جرم است و برخی از افراد بیشتر از دیگران مستعد التهاب هستند. "
طبق مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، سیگار کشیدن، دیابت، تغییرات هورمونی زنان، استرس، وراثت، دندانهای کج و برخی داروها میتوانند خطر ابتلا به بیماریهای لثه را افزایش دهد.
پوسیدگی و حفرههای دندانی
دهان ما دارای میکروبیومهای زیادی است که به طور معمول از سطح بالایی از باکتریهای خوب و سطح پایینی از باکتریهای بد تشکیل شده است.
دکتر کرام میگوید: "این توازن از میکروارگانیسمهای خوب و بد وقتی که دچار بیماری پریودنتال میشوید برعکس میشود. یعنی مقدار باکتریهای مضر که باعث التهاب و عفونت میشوند افزایش مییابد و این باکتریهای مضر و حال به هم زن میتوانند مرواریدهای سفید شما را نیز پوسیده کنند. "
دکتر کرام میگوید: "این باکتریها قند موجود در رژیم غذایی شما را تخمیر کرده و اسیدی ایجاد میکند که باعث سوراخ شدن دندان میشود. "
بیماریها و مشکلات جدی در سلامتی
وضعیت دهان شما تنها چیزی نیست که در هنگام تجمع باکتریهای بد در معرض خطر باشد. دکتر کرام میگوید: "التهاب ناشی از تجمعات باکتریایی و بیماری پریودنتال وارد جریان خون میشود، جایی که میتواند به سایر قسمتهای بدن حرکت کند و منجر به مشکلات سیستمی از جمله بیماری قلبی و احتمالاً دیابت شود و شما را در معرض خطر بیشتر حمله قلبی و سکته مغزی قرار دهد. با اشاره به اینکه حتی مواردی وجود داشته است که عفونتهای دندان درمان نشده باعث ایجاد آبسه در مغز شدهاند. بنابر این همانطور که میبینید بهداشت دهان و دندان صرفاً موجب حفظ و نگهداری دندانهای شما نمیشود بلکه سلامت عمومیتان را نیز حفظ میکند. "
ضد و نقیضهای نخ دندان!
اکنون یک موضوع جالب وجود دارد: اگرچه رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان جای فکر ندارد و متخصصان دندانپزشکی همه برای تمیز کردن دندانها متفقالقول هستند، اما برخی هنوز در مورد نیاز به نخ دندان یا عدم استفاده از آن حرف دارند.
یک بررسی چاپ شده در نشریه پریودنتولوژی بالینی در ژانویه ۲۰۱۵ شواهد متناقض و ضعیفی را برای استفاده از نخ دندان به عنوان وسیلهای برای جلوگیری از التهاب لثه، به دلیل عدم کارایی، نشان داد. سه ماه بعد، بررسی دوم در همان ژورنال گزارش داد شواهد ضعیفی از نقش نخ دندان در کاهش پلاک و التهاب لثه وجود دارد که نامشخص و یا خیلی کم اثر است.
و، اما پاسخ دکتر یافولا؟ وی میگوید: "نتایج مطالعات متفاوت است و تحقیقات بیشتری در این مورد لازم است، به ویژه در مورد اینکه آیا نخ دندان تأثیری در پیشرفت بیماری لثه و پوسیدگی دندان دارد یا نه. همانطور که گفته شد، استفاده از نخ دندان راهی کمخطر و کمهزینه برای تمیز کردن قسمتهایی از دندان است که مسواک شما نمیتواند به آن برسد. "
۵ اشتباه رایج در استفاده از نخ دندان + راهکار
اگر نخ دندان موجب درد و مشکل در بین دندانهایتان میشود ممکن است نشانهی این باشد که این کار را اشتباه انجام میدهید. راهنمای متخصصان در این باره را در ادامه بخوانید.
۱. جلوی آینه نخ دندان میکشید
دکتر ایافولا میگوید: "هماهنگی دست و چشم هنگامی که تصویر معکوس میشود بسیار دشوار است؛ بعضی از افراد این حرکت را با احساسشان راحتتر از دیدن میتوانند انجام دهند. این تمرین کمی طول میکشد، اما به زودی برای اکثر افراد بسیار طبیعی و راحت میشود، به خصوص اگر به الگوی نخ دندان کشیدن یعنی اول فک بالا بعد فک پایین و آن هم از چپ به راست پایبند باشید و از آن منحرف نشوید. "
۲. نخ دندان را بین نوک انگشتان خود نگه میدارید
این موقعیت میتواند باعث خارج شدن نخ از دستتان شود. دکتر کرام میگوید: "پیچیدن نخ به دور انگشتان کنترل آن را آسانتر میکند. اگر به دلیل آرتروز یا کمبود مهارت در انجام این کار مشکل دارید، با دندانپزشک خود صحبت کنید. "
۳. از نخ دندان خیلی کوتاه استفاده میکنید
دکتر یافولا میگوید: "طول نخ دندان با نخ استفاده نشده که به دور انگشتان میانی و حلقهی هر دو دست میپیچد، باید حداقل ۱۸ اینچ (۴۵ سانتیمتر) باشد. کنترل و استفاده از یک قطعه نخ طولانیتر نسبت به یک قطعه کوتاه، آسانتر است. "
۴. لثههایتان را میبرید
دکتر یافولا میگوید: "این اتفاق میتواند باعث درد و آسیب به بافت ظریف بیندندانی شود. بهتر است از حرکت ارهای و آرام برای نخ دندان کشیدن استفاده شود، نه اینکه نخ دندان را بین دندانهایتان محکم و به صورت ضربهای پایین بکشید. در ضمن اگر دندانهایتان خیلی به هم چسبیده است، از بین انواع نخ دندان، نوع نازکتر آن را انتخاب کنید. "
۵- کنارهی دندانهایتان را نادیده میگیرید
دکتر کرام میگوید: "در خط لثه، نخ دندان را به شکل C در برابر دندان خود خم کنید و آن را به سمت بالا و پایین حرکت دهید و بهآرامی کنار هر دندان را مالش دهید. "
دکتر ایافولا میگوید: "هدف این است که هر روز پلاک بین دندانها پاک شود، خواه با نخ باشد یا با روشهای دیگر بیندندانی؛ اما اگر هرگز بین دندانهایتان را تمیز نکنید، باید بدانید که با آتش بازی میکنید! "
دکتر یافولا میگوید: "هیچکس بیعیب و کامل نیست و دقیقاً مانند رژیم گرفتن یا ورزش، با یک روز جا انداختنِ این کار صدمهای نخواهد دید. در واقع، برخی از افراد هم هستند که خیلی خوششانس هستند و با وجود اینکه هرگز نخ دندان نمیکشند دهان و دندانهای سالمی دارند. با همهی اینها یک دندانپزشک تقریباً همیشه میتواند تشخیص دهد کسی را که به طور منظم نخ دندان نمیکشد. معمولاً نادیده گرفتن نواحی بین دندانی علائم واضحی دارد، گاهی اوقات پلاک یا جرم است و گاهی اوقات یک بیماری جدیتر مانند التهاب لثه یا پریودنتیت. "